<div class="version vid589 iso6393agw" data-vid="589" data-iso6393="agw">
   <div class="book bkGEN">
      <div class="chapter chINTRO1" data-usfm="GEN.INTRO1">
         <div class="imt"><span class="content">Na tamasinga renia na buka ngek&#234;</span></div><div class="ip"><span class="content">Na buka ngek&#234; ki hagarongogia renia manga i he God ki hagavorara na ara ni mar&#226; hato, ma manga i he na haganegahana na enoni, ma manga i he na tasi ma na mamasiaganiha karu haganega i maveta, ma manga i he God ki henira na enoni.</span></div><div class="ip"><span class="content">Na buka ngek&#234; ki tonga na apanena gi rua. Na apanena gi tage: na sapita 1&#8212;11. God ki hagavorara na vavearo ma na ano ma na ara ni mar&#226; hato ig&#234;. Na sihonga hagenago renira na enoni: na sihonga renirerua o Atama ma ka Eva, renirerua o Kaini mo Abele, renia o Noa i na matena na maganuha raha, ma renira na enoni ga torea na ruma i ak&#234; teha ngav&#234; i Babele.</span></div><div class="ip"><span class="content">Na ruata na apanena: na sapita 12&#8212;50. Ig&#234; na apanena ngek&#234; ka tarahugi ig&#234; na sihonga renira na uvarita hagenago na Isiraelita. Hagenago ngaia ka no Abaramo, i nganganihaga ig&#234; na tongesuriha ma ki t&#234; viteana God tare. Ma hemuri ka r&#226; me hesurisuri me na sihonga renia o Isako o karena o Abaramo, ma renia o Jakobo o karena o Isako. O Jakobo ga h&#234;tana nik&#226; vi o Isiraele. Ma hemuri ki r&#226; me na sihonga renira o karena o Jakobo. Ngaira ka na tangahuru matarerua. Ngaira ka na hagenegahani na varo ninuni tangahuru matarerua i Isiraele. Na hitangita o karena o Jakobo ngaia ka no Josepo. Ga rako na sihonga renia o Josepo ma renigi na tarani, ga tarahura o Jakobo mo karena getera ma ka katora ka merar&#226; na ahemata hegitigi iata tanga i Esipito ma ka oga i ngekana.</span></div><div class="ip"><span class="content">Naka ma i rarona na buka ik&#234; ka rako ig&#234; na sihonga renira na enoni, na buka ngek&#234; ki sihonga renigi na tauhana God hete. Na haganegahana na buka ki sihonga renia God, i hagavorara na ara ni mar&#226; hato. Ma na hagahatongina na buka ki sihonga renia God, i suru, vi ama ni marupera nga na kariana. Na buka hagenani ki sihonga renigi na tauhana God. Ngaia ki surira na enoni ma ki hagaitangira renigi na bagatauhata. Ngaia ki b&#234;ngenira ma ki tamanira na kariana ma ki hagaotogi na ogaha heheuri iata. Na sihonga ni kere v&#234; noga ka segegi so, hanana i vagavaga me mave na tongesuriha iata na enoni ma ka ama ni hagatatar&#234;ngenia nga, ki b&#234; ki ar&#226;.</span></div><div class="iot"><span class="content">Na mar&#226; i rarona na buka ik&#234;</span></div><div class="io1"><span class="content">God ki hagavorara na ara ni mar&#226; hato ma na enoni 1.1&#8212;2.25</span></div><div class="io1"><span class="content">Na haganegahani na tasi ma na mamasiaganiha 3.1-24</span></div><div class="io1"><span class="content">Na sihonga i haganega i pasina o Atama mataro me o Noa 4.1&#8212;5.32</span></div><div class="io1"><span class="content">O Noa ma na maganuha raha 6.1&#8212;10.32</span></div><div class="io1"><span class="content">Na ruma i ak&#234; teha ngav&#234; i Babele 11.1-9</span></div><div class="io1"><span class="content">Na sihonga i haganega i pasina o Semi mataro me o Abaramo 11.10-32</span></div><div class="io1"><span class="content">Na &#234;varita na Isiraelita o Abaramo, o Isako mo Jakobo 12.1&#8212;35.29</span></div><div class="io1"><span class="content">Na raraha iana o Esau 36.1-43</span></div><div class="io1"><span class="content">O Josepo ma ngaira o veogana 37.1&#8212;45.28</span></div><div class="io1"><span class="content">Na Isiraelita i Esipito 46.1&#8212;50.26</span></div>
      </div>
   </div>
</div>

Na tamasinga renia na buka ngekê
Na buka ngekê ki hagarongogia renia manga i he God ki hagavorara na ara ni marâ hato, ma manga i he na haganegahana na enoni, ma manga i he na tasi ma na mamasiaganiha karu haganega i maveta, ma manga i he God ki henira na enoni.
Na buka ngekê ki tonga na apanena gi rua. Na apanena gi tage: na sapita 1—11. God ki hagavorara na vavearo ma na ano ma na ara ni marâ hato igê. Na sihonga hagenago renira na enoni: na sihonga renirerua o Atama ma ka Eva, renirerua o Kaini mo Abele, renia o Noa i na matena na maganuha raha, ma renira na enoni ga torea na ruma i akê teha ngavê i Babele.
Na ruata na apanena: na sapita 12—50. Igê na apanena ngekê ka tarahugi igê na sihonga renira na uvarita hagenago na Isiraelita. Hagenago ngaia ka no Abaramo, i nganganihaga igê na tongesuriha ma ki tê viteana God tare. Ma hemuri ka râ me hesurisuri me na sihonga renia o Isako o karena o Abaramo, ma renia o Jakobo o karena o Isako. O Jakobo ga hêtana nikâ vi o Isiraele. Ma hemuri ki râ me na sihonga renira o karena o Jakobo. Ngaira ka na tangahuru matarerua. Ngaira ka na hagenegahani na varo ninuni tangahuru matarerua i Isiraele. Na hitangita o karena o Jakobo ngaia ka no Josepo. Ga rako na sihonga renia o Josepo ma renigi na tarani, ga tarahura o Jakobo mo karena getera ma ka katora ka merarâ na ahemata hegitigi iata tanga i Esipito ma ka oga i ngekana.
Naka ma i rarona na buka ikê ka rako igê na sihonga renira na enoni, na buka ngekê ki sihonga renigi na tauhana God hete. Na haganegahana na buka ki sihonga renia God, i hagavorara na ara ni marâ hato. Ma na hagahatongina na buka ki sihonga renia God, i suru, vi ama ni marupera nga na kariana. Na buka hagenani ki sihonga renigi na tauhana God. Ngaia ki surira na enoni ma ki hagaitangira renigi na bagatauhata. Ngaia ki bêngenira ma ki tamanira na kariana ma ki hagaotogi na ogaha heheuri iata. Na sihonga ni kere vê noga ka segegi so, hanana i vagavaga me mave na tongesuriha iata na enoni ma ka ama ni hagatatarêngenia nga, ki bê ki arâ.
Na marâ i rarona na buka ikê
God ki hagavorara na ara ni marâ hato ma na enoni 1.1—2.25
Na haganegahani na tasi ma na mamasiaganiha 3.1-24
Na sihonga i haganega i pasina o Atama mataro me o Noa 4.1—5.32
O Noa ma na maganuha raha 6.1—10.32
Na ruma i akê teha ngavê i Babele 11.1-9
Na sihonga i haganega i pasina o Semi mataro me o Abaramo 11.10-32
Na êvarita na Isiraelita o Abaramo, o Isako mo Jakobo 12.1—35.29
Na raraha iana o Esau 36.1-43
O Josepo ma ngaira o veogana 37.1—45.28
Na Isiraelita i Esipito 46.1—50.26

Dinleyin HAGONEGAHANI Na tamasinga renia na buka ngekê