Ruuka 24
24
Eesusi eenechi ahjani
(Maateo 28:1-10; Marako 16:1-8; Waani 20:1-10)
1Waikao oowerua, oowisari taawe o'wicharichiopua (toomikochi eneriaipua waika taawechiamio), pa'a piari siimparepua Eesusi tekitiachio, ahpo peeniajuri na'poariao, i'toka. 2Wa'a ajasisaa ne'nioiopua tekitiachiopua, wahjonatiame tewarepua wa'ao, puuu wa'a tehte yeeteraa, ikicha yasarepua. 3Wa'a muirepua waikao ne'nemiao, nape Eesusi weerewaraa, kitererepua wa'ao. 4Waikao oowerua, weeka inatarepua, ihtana ikiriaopua wa'ao. Ka'chi ikime e'roiopua pu'kao, senawato ahpo chokichi ajapakame tetewarepua, ooka tijoe tísia totosaname tajayame wakiraeme, tewekachi e'ename Riosi ku'iwari. 5Pu'ka tewakapaopua ahpo chokichi ajakame, tísia majarepua pu'kao. Wa'a iikapa puuua seewepamaopua pu'kao, wehchisi koomorasiparepua, yoorewika. Waikao Riosichi e'enamea chaachaparepua:
—¿Achinikai wahjipame toaniachi i'yani eemea, aaata ahjameo? 6Puuua aamo i'yaa, ki'tepua i'wao, ahjakamepua wa'asi eenechio. ¿Ki nane'renakosa eemea Arirea kahtiaio 7paika taawechi teetoio oijenamio tuurio, nanaaramechi nehjitiaiopua kurusichi meritiaio?
8Waikao oowerua, inateparepua Eesusi cheeriameopua. 9Wa'a iikapa puuua nonorarepua, tuuyemia pu'ka oosa mariki aampa piiripi Eesusi te'ta masitiao, wahjachi wa'a mochikame Eesusichi paparame tiame. 10Tuumia e'enakamea Eesusi ajawariao, naati enerepua: Maaria Maarena, Uhwana, Maaria Saantiao yeeyera tiame, wa'a ikisa wahjachi ooweru, ahjama ohjoame tiame. 11Nape Eesusi ajawariaa, kiisi pichikerepua pu'ka ahpo tu'tuyameo, kiisi maaeporikopa chaachapao.
12Nape wa'a tiioi Peeroa, u'masirepua ne'nemiaopua, tekitiachi. Asika yooremina ne'nioiopua, kiteerepua aaataai, ahjae ikapi tiameche wa'a yasarepua, riino wisasori. Waikao Peeroa no'rarepua tahpitika erasikaopua: “¡Naakona wa'a ikirepua!”, erasika.
Emausi pooechi ikitiame
(Marako 16:12-13)
13Pu'ka wa'api taawechi Eesusia, ooka ahpo na'naritoame machijenerepua, Emausi mochiwachi simiyameopua pooechi, wa'ao Eerusareni piari machenasao, oowetawesi asiwame. 14Puuu pooechi nokisiaio, Eerusareni ikitiame ahpo nayewesiriaipua. 15Wa'a nokisinioiopua nayewasikao, senawato naaepaka ahjama weritore Eesusia. 16Nape wa'a Eesusi ahjama siimpaiopua, aapoeo Eesusi tetewaio, kiisi machirepua. 17Ku'itapi simiyaiopua ahjamao, iinatukere Eesusia:
—¿Ihtana naewasina eemea pooechi nokisikao?
18Waikao yuuwesiame ajapakaopua Kereojá tewaniamea, chaanerepua:
—¿Muuuchekosapua, ki nane'reka itipiameopua pehjio, ihpi taawechiami Eerusareni ikitiameo?
19Eesusia wa'a cheeka nehjiatiaapua, eenechi iinatukerepua:
—¿Ihtana ikiretupua naaju?
Waikao aapoeo, chaachaparepua:
—Wa'a Eerusarenio aaata meriretiapua, Nasare tijoe Eesusi tewaniame, Riosi nayewakame enekame. Puuua, ki ookapi itapiti kii maaepori iintokameaipua, tísia peenia ihsiwa. Weruma masitari Riosichi eename enekamepua, tísia kaawe tetewitiame ki ookapi ti'tijoerieo. 20Nape taamo ne'neseriosi pa'pamuratuamea, rooma ya'yawichichi nehjariapua kurusichi meripuawichio. 21Pu'ka Eesusieo teemea, taamo mochiwa yawichiwa poanatuwa puuyetoai teemea, na'sopuameopua wa'asi taamo rooma yawichi ye'karitere mochitoao, nape puuua mukukamepua wa'asi, paika taawe i'toamepua. 22Pa'a piarioi ooweruai taamo ohjoekachi ohjoemeapua tiamea, tísia taamo majatekapua, ki teesa tiiame taamo tuuyeriaeopua. Pa'a piari siimpakai Eesusi tekitiachiopua, 23ki tewako tuukapua wa'ao, wa'a e'enakaiopua ne'nemiao. Wa'a nonorasaapua, ooka tijoe tewekachi e'ename tetewiko tuukapua, Riosi ku'iwari. Ihji Riosi ku'iwaria Eesusio, eenechi ahjario tuuriatapua. 24Wa'a chaachapariopa ihji ooweruo, wahjachi taamo ahjama mochikame tiame, siimpariaipua tiame ne'nemiao, wa'achi chaachapakapua tiame ooweru taamo tuuyeriachitia, kitererio tuukapua tiameo, Eesusi mukukame tekitiachio.
25Waikao Eesusia chaanerepua:
—¿Kiisi ijinatame eemea i'ka wa'a tiame ikitiameo, aamo pahtemiao? ¿Kiisi pahtekame eemea, ehkoriami Riosi nayewaturao aamo chaaneriameopua ahpo iyoteriachio? 26¿Ki wa'a tiame aiwamerikosaaipu Meesiaa, apoe Riosie Weratiame tewaniamea, ke'chu tewekachi mooenaipua, yawichi yasipamiaopua?
27Wa'a chaanesaapua, o'inerepua waikao, kaawe tuuyekao, yooma ahpo nayewaka chaachapario tuurepua puuu Riosi nayewaturao, ahkasi Moise Iyoterichi o'iniaopua, ahkasi yooma wahja Riosi nayewatura chaachapariachisi, Riosie ahpo iyotetesiwao.
28I'ka pooechi nokisiameo, ahpo ta'pechi ajasimioio, Eesusio riisaka u'matomerikopua, 29nape aapoeo utewa yoorarepua chaachapakao:
—Ariwanipa wa'asi, ohso kaawe taamo ta'pechi che'repasa u'matopuapua meere.
Waikao ahjama asirepua ta'perachio. 30Ehjepao ko'kopuachioipua wa'ao, Eesusia, piiripi paani uusaopua, cheriwema ki'yarepua ahpo Noonoo. Wa'a iintosaapua pu'ka paanio, naasipa chi'wanasaopua, wa'a ko'komeri ki'yarepua. 31Ahkasi wa'a iintokopa Eesusio, ahpo ta'pechi paajutekamea, machirepua Eesusio, ahpo ki'yoiopua paanio chi'wanoi. Waikao Eesusia wa'a iintosao, ahjama kahtiaiopua tetewachi, senawato ki naania ikirepua. 32Wa'a ikikoopa chaachaparepu:
—¿Kíkosa tamochi eename saaeka teeme iikachio, pu'ka taamo nayewioio, pu'ka Ehkoriami Iyoterichi chiia taamo nayewioio tuuyekao, puuu apoe Eesusikopa, wa'a erekore teemea?
33Waikaopua ikanati werisika siimparepua Eerusarenio, wa'a ajasitiopa, pu'ka oosa mariki aampa piiripi Eesusi ajawariaopua, napawikame tewarepua wa'ao, wahjachi ahpo ahjama ohjoame tiame.
Puuua pu'ka ajasikameo, chaachaparepua:
34—¡Pichiwa Eesusi oijenariaa, Peero tiame machejeneriopa!
35Waikaopu ooka wa'a ajasikamea, yooma tuurepua tiameo, pooechi ahpo ijikiriao, achini teeka ahpo machiriopua Eesusio, ahpo ko'komia paanio, naasipa chi'wanasa ki'yoio.
Eesusia ahpo te'ta masitewara machejenena
(Maateo 28:16-20; Marako 16:14-18; Waani 20:19-23)
36I'kao, wa'a chaachapaoiopua tuukao, naasipa weripame tetewiretupu Eesusia. Wa'a weripasaapa, teepotarepua cheeka:
—Kúíra, Riosie ta'iria mochikáaa.
37Senawato wa'a weeriame tetewikapaopua, tísia majarepua, naayuri maayapa. 38Nape Eesusi chaanerepua:
—¿Achinikai tísia majawa eemea? ¿Tísia tehkikosamua no'oo aatanako pichikemiao? 39-40¿Ki neeekosapua naaju? Ne'nesao naaju no'o sekachio, no'o tarachiopua tiame. Noochi ihchepaka, ne'neo. Tijoe neeea, ki naayuri. Naayuria, ki no'oka tiiame weerewaeme puuua.
41I'kao ki te'ta ahpoko maaeka teteopao, chaanerepua:
—¿Iinue eeme ko'kopuame? No'o kiapuapua ko'komichioo, nane'retai neeekopua.
42Waikao so'chi wahsetiame kiaretupua. 43Waikao pu'ka kiatiaopua, ko'karepua ahpo ajawaria tetewachi. 44Ko'kosepasaopua, chaanerepua:
—Yooma ihji no'o ikiriaa, yooma no'o aamo nayeweriapua, aamo ahjama oiyaiopua pehjio. Yooma ihji no'o ikiriaa, Ehkoriami Moisetaru Iyoteria chiiapua, ahpo Iyoterichio, ehkoriami Riosi nayewatura, chaachaparia tiame, wa'a ikisao, yooma Ehkoriami Wiika Iyotaperichi chiiaopua tiame.
45Wa'a cheesaapa, yooma epeche kaawe tuuyerepua Ehkoriami Iyoterichi chiiao, kaawe ma'chiame, ki tehki eramichiopua pahtekao. 46I'ka Iyoterichio, ma'chiame chiiamepua Riosie Weratiameo, meripuamekopua, meritiaiopua, paika taawechi oijenamiopua eenechio. 47Yomachi weeechi siimpameri eemea tuuyemiao, i'wa Eerusareni o'inekao, yooma i'ka no'o iintoriao. Riosichi paajutepuapua ti'tijoeriopua ooweruoopua tiameo, ahpo tatakoriria cheriwepuawichioo, yooma aaata ahpowichio uukameopua no'o iintoriao, yooma ahpo toimo tuukameopua ahpo tatakoriniameo. 48Tuuyemitia i'kao eemea, yooma i'ka no'o iintoria tetewikamekapa eemea. 49Nape ehpeo pehjio, Eerusareniche nokimera eemea, ahkasi Riosi kiamo tuuria, kianiachisi. Ahkaoi ki se'wi ohjomeri eemea pehjio, ahkasi no'o Noonoo tewekachi kahtiameo, utewari aamo ki'yachisi.
Eesusia tewekachi mooenani
(Marako 16:19-20)
50I'ka weeechi oika kajusaapa Eesusia, ahpo Noono tewekachi kahtiamee oijenatetiaapa wa'asio, Wetania eenarepua waikao muuwaeme yeekao, ahpo na'naritoame. Wa'a asisaopua te'pa seekarepakao, kaawerumari yahcherepua wa'a ti'tijoerio. 51Wa'a iintosaapa Eesusia, te'pa apechurepua tewekachi, ahpo ne'neka ajakameo weeechi toaka. 52Waikao ahjama na'narito Wetania e'enakamea, Eesusi tewekachi mooenoiopua: “¡Nee, te'ta pichiwa tewekachi o'inia eenakame enerepua.” Waikaopua kaaweruma nayewasacheopua, nonowarepua Eesusio, Eerusareni nonowarepua, tísia kaawe eratoka. 53Wa'a o'inia waanamio, aapoe wa'api ahpo Riosi tioparachi nanapawirepua, senepi taawechi Riosichi paparamiao.
Wa'asi ihji no'no iyoteka chiiaa. Cheriwema wa'asio, yooma i'ka no'o iyoteria iyonamerio. Neeea Riosieo, tísia kaaweruma teetojeramenia amochio.
Поточний вибір:
Ruuka 24: var
Позначайте
Поділитись
Копіювати
Хочете, щоб ваші позначення зберігалися на всіх ваших пристроях? Зареєструйтеся або увійдіть
© Wycliffe Bible Translators, Inc.
Ruuka 24
24
Eesusi eenechi ahjani
(Maateo 28:1-10; Marako 16:1-8; Waani 20:1-10)
1Waikao oowerua, oowisari taawe o'wicharichiopua (toomikochi eneriaipua waika taawechiamio), pa'a piari siimparepua Eesusi tekitiachio, ahpo peeniajuri na'poariao, i'toka. 2Wa'a ajasisaa ne'nioiopua tekitiachiopua, wahjonatiame tewarepua wa'ao, puuu wa'a tehte yeeteraa, ikicha yasarepua. 3Wa'a muirepua waikao ne'nemiao, nape Eesusi weerewaraa, kitererepua wa'ao. 4Waikao oowerua, weeka inatarepua, ihtana ikiriaopua wa'ao. Ka'chi ikime e'roiopua pu'kao, senawato ahpo chokichi ajapakame tetewarepua, ooka tijoe tísia totosaname tajayame wakiraeme, tewekachi e'ename Riosi ku'iwari. 5Pu'ka tewakapaopua ahpo chokichi ajakame, tísia majarepua pu'kao. Wa'a iikapa puuua seewepamaopua pu'kao, wehchisi koomorasiparepua, yoorewika. Waikao Riosichi e'enamea chaachaparepua:
—¿Achinikai wahjipame toaniachi i'yani eemea, aaata ahjameo? 6Puuua aamo i'yaa, ki'tepua i'wao, ahjakamepua wa'asi eenechio. ¿Ki nane'renakosa eemea Arirea kahtiaio 7paika taawechi teetoio oijenamio tuurio, nanaaramechi nehjitiaiopua kurusichi meritiaio?
8Waikao oowerua, inateparepua Eesusi cheeriameopua. 9Wa'a iikapa puuua nonorarepua, tuuyemia pu'ka oosa mariki aampa piiripi Eesusi te'ta masitiao, wahjachi wa'a mochikame Eesusichi paparame tiame. 10Tuumia e'enakamea Eesusi ajawariao, naati enerepua: Maaria Maarena, Uhwana, Maaria Saantiao yeeyera tiame, wa'a ikisa wahjachi ooweru, ahjama ohjoame tiame. 11Nape Eesusi ajawariaa, kiisi pichikerepua pu'ka ahpo tu'tuyameo, kiisi maaeporikopa chaachapao.
12Nape wa'a tiioi Peeroa, u'masirepua ne'nemiaopua, tekitiachi. Asika yooremina ne'nioiopua, kiteerepua aaataai, ahjae ikapi tiameche wa'a yasarepua, riino wisasori. Waikao Peeroa no'rarepua tahpitika erasikaopua: “¡Naakona wa'a ikirepua!”, erasika.
Emausi pooechi ikitiame
(Marako 16:12-13)
13Pu'ka wa'api taawechi Eesusia, ooka ahpo na'naritoame machijenerepua, Emausi mochiwachi simiyameopua pooechi, wa'ao Eerusareni piari machenasao, oowetawesi asiwame. 14Puuu pooechi nokisiaio, Eerusareni ikitiame ahpo nayewesiriaipua. 15Wa'a nokisinioiopua nayewasikao, senawato naaepaka ahjama weritore Eesusia. 16Nape wa'a Eesusi ahjama siimpaiopua, aapoeo Eesusi tetewaio, kiisi machirepua. 17Ku'itapi simiyaiopua ahjamao, iinatukere Eesusia:
—¿Ihtana naewasina eemea pooechi nokisikao?
18Waikao yuuwesiame ajapakaopua Kereojá tewaniamea, chaanerepua:
—¿Muuuchekosapua, ki nane'reka itipiameopua pehjio, ihpi taawechiami Eerusareni ikitiameo?
19Eesusia wa'a cheeka nehjiatiaapua, eenechi iinatukerepua:
—¿Ihtana ikiretupua naaju?
Waikao aapoeo, chaachaparepua:
—Wa'a Eerusarenio aaata meriretiapua, Nasare tijoe Eesusi tewaniame, Riosi nayewakame enekame. Puuua, ki ookapi itapiti kii maaepori iintokameaipua, tísia peenia ihsiwa. Weruma masitari Riosichi eename enekamepua, tísia kaawe tetewitiame ki ookapi ti'tijoerieo. 20Nape taamo ne'neseriosi pa'pamuratuamea, rooma ya'yawichichi nehjariapua kurusichi meripuawichio. 21Pu'ka Eesusieo teemea, taamo mochiwa yawichiwa poanatuwa puuyetoai teemea, na'sopuameopua wa'asi taamo rooma yawichi ye'karitere mochitoao, nape puuua mukukamepua wa'asi, paika taawe i'toamepua. 22Pa'a piarioi ooweruai taamo ohjoekachi ohjoemeapua tiamea, tísia taamo majatekapua, ki teesa tiiame taamo tuuyeriaeopua. Pa'a piari siimpakai Eesusi tekitiachiopua, 23ki tewako tuukapua wa'ao, wa'a e'enakaiopua ne'nemiao. Wa'a nonorasaapua, ooka tijoe tewekachi e'ename tetewiko tuukapua, Riosi ku'iwari. Ihji Riosi ku'iwaria Eesusio, eenechi ahjario tuuriatapua. 24Wa'a chaachapariopa ihji ooweruo, wahjachi taamo ahjama mochikame tiame, siimpariaipua tiame ne'nemiao, wa'achi chaachapakapua tiame ooweru taamo tuuyeriachitia, kitererio tuukapua tiameo, Eesusi mukukame tekitiachio.
25Waikao Eesusia chaanerepua:
—¿Kiisi ijinatame eemea i'ka wa'a tiame ikitiameo, aamo pahtemiao? ¿Kiisi pahtekame eemea, ehkoriami Riosi nayewaturao aamo chaaneriameopua ahpo iyoteriachio? 26¿Ki wa'a tiame aiwamerikosaaipu Meesiaa, apoe Riosie Weratiame tewaniamea, ke'chu tewekachi mooenaipua, yawichi yasipamiaopua?
27Wa'a chaanesaapua, o'inerepua waikao, kaawe tuuyekao, yooma ahpo nayewaka chaachapario tuurepua puuu Riosi nayewaturao, ahkasi Moise Iyoterichi o'iniaopua, ahkasi yooma wahja Riosi nayewatura chaachapariachisi, Riosie ahpo iyotetesiwao.
28I'ka pooechi nokisiameo, ahpo ta'pechi ajasimioio, Eesusio riisaka u'matomerikopua, 29nape aapoeo utewa yoorarepua chaachapakao:
—Ariwanipa wa'asi, ohso kaawe taamo ta'pechi che'repasa u'matopuapua meere.
Waikao ahjama asirepua ta'perachio. 30Ehjepao ko'kopuachioipua wa'ao, Eesusia, piiripi paani uusaopua, cheriwema ki'yarepua ahpo Noonoo. Wa'a iintosaapua pu'ka paanio, naasipa chi'wanasaopua, wa'a ko'komeri ki'yarepua. 31Ahkasi wa'a iintokopa Eesusio, ahpo ta'pechi paajutekamea, machirepua Eesusio, ahpo ki'yoiopua paanio chi'wanoi. Waikao Eesusia wa'a iintosao, ahjama kahtiaiopua tetewachi, senawato ki naania ikirepua. 32Wa'a ikikoopa chaachaparepu:
—¿Kíkosa tamochi eename saaeka teeme iikachio, pu'ka taamo nayewioio, pu'ka Ehkoriami Iyoterichi chiia taamo nayewioio tuuyekao, puuu apoe Eesusikopa, wa'a erekore teemea?
33Waikaopua ikanati werisika siimparepua Eerusarenio, wa'a ajasitiopa, pu'ka oosa mariki aampa piiripi Eesusi ajawariaopua, napawikame tewarepua wa'ao, wahjachi ahpo ahjama ohjoame tiame.
Puuua pu'ka ajasikameo, chaachaparepua:
34—¡Pichiwa Eesusi oijenariaa, Peero tiame machejeneriopa!
35Waikaopu ooka wa'a ajasikamea, yooma tuurepua tiameo, pooechi ahpo ijikiriao, achini teeka ahpo machiriopua Eesusio, ahpo ko'komia paanio, naasipa chi'wanasa ki'yoio.
Eesusia ahpo te'ta masitewara machejenena
(Maateo 28:16-20; Marako 16:14-18; Waani 20:19-23)
36I'kao, wa'a chaachapaoiopua tuukao, naasipa weripame tetewiretupu Eesusia. Wa'a weripasaapa, teepotarepua cheeka:
—Kúíra, Riosie ta'iria mochikáaa.
37Senawato wa'a weeriame tetewikapaopua, tísia majarepua, naayuri maayapa. 38Nape Eesusi chaanerepua:
—¿Achinikai tísia majawa eemea? ¿Tísia tehkikosamua no'oo aatanako pichikemiao? 39-40¿Ki neeekosapua naaju? Ne'nesao naaju no'o sekachio, no'o tarachiopua tiame. Noochi ihchepaka, ne'neo. Tijoe neeea, ki naayuri. Naayuria, ki no'oka tiiame weerewaeme puuua.
41I'kao ki te'ta ahpoko maaeka teteopao, chaanerepua:
—¿Iinue eeme ko'kopuame? No'o kiapuapua ko'komichioo, nane'retai neeekopua.
42Waikao so'chi wahsetiame kiaretupua. 43Waikao pu'ka kiatiaopua, ko'karepua ahpo ajawaria tetewachi. 44Ko'kosepasaopua, chaanerepua:
—Yooma ihji no'o ikiriaa, yooma no'o aamo nayeweriapua, aamo ahjama oiyaiopua pehjio. Yooma ihji no'o ikiriaa, Ehkoriami Moisetaru Iyoteria chiiapua, ahpo Iyoterichio, ehkoriami Riosi nayewatura, chaachaparia tiame, wa'a ikisao, yooma Ehkoriami Wiika Iyotaperichi chiiaopua tiame.
45Wa'a cheesaapa, yooma epeche kaawe tuuyerepua Ehkoriami Iyoterichi chiiao, kaawe ma'chiame, ki tehki eramichiopua pahtekao. 46I'ka Iyoterichio, ma'chiame chiiamepua Riosie Weratiameo, meripuamekopua, meritiaiopua, paika taawechi oijenamiopua eenechio. 47Yomachi weeechi siimpameri eemea tuuyemiao, i'wa Eerusareni o'inekao, yooma i'ka no'o iintoriao. Riosichi paajutepuapua ti'tijoeriopua ooweruoopua tiameo, ahpo tatakoriria cheriwepuawichioo, yooma aaata ahpowichio uukameopua no'o iintoriao, yooma ahpo toimo tuukameopua ahpo tatakoriniameo. 48Tuuyemitia i'kao eemea, yooma i'ka no'o iintoria tetewikamekapa eemea. 49Nape ehpeo pehjio, Eerusareniche nokimera eemea, ahkasi Riosi kiamo tuuria, kianiachisi. Ahkaoi ki se'wi ohjomeri eemea pehjio, ahkasi no'o Noonoo tewekachi kahtiameo, utewari aamo ki'yachisi.
Eesusia tewekachi mooenani
(Marako 16:19-20)
50I'ka weeechi oika kajusaapa Eesusia, ahpo Noono tewekachi kahtiamee oijenatetiaapa wa'asio, Wetania eenarepua waikao muuwaeme yeekao, ahpo na'naritoame. Wa'a asisaopua te'pa seekarepakao, kaawerumari yahcherepua wa'a ti'tijoerio. 51Wa'a iintosaapa Eesusia, te'pa apechurepua tewekachi, ahpo ne'neka ajakameo weeechi toaka. 52Waikao ahjama na'narito Wetania e'enakamea, Eesusi tewekachi mooenoiopua: “¡Nee, te'ta pichiwa tewekachi o'inia eenakame enerepua.” Waikaopua kaaweruma nayewasacheopua, nonowarepua Eesusio, Eerusareni nonowarepua, tísia kaawe eratoka. 53Wa'a o'inia waanamio, aapoe wa'api ahpo Riosi tioparachi nanapawirepua, senepi taawechi Riosichi paparamiao.
Wa'asi ihji no'no iyoteka chiiaa. Cheriwema wa'asio, yooma i'ka no'o iyoteria iyonamerio. Neeea Riosieo, tísia kaaweruma teetojeramenia amochio.
Поточний вибір:
:
Позначайте
Поділитись
Копіювати
Хочете, щоб ваші позначення зберігалися на всіх ваших пристроях? Зареєструйтеся або увійдіть
© Wycliffe Bible Translators, Inc.