Please contact Bible Society of the South Pacific

Hano New Testament

Haḡe gubwen̄ gairua amua vuvuri gim sivora Samsamwaran Halbisḡalau mai Bereti Vatuga. Ira muai tataroi mai ira vagahin Silo ram dari halana be kun hanigi rav haḡo batugehi Jisas dahuligi be rav wehi bamatea. Ram bevea be, “Tasav lolia tehe baten samsamwara Halbisḡalau bwatuna, bereva sinombu ram bwalo huria.”


Batena Jisas mwa ḡan ginau lol imwan Saemon gabe Lepa lol vanua Betani, vavine vwate mwa mai abena mai bwelehu vatu. Alolon bwelehu gea hun wai sasasavi bonboni gabe volina nu marahi maragai. Haḡe vavine gea mwa havan̄ bwelehu i mwa dadan̄ wai sasasavi gea alun bwatun Jisas. Take atatu rituai gabe ran tu aia ram ḡitae lolora mwa horo i ram avo mau ginginira be, “Huri hano mwa lol sabwelei wai sasasavi uhu? Be si saleiana huri vatlegiga vasan̄vul va n̄avul gaituvwa vudolua va lima. I homu gea si vano lalai ira hiru!” I ram bev bwarebware maragai vavine gea.
Ta Jisas mwa bevea be, “Giv lin̄ia magea! Gisav lol te bilon̄ainia? Kea nu lol ginau tavuha i nu hari lalaiau. Ira hiru rav togo mai kimiu tagaro, mahavana rituai be gim doron, giv bului dumwira. Take inau nasav togo te bul mai kimiu tagaro. Kea nu lol hano mwa du be si lolia, mwa dadan̄ wai sasavi aluku be men lol vatuvwai rebehiku huri mateana. Nam bev mwasigi lalai kimiu be, halabehe Roroi Tavuha vi toretore huria lol ureure duluai, havanau be nu lolia vi veveana gin binihi mulei huria.”


Haḡe Judas Iskariot, vwate ninira roron̄tai han̄vul domwan gairua mwa ban vai abera muai tataroi be men lin̄ Jisas lalainira. Kera ram ron̄mwandavuha maragai be rav ron̄ hano gabe vi vevea lalainira, i kera ram datauleo huri homu be rav laia lalainira. Haḡe Judas mwa dau bwatuna mwa hiḡehiḡe huri mahavana tavuha be vi lin̄ dum Jisas lalainira.


Haḡe la muan gubwen̄in Samsamwaran Beret Vatuga, gubwen̄i gabe sipsip huri ginaganianan Halbisḡalau, ira roron̄tai non Jisas ram hudalinia ram bevea be, “Gom doron be gav lol vatuvwai ginaganianan Halbisḡalau hurigo halabehe?”
Haḡe Jisas mwa hora non roron̄tai gairua mai avoanana be: “Giru van vai la bwatutun vanua i giru vi habwe atatu mwa datal tanon wai vi visogari mai kimiru. Giru vi huria vai la imwa be vi haroro alolona, giru vi vevea lalai vuigin imwa be: ‘Vagahi mwa hudaligi be, behe na vwavwan imwa gabe inau mai noḡu roron̄tai gav gan ginaganianan Halbisḡalau alolona.’ Kea vi vevea lalai kimiru vwavwan imwa gaivua vwate amare nu lol dautaua huba, giru vi lol vatuvwai ginau duluai huri gida alolona.”
Ira roron̄tai ram ban vai la bwatutun vanua i ram habwe ginau duluai kunia gabe Jisas nu vevea lalainira i ram lol vatuvwai ginaganianan Halbisḡalau.
Haḡe lol ute ravravi, Jisas mwa mai bul maira roron̄tai han̄vul domwan gairua. Batena be ram dogo dalis tebol ram ḡan ginau, Jisas mwa bevea be, “Nam bevea lalai kimiu be, tuamiu vwate nin kimiu vi sinaeu, vai lol limara atatu, kea gabe mwa ḡan ginau bul maiau.”
Haḡe lolora mwa biaroi mutaigi ram bavora ram hudalinia vatvatahara be, “Gom hav vinihia te be inau?”
Haḡe Jisas mwa bwaliura mwa bevea be, “Vi vora ihei nin tuamiu vwate han̄vul domwan gairua, kea gabe vi ruhu gan bereti lol disi utegaituvwa maiau. Inau Nitun Atatu nav mate kun mwa ravae tuai huriau lol ravrava Sabuga. Take vi hantai maragai lalai wani gea be vi sineau Nitun Atatu vai lol limara. Si tavuha maragai lalai wani gea be si hav voro tehe!”


Mahavana ram ḡan ginau, Jisas mwa lai bereti mwa avkari God huria i mwa biha borae, mwa laia lalainira non roron̄tai, mwa bevea be, “Giv laia ba ḡania. Geki rebehiku.”
Haḡe kea mwa haḡo laha mwa avkari God huria mwa lai lalainira i kera duluai ram mwin aluna. Haḡe Jisas mwa bevea be, “Geki dagaku mwa rovo huri sinombu ivusi be men lol dum tatauleo non God be men tu. Nam bev mwasigi lalai kimiu, be nin kekadogaha nasav mom mwin te waen vava vi votu gubwen̄ higea nav mwin waen gara mai kimiu lol rahuan gara gabe God mwa Ratahigi alolona.”
Haḡe ram lol iboi vuvuri ram hae la vusin gai Oliv.


Haḡe Jisas mwa bevea lalainira be, “Kimiu duluai giv romaragai niniau, i nav togo gaheku bwatuna lol ravrava Sabuga mwa bevea be, ‘God vi wehi radaiḡoro sipsip i sipsip duluai rav visalsala.’ Take ataguna be nav tomare mulei nin mateana, nav vano vai Kalili amua nin kimiu.”
Pita mwa bwaliua be, “Inau nasav lin̄igo tehe son̄o be kera duluai ras lol kunia.”
Jisas mwa bevea lalai Pita be, “Nam bev mwasigi lalainigo be, toa sihav totoreto te radu garigi bon̄i, gov tuguau vatolu.”
Pita mwa bwaliu wasi Jisas be, “Nasav tugugo tehe gaituvwa n̄an be nas mate maigo.”
Ira roron̄tai duluai ram bevea n̄an kunia.


Haḡe ram mai vaivotui ute mwa uloiana gi Ketsemeni, Jisas mwa bevea lalainira non roron̄tai be, “Giv togo teti mahavana be nam dataro.” Kea mwa lai Pita, Semes mai Jon bul maia. Binihin Jisas mwa bavora mwa marahi mwa ron̄ mwahantai, haḡe mwa bevea lalainira be, “Ron̄ mwahantai alolon noḡu binihiva mwa ibi maragaiau mwa abena be namen mate. Gitol to teti ba mamata maiau.”
Haḡe mwa bano mahavana vwelvwele n̄an mwa hiv bahudui mwa dataro be, be si dum si hav van te sivi ron̄ḡagarasi. Mwa dataro mwa bevea be, “Tata, Tamaḡu! Ginau duluai nu maron̄ron̄o lalainigo. Lai dagai laha huri ron̄ḡagarasi uhu niniau. Take noḡu doroniva vina nomwa n̄ano.”
Mahavana be mwa dabagilu mwa habwe non roron̄tai gaitolu ram maturu. Jisas mwa bevea lalai Pita be, “Saemon gim maturu? Huri hano gimdol hav mamata tehe dum bul maiau huri mahavana gaituvwa?” Haḡe mwa bevea lalainira be, “Giv mamata, ba dataro bere gim hovi lol kalkaliana. Binihiva mwa rihumaragai, take vigohoi nu mandamanda.”
Haḡe mwa ban mulei varuana mwa dataro, mwa bev mulei avoana be nu vevea amua. Haḡe mwa dabagilu mulei vai abera roron̄tai mwa habwera ram maturu; huri matara mwa bulu, ram hav ilo te hano be rai vevea lalainia.
Haḡe Jisas mwa dabagilu vatoluna hurira roron̄tai, mwa bevea be, “Matu gimdol maturu i gim dol mambuharai radu? Nu dadariha mahavana nu mai huba! Gita mahavana mwa mai be men lin̄iau Nitun atatu vai lol limara atat hantai. Gitol tomare ba tamen vano. Gita wani be mwa sineau mwa mai!”


Jisas mwa avo radu Judas vwate ninira roron̄tai han̄vul domwan gairua mwa bisirai. Haḡe vatugin sinombu gaivua ram huria mai buan bwaloana i irubwi, sinombu geki ira muai tataroi mai ira bwatmetua ram horara. Wani gabe mwa sine Jisas nu vev dovon̄ana lalai sinombu huba, mwa bevea be, “Wani gabe nav rimrimia, kea haḡea. Giv haḡo batugehia ba lai dagainia ba lin̄ia lalai ira atatun bwaloana.”
Batena gabe Judas mwa botu, kea mwa hae huri Jisas mwa bevea lalainia be, “Vagahi!” i mwa rimrimia. Haḡe ram haḡo batugehi wasi Jisas. Vwate ninira gabe ran tu mwa rav lua non bua mwa dai turin rovoga vwate non ira Muai Tataroi mwa dai haviri bwerona tavaluna. Haḡe Jisas mwa avo amare mwa bevea be, “Matu mwa du be giv mai huriau mai buan bwaloana i irubwi be gimen vwirihiau, kun gabe inau wani mwa do dagai nin silo. Vataha gubwen̄ nam dogo mai kimiu, nam bagahi lol Imwa Tataro, take gim hav haḡoau tehe. Take mwa loli kungeki be men lol seserai Ravrava Sabuga.”
Haḡe ira roron̄tai duluai ram bisdagai ninia ram romaragai.
Mahavana gea mwalaḡelo vwate nu sagae gin gaisagan maturuva, mwa huri Jisas. Ram lol ron̄oe be rav haḡo batugehia mulei, take mwa romaragai nin gaisagana, mwa ban vuroi.


Haḡe kera gabe ran haḡo batugehi Jisas ram lagoinia vai lol imwan Muai Tataroi, aia ira muai tataroi maira bwatmetua i ira vagahin Silo ram ḡoḡo utegaituvwa abena. Pita mwa huri dagutagunainira ban hautu vai lol saran imwan̄ Muai Tataroi. Aia kea mwa domahuri bul maira atatun bwaloana mwa dalai gabi. Haḡe ira muai tataroi mai ira Kansel duluai ram lol ron̄oe be rav habwe mwasigi nin atatu rituai huri hava te ginau vahala rituai gabe Jisas nu lolia be rav vevegi bamat dumwia huria, take ram hav habwe te dum non vahalana. Atatu ivusi ram dul bonogai avoana vai alun Jisas, take nora vevuri mwa hav van te dum haragaituvwa.
Atatu rituai ram du amare ram bev avoan dentene vai alun Jisas ram bevea be: “Gan ron̄oe nu vevea be, ‘Nav salan̄ai imwa tataro gabe atatu ran haḡoe, i atagun gubwen̄ gaitolu nav haḡo domarei dolua gabe atatu ran hav lolia tehe.’ ” Ta nora avoana mwa hav van te haragaituvwa be rav dame dum aluna.
Haḡe Muai Tataroi mwa domare mwa bevea lalai Jisas be, “Matu gosav vwaliu te ḡorora huri hano be ram dul bonogai vai alumwa?”
Take Jisas mwa buhiga mwa hav vev te avoana gaituvwa. Muai Tataroi mwa hudali muleinia be, “Giḡo Kraes, gabe Nitun God, Vatavuha?”
Jisas mwa bwaliua mwa bevea be, “Inau haḡea giv gita, inau nitun atatu nav togo la mwatuan mwasin roron̄o, i nav mai alun ten lan̄i lol ute atamare!”
Haḡe Muai Tataroi mwa bora gaisagana mwa bevea be, “Tam hav doron te mulei turatura avoana! Gim ron̄oe kea mwa av hantai vai alun God. Gim binihi haninia?”
Kera ram lol vot huria i ram habwea be nu vahala mwa dadariha be vi mate.
Kera rituai ram bavora ram lodov Jisas i ram bauhi ḡoro matana, i ram dutuinia. Ram bevea lalainia be, “Visia be ihei mwa dutuinigo!” Ira atatun bwaloana ram laia i ram rabasia.


Pita mwa dogo radu avare lol aran imwa, batena daulato vwate atatun rovoga non Muai Tataroi mwa mai abena. Batena mwa ḡita Pita be mwa dalai, mwa ḡita mamaragainia, mwa bevea be, “Giḡo mulei gon togo mai Jisas ata Nasaret.”
Take Pita mwa bisigai mwa bevea be, “Nam hav ilo te ginau gom bevea.” Haḡe mwa lago vai votu gatavan aran imwa gea toa mwa dotoreto.
Daulato gabe atatun rovoga mwa ḡitae mwa bev muleinia lalainira ram du bul maia be, “Kea haḡea vwate ninira!” Take Pita mwa bisigai mulei.
Tiri ḡalia kera gabe ram du aben Pita ram bev muleinia be, “Gosav visigai te dum, giḡo vwate mulei, ata Kalili.”
Pita mwa dau bwatuna mwa av ḡaragara be, “God na vevegiau be nam hav vev te mwasigi! Nam hav ilo te wani gea gabe gim avo huria!”
Batena mwa bev lin̄ia, toa mwa dotoreto darihou varuana. Pita mwa binihi mulei avoana gabe Jisas nu vevea lalainia be, “Toa si hav totoreto te radu, gov tuguau vatolu.” Haḡe mwa bute avare mwa dei maragai.

Nghe Mak 14