Mata 12
12
Pat mesìfìkà ba i təv Yesuw
Markus 2:23-28; Luka 6:1-5
1Aləka i dəba ŋa ya, a pat mesìfìkà ba duwa gà Yesuw nda gà ɓəzla mazazama ŋgat, tə da nda gùvàh dukw duwa kamala daw a. I fata ka, may a wir a aà gà ɓəzla mazazama ŋgat ata hinne, ta haɓa dukw ata kamala daw a, tə zəm. 2Gà asiŋ gà *Farisa duwa ta ŋgat a tar aaka ka, ta gwaɗa a Yesuw: «Samata gà ɓəzla mazazama kər aaha kwaŋ. Ta ge ana, dukw ana məpala ahəm Mbulum a gwa, gwim a pat mesìfìkà ba ya ya?»
3Yesuw a gwaɗa a tar: «Wànà kàa dzeŋgwim dukw ana gà Dawda nda gà mburma ŋgar ta ge akahər ata, i təv ana may a wur aà tar a te ibam a? 4Ŋgat ka, a da a ga Mbulum. A daha ka, tə zəm dukw mezime ana biy mezime tar tsa, ta vəl aɗaba Mbulum a. Dukw ata tə zəm a ka, ku mege məpala ahəm Mbulum a vəl vatwa aà mazəma ŋa ka, a gà ɓəzla mandəva kuɗa a Mbulum ɗekɗek tekeɗe ibam a.*fa* 5Dze ana, kàa dzeŋgwim dukw ana i wakita məpala ahəm Mbulum, gà ɓəzla mandəva kuɗa a Mbulum ta gewa megemir i ga Mbulum batsah ŋa ata a pat mesìfìkà ba ya te ibam a? Kà sərum dukw ata ta ge kataya ka, ku mege gà mburma ta ge megemir a pat mesìfìkà ba tsa tekeɗe ka, bakal tar a riŋ tsa dər akaba ya? 6Ama iye ihər i gweɗe a kurum a nda ndzer: Wele ana a za ga batsah ŋana ya ka, araha ɗa i faha. 7Na mege kà sərum dukw ana i huɗ bazlam aaha zləmana Mbulum a waya ka, gwim ŋgwal ŋa a mburma ivaɗ, tsəka, məbatsa gà dukw ana ta betser a taf masakəŋa ya tsa.*fb* Na mege kà sərum kataya ka, ana ka, ki gwim a bakal a gà mburma aaha bakal tar a riŋ tsiye ivaɗ tsa. 8Aɗaba iye, *wur ana a dara i təv Mbulum a, na a kwere a pat mesìfìkà ba ŋa ya seyiŋ.»
Wele duwa makula ahər ŋa
Markus 3:1-6; Luka 6:6-11
9Aləka Yesuw a hitse i fataya, a da a ga mahàmà a Mbulum tar. 10A daha ka, a leha aà wele duwa a riŋ makula ahər ŋa i ga ata. Ama gà *Farisa ana a riŋ i ga Mbulum ata ya ka, a sàs a tar məma à bakal a Yesuw, agəra dukw ana məpala ahəm Mbulum aka vəl vatwa aà mege a pat mesìfìkà ba tsiye. Aɗaba taŋa, tə tsam ahər, ta gwaɗar: «Məpala ahəm kwa dze ana, aka vəl vatwa aà məmbə̀là à mburma a pat mesìfìkà ba ya?» 11Yesuw a gwaɗa a tar: «Weke na ika magər kurum, na bəla təmaŋ ŋgar a riŋ ilik, aka dəɗ a biye a pat mesìfìkà ba ka, a zlere a iɗəm a tsiye? 12Dite mburma ana, a za təmaŋ tsiye. Aɗaba taŋa na a da dər ka, mazlàkà mburma a pat mesìfìkà ba ya.» 13I dəba ŋa ya, a gwaɗa a wele makàlà ahər ŋa ata: «Sirikara à ahər yak a təv ga ya.» Wele ata a sìrìk dərraha tsara ka, ahər ŋgar ata suwuɗ a lə̀mabaɗa ba lele, kamala ahər ŋgiɗ a mbaŋa. 14Gà Farisa ata ta ŋgatar kataya tsara ka, ta wiyera ba i ga mahàmà a Mbulum ata sùtùtùtwara a bəra ya. Tə dara, ta mà akaba à bazlam ika magər tar aà medzeye à mesife Yesuw.
Wele ana Mbulum a zla ŋgat aà məmbàlà à mburma ya
15Ama Yesuw a sər ka, tàa mà akaba à bazlam aka gər ŋgar ka, a hitsera i fataya, a da. I təv ana a riŋ a de a ya ka, gà mburma hinne tə zazam ŋgat. A daha, a mbala à gà ɓəzla dukw məməta ana i liwiŋ gà mburma ata ya tserdze. 16I dəba ŋa ya, a pala a tar ahəm, a gwaɗa a tar: «Ka ti ɗifwim à zləm gà a wura tsidze.» 17Aɗaba a ge taŋa ka, dukw ana Ezaya, mala məma à guma Mbulum ana akahər ata a tsik a. 18A gwa, Mbulum a gwa ka:
«Araha na mala meslire gà ana i zla ŋgat a,
dite ka, a ne mandərkwasla gà,
maŋgayaba gà fit dze ka, ika gər ŋgar a.
I slirehe a Mezite Mesife gà aka gər ŋgar.
A ɗif a à mege seriye ga ana
i ta ge a aka miɗ mba ya,
a gà mburma ana ika gər ahəɗ tserdze ya.
19Aɗaba ŋgat ka, ta ge a maàga nda wura tsa,
a wideye a duwa ŋgəlakəkka tsa,
wura a tsereke a biye ɗa ŋgar ika magər
gà vatwa ana i huɗ kwite ya tsa asa mbaŋa.
20Kwizir ana dzùŋgurra madzàdzàkà ŋa ya ka,
à hìɓ a dər ikaba ya tsa.
Dite a mbete a à akwa ana
a zeha ndwizzwè i lalampa,
aka à mimbete ya ɓav tsa asa.
A ye a ba tsidze, haa tsikw a təv ana
aka burwa à dukw ana ŋgwala tsa,
a ta ge a nda ndzer a ya.
21Ama gà mburma ana ika gər ahəɗ a tserdze,
ti tike a madzala gà gər tar ka,
a təv ŋgar ilik.»*fc*
Yesuw a fàfəl a gà na ti tsik ahər dukw ana ŋgwala tsiye
Markus 3:20-30; Luka 11:14-23; 12:10
22Aləka i dəba ŋa ya, tə daha à wele duwa a Yesuw. Wele ata ka, sitene i ba ŋgar, a ge à ŋgat mandək ŋa nda guluf. Yesuw a mbəl à ŋgat, tsam ka, a fàfəl lele, a ŋgat a vatwa lele asa mbaŋa. 23Ama gà mburma ana a riŋ i fata tserdze ya, ta ŋgatar kataya ka, a ge aà tar kamala dukw mene aà mburma ya. Ta gwa: «Naha ana, kəla gà gwala Dawda ana Mbulum a gwa, i ti slir a kurumaha a ya kəla ya?» 24Gà *Farisa tə tsaraka kataya ka, ta gwa: «Awaŋ, a ge a ka, wele aaha a delewe a gà sitene aà mburma ya ka, nda ahər *Beldzebul, Əbay sitene. Ŋgat na a vəlar ndzəɗa ya, tsəka, a sle a tsa.»
25I fataya ka, Yesuw a sər a taraha aka dukw ana tə dzala ya. A tsik a tar bazlam minew. A gwaɗa a tar: «Ku mege Əbay awara, na bəla kwiye a riŋ ika magər tar nda gà mburma ŋgar ka, ahəɗ tar ata a nisiŋa. Dite asa ka, ku mege i kwite awara na bəla masəra ba tar a riŋ tsəka, kwite tar a de a a dala. Gà mburma ana i ga ilik ŋa ya ibam, na maàga ika magər tar ka, kataya mbaŋa. 26Ama na bəla Əbay sitene a ge a gùvəl aà ba ŋgar ŋa, kwiye a riŋ ika magər tar ana, meme na Əbay ŋgar ata a ndze a ya? 27Na bəla iye i ge a kamala ana ka tsikwim a dze ana, dite weke na a vəl ndzəɗa a gà mburma kurum aà madalawa ŋa mbeete ya? I gər kurum, kù gwaɗum ana, Mbulum tsiye? Ndzer ŋana na a tsik a kurum a ka, gà mburma kurum ata. 28Ama na bəla i delewe a gà sitene ata nda ndzəɗa Mezite Mesife Mbulum ka, taŋa ki slwim aà mesire a dər ka, *mekwere Mbulum aka dara a təv kurum a.»
29Yesuw a gwaɗa a tar asa: «Əbay sitene a ne ka, mala ndzəɗa. Kinehe wura a riŋ a sle a aà mede a ga a bəra mala ndzəɗa, à ndzikere a ihər gà dukw ŋgar a kataya, ze medzewe aba ŋgat ŋa ya ka, a riŋ tsa. Ama say tez a dzewe a ŋgat ŋa dzekwiŋ, na dite à ndzikere a ihər gà dukw ana i ga i ma ŋgar a fit a.»
30I dəba ŋa ya, a gwaɗa a tar asa: «Wur ana a waya iye tsiye ka, taŋa ŋgat ka, mala mene are gà. Dite wur ana à zlèk a iye aà megemir gà tsiye ka, a dzeyiŋ a ka, à megemir gà ivaɗ. 31Aɗaba taŋa, iye ihər i gweɗe a kurum ŋa: Mbulum à pìl a à bakal a mburma tserdze, ku mege nda təv mezelme bazlam ana ti tsik ahər a ŋgwal ŋa tsa tekeɗe ya. Ama wur ana aka tsik mezelme bazlam aà Mezite Mesife Mbulum a ka, Mbulum à piler a à bakal ŋgar tsidze. 32Dite bəla wur ana aka tsik manəsa bazlam aà iye, *wur ana a dara i təv Mbulum a ka, Mbulum a sle a aà məpəla à bakal ŋgar. Ama wur ana aka tsik manəsa bazlam aà Mezite Mesife Mbulum a ka, Mbulum à pìl a bakal ŋgar tsa, ku mege aka miɗ mba tekeɗe ka, à pìl a tsidze.»
Gà dizl ɗaf ti sir aba a ka, i mewe tar a
Mata 7:15-20; Luka 6:43-45
33Aləka i dəba ŋa ya, a gwaɗa a tar asa: «Dizl ɗaf ana ba a dzəmar lele ya ka, mawà ŋa tekeɗe, nawat nawat lele mbaŋa. Ama dizl ɗaf ana ba a dzəmar tsiye ka, a we a tekeɗe ibam, ŋgwala tsa. Aɗaba ti sir a iba à gà dizl ɗaf ata ya ka, i mewe tar a. 34A kurum gà ɓəza gà palas aaha, meme na ki slwim a aà mifèfilera ika arah a lele ya, na ba kurum ŋana ka, kurum ihər ki gwim a dukw ana ŋgwal ŋa tsiye ya? Aɗaba arah a màwa ka, à dukw ana kìɗìŋŋa ki dzelwim a i gəzləŋ kurum a. 35Aɗaba wele ana ŋgwal mburma, a sər ahəm lele ya, a tsik a ka, dukw ana i gəzləŋ ŋgar a dzele a ŋgwal ŋa ya mbaŋa. Dite wele ana ŋgwal ŋa tsiye tekeɗe, a tsik a ka, dukw ana i gəzləŋ ŋgar a dzele a ŋgwal ŋa tsiye mbaŋa asa. 36Ama iye ihər i gweɗe a kurum ŋa: A pat seriye Mbulum ka, ku mege bazlam awara tekeɗe, zləməŋa na gà mburma ti tsikewa kinehe taf a ka, ti ta me a ter a à bakal ŋa. 37Aɗaba i huɗ bazlam yak ana ki tsik a ya ka, mala seriye hùrùkw à mèk a à bakal, kige tsa, a gweɗe aà kər a, kər ka, ŋgwal mburma ndzer.»
Gà mburma ta wiz dukw mene aà mburma aà Yesuw
Mata 16:1-4; Markus 8:11-12; Luka 11:16,29-32
38Dite i dəba ŋa ya asa, gà ɓəzla medzeŋge məpala ahəm Mbulum nda gà *Farisa duwa, ta gwaɗa a Yesuw: «Əbay, ge a mər dukw mene aà mburma, dite na mìi sir a dər ka, Mbulum na a slərra kər a ya.» 39Ama Yesuw a gwaɗa a tar aaka: «A kurum gà mburma ana kinehe ya, kurum ka, gà ɓəzla mimbèhè are, gà ŋgwal ŋa tsidze na i təv Mbulum a. Meme na ki wizwim aà iye dukw mene aà mburma ka, dite kurum ŋa kà wayum Mbulum tsiye? Ama ka, ki ŋgetwim a medzibe dukw mene aà mburma ata tsa, say na a biy Yunas, mala məma à guma Mbulum ana akahər ata ya ilik asa tsiye. 40Kamala Yunas ana batsah kilif a nde, a ger i hitwis gà həvəɗ makər, gà həpat makər a ka, iye, *wur ana a dara i təv Mbulum a tekeɗe ka, i ti ndze a i biye, gà həpat makər, gà həvəɗ makər a mbaŋa te. 41A pat seriye Mbulum ka, gà mburma ana i kwite Ninive ya, ti dere a, ta hitse a aka miɗ gà mburma aaha kinehe ya, dite ta me a ter a à bakal mbaŋa. Aɗaba akahər ana Yunas a be a tar à ɗaf a ka, tàa mbəɗ à madzala gà gər tar. Ama tsaatsa wur ana ɗa i faha ki ŋgetwimer a kinehe ya ka, a za Yunas fit. Ama kurum ka, kàa dzùmar zləm tsa. 42Dite batsah məkəs duwa a kwara ɗa gà mburma ana ika tsèke gular a, a dere a, a hitse a aka miɗ gà mburma aaha kinehe ya, dite à me a ter a à bakal a pat seriye ata mbaŋa asa. Aɗaba məkəs ata a dara ka, aà zlile mbulum i təv ŋa ya diriŋ, aà mandza zləm a mifefile Əbay Salumun ana metsehe ŋgar a riŋ hinne ya. Tsaatsa, wur ana ɗa i faha ki ŋgetwimer a kinehe ya ka, a za Salumun asa mbaŋa. Ama kurum ka, kàa dzùmar zləm tsa.»
Sitene a mà aka wele ana a məsak à vatwa Mbulum a
Luka 11:24-26
43Yesuw a gwaɗa a tar asa: «Na tàa dalawa sitene, aka dara i ba mburma ya ka, a de a aka mandazla a dala. Gurùŋ gurùŋ a yehe a riŋ təv mendze ana a sasar aà mendze aɗəm a, ama ka, a ŋget a tsa. 44I fataya ka, a gweɗe a: <Ŋgulum i mbìɗ a gər a təv ana i dara iɗəm a.> Aləka aka màra ka, a le a aà ga ŋgar ata məfàɗà ŋa, kàzlàŋa malàmbàɗà ŋa tits tits lele, ama kəla ka, wura a riŋ iɗəm tsa. 45I dəba ŋa ya, a de a, a ti ndzikere a gà asiŋ gà sitene ŋgiɗ a təsəla aà mendze i fata, gà na gà ŋgwal ŋa tsa ndeyndey a. Ti de akabaha aɗəm a tserdze a fata. Zàmma tsəka, dukw ata à me a aka wele ata, mendze ŋgar a ge a ŋgwala tsa ndeyndey, à zè a dər na piŋŋe ya asa. Kamala taŋa ya asa na a ti ne a i təv gà mburma ana kinehe ta məsak à vatwa Mbulum a mbaŋa.»
Gà mama Yesuw nda gà damər ŋgar
Markus 3:31-35; Luka 8:19-21
46Aləka i təv ana Yesuw a riŋ à fèfil a a gà mburma ata mba ya ka, gà mama ŋgar nda gà damər ŋgar tar riŋ ti dehe a a təv ŋgar. Tə daha ka, ta hitse a bəra, ta waya mifefile nda gà ŋgat. 47Ta ŋgat a tar kataya ka, mburma ilik a daha a təv Yesuw. A daha ka, a gwaɗar: «Araha, gà mama yak nda gà damər yak naha, mehìtsè ŋa ɗa i bəra, ta waya mifèfilek te.» 48Yesuw a gwaɗar aaka: «Gà mama ga nda gà damər gà ana, gà weke?» 49I dəba ŋa ya, a zikwe ahər aà gà ɓəzla mazazama ŋgat ata tar riŋ i təv ŋgar a, a gwaɗar: «Araha, gà mama gà nda gà damər gà ɗa ka, i faha. 50Aɗaba wur ana a ge a dukw ana a sàs a Mbulum Tsir gà ana i gər ŋa ya ka, ŋgat na a ne damər gà nda mama gà ya.»
© Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.