Traducción Bíblica: Mixe de Quetzaltepec, 2013© Sociedad Bíblica de México, A.C., 2013www.sbm.org.mx ℗ 2017 Hosanna

Mixe Quetzaltepec - 2013 SBM (NT) Drama

<div class="version vid2130 iso6393pxm" data-vid="2130" data-iso6393="pxm">
 <div class="book bkLUK">
 <div class="chapter ch21" data-usfm="LUK.21">
 <div class="label">21</div><div class="s">Ko ku'ooktyo'oxy ja myeeny tyoxy</div><div class="p"> 1Tam &#235;n&#228;ty t&#235;kok ja Jes&#250;s t'ixy ko ja kumeenyjy&#228;'&#228;yty&#235;jk t'ap&#235;k&#235;t&#235; ja meeny jap ap&#235;jk&#235;njoty, 2&#235;n&#228;t n&#228;jy&#235;tu'un t'ijxy ko tu'uk ja ku'ooktyo'oxy t'akon&#235; ja jy&#228;'&#228;, m&#228;jtsk ja mutsk pujxnmeeny. 3T&#228;&#228;ts ja Jes&#250;s y'&#235;n&#228;ny:</div><div class="p">T&#235;y miits n&#235;&#235;m&#235;t&#235; ko y&#235; ku'ooktyo'oxy, y&#235; &#235;yoop&#235;ja'ay ni'ik may y&#235; myeeny t&#235; t'akon&#235; jap ap&#235;jk&#235;njoty k&#235;tiin&#235;m y&#235; ja'ay&#235;ty m&#235;ti'ip&#235; jap y&#235; jy&#228;'&#228; t&#235; t'ap&#235;k&#235;t&#235;n. 4Y&#235; ja'ay&#235;t aaky&#235;'&#235; meeny y'ako'n&#235;t&#235;p m&#235;ti'ip&#235; nat&#235;jk&#235;p&#235;n e y&#235; ku'ooktyo'oxy, y&#235;'&#235; t&#235; t'akon&#235; m&#235;ti'ip&#235; nim&#235;jaaw py&#228;typy&#235;n ets m&#235;ti'ip&#235; &#235;n&#228;ty n&#228;tyukj&#235;jp'ijx&#235;p&#235;n ma jyuuky'ajt&#235;n&#235;n.</div><div class="s">Ko ja Jes&#250;s tnik&#228;jpxy ko ja m&#235;jtsajpt&#235;jk kyut&#235;koy&#228;'&#228;ny</div><div class="p"> 5Jam &#235;n&#228;ty t&#235;kok ja ja'ay&#235;ty tnim&#235;tya'akt&#235; ja m&#235;jtsajpt&#235;jk ko janty tsuj ky&#235;x&#235;'&#235;ky m&#235;&#235;t ja tsaa m&#235;ti'ip&#235; my&#235;&#235;t'ajtypy&#235;n ets n&#228;jy&#235;tu'un m&#235;ti'ip&#235; ja ja'ay yojxt&#235;p&#235;n ets oy ja tsajpt&#235;jk yaj'ix&#235;ty. T&#228;&#228;ts ja Jes&#250;s y'&#235;n&#228;ny:</div><div class="p"> 6M&#235;ti'ip&#235; yaa m'ijxt&#235;p&#235;n, pyat&#228;&#228;mpy ja x&#235;&#235;w j&#235;m&#235;jt ko nitu'uk ja tsaa kyaw&#235;'&#235;ma'any, tu'k&#235;'&#235;y&#235; jyijta'aja'any.</div><div class="s">Ijxp&#228;jt&#235;n ko ja naaxwiiny&#235;t&#235; ky&#235;xan&#235;</div><div class="p"> 7&#203;n&#228;t ja Jes&#250;s tyajt&#235;&#235;wt&#235;:</div><div class="p">Wints&#235;n, &#191;j&#235;na'a j&#235;tu'un jyata'any ky&#235;p&#228;ta'any, ets tii ijxw&#235;'&#235;m&#235;n m&#235;&#235;t yajtuknijaw&#235;p ko &#235;n&#228;ty j&#235;tu'un jyatan&#235;?</div><div class="p"> 8Ets ja Jes&#250;s y'&#235;n&#228;ny:</div><div class="p">N&#228;ky&#235;went'at&#235;t&#235; ets k&#235;tii p&#235;n mn&#228;tyukwin'&#235;&#235;n&#235;t&#235;ty. Y&#235;'&#235; ko nimay ja ja'ay myina'ant&#235; ets y'&#235;na'ana'ant&#235;: &#203;jts j&#235;tu'un Krist&#235; ets T&#235;&#235; ja tiempo tpatn&#235;. Miits&#235;ty k&#235;tii xymy&#235;p&#235;kt&#235;ty. 9Ko xymy&#235;toy'at&#235;ty ja tsip tyuny&#235; ets ko ja ja'ay ny&#228;nyip&#235;t&#235;'&#235;ky&#235;, ka'ap mts&#235;'&#235;k&#235;t&#235;ty; j&#235;y&#235;jp ya'at&#235; tyuna'any jyata'any&#235; naamka'an&#235;m &#235;n&#228;ty ja nyix&#235;&#235;w tpaaty ets ja naaxwiiny&#235;t&#235; ky&#235;x&#235;ty.</div><div class="p"> 10T&#228;&#228;ts ja Jes&#250;s jyaak n&#235;maay&#235;t&#235;:</div><div class="p">Tsiptunaanp ja naax kajpn m&#235;&#235;t ja wiinkp&#235; ja m&#235;j kajpn. 11Yu'kxaanp y&#235; naaxwiiny&#235;t&#235;, itaanp y&#235; yuu x&#235;&#235;w, pa'am &#235;yo'on oymyaaj&#235;ty, ets jam tsajpjotm ats&#235;'&#235;k ajaw&#235; jam yaj'ixa'any.</div><div class="p"> 12Naamka'an&#235;m &#235;n&#228;ty j&#235;tu'un jy&#228;ty ky&#235;petyny&#235;m, ko n&#235;jkx miits myajmatst&#235;, myajpaj&#235;tijta'akt&#235;, myajk&#235;'&#235;yakt&#235; ma ja tsajpt&#235;jk&#235;n ets myajtsumt&#235; ets myajm&#235;n&#235;jkxt&#235; ma ja yajkutujkp&#235;t&#235;jk&#235;n j&#228;'&#228;ky&#235;jxm ko &#235;n&#228;ty miits t&#235; m&#235;p&#235;kt&#235; ma &#235;jts&#235;n. 13Ko j&#235;tu'un tyun&#235;t&#235;ty jyat&#235;t&#235;ty, jy&#235;kyejpy xynyim&#235;tya'akt&#235;ty ja t&#235;yajt&#235;n &#235;jtsky&#235;jxm. 14K&#235;tii xymy&#235;may xymy&#235;tajt&#235;ty wi'ix m'&#235;tsowt&#235;ty&#235;n. 15&#203;jts miits ja winma'any ets ja ayuk nmo'ojant&#235;p wijypy&#235; kejypy&#235; m&#235;ti'ip&#235; mkajpxt&#235;p&#235;n k&#235;tiip&#235; ja mm&#235;tsip m&#235;m&#235;ta'ak&#235;t&#235;ty ets k&#235;tiip&#235; wyinma'anypyaat&#235;ty wi'ix myaj'&#235;mon&#235;t&#235;ty. 16Y&#235;'&#235;paat n&#235;jkx y&#235; mtaak mteety mk&#235;'&#235;yak&#235;t&#235;, n&#228;jy&#235;tu'un y&#235; mj&#235;&#235;ky mm&#235;ku'uk&#235;ty ets m&#235;ti'ip&#235; m&#235;&#235;t mn&#228;my&#228;y&#235;t&#235;n ets tam m&#235;ti'ip&#235; n&#235;jkx myaj'ook&#235;t&#235;n. 17Ni'&#235;muk&#235; ja ja'ay m'&#235;x&#235;&#235;k'ixa'an&#235;t&#235;, j&#228;'&#228; ko &#235;n&#228;ty &#235;jts xymy&#235;p&#235;kt&#235;s. 18E miits&#235;ty nitii mkajata'an&#235;t&#235;, nitu'uk ja mwaay kyaka'aja'ant&#235;. 19Aam&#235;k jotm&#235;k n&#228;py&#235;jkta'ak&#235;t&#235; ets ja nitsok&#235;n xypyaat&#235;ty.</div><div class="p"> 20Ko xy'ixt&#235;ty ja Jerusalenkajpn ko t&#235;&#235; ja my&#235;tsip yajnatuky&#235;, y&#235;'&#235; mtuknijaw&#235;t&#235;p ko tsojk &#235;n&#228;ty kyut&#235;koy&#228;'&#228;ny. 21Ko j&#235;tu'un tyun&#235;t&#235;ty jyat&#235;t&#235;ty, w&#228;'&#228;n kopkjotm n&#235;jkxt&#235; m&#235;ti'ip&#235; jam Judea yajpat&#235;p&#235;n ets w&#228;'&#228;n &#235;n&#228;ty&#235; tp&#235;ts&#235;mt&#235; m&#235;ti'ip&#235; jam&#235;ty&#235;n Jerusal&#233;n. M&#235;ti'ip&#235; jam kamjotm yajpatp&#235;n, k&#235;tii n&#235;koo tyimwinpit&#235;ty ma kyajpn&#235;n. 22J&#228;'&#228; ko ma t&#228;&#228;p&#235; x&#235;&#235;w&#235;n &#235;yo'on j&#228;&#228; itaanp, j&#228;&#228; y'at&#235;wa'any ijxt&#235;m ja Tios ja y'aaw y'ayuk y'&#235;n&#228;'&#228;ny&#235;n. 23Mon tuk ja to'oxyty&#235;jk yajpaat&#235; m&#235;ti'ip&#235; &#235;n&#228;ty ja u'unk j&#228;&#228; ny&#235;k&#235;jxm'ajt&#235;p&#235;n &#235;k&#235; m&#235;ti'ip&#235; &#235;n&#228;ty j&#228;&#228; yaj'u'unktsi'tst&#235;p&#235;n. J&#228;'&#228; ko m&#235;j k&#235;j&#228;&#228; ja p&#235;jk&#235;n ato'on&#235;n j&#228;&#228; y'ita'any ets ja m&#235;j tsaatsytyu'un&#235;n ma ja naax kajpn&#235;n. 24Tam m&#235;ti'ip&#235; n&#235;jkx yajkupuxy&#235;n, m&#235;ti'ip&#235; n&#235;jkx yajtsumy yajmatsy&#235;n wiink naax wiink kajpn; ets ja m&#235;tsip j&#235;tu'uny&#235; n&#235;jkx t'ateeny tukteeny ja Jerusal&#233;n kajpn koon&#235;m tpaat&#235;ty ja nyix&#235;&#235;w ma &#235;n&#228;ty t&#235; yaj'ak&#228;jpxy&#235;n.</div><div class="s">Wi'ix wyimpita'any&#235;n ja naaxwiiny&#235;t&#235; ja'ay ja y'U'unk</div><div class="r"> Mt 24:29-35, 42-44; Mr 13:24-37</div><div class="p"> 25Yaj'ixaanp jam win&#235; ma x&#235;&#235;w&#235;n, ma po'oj&#235;n ets ma ja matsa'aj&#235;n; ets naaxwiiny j&#235;tu'uny&#235; n&#235;jkx ja naax kajpn myoonk&#235;ta'ak tyujk&#235;ta'akt&#235;, ko y'&#235;naanta'ak&#235;ty ja mejy ets n&#235;&#235; o'pky n&#235;kooy&#235; py&#235;t&#235;'kn&#235;ty, n&#235;jkx&#235;p tsy&#235;'&#235;k&#235;t&#235;. 26J&#235;tu'uny&#235; n&#235;jkx ja ja'ay ky&#235;tawt&#235; ky&#235;pipt&#235; m&#235;&#235;t ja jotmay ko tnijaw&#235;t&#235;ty ja naaxwiiny&#235;t&#235; ky&#235;xa'any; j&#228;'&#228; ko y&#235;'&#235;paat y&#235; tsajpjotm&#235;p&#235; n&#235;jkx yajxijtyu'kxt&#235;. 27&#203;n&#228;t yaj'ixa'any jam tsajpjotm tsyoony yootsjotm ja naaxwiiny&#235;t&#235; ja'ay ja y'U'unk m&#235;&#235;t ja m&#235;j'ajt oyajt&#235;n. 28Ko j&#235;tu'un tsyo'onta'ak&#235;ty ja &#235;yo'on, akujk jotkujk mn&#228;jyaw&#235;t&#235;ty, j&#228;'&#228; ko y&#235;'&#235; &#235;n&#228;ty wiinkoonp ja nyix&#235;&#235;w ja nitsok&#235;n.</div><div class="p"> 29Ojts ja Jes&#250;s tnim&#235;ty&#228;'&#228;ky n&#228;jy&#235;tu'un tu'uk ja ijxp&#228;jt&#235;n:</div><div class="p">Ixt&#235; ja higo kepy, &#235;k&#235; oymy&#235;ti'ip&#235; kepy&#235;ty. 30Ko y'&#228;&#228;y py&#235;tsimy, j&#235;tu'un yajnijaw&#235; ko tsojk ja anp&#235; myina'any. 31N&#228;yjy&#235;tu'un ko xy'ixt&#235;ty ko tyun&#235;t&#235;ty jyat&#235;t&#235;ty m&#235;ti'ip&#235;s t&#235; nk&#228;jpxy&#235;n, j&#235;tu'un xynyijaw&#235;t&#235;ty ko wiinkoonp ja Tios ja kyutujk&#235;n.</div><div class="p"> 32T&#235;y miits n&#235;&#235;m&#235;t&#235;, jat&#235;p j&#235;tu'un ka'an&#235;m &#235;n&#228;ty ja ja'ay y'o'kta'at&#235; m&#235;ti'ip&#235; j&#228;&#228; tyam juuky'ajt&#235;p&#235;n. 33K&#235;xaanp naxaanp y&#235; naax tsajp, e y&#235; n'aaw n'ayuk&#235;s nij&#235;na'a kyak&#235;xa'any.</div><div class="p"> 34N&#228;ky&#235;went'at&#235;t&#235;, k&#235;tii xy'atsokt&#235;ty ja n&#235;&#235; ju'uky, k&#235;tii m'uukt&#235;ty mu'uk&#235;t&#235;ty, k&#235;tii y&#235;'&#235; xymy&#235;may xymy&#235;tajt&#235;ty ja naaxwiiny&#235;t&#235; naaxk&#235;jxypy&#235; yajtukjuuky'&#228;ty&#235;n, k&#235;tiip&#235; ja &#235;yo'on ajotkumon&#235; mtukja't&#235;t&#235;ty, 35j&#235;tu'un t&#228; ja j&#235;yujk yajxoky&#235;n. J&#228;'&#228; ko minaanp ma t&#235;koky&#235; ja naaxwiiny&#235;t&#235; ja'ay&#235;n. 36J&#235;jp'ixy x&#235;m&#235; myajpaat&#235;ty, ja'amy&#228;tst&#235; ja Tios janaam jatsojk, j&#235;tu'un ka'ap mont&#235;ty mtukt&#235;ty oy ja &#235;yo'on jyatuny&#235;, ets akujk jotkujk xywyinkuwa'ak&#235;t&#235;ty ja Jesukrist&#235;.</div><div class="p"> 37Winj&#235;pom ja Jes&#250;s ijty yaj'ixp&#235;ky ma ja m&#235;jtsajpt&#235;jk&#235;n ets koots nyijkx ma ja Olivo Kopk&#235;n. 38Jopy&#235;p, tsojk ja ja'ay ojts ny&#235;jkxkojt&#235; ma ja m&#235;jtsajpt&#235;jk&#235;n ets tm&#235;toow'ita'ant&#235; m&#235;ti'ip&#235; ja Jes&#250;s nyik&#228;jpxyp&#235;n.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Biblia en Mixe de Quetzaltepec, Oaxaca, México © Sociedad Bíblica de México, A.C., 2013. Active Translation in Process

Tam ënäty tëkok ja Jesús t'ixy ko ja kumeenyjyä'äytyëjk t'apëkëtë ja meeny jap apëjkënjoty, ënät näjyëtu'un t'ijxy ko tu'uk ja ku'ooktyo'oxy t'akonë ja jyä'ä, mäjtsk ja mutsk pujxnmeeny. Tääts ja Jesús y'ënäny:
Tëy miits nëëmëtë ko yë ku'ooktyo'oxy, yë ëyoopëja'ay ni'ik may yë myeeny të t'akonë jap apëjkënjoty këtiinëm yë ja'ayëty mëti'ipë jap yë jyä'ä të t'apëkëtën. Yë ja'ayët aakyë'ë meeny y'ako'nëtëp mëti'ipë natëjkëpën e yë ku'ooktyo'oxy, yë'ë të t'akonë mëti'ipë nimëjaaw pyätypyën ets mëti'ipë ënäty nätyukjëjp'ijxëpën ma jyuuky'ajtënën.

Jam ënäty tëkok ja ja'ayëty tnimëtya'aktë ja mëjtsajptëjk ko janty tsuj kyëxë'ëky mëët ja tsaa mëti'ipë myëët'ajtypyën ets näjyëtu'un mëti'ipë ja ja'ay yojxtëpën ets oy ja tsajptëjk yaj'ixëty. Tääts ja Jesús y'ënäny:
Mëti'ipë yaa m'ijxtëpën, pyatäämpy ja xëëw jëmëjt ko nitu'uk ja tsaa kyawë'ëma'any, tu'kë'ëyë jyijta'aja'any.

Ënät ja Jesús tyajtëëwtë:
Wintsën, ¿jëna'a jëtu'un jyata'any kyëpäta'any, ets tii ijxwë'ëmën mëët yajtuknijawëp ko ënäty jëtu'un jyatanë?
Ets ja Jesús y'ënäny:
Näkyëwent'atëtë ets këtii pën mnätyukwin'ëënëtëty. Yë'ë ko nimay ja ja'ay myina'antë ets y'ëna'ana'antë: Ëjts jëtu'un Kristë ets Tëë ja tiempo tpatnë. Miitsëty këtii xymyëpëktëty. Ko xymyëtoy'atëty ja tsip tyunyë ets ko ja ja'ay nyänyipëtë'ëkyë, ka'ap mtsë'ëkëtëty; jëyëjp ya'atë tyuna'any jyata'anyë naamka'anëm ënäty ja nyixëëw tpaaty ets ja naaxwiinyëtë kyëxëty.
Tääts ja Jesús jyaak nëmaayëtë:
Tsiptunaanp ja naax kajpn mëët ja wiinkpë ja mëj kajpn. Yu'kxaanp yë naaxwiinyëtë, itaanp yë yuu xëëw, pa'am ëyo'on oymyaajëty, ets jam tsajpjotm atsë'ëk ajawë jam yaj'ixa'any.
Naamka'anëm ënäty jëtu'un jyäty kyëpetynyëm, ko nëjkx miits myajmatstë, myajpajëtijta'aktë, myajkë'ëyaktë ma ja tsajptëjkën ets myajtsumtë ets myajmënëjkxtë ma ja yajkutujkpëtëjkën jä'äkyëjxm ko ënäty miits të mëpëktë ma ëjtsën. Ko jëtu'un tyunëtëty jyatëtëty, jyëkyejpy xynyimëtya'aktëty ja tëyajtën ëjtskyëjxm. Këtii xymyëmay xymyëtajtëty wi'ix m'ëtsowtëtyën. Ëjts miits ja winma'any ets ja ayuk nmo'ojantëp wijypyë kejypyë mëti'ipë mkajpxtëpën këtiipë ja mmëtsip mëmëta'akëtëty ets këtiipë wyinma'anypyaatëty wi'ix myaj'ëmonëtëty. Yë'ëpaat nëjkx yë mtaak mteety mkë'ëyakëtë, näjyëtu'un yë mjëëky mmëku'ukëty ets mëti'ipë mëët mnämyäyëtën ets tam mëti'ipë nëjkx myaj'ookëtën. Ni'ëmukë ja ja'ay m'ëxëëk'ixa'anëtë, jä'ä ko ënäty ëjts xymyëpëktës. E miitsëty nitii mkajata'anëtë, nitu'uk ja mwaay kyaka'aja'antë. Aamëk jotmëk näpyëjkta'akëtë ets ja nitsokën xypyaatëty.
Ko xy'ixtëty ja Jerusalenkajpn ko tëë ja myëtsip yajnatukyë, yë'ë mtuknijawëtëp ko tsojk ënäty kyutëkoyä'äny. Ko jëtu'un tyunëtëty jyatëtëty, wä'än kopkjotm nëjkxtë mëti'ipë jam Judea yajpatëpën ets wä'än ënätyë tpëtsëmtë mëti'ipë jamëtyën Jerusalén. Mëti'ipë jam kamjotm yajpatpën, këtii nëkoo tyimwinpitëty ma kyajpnën. Jä'ä ko ma tääpë xëëwën ëyo'on jää itaanp, jää y'atëwa'any ijxtëm ja Tios ja y'aaw y'ayuk y'ënä'änyën. Mon tuk ja to'oxytyëjk yajpaatë mëti'ipë ënäty ja u'unk jää nyëkëjxm'ajtëpën ëkë mëti'ipë ënäty jää yaj'u'unktsi'tstëpën. Jä'ä ko mëj këjää ja pëjkën ato'onën jää y'ita'any ets ja mëj tsaatsytyu'unën ma ja naax kajpnën. Tam mëti'ipë nëjkx yajkupuxyën, mëti'ipë nëjkx yajtsumy yajmatsyën wiink naax wiink kajpn; ets ja mëtsip jëtu'unyë nëjkx t'ateeny tukteeny ja Jerusalén kajpn koonëm tpaatëty ja nyixëëw ma ënäty të yaj'akäjpxyën.


Yaj'ixaanp jam winë ma xëëwën, ma po'ojën ets ma ja matsa'ajën; ets naaxwiiny jëtu'unyë nëjkx ja naax kajpn myoonkëta'ak tyujkëta'aktë, ko y'ënaanta'akëty ja mejy ets nëë o'pky nëkooyë pyëtë'knëty, nëjkxëp tsyë'ëkëtë. Jëtu'unyë nëjkx ja ja'ay kyëtawtë kyëpiptë mëët ja jotmay ko tnijawëtëty ja naaxwiinyëtë kyëxa'any; jä'ä ko yë'ëpaat yë tsajpjotmëpë nëjkx yajxijtyu'kxtë. Ënät yaj'ixa'any jam tsajpjotm tsyoony yootsjotm ja naaxwiinyëtë ja'ay ja y'U'unk mëët ja mëj'ajt oyajtën. Ko jëtu'un tsyo'onta'akëty ja ëyo'on, akujk jotkujk mnäjyawëtëty, jä'ä ko yë'ë ënäty wiinkoonp ja nyixëëw ja nitsokën.
Ojts ja Jesús tnimëtyä'äky näjyëtu'un tu'uk ja ijxpäjtën:
Ixtë ja higo kepy, ëkë oymyëti'ipë kepyëty. Ko y'ääy pyëtsimy, jëtu'un yajnijawë ko tsojk ja anpë myina'any. Näyjyëtu'un ko xy'ixtëty ko tyunëtëty jyatëtëty mëti'ipës të nkäjpxyën, jëtu'un xynyijawëtëty ko wiinkoonp ja Tios ja kyutujkën.
Tëy miits nëëmëtë, jatëp jëtu'un ka'anëm ënäty ja ja'ay y'o'kta'atë mëti'ipë jää tyam juuky'ajtëpën. Këxaanp naxaanp yë naax tsajp, e yë n'aaw n'ayukës nijëna'a kyakëxa'any.
Näkyëwent'atëtë, këtii xy'atsoktëty ja nëë ju'uky, këtii m'uuktëty mu'ukëtëty, këtii yë'ë xymyëmay xymyëtajtëty ja naaxwiinyëtë naaxkëjxypyë yajtukjuuky'ätyën, këtiipë ja ëyo'on ajotkumonë mtukja'tëtëty, jëtu'un tä ja jëyujk yajxokyën. Jä'ä ko minaanp ma tëkokyë ja naaxwiinyëtë ja'ayën. Jëjp'ixy xëmë myajpaatëty, ja'amyätstë ja Tios janaam jatsojk, jëtu'un ka'ap montëty mtuktëty oy ja ëyo'on jyatunyë, ets akujk jotkujk xywyinkuwa'akëtëty ja Jesukristë.
Winjëpom ja Jesús ijty yaj'ixpëky ma ja mëjtsajptëjkën ets koots nyijkx ma ja Olivo Kopkën. Jopyëp, tsojk ja ja'ay ojts nyëjkxkojtë ma ja mëjtsajptëjkën ets tmëtoow'ita'antë mëti'ipë ja Jesús nyikäjpxypën.

ያዳምጡ Lucas 21