مَتّی 5

موعظۀ بالای کوه

مَتّی 5‏:3‏-12 – لوقا 6‏:20‏-23

1چون عیسی آن جماعتها را دید، به کوهی برآمد و بنشست. آنگاه شاگردانش نزد او آمدند 2و او به تعلیم دادنشان آغاز کرد و گفت:

3«خوشا به حال فقیرانِ در روح،

زیرا پادشاهی آسمان

از آن ایشان است.

4خوشا به حال ماتمیان،

زیرا آنان تسلی خواهند یافت.

5خوشا به حال حلیمان،

زیرا آنان زمین را به میراث

خواهند برد.

6خوشا به حال گرسنگان

و تشنگان عدالت،#5‏:6 یا ”پارسایی“.

زیرا آنان سیر خواهند شد.

7خوشا به حال رحیمان،

زیرا بر آنان رحم خواهد شد.

8خوشا به حال پاکدلان،

زیرا آنان خدا را خواهند دید.

9خوشا به حال صلح‌جویان،#5‏:9 یا ”صلح‌دهندگان“.

زیرا آنان فرزندان خدا

خوانده خواهند شد.

10خوشا به حال آنان که در راه پارسایی#5‏:10 یا ”عدالت“. آزار می‌بینند،

زیرا پادشاهی آسمان از آنِ ایشان است.

11«خوشا به حال شما، آنگاه که مردم به‌خاطر من، شما را دشنام دهند و آزار رسانند و هر سخن بدی به‌دروغ علیه‌تان بگویند. 12خوش باشید و شادی کنید زیرا پاداشتان در آسمان عظیم است. چراکه همین‌گونه پیامبرانی را که پیش از شما بودند، آزار رسانیدند.

نور و نمک

13«شما نمک جهانید. امّا اگر نمک خاصیتش را از دست بدهد، چگونه می‌توان آن را باز نمکین ساخت؟ دیگر به کاری نمی‌آید جز آنکه بیرون ریخته شود و پایمالِ مردم گردد.

14«شما نور جهانید. شهری را که بر فراز کوهی بنا شده، نتوان پنهان کرد. 15هیچ‌کس چراغ را نمی‌افروزد تا آن را زیر کاسه‌ای بنهد، بلکه آن را بر چراغدان می‌گذارد تا نورش بر همۀ آنان که در خانه‌اند، بتابد. 16پس بگذارید نور شما بر مردم بتابد تا کارهای نیکتان را ببینند و پدر شما را که در آسمان است، بستایند.

تحقق عهدعتیق

17«گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات و نوشته‌های پیامبران را نسخ کنم؛ نیامده‌ام تا آنها را نسخ کنم، بلکه آمده‌ام تا تحققشان بخشم. 18زیرا آمین،#5‏:18 اصطلاح ”آمین“ را یهودیان در واکنش به کلامی که می‌شنیدند به زبان می‌آوردند و معنی آن این بود: «چنین بشود» یا «براستی چنین است». بعدها مسیحیان ”آمین“ را در پایان دعا و یا پس از شنیدن کلام خدا به کار می‌بردند. اما عیسی با به کار بردن آن در آغاز بعضی از گفته‌های خود، بر اهمیّت و صحت کامل کلامش تأکید می‌ورزید. به شما می‌گویم، تا آسمان و زمین زایل نشود، نقطه یا همزه‌ای از تورات هرگز زایل نخواهد شد، تا اینکه همه به انجام رسد.#5‏:18 یا: «تا آسمان و زمین برقرار است، نقطه یا همزه‌ای از تورات هرگز از میان نخواهد رفت ...»؛ در خصوص معنی این آیه رجوع کنید به لوقا ۱۶‏:۱۷. 19پس هر که یکی از کوچکترینِ این احکام را کم‌اهمیت شمارد و به دیگران نیز چنین بیاموزد، در پادشاهیِ آسمان، کوچکترین به شمار خواهد آمد. امّا هر که این احکام را اجرا کند و آنها را به دیگران بیاموزد، او در پادشاهیِ آسمان بزرگ خوانده خواهد شد. 20زیرا به شما می‌گویم، تا پارسایی شما برتر از پارسایی علمای دین و فَریسیان نباشد، هرگز به پادشاهی آسمان راه نخواهید یافت.

خشم

مَتّی 5‏:25 و 26 – لوقا 12‏:58 و 59

21«شنیده‌اید که به پیشینیان گفته شده، ”قتل مکن،#خروج ۲۰‏:۱۳. و هر که قتل کند، سزاوار محاکمه خواهد بود.“ 22امّا من به شما می‌گویم، هر که بر برادر خود خشم گیرد، سزاوار محاکمه است؛ و هر که به برادر خود ’راقا‘#5‏:22 ”راقا“ کلمه‌ای است آرامی، که بیانگر انزجار است. گوید، سزاوار محاکمه در حضور شوراست؛ و هر که به برادر خود احمق گوید، سزاوار آتش جهنم بُوَد. 23پس اگر هنگام تقدیم هدیه‌ات بر مذبح، به یاد آوردی که برادرت از تو چیزی به دل دارد، 24هدیه‌ات را بر مذبح واگذار و نخست برو و با برادر خود آشتی کن و سپس بیا و هدیه‌ات را تقدیم نما. 25با شاکیِ خود که تو را به محکمه می‌برد، تا هنوز با وی در راه هستی، صلح کن، مبادا تو را به قاضی سپارد و قاضی تو را تحویل نگهبان دهد و به زندان افتی. 26آمین، به تو می‌گویم که تا قِران#5‏:26 در یونانی: ”کُدْرانْتِس“ که سکه‌ای مسی با ارزشی بسیار ناچیز بود. آخر را نپردازی، از زندان به در نخواهی آمد.

شهوت

27«شنیده‌اید که گفته شده، ”زنا مکن.“#خروج ۲۰‏:۱۴. 28امّا من به شما می‌گویم، هر که با شهوت به زنی بنگرد، همان دم در دل خود با او زنا کرده است. 29پس اگر چشم راستت تو را می‌لغزاند، آن را به در آر و دور افکن، زیرا تو را بهتر آن است که عضوی از اعضایت نابود گردد تا آن که تمام بدنت به دوزخ افکنده شود. 30و اگر دست راستت تو را می‌لغزاند، آن را قطع کن و دور‌افکن، زیرا تو را بهتر آن است که عضوی از اعضایت نابود گردد تا آن که تمام بدنت به دوزخ افکنده شود.

طلاق

31«همچنین گفته شده که ”هر که زن خود را طلاق دهد، باید به او طلاقنامه‌ای بدهد.“#تثنیه ۲۴‏:۱. 32امّا من به شما می‌گویم، هر که زن خود را جز به‌علت بی‌عفتی#5‏:32 واژۀ یونانی می‌تواند به مفهوم زنا، ناپاکی جنسی، خیانت در زناشویی، و یا ازدواج نامشروع باشد. طلاق دهد، باعث زناکار شدن او می‌گردد؛ و هر که زن طلاق داده شده را به زنی بگیرد، زنا می‌کند.

سوگند

33«و باز شنیده‌اید که به پیشینیان گفته شده، ”سوگند دروغ مخور،#5‏:33 یا: «سوگند خود را مشکن». بلکه به سوگندهای خود به خداوند وفا کن.“#5‏:33 نگاه کنید به: لاویان ۱۹‏:۱۲؛ اعداد ۳۰‏:۲؛ تثنیه ۲۳‏:۲۱. 34امّا من به شما می‌گویم، هرگز سوگند مخورید، نه به آسمان، زیرا که تخت پادشاهی خداست، 35و نه به زمین، چون کرسی زیر پای اوست، و نه به اورشلیم، زیرا که شهر آن پادشاه بزرگ است. 36و به سر خود نیز سوگند مخور، زیرا حتی مویی را سفید یا سیاه نمی‌توانی کرد. 37پس ’بلهِ‘ شما همان ’بله‘ باشد و ’نهِ‘ شما ’نه‘، زیرا افزون بر این، شیطانی است.

انتقام

38«نیز شنیده‌اید که گفته شده، ”چشم به عوض چشم و دندان به عوض دندان.“#خروج ۲۱‏:۲۴؛ لاویان ۲۴‏:۲۰؛ تثنیه ۱۹‏:۲۱. 39امّا من به شما می‌گویم، در برابر شخص شریر ایستادگی نکنید. اگر کسی به گونۀ راست تو سیلی زند، گونۀ دیگر را نیز به سوی او بگردان. 40و هر گاه کسی بخواهد تو را به محکمه کشیده، قبایت را از تو بگیرد، عبایت را نیز به او واگذار. 41اگر کسی مجبورت کند یک میل#5‏:41 یک ”میل“ معادل ۱۴۷۸ متر بود؛ همچنین در بقیۀ آیه. با او بروی، دو میل همراهش برو. 42اگر کسی از تو چیزی بخواهد، به او بده و از کسی که از تو قرض خواهد، روی مگردان.

محبت به دشمنان

مَتّی 5‏:43‏-48 – لوقا 6‏:27‏-36

43«شنیده‌اید که گفته شده، ”همسایه‌ات را محبت نما#لاویان ۱۹‏:۱۸. و با دشمنت دشمنی کن.“ 44امّا من به شما می‌گویم دشمنان خود را محبت نمایید و برای آنان که به شما آزار می‌رسانند، دعای خیر کنید، 45تا پدر خود را که در آسمان است، فرزندان باشید. زیرا او آفتاب خود را بر بدان و نیکان می‌تاباند و باران خود را بر پارسایان و بدکاران می‌باراند. 46اگر تنها آنان را محبت کنید که شما را محبت می‌کنند، چه پاداشی خواهید داشت؟ آیا حتی خَراجگیران چنین نمی‌کنند؟ 47و اگر تنها برادران خود را سلام گویید، چه برتری بر دیگران دارید؟ مگر حتی اقوام بت‌پرست چنین نمی‌کنند؟ 48پس شما کامل باشید چنانکه پدر آسمانی شما کامل است.

Currently Selected:

مَتّی 5: nmv

Highlight

Copy