Màtéwò 12
12
Yèésù ní dzɛ́ olí-ɔdzɔ́-ìmíra#á
(Mákò 2:23-28; Lúkà 6:1-5)
1Náànyì-bɛ́ɛ̀#ɛ́, ó wáa ɖi nɔ́dzɔ́-ìmíra†-kã̀, tsí Yèésù òŋu ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa fa ɔ̀nà-àŋírĩ-oko-kã̀ wáa làkóò. À gbɛ̃ dzídzɛ-kã̀ kíbí ìmɔ́rĩ̀ bɛ́ si nóko#ɛ́. Kíbí à wáa làkóò#ɛ́, ebi wà kpa ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa, tsí à kpé ɔma-dzídzɛ ŋa#á wíwɔ́, tsí wà dzɛ. 2Kíbí ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì† ŋa rí bɛ́ɛ̀#ɛ́, à wà fɔ̀ fú Yèésù ní: Kó rí iŋɛ́ yèé ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa wà tse#ɛ́ gé! À wà tse iŋɛ́ yèé ɛkpa-Ɔ̀ɖáyé† kɔ̀ ní ká máa tse nɔ́dzɔ́-ìmíra#á.
3Tsí Yèésù wà dzɔ́ŋù fú ŋa ní: À kã Ìwé-Ɔ̀ɖáyé†#ɛ́ nɔ̀! Tsí ńǹwèrè yèé ebi wà kpa ólú Ɖàfíɖì† òŋu ègbènáànyì‐ɛ̀ ŋa#á fe, à kò rí iŋɛ́ yèé ó tse#ɛ́ɛ̀? 4Ó wɔ̀ lɔ ńlé yèé à tse si fú Ɔ̀ɖáyé#ɛ́, tsí kɛ́ kpɔ̃́nɔ́ yèé ŋa à ń tsɛbɔ si fú Ɔ̀ɖáyé#ɛ́, tsí òŋu ègbènáànyì‐ɛ̀ ŋa ń dzɛ. Ó ɖi, ɔ̀nà kò sì wà fú ólú-Ɖàfíɖì òŋu ká‐ɛ̀ gbo, ègbènáànyì‐ɛ̀ ŋa gbo ní ká dzɛ kpɔ̃́nɔ́#ɛ́. Atsɛbɔ-Ɔ̀ɖáyé† ŋa gé ní ɔ̀nà wà fú ní ká dzɛ bɛ́ɛ̀#ɛ́. 5Ɛkpa-Mɔ̀ɔ́sè† fe, à kò màáà? À kã̀ã́, tsí à rí ní kíbí atsɛbɔ-Ɔ̀ɖáyé ŋa náa wà tsitsɛ́ ńlé-Ɔ̀ɖáyé nɔ́dzɔ́-ìmíra#á, à kà wà rɛ̃̀ si nɛ́kpa-ɔdzɔ́-ìmíra#á, tsí à kà sì bá ŋa fɔ̀. 6Ó ɖi, òŋu wà fɔ̀ fú ŋa ní fee: Òláre-ilé-Ɔ̀ɖáyé† wà bí. 7Tsí ó má tsi à gbɔ́ òkpì-afɔ̀ yèé Ɔ̀ɖáyé fɔ̀, tsí à kɔ si ńǹwé‐ɛ̀#ɛ́, à kàá ɖáàbi fú kòmàkã̀ ŋa. Afɔ̀#ɛ́ wà fɔ̀ ní: “Ká rí ànyínɔ́ fúnɛ ní òŋu wà wò#ɛ́. Kò tsi ká mú ɛrã tsɛbɔ fú òŋu ni.”#12:7 Ìwé-Hòséyà 6:6 (Osée 6:6) 8Ó ɖi, òŋu, Ɛnɛ yèé ɔ̀nyà bí#ɛ́† ní dzɛ́ olí-ɔdzɔ́-ìmíra#á.
Yèésù bɔ àkɔ̃̀rɔ̃̀-kã̀ nɔ́dzɔ́-ìmíra
(Mákò 3:1-6; Lúkà 6:6-11)
9Yèésù ǹɖe bɛ̀, tsí wáa lɔ ńlé-ìkpàɖé-ɔma-Ìyúɖà ŋa† yèé wà bɛ̀#ɛ́, 10tsí ɔ̀nyà-kã̀ wà bɛ̀, tsí akpá‐ɛ̀-kã̀ kú. Tsí ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì† kã̀ŋa gbo wà bɛ̀ si, tsí wà wo ká kpɛdzɔ́ mú Yèésù, tsí à wà bèrèé ní: Ɛkpa-àŋa fúnɛ nɔ́ɔ̀nà ní ká bɔnɛ nɔ́dzɔ́-ìmíraà?
11Tsí ó dzɔ́ŋù fú ŋa ní: Ká fɔ̀ ní ɔ̀nyà-kã̀ náàŋírĩ-ŋa nɛ́ àgùɖã̀ ɔ̀kã̀ntso gé. Tsí ó ɖi nɔ́dzɔ́-ìmíra†-kã̀, tsí àgùɖã̀#á tsubú dzì ńfò-kã̀. Ɔlá‐ɛ̀ kàkó nyàá fùɖáà? 12Tsí ɔ̀nyà kò láre àgùɖã̀ã̀? Ńbɛ̀ɛ́, ɛkpa-Ɔ̀ɖáyé† fúnɛ nɔ́ɔ̀nà ní ká tse ore nɔ́dzɔ́-ìmíra.
13Tsí Yèésù nyí ńǹkɛ̀ɛ́, tsí wà fɔ̀ fú ɛnɛ yèé akpá‐ɛ̀-kã̀ kú#ɛ́ ní: Kó na akpá#á wá.
Tsí ó nàá lɔ, tsí ó sɛ̃̀ ɖi rere si ńǹɖì‐ɛ̀ kíbí èkéèdzì‐ɛ̀ gbo wà si#ɛ́. 14Kíbí ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì ŋa#á fùɖá#á, à lɔ káà kpàɖé, tsí tse ètò-bí ká tse fáà, tsí kpa Yèésù nóòkú#ɛ́.
Ɔ̀ɖáyé tsã Yèésù kíbí àtsìtsɛ́‐ɛ̀ bɛ́ ni
15Yèésù mà ní à wà wò ní ká kpa òŋu nóòkú, tsí ó ǹɖe bɛ̀, tsí ɔ̀nyà ŋa gbo ǹɖe tɛ̀ náànyì‐ɛ̀ kpíkpɔ̀, tsí ó bɔ àkɔ̃̀rɔ̃̀ ŋa kpó náàŋírĩ-ŋa, 16tsí kɔ̀ fú ŋa ní ká máa tse tsí ɔ̀nyà ŋa kó ma ɔ̀nyà-ìrɔ́ yèé òŋu dzɛ́#ɛ́.
17Iŋɛ́ ŋa#á wáa lɔ bɛ́ɛ̀, àtsùgbée afɔ̀ yèé Yèsáyà† agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀† fɔ̀ si#ɛ́ kó tsɛ ni. 18Ó fɔ̀ si ní:
“È rí àtsìtsɛ́-mi yèé ǹ tsã̀#á gé!
Àrínódzú-mi ni, tsí ǹ nɛ́ àmúɖɔ̃̀ gbo fúu tó bɛ́ɛ̀,
tsí màa tse tsí Mímí-mi nákó tì wɔ̀ ńǹtá‐ɛ̀,
tsí nákó dzíkɔ̀-ɛdzɔ́ kpíkpè fú ɔ̀nyà-ìlú-àtíbɔ̀ ŋa kpó.
19Kàkó dzɛ́ ɔ̀nyà-oláfɔ̀, kàkó dzɛ́ olígbe gbo,
tsí à kàkó wà gbɔ́ oŋù‐ɛ̀ náàbɔ̀ɔ́mɛ̀ ŋa gìɖì gbo.
20Kàkó tsɛ́ bɛlɛbɛlɛ yèé tsɛ́ gbè nɔ́ɔ̀nà si#ɛ́,
tsí kàkó kpa kãnɖé yèé kú gbè nɔ́ɔ̀nà si#ɛ́ gbo.
Nákó wà tse bɛ́ɛ̀ títí mú ɛdzɔ́-òtítɔ́, tsí ń dzàre.
21Tsí òŋu ní ìlú ŋa kpó nákó módzú si nɔ́ɔ̀nà si fú#ɛ́.”#12:21 Ìwé-Yèsáyà 42:1-4 (Ésaïe 42:1-4)
Ɔ̀nyà ŋa wà fɔ̀ ní Yèésù wà lo ikpá-Ètsù
(Mákò 3:22-30; Lúkà 11:14-23; 12:10)
22Náànyì-bɛ́ɛ̀#ɛ́, à gbɛ̃́ ɔ̀nyà-kã̀ wá fú Yèésù. Ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ fɔ́ odzú, tsí dzɛ́ mùnù gbo, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, edzò† ŋa wà ɖɔ́kpɔ fúu. Tsí Yèésù bɔɔ́, tsí ó wà wíìnyɛ̀, tsí wà rírã gbo. 23Tsí ó láre arũ fú ɔ̀nyà kpó títí à wà fɔ̀ ní: Nàmí ɔmalɔ́ma-Ɖàfíɖì†#ɛ́ ní ná?
24Ó ɖi, ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì† ŋa òŋu, kíbí à gbɔ́ bɛ́ɛ̀#ɛ́, à wà fɔ̀ ní: Ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ òŋu, Bɛ̀yɛ̀sɛ̀búlù ɔ̀gã́-edzò ŋa ní fúu ńkpá ní kó wà ń lé edzò ŋa sɛ̃̀ náànyì-ɔ̀nyà ŋa#á.
25Ó ɖi, Yèésù ma ìsérè-ŋa, tsí ó wà wí fú ŋa ní: Bí ìlú-kã̀ wà, tsí ɛnɛ-ìlú ŋa#á wà dzogu bá ara-ŋa, ìlú#ɛ́ náa fɔ́. Bɛ́ɛ̀ ké ní bí ńnɔ́-ìlú báɖé-kã̀ gbo nàmí ńnɔ́-kpáfɛ-kã̀ gbo ɔ̀nyà ŋa wà dzà bá ara-ŋa#á, ìlú#ɛ́ nàmí kpáfɛ#ɛ́ gbo kà gbé ró#ɛ́ ńnɛ̀ɛ́. 26Ńbɛ̀ɛ́, bí Ètsù gbo wà lé Ètsù† sɛ̃̀ náànyì-ɔ̀nyà ŋa fe, ó wà dzogu bá ara‐ɛ̀ ńnɛ̀ɛ́ nɔ̀! Tsí bí oyè‐ɛ̀ nákó tse gbà fáà, tsí gbé ró ńǹkɛ̀ɛ́? 27Tsí bí à wà fɔ̀ ní òŋu gba ikpá ńɖi-Bɛ̀yɛ̀sɛ̀búlù, tsí wà ń lé edzò ŋa sɛ̃̀ náànyì-ɔ̀nyà ŋa fee, ɔma tiŋà ŋa fe, ńɖi-nɛ̀ɛ́ àŋa òŋu, à wà gba ikpá, tsí wà ń lé edzò ŋa sɛ̃̀ náànyì-ɔ̀nyà ŋa ni? Ɔma tàŋa ká-ŋà ŋa ní nákó kpɛdzɔ́ mú ŋa#á. 28Ó ɖi, bí ó dzɛ́ ní òŋu wà mú Mímí-Ɔ̀ɖáyé†, tsí wà ń lé edzò ŋa sɛ̃̀ náànyì-ɔ̀nyà ŋa fee, ká rí mà ní oyè-Ɔ̀ɖáyé† tó ńɖɔ-àŋa ńnɛ̀ɛ́.
29Ɔ̀nyà-kã̀ nákó nyáa ǹɖe gé, tsí wɔ̀ ńkpáfɛ-ɔ̀nyà líle-kã̀ lɔ gé, tsí káà tsole iŋɛ́‐ɛ̀ ŋaà? Ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ nákó tsɛ̃̀tsɛ̃̀ mú ɔ̀nyà líle#ɛ́, tsí ɖèé tã́ná ni. Bí ó múu, tsí ɖèé bɛ́ɛ̀, nákó nyáa kó iŋɛ́‐ɛ̀ ŋa kpó ńkpáfɛ#ɛ́ lɔ ńǹkɛ̀ɛ́.
30Ńbɛ̀ɛ́, ɛnɛ yèé kò wà náànyì-òŋu#ɛ́, ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ kò wà módzú-ire wo òŋu. Tsí ɛnɛ yèé gbo kò wà kpe ɔ̀nyà ŋa kpérí bá òŋu#ɛ́, ó wà túùnkã́ ŋa ni. 31Iŋɛ́ yèé tse tsí òŋu wà wí fú ŋa ní fee, àbi ɔ̀kã̀lɔ́ɔ̀kã̀ kpó yèé kṹnukṹ wà dzɛ#ɛ́ òŋu èkpè ɔ̀kã̀lɔ́ɔ̀kã̀ kpó yèé ɔ̀nyà ŋa wà bú Ɔ̀ɖáyé#ɛ́, Ɔ̀ɖáyé nákó ń tɔrɛ fúnɛ. Ó ɖi, bí ɔ̀nyà-kã̀ bú Mímí-Ɔ̀ɖáyé, Ɔ̀ɖáyé kàkó ń tɔrɛ fúu. 32Tsí bí ɔ̀nyà-kã̀ wà wíìnyɛ̀ nára-òŋu, Ɛnɛ yèé ɔ̀nyà bí#ɛ́†, Ɔ̀ɖáyé nákó ń tɔrɛ fúu. Ó ɖi, bí ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ wà wíìnyɛ̀ nára-Mímí-Ɔ̀ɖáyé, Ɔ̀ɖáyé kàkó ń tɔrɛ fúu nɔ́mbɛ́ gbo, ɔ̀la gbo.
Yèésù mú egi-kã̀ òŋu èso‐ɛ̀, tsí wà ń sàwé ɔ̀nyà ŋa
(Lúkà 6:43-45)
33Bí egi-kã̀ dzɛ́ egi-ire, èso‐ɛ̀ ŋa gbo náa dzɛ́ èso-ire. Bí egi-kã̀ dzɛ́ egi-íbàɖí, èso‐ɛ̀ ŋa gbo náa dzɛ́ èso-íbàɖí. Ó ɖi, èso-egi ní náa nya ìrɔ́-egi yèé egi‐ɛ̀ dzɛ́#ɛ́ ɖíre#ɛ́. 34Ɔ̀nyà-edzò ŋa! Bí afɔ̀-ire nákó nyáa bɔ́ fùɖá nárũ-ŋa gbà fáà kíbí à kò sã̀#á ná? Fee, afɔ̀ yèé wà ńnɔ́-ɔ̀nyà#á ní náa bɔ́ fùɖá nárũ‐ɛ̀#ɛ́. 35Ɔ̀nyà-ire náa nya ire fùɖá ńnɔ́-iŋɛ́-ire yèé ŋa ó kpaɖí si#ɛ́, tsí ɔ̀nyà-íbàɖí gbo náa nya íbàɖí fùɖá ńnɔ́-iŋɛ́-íbàɖí yèé ŋa ó kpaɖí si#ɛ́. 36Ó ɖi, òŋu wà wí fú ŋa ní fee, nɔ́dzɔ́ yèé Ɔ̀ɖáyé nákó wáa kpɛdzɔ́ bá ɔ̀nyà ŋa#á, kṹnukṹ nákó dzɛ́ àbɔ̀-afɔ̀ kò dzɔ afɔ̀ kpó yèé ó fɔ̀ wáa lɔ#ɛ́. 37Ó ɖi, bí Ɔ̀ɖáyé waà kpɛdzɔ́ bá ɔ̀nyà-kã̀#á, ìnyɛ̀-arũ‐ɛ̀ ŋa ní nákó bèrè ní kó ɖáàre fúu nàmí kó ɖáàbi fúu#ɛ́.
Yèésù wà dzɔ́ŋù fú ɛnɛ yèé wà fɔ̀ fúu ní kó tse iŋɛ́-àwùsì-kã̀ fú àŋa#á
(Mákò 8:11-12; Lúkà 11:29-32)
38Náànyì-bɛ́ɛ̀ ró#ɛ́, akɔ́nɛ nɛ́kpa-Ɔ̀ɖáyé† kã̀ŋa òŋu ɔma-ɛgbɛ́-Fàrísì† kã̀ŋa wà fɔ̀ fú Yèésù ní: Akɔ́nɛ! Àŋa wà wò ní kó tse iŋɛ́-àwùsì-kã̀ fú àŋa káyí.
39Tsí Yèésù wà dzɔ́ŋù fú ŋa ní: Ɔma-ìsɛ̃̀ɛ̃́ ŋa yàábàɖí, tsí à kò wà tɛ̀ náànyì-Ɔ̀ɖáyé gbo òŋu òtítɔ́, tsí à wà bèrè ní ká tse iŋɛ́-àwùsì-kã̀ fú àŋa. Ó ɖi, à kàkó tse iŋɛ́-àwùsì-kã̀ kpókpó fú ŋa náànyì yèé Yónà agbáfɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fɔ̀† tse fú ŋa#á. 40Ó ɖi, ńǹrɔ́-kíbí Yónà gbé ńnɔ́-ɛdzã lákṹ-kã̀, òsã́-kã̀, òru-kã̀ títí gba ɔdzɔ́ mɛ́ɛta#á, bɛ́ɛ̀ ké gbo ní òŋu, Ɛnɛ yèé ɔ̀nyà bí#ɛ́† nákó wáa gbé ńnɔ́-ilɛ̀ gba òsã́-kã̀, òru-kã̀ títí gba ɔdzɔ́ mɛ́ɛta#á ńnɛ̀ɛ́.#12:40 È káà kã Ìwé-Yónà 1:17 (Jonas 1:17). 41Nɔ́dzɔ́ yèé Ɔ̀ɖáyé nákó wáa kpɛdzɔ́ fú ɔ̀nyà ŋa#á, ɛnɛ-ìlú-Nìnífì ŋa nákó ǹɖe ɖóro ńwádzú-ɔma-ìsɛ̃̀ɛ̃́ ŋa, tsí wà bá ŋa fɔ̀, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, kíbí Yónà dzíkɔ̀-Ɔ̀ɖáyé fú ɛnɛ-ìlú-Nìnífì ŋa#á, à nyíìlò kpaɖà. Tsí òláre Yónà ní à wà rí ńbíbɛ́#ɛ́! 42Nɔ́dzɔ́ yèé Ɔ̀ɖáyé nákó wáa kpɛdzɔ́ fú ɔ̀nyà ŋa#á, ólú ɔnɔbɛ̃̀ɛ̃ ti ìlú yèé wà ńǹyà-ìbú-ayé#ɛ́ nákó ǹɖe ɖóro ńwádzú-ɔma-ìsɛ̃̀ɛ̃́ ŋa, tsí wà bá ŋa fɔ̀, iŋɛ́ yèé tse#ɛ́, ó ti títí ńkpàkũkpàkũ-ayé#ɛ́, tsí wá ńɖi-ólú Sàlòmɔ́†, tsí wáa gba ifɛ̀ɛ́nɔ́. Tsí òláre Sàlòmɔ́ ní à wà rí ńbíbɛ́#ɛ́!
Edzò yèé sɛ̃̀ náànyì-ɔ̀nyà-kã̀#á nákó nyáa sɛ̃̀ wá ró
(Lúkà 11:24-26)
43Bí edzò† yèé ŋa wà ɖɔ́kpɔ fú ɔ̀nyà-kã̀#á sɛ̃̀ náànyì‐ɛ̀, náa lɔ káà wà nɔ́ɔ̀ɖã̀ si, tsí wà lɔ, tsí wà bɔ̀. Tsí náa wà wo ńbí kó míra#á, tsí kà sì ríi. 44Ńbɛ̀ɛ́, náa wà fɔ̀ ńnɔ́-ara‐ɛ̀ ní: Òŋu kó tédzú sɛ̃̀ lɔ ńlé-òŋu, ńbí òŋu fùɖá ti#ɛ́. Tsí náa sɛ̃̀ lɔ káà tó, tsí náa rí ní ilé-òŋu#ɛ́ wà nákpo si, tsí à gbáa si bérébéré, tsí to iŋɛ́ yèé wà ńnɛ̀ ŋa#á si nɔ́wɔ́ nɔ́wɔ́. 45Tsí náa sɛ̃̀ lɔ, tsí lɔ káà gbɛ̃́ edzò méedze òmírɛ̃̀ kã̀ŋa yèé yàábàɖí láre òŋu ká‐ɛ̀#ɛ́ má ara‐ɛ̀, tsí à náa wáa lɔ káà gbé bɛ̀ ńǹkɛ̀ɛ́. Tsí ńǹtã̀ntã́‐ɛ̀#ɛ́, ayé-ɛnɛ nyɛ̀ŋɛ̀ náa burú láre ti dzɔ̀ɔ́. Bɛ́ɛ̀ tútútú ní nákó wáa lɔ fú ɔma-ìsɛ̃̀ɛ̃́ ŋa yèé yàábàɖí si#ɛ́.
Ìnà-Yèésù òŋu ìnàbí-Yèésù ŋa wà wòó
(Mákò 3:31-35; Lúkà 8:19-21)
46Yèésù wà ńǹnyɛ̀ wíwí fú èrò#ɛ́ si làkóò, tsí ìná‐ɛ̀ òŋu ìnàbí‐ɛ̀ ŋa wáa ɖóro si nóòɖe, tsí wà wò ní àŋa kó wíìnyɛ̀ fúu. [ 47Tsí ɔ̀nyà-kã̀ wà wí fú Yèésù ní: Kó rí gé! Ìná‐ɛ̀ òŋu ìnàbí‐ɛ̀ ŋa wáa ɖóro si nóòɖe, tsí à wà wò ní àŋa kó wíìnyɛ̀ fúu.] 48Tsí Yèésù dzɔ́ŋù fú ɛnɛ#ɛ́ ní: Nɛ̀ɛ́ dzɛ́ ìnà-òŋu, tsí nɛ̀ɛ́ ŋa gbo dzɛ́ ìnàbí-òŋu ŋa?
49Tsí ó na ɔwɔ́ ɖíre ɔmatsɛ́‐ɛ̀ ŋa, tsí wà fɔ̀ ní: Ká rí gé! Ìnà-òŋu òŋu ìnàbí-òŋu ŋa gìɖì gìɖì ní. 50Ɛnɛ yèé ŋa wà tse awù-Boba-òŋu nɔ́ɔ̀rɔ̃#ɛ́, àŋa ní dzɛ́ ìnà-òŋu òŋu ìnàbí-òŋu ŋa#á.
Currently Selected:
Màtéwò 12: ngl
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
© (Active), Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
