MÁFIYU 13
13
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato hakpá súwui wa
(Máa 4:1-9; Lúu 8:4-8)
1Maa hóloi ná w̃á nɔ́ɔ, Jísu i gulaí pɛlɛ́i ná wuu wa, í lí Galéli Yɛ Walaí la. Naa lɔ í héini na ngáá í kalambongí wo. 2Faŋa yambɔ́ɔ́lɔngɔ wala i yatɛ́ni mba ma. Faalɔ, i lɛí í héi keléngi h̃u. Nungái pa ti ɣɛ́i lóóni njɛí la. 3I faa bíh̃iw̃aa léni tí w̃a faanɛ́ɛ́ngaa h̃u, áá ɣɛ́ tí w̃a,
“Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i líí hakpa súwu váhamai. 4-8Aáva ná í ɣɛ́i áá fáha, ti lɛ́ingaa ti gúlani pele gaalɛ́i w̃a. Ti lɛ́ingaa ti gúlani kɔtu wɔtú ndɔ́wɔlɔi w̃a. Ná vólu, ti lɛ́ingaa ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na. Kɛ́ ná fíli sú, hakpá súwui nái ti lɛ́ingaa ti gúlani ndɔwɔlɔ́ vánda w̃a. Sítii ti gúlani pele gaalɛ́i w̃a, w̃ɔniáitii tí vááni, tí tí bɔ́le. Sítii ti gúlani kɔtu wɔtú ndɔwɔlɔí w̃a, pɔlɔ́i aa ɣɛi ti wu bih̃í. Faalɔ, tí háleni fála fala sífaa pɔlɔ́i yakpɔ́tungɔ aa ɣɛi lá ti w̃a. Kɛ́ ná fowói í léveni, i hakpá fálei nátii kpandií bɔw̃álale, pɔlɔ́i yakpɔ́tungɔ aa ɣɛi lá ti w̃a. Ná vólu, sítii ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na, ngali ngáli tufaí nátii tí háleni, tí hákpa fálei nátii mbololáá yíli. Sítii pa ti gúlani ndɔwɔlɔ́ vándai w̃a, ti lɛ́ingaa tɔkúla héi w̃aá yiláángi ɔ́ɔ́ ɣɛ́ mba ngáá puu sáángɔ, ti lɛ́ingaa puu ngɔ́hitangɔ. Ti lɛ́ingaa vá tɔkúla héi w̃aá yiláángi ɔ́ɔ́ nuu yáá laahé bɛ́lɛ.”
9Jísu woo yápumai, i ɣɛi ta, “Nuí fíli faa ỹɛ́ni ngóli áá ɣɛ́ ngu mba, í fái sí yéɣe ngáá hɛmbɛ́ fíli.”
Faanɛ́ɛ́ngi héi sáwui
(Máa 4:10-12; Lúu 8:9-10)
10Kɛ Jísu volú yélaitii tí vaá ngéle tí mɔ́ɔ́ni ti ɣɛ́ má, “Ndéénii le yíwaa yɛ́pɛ nungáitii ngelé faanɛ́ɛ́ngaa h̃ú?”
11Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ta, “Ndɔɔwu h̃ú háitii kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa Ngalá ngi kulaá kɛ́lɛma wú yɛ ngáá wú ngátɔ mba. Kɛ́ aa kɛngɔ́ ngáá pekaítii. 12Bɔw̃álale nuí fíli ŋani áá ɣɛ́ ngeyá bih̃í, ta áá báha mba aáva kpih̃íw̃aa aa ɣɛ ngeyá, kɛ́ nuí fíli ŋani ɛ́i ɣɛ́ ngeyá bih̃í, sí gúloi ɣéle tɔ áá ɣɛ́ ngeyá, ɛi ló ngéya.” 13Jísu i mɔɔ ɣɛi ti w̃a, “Háwui í kɛ́nga ngíwaa yɛ́pɛ ti yelé faanɛ́ɛ́ngaa h̃u aá waa ngáá, taá ỹandá belé ngáá yaah̃úi kɛ́ tɛ́i náa lɔ. Ná vólu, taá wolílo kɛ́ tɛ́i faa ỹɛ́ni tɔɔ́ ngatɔ́ mbá. 14Aáva sí Ngalá ndaa háá lé mɔ́i Aisáya í ndéni, aá lɔ́ í hítɛnga nga ngáá ti ye, ngáá sí í ɣɛ́i ta,
‘Wáá ɣɛ́ wáá faa ỹɛ́ni, kɛ́ wɔ́i ngátɔ mba.
Wáá ɣɛ́ wáá ỹandá béle, kɛ́ wɔ́i náa lɔ.
15Bɔw̃álale, nungái sítii ti gi mái yasáángɔɔ lé,
aáva tí woli h̃úitii bɔkpɔ́ngɔɔ lé,
ná vólu, tí yaah̃uítii tivingá.
Ngalá ngí ɣɛngɔ ta, Kɛbei taá ɣɛi ná ɣɛ́ni,
tɔ́ɔ ɣɛ́ taá ỹandá lɔ ngáá yaah̃úi,
taa faa ỹɛ́ni ngáá wolíi,
táa faa yátɔ mba ngáá ti gí maitii.
Ná ná vá ngɔ́ɔ́ ɣɛ́, tɔ́ɔ́ vóte mbá,
laáva ngɔ́ɔ́ ti waló.’ ”
16-17Kɛ Jísu i ɣɛa volú yélaitii ma, “Ngí tɔ́ɔ́ỹai le wú w̃á, aa lɔ ngáá faa vánda wú hááw̃a bɔw̃álale wú yááh̃ui aa ỹandá lɔ, wú wólii í faa ỹɛ́ni! Sífaa, Ngalá ndaa háá lé mbélaa ɛ́ɣɛ nuu bíh̃iw̃aa tí ɣɛ́i taá Ngalá ndiivó fáitii kɛ, ti ɣɛ́i loní bútei tí fái sítii tɔ wúwaa tí lɔ, kɛ́ taá ti lɔní. Ná vólu, ti ɣɛ́i loní tí fái sítii mɛni wúwaa ti ỹɛ́ni, kɛ́ taá ti ỹɛ́nini.”
Hakpá súwui háánɛɛngi vólui
(Máa 4:13-20; Lúu 8:11-15)
18Jísu i ndií ngú ma, i ɣɛ volú yélaitii ma, “A wolílo, faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato hakpá súwu váha mɔ́i wa, wú polú hái ỹɛ́ni. 19Hakpá súwui sítii ti gúlai pele gaalɛ́i w̃a, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii taá keela wói ỹɛ́ni kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa, kɛ́ tɛí ngátɔ mba. Sí taa ɣɛ́ mɛniní, nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nyaama W̃ɔ́i aa va í kúla ti gi má. 20Hakpá súwu vékaitii pa ti gúlani kɔtu wɔtú ndɔ́wɔlɔi w̃a, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii taá Ngalá ndaa wói ỹɛ́ni tí lókohei mbu ngamá ngáá kooh̃unɛɛ. 21Kɛ́ sífaa ti hápei hítɛngɔ ɛi ɣɛ lá, faalɔ, taá lo nɔ́ɔ maa hái h̃u kpɛ́ɛ́. Ná faa bɔ́lunda áá vá tí yelé ɔɔ nungáá tí faa báma la ti w̃a ngáá sífaa tí lókoheingɔ Ngalá ndaa wói wu, taá lokogúla Ngala fái h̃u ngamá. 22Hakpá súwui sítii pa ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii taá Ngala ndaa wói ỹɛ́ni, kɛ́ ndɛɛh̃úi h̃uu hái lííhɛlɛngi áá ɣɛ́ ti w̃a, ɛ́ɣɛ ndongí taa ɣɛ́ su ngáá ngeleí sí wuu bátɛitii, taá Ngalá ndaa wói w̃áá ba. Maa yélai pa tɛ́i faa fíli páá kíya nɔ́ɔ ngali ngáli tufaí i hakpá fáleitii mboló láá yílini taa wáni. 23Kɛ́ nungái sítii taa Ngala ndaa wói ỹɛ́ni, laáva tí ngátɔ mba, ti gulangɔ́ɔ́ lé ngáá hakpá súwui sí í gúlani ndɔwɔlɔ́ vándai w̃a í bátɛi ngwala. Maa yélaitii tɔ táá faa váá kíya nɔ́ɔ hakpá súwui sítii ti lɛ́ingaa ti lɔkúla héiw̃aa yiláángi ɔ́ɔ́ ɣɛ́ mba ngáá puu sáángɔ, ti lɛ́ingaa puu ngɔ́hitangɔ, ti lɛ́ingaa vá tɔkúla héiw̃aa yiláángi ɔ́ɔ́ nuu yáá laahé bɛ́lɛ.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato tufa gbáámangi wa
24Jísu i faanɛ́ɛ́ péka heiní ti yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí. Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i liiní í wííti húwu vánda vahá ngi báálai h̃u, 25kɛ́ ná nuí kpɛ́lɛɛ ti ɣɛ́i nyii h̃u, kpaala w̃ɔ́i ná waahílima w̃ɔ́i i liiní í tufa gbáámangaitii sí wííti húwu vándai nátii ndiiwáá, í gúla naa wa í lí. 26Ná wííti húwui í háleni, tufa gbáámangi bɛ́lɛ í haléni, kɛ́ wííti húwui i gulaí su. 27Kɛ kpaala w̃ɔ́i yénge mbeláitii tí liingá ngelé, ti ɣɛ́ ma, ‘Káwalai, kɛ́mbɛ wííti húwu vánda lɔ yí síngɔ í báálai h̃u? Míl̃inda lɔ́ hɔ́ɔ́ tufa gbáámangai ti gúlangɔɔ na?’ 28Kɛ kpaala w̃ɔ́i ná i ti woo yápotenga, i ɣɛ ta, ‘Mbááhilima w̃ɔ́ɔ́ lɔ í fái sí ɣɛ́ngɔ.’ Kɛ ti mɔ́ɔ́ mɔɔningá, ti ɣɛ́ ma, ‘Í lóngɔɔ lé ɣéle ni lí ní tufa gbáámangai pulukúlaa?’ 29I ti woo yápoteni, i ɣɛ ti w̃a, ‘Kpéle, a waa ná ɣɛ́, bɔw̃álale, ná wáá ɣɛ́ wáa túfa gbáámangaitii pulukúlaa, tɛingaa wííti haléitii ti lɛ́ingaa taá báha tufa gbáámangaitii mba, wú ti vúlukula. 30Bɛlɛ́ tí héi h̃u félengɔ ti ló batɛmá í ló su wíítii léve sɔ́wɔi í fólo ma. Naa h̃u lɔ́ ngáá ndé tevé mbélai ma ngáá ti tufa gbáámangaitii pulukúla hése, tí tí yíli ngáá ngi yíli yilá ngíla ti w̃ɔ́ fááw̃a. Ná vólu, ti wíítii yatɛ́mba, tí tí vu ní wótai h̃u.’ ”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato mɔ́sita wuluí gáálɛi wa
(Máa 4:30-32; Lúu 13:18-19)
31Jísu i mɔɔ faanɛ́ɛ́ péka heiní ti yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ kíli gulangɔ́ɔ́ lé kíya ngulúi sí gáálɛi taá tolí ngáá mɔ́sita í ná síỹɛ ngáá sí kpelé h̃ú. 32Kíya bɛ́lɛ í ngáá ngulú gáálɛ gulo kw̃ɛ́ɛ́ í lɔ́ve ngulú gáálɛi kpɛ́lɛɛ mbá, kɛ́ ná áá hále, í ɣɛ́ wɔɔlɔ í lɔ́ve hakpá ngúlu vekáitii mba í ɣɛ ngáá ngulú, faalɔ, w̃ɔniáitii taá vá, tí tí láángaitii tó ngi yékeitii mba.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato yíísii wa
(Lúu 13:20-21)
33Jísu i mɔɔ faanɛ́ɛ́ péka heiní ti yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ kíli gulangɔ́ɔ́ lé ngáá sí áá ɣɛ ná nyah̃ái áá ngɛ́ingi ná híti taa tolí ngáá yiisií ngáá bilé bátɛ ngɛ́ingi ná taa tolí ngáá fulawái, í ló sitimá í ló su í bónda í lɛ́nga.”
Jísu haanɛɛngái sei sáwui
(Máa 4:33-34)
34Faí kpɛ́lɛɛ Jísu í ndéni faŋaí w̃a kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa, i ti leí faanɛ́ɛ́ngaa h̃u. Aa faa fíli ndéni ti w̃a yɔ́ɔ́ ɣɛ́ faanɛɛ ngáá ɣɛi mba. 35I sí ɣɛ́i kɛinɔɔ́ fái sí í hítɛ nga, sí Ngalá ndaa háá lé mɔ́i í ndéni, i ɣɛ ta,
“Nyá lɔɔ vá yɛ́pɛma ti yelé faanɛ́ɛ́ngaa h̃u ngáá fái sítiini nde,
ti ɣɛ́ngɔ ngáá ndɔɔwu h̃ú háá í séi ngetéyangi lɔ́kula héimai w̃a í fólo sí h̃uu w̃á.”
Tufa gbáámangi háánɛɛngi volúi
36Kɛ Jísu i hiɣengá faŋaí liiwáá, í lí pɛlɛ́i wu. Kɛ polú yélaitii tí váánga ngelé, ti ɣɛ́ ma, “Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato tufa gbáámangaitii mba kpaalaí h̃u, polúi ɣɛ ngáá ni ye.”
37Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ti w̃a, “Nuí sí í wííti húwu vándai híni, aá wáa ngáá nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí. 38Kpaalaí vá mbaa ngáá ngeleí sí wu. Wííti húwu vándai vá mbaa ngáá nungái sítii taa ɣɛ́ Ngalá mbu ngi w̃ásandai h̃u. Tufa gbáámangai mbaa ngáá nungái sítii taa ɣɛ́ nuí sí wú lɛ́i taá tóli ngáá Nyaama W̃ɔ́i. 39Ná vólu, kpaala la mɔ́i waahílima w̃ɔ́i í lííni í tufa gbáámangi híni wííti húwu vándai liiwáá, aá wáa Ngutuwɔ́ Ỹína Nyɔí. Wííti léve sɔ́wɔi vá mbaa ngáá, ngetéyangi sí yakɛ́ɛ́lɛmai. Wííti léve mbélaitii pa mbaa ngáá Ngalángi w̃álekaitii. 40Faalɔ, kíya nɔ́ɔ tí tufa gbáámangai tevéi, tí tí w̃ɔ́ ngɔmbuí h̃u, ngimɔ́ɔ́ nɔ́ɔ áá vá ɣɛmá ngetéyangi sí yakɛ́ɛ́lɛmai. 41Nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí aa ngi w̃álekaitii tɔve, aáva sítii kpɛ́lɛɛ taá kɛ ngáá háwu nuu áá fáa ỹɔ́i ɣɛ ɛ́ɣɛ nungái sítii ti ngáá faa ỹɔ́u ɣɛ́ mbélai, taá tí gúla ngi w̃ásandai wa. 42Malékaitii taá ti víli njahááma, ngɔmbu yakpángɔ wálai h̃u, naí lɔ́ taa ɣɛ́ na, táá wɔ́lɔ, táá laangɔ́lu yámɛ. 43Ná ná áá ɣɛ́, sítii ti ngáá telembo mbélaa Ngala ngaah̃ú, taá ɣɛ́ taa hólo kíya folói í ná ti Kɛ́ɛ́ɣɛ Ngalángi w̃ásandai h̃u. Nuí fíli faa ỹɛ́ni ngóli áá ɣɛ́ ngu mba, í faí sí yéɣe ngáá hɛmbɛ́ fíli.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato ngangímba wɔ́li ngwála wa ndɔɔwungɔ́ í ɣɛ́i lá
44Jísu i mɔɔ ɣɛi náa ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí ɣɛ kíli. Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i liiní í ngangímba wɔ́li ngwála lɔ ndɔɔwungɔ́ kpaalaí h̃u. Kɛ i mɔɔ maavɛ́lɛnga. Siỹɛndópoi ná gooh̃unɛ́ɛ́ngɔ i ɣɛi lá ngwala. Faalɔ, i liiní, í yaá wɔ́lingai kpɛ́lɛɛ mááɣɛ, í kpaalaí ná yáa.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato ŋani vandá wála wa
45Jísu i mɔɔ faanɛ́ɛ́ péka heiní tí yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé nɔ́ɔ mɔ́ɔ ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí ɣɛ kíli. Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i ɣɛi ngáá ngiya wɔ mɔ́ɔ́. I ɣɛi áá ŋáni vandá ta wɔ́li ngiyá fááw̃a. Maa wɔ́lingi h̃ɔ́w̃ɔ bangɔ́ i ɣɛi lá kíya góólii í na. 46Ná í ngiláá tɔ́ni ngwala yangímba, i liiní náa, í yáa wɔ́lingaitii kpɛ́lɛɛ mááɣɛ, í maa ŋánii ná yáa la.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato mbow̃a ỹɛɛ́mbɛ túw̃ɔi wa
47Ná vólu, i mɔɔ faanɛ́ɛ́ngi ta héini tí yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé nɔ́ɔ mɔ́ɔ ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí. Nyɛɛ bɛ́ mbélai tɔ wɔ́lɔ ti ɣɛ́i na, kɛ tí tí ỹɛ́ɛ́ bɛ mbów̃ai vílinga njɛ wálai wu. Kɛ nyɛɛ híí bih̃íw̃aa ti vílinga su. 48Ná mbow̃aí h̃ú laa í héni, tí ndálai náa kásengi ya, ti héi táá maa ỹɛ́itii suuwɔlɛ́, táá ngi vándaitii pu ti ỹaakáitii su, sítii pa ngangáá ɣɛ́i ti wa, tí tí víli yaá. 49Ngimɔ́ɔ́ nɔ́ɔ áá vá ɣɛ́ma ngetéyangi sí yakɛ́ɛ́lɛmai. Malékaitii taá vá tí túva velé ỹɔ́u yeláitii ngakɔ́lɛma taá nungái sítii ti ngáá telembo mbélaa Ngalá ngaah̃ú, táa ndiivó fáitii kɛ. 50Taá maa lúva vele ỹɔu yeláitii pilí njahááma wɔmbu yakpángɔ wálai h̃u. Naí lɔ taa ɣɛ́ na táa wɔ́lɔ, táá laangɔ́lu yámɛ.”
Kalambo níínaini ngaa ngi vɔ́lɔi
51Jísu í volú yélaitii mɔ́ɔ́nini náa, i ɣɛ ti w̃a, “Faí sítii kpɛ́lɛɛ ngí ndéngɔ wú w̃á, wú ti yatɔ́ngɔ mbaá?”
Nátii tí ngoo yápoteni, ti ɣɛ́ ma, “Eé, ní ngátɔngɔ mba.”
52I ɣɛ ti w̃a, “Náá hááw̃a, kaamɔítii Ngala sávai hááw̃a, í féngɔ Muusé yaá, tiyɛ́i tí tɔɔỹáá gálambo maahɔ́lɔnga kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa, ti gulangɔ́ɔ́ lé nɔ́ɔ ngáá pɛlɛ́ w̃ɔ́i áá gúla ngáá ŋani niináini ngaa ngi vɔ́lɔi ngi yándɔɔlɔ lomuí h̃u.”
Násɔlɛ yeláitii ti bééleni Jísu wa
(Máa 6:1-6; Lúu 4:16-30)
53Ná Jísu í vílai faanɛ́ɛ́ngai sítii kpɛ́lɛɛ séima, i gulaí náa maa ỹándai ná wa, 54í yangáimai tái sí h̃u ti kúlai su na. I liiní áá kalambo mbó tí Yála fɛ́li máákpɔ wotaí wu. Aáva maa gálambongi i nungáitii kindáá vílini, táá ɣɛ́ ta, “Míl̃inda lɔ́ siỹɛndópoi sí í kéle ɣeléngi sí w̃ááhɔlɔngɔ na? Míl̃inda lɔ́ í káámaa haa ɣɛndái sí w̃aa yákpangi w̃aahɔ́lɔngɔ na?” 55Tíwaa mɔ́ɔ́ ɣɛ ta, “Kápindai lói laa ngáá sí? Kɛ́mbɛ ngi njéé laahéingi wáa ngáá Mɛɛloí? Kɛ́mbɛ ngi ndéɣeaitii mbáa ngáá Jimisí, Joosɛ́, Sáimɔ ɛ́ɣɛ Júdɔ? 56Kɛ́mbɛ aáva taí sí h̃ú lɔ nɔ́ɔ ngi héélaitii tí na? Kɛ míl̃inda lɔ́ hɔ́ɔ́ í kele ɣeléngi sí ɛ́ɣɛ ngákpangi sí kpɛ́lɛɛ mááhɔlɔngɔ na?” 57Náá hááw̃a, ti bééleni Jísu wa.
Jísu vá i yɛpɛí ti yelé, i ɣɛ ta, “Ỹánda fíli, nuu kpɛ́lɛɛ taá ngúfema hé Ngalá ndaa háá lé mɔ́ɔ́ yɛ na, kɛ́ kɛ nɔ́ɔ léi kpɔwɔ́ bɔ́wɔ lái h̃u yélaitii ɛ́ɣɛ kpɔwɔ́ bɔ́wɔ vɛ́lɛ wú yélaitii, tiyá lɔ tɛ́i ngúfema hé mbɛ.” 58Faalɔ, Jísu aa káámaa haa bih̃íw̃aa ɣɛ́ni ngi lái h̃u, bɔw̃álale nda ngáá ɣɛ́i nungáitii su.
Currently Selected:
MÁFIYU 13: KNNT
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Bandi New Testament © Bible Society in Liberia, 2000
MÁFIYU 13
13
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato hakpá súwui wa
(Máa 4:1-9; Lúu 8:4-8)
1Maa hóloi ná w̃á nɔ́ɔ, Jísu i gulaí pɛlɛ́i ná wuu wa, í lí Galéli Yɛ Walaí la. Naa lɔ í héini na ngáá í kalambongí wo. 2Faŋa yambɔ́ɔ́lɔngɔ wala i yatɛ́ni mba ma. Faalɔ, i lɛí í héi keléngi h̃u. Nungái pa ti ɣɛ́i lóóni njɛí la. 3I faa bíh̃iw̃aa léni tí w̃a faanɛ́ɛ́ngaa h̃u, áá ɣɛ́ tí w̃a,
“Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i líí hakpa súwu váhamai. 4-8Aáva ná í ɣɛ́i áá fáha, ti lɛ́ingaa ti gúlani pele gaalɛ́i w̃a. Ti lɛ́ingaa ti gúlani kɔtu wɔtú ndɔ́wɔlɔi w̃a. Ná vólu, ti lɛ́ingaa ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na. Kɛ́ ná fíli sú, hakpá súwui nái ti lɛ́ingaa ti gúlani ndɔwɔlɔ́ vánda w̃a. Sítii ti gúlani pele gaalɛ́i w̃a, w̃ɔniáitii tí vááni, tí tí bɔ́le. Sítii ti gúlani kɔtu wɔtú ndɔwɔlɔí w̃a, pɔlɔ́i aa ɣɛi ti wu bih̃í. Faalɔ, tí háleni fála fala sífaa pɔlɔ́i yakpɔ́tungɔ aa ɣɛi lá ti w̃a. Kɛ́ ná fowói í léveni, i hakpá fálei nátii kpandií bɔw̃álale, pɔlɔ́i yakpɔ́tungɔ aa ɣɛi lá ti w̃a. Ná vólu, sítii ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na, ngali ngáli tufaí nátii tí háleni, tí hákpa fálei nátii mbololáá yíli. Sítii pa ti gúlani ndɔwɔlɔ́ vándai w̃a, ti lɛ́ingaa tɔkúla héi w̃aá yiláángi ɔ́ɔ́ ɣɛ́ mba ngáá puu sáángɔ, ti lɛ́ingaa puu ngɔ́hitangɔ. Ti lɛ́ingaa vá tɔkúla héi w̃aá yiláángi ɔ́ɔ́ nuu yáá laahé bɛ́lɛ.”
9Jísu woo yápumai, i ɣɛi ta, “Nuí fíli faa ỹɛ́ni ngóli áá ɣɛ́ ngu mba, í fái sí yéɣe ngáá hɛmbɛ́ fíli.”
Faanɛ́ɛ́ngi héi sáwui
(Máa 4:10-12; Lúu 8:9-10)
10Kɛ Jísu volú yélaitii tí vaá ngéle tí mɔ́ɔ́ni ti ɣɛ́ má, “Ndéénii le yíwaa yɛ́pɛ nungáitii ngelé faanɛ́ɛ́ngaa h̃ú?”
11Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ta, “Ndɔɔwu h̃ú háitii kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa Ngalá ngi kulaá kɛ́lɛma wú yɛ ngáá wú ngátɔ mba. Kɛ́ aa kɛngɔ́ ngáá pekaítii. 12Bɔw̃álale nuí fíli ŋani áá ɣɛ́ ngeyá bih̃í, ta áá báha mba aáva kpih̃íw̃aa aa ɣɛ ngeyá, kɛ́ nuí fíli ŋani ɛ́i ɣɛ́ ngeyá bih̃í, sí gúloi ɣéle tɔ áá ɣɛ́ ngeyá, ɛi ló ngéya.” 13Jísu i mɔɔ ɣɛi ti w̃a, “Háwui í kɛ́nga ngíwaa yɛ́pɛ ti yelé faanɛ́ɛ́ngaa h̃u aá waa ngáá, taá ỹandá belé ngáá yaah̃úi kɛ́ tɛ́i náa lɔ. Ná vólu, taá wolílo kɛ́ tɛ́i faa ỹɛ́ni tɔɔ́ ngatɔ́ mbá. 14Aáva sí Ngalá ndaa háá lé mɔ́i Aisáya í ndéni, aá lɔ́ í hítɛnga nga ngáá ti ye, ngáá sí í ɣɛ́i ta,
‘Wáá ɣɛ́ wáá faa ỹɛ́ni, kɛ́ wɔ́i ngátɔ mba.
Wáá ɣɛ́ wáá ỹandá béle, kɛ́ wɔ́i náa lɔ.
15Bɔw̃álale, nungái sítii ti gi mái yasáángɔɔ lé,
aáva tí woli h̃úitii bɔkpɔ́ngɔɔ lé,
ná vólu, tí yaah̃uítii tivingá.
Ngalá ngí ɣɛngɔ ta, Kɛbei taá ɣɛi ná ɣɛ́ni,
tɔ́ɔ ɣɛ́ taá ỹandá lɔ ngáá yaah̃úi,
taa faa ỹɛ́ni ngáá wolíi,
táa faa yátɔ mba ngáá ti gí maitii.
Ná ná vá ngɔ́ɔ́ ɣɛ́, tɔ́ɔ́ vóte mbá,
laáva ngɔ́ɔ́ ti waló.’ ”
16-17Kɛ Jísu i ɣɛa volú yélaitii ma, “Ngí tɔ́ɔ́ỹai le wú w̃á, aa lɔ ngáá faa vánda wú hááw̃a bɔw̃álale wú yááh̃ui aa ỹandá lɔ, wú wólii í faa ỹɛ́ni! Sífaa, Ngalá ndaa háá lé mbélaa ɛ́ɣɛ nuu bíh̃iw̃aa tí ɣɛ́i taá Ngalá ndiivó fáitii kɛ, ti ɣɛ́i loní bútei tí fái sítii tɔ wúwaa tí lɔ, kɛ́ taá ti lɔní. Ná vólu, ti ɣɛ́i loní tí fái sítii mɛni wúwaa ti ỹɛ́ni, kɛ́ taá ti ỹɛ́nini.”
Hakpá súwui háánɛɛngi vólui
(Máa 4:13-20; Lúu 8:11-15)
18Jísu i ndií ngú ma, i ɣɛ volú yélaitii ma, “A wolílo, faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato hakpá súwu váha mɔ́i wa, wú polú hái ỹɛ́ni. 19Hakpá súwui sítii ti gúlai pele gaalɛ́i w̃a, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii taá keela wói ỹɛ́ni kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa, kɛ́ tɛí ngátɔ mba. Sí taa ɣɛ́ mɛniní, nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nyaama W̃ɔ́i aa va í kúla ti gi má. 20Hakpá súwu vékaitii pa ti gúlani kɔtu wɔtú ndɔ́wɔlɔi w̃a, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii taá Ngalá ndaa wói ỹɛ́ni tí lókohei mbu ngamá ngáá kooh̃unɛɛ. 21Kɛ́ sífaa ti hápei hítɛngɔ ɛi ɣɛ lá, faalɔ, taá lo nɔ́ɔ maa hái h̃u kpɛ́ɛ́. Ná faa bɔ́lunda áá vá tí yelé ɔɔ nungáá tí faa báma la ti w̃a ngáá sífaa tí lókoheingɔ Ngalá ndaa wói wu, taá lokogúla Ngala fái h̃u ngamá. 22Hakpá súwui sítii pa ti gúlani mbéinda ngali ngáli sapeítii ti ɣɛ́i na, ti gúlangɔɔ lé ngáá nungái sítii taá Ngala ndaa wói ỹɛ́ni, kɛ́ ndɛɛh̃úi h̃uu hái lííhɛlɛngi áá ɣɛ́ ti w̃a, ɛ́ɣɛ ndongí taa ɣɛ́ su ngáá ngeleí sí wuu bátɛitii, taá Ngalá ndaa wói w̃áá ba. Maa yélai pa tɛ́i faa fíli páá kíya nɔ́ɔ ngali ngáli tufaí i hakpá fáleitii mboló láá yílini taa wáni. 23Kɛ́ nungái sítii taa Ngala ndaa wói ỹɛ́ni, laáva tí ngátɔ mba, ti gulangɔ́ɔ́ lé ngáá hakpá súwui sí í gúlani ndɔwɔlɔ́ vándai w̃a í bátɛi ngwala. Maa yélaitii tɔ táá faa váá kíya nɔ́ɔ hakpá súwui sítii ti lɛ́ingaa ti lɔkúla héiw̃aa yiláángi ɔ́ɔ́ ɣɛ́ mba ngáá puu sáángɔ, ti lɛ́ingaa puu ngɔ́hitangɔ, ti lɛ́ingaa vá tɔkúla héiw̃aa yiláángi ɔ́ɔ́ nuu yáá laahé bɛ́lɛ.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato tufa gbáámangi wa
24Jísu i faanɛ́ɛ́ péka heiní ti yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí. Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i liiní í wííti húwu vánda vahá ngi báálai h̃u, 25kɛ́ ná nuí kpɛ́lɛɛ ti ɣɛ́i nyii h̃u, kpaala w̃ɔ́i ná waahílima w̃ɔ́i i liiní í tufa gbáámangaitii sí wííti húwu vándai nátii ndiiwáá, í gúla naa wa í lí. 26Ná wííti húwui í háleni, tufa gbáámangi bɛ́lɛ í haléni, kɛ́ wííti húwui i gulaí su. 27Kɛ kpaala w̃ɔ́i yénge mbeláitii tí liingá ngelé, ti ɣɛ́ ma, ‘Káwalai, kɛ́mbɛ wííti húwu vánda lɔ yí síngɔ í báálai h̃u? Míl̃inda lɔ́ hɔ́ɔ́ tufa gbáámangai ti gúlangɔɔ na?’ 28Kɛ kpaala w̃ɔ́i ná i ti woo yápotenga, i ɣɛ ta, ‘Mbááhilima w̃ɔ́ɔ́ lɔ í fái sí ɣɛ́ngɔ.’ Kɛ ti mɔ́ɔ́ mɔɔningá, ti ɣɛ́ ma, ‘Í lóngɔɔ lé ɣéle ni lí ní tufa gbáámangai pulukúlaa?’ 29I ti woo yápoteni, i ɣɛ ti w̃a, ‘Kpéle, a waa ná ɣɛ́, bɔw̃álale, ná wáá ɣɛ́ wáa túfa gbáámangaitii pulukúlaa, tɛingaa wííti haléitii ti lɛ́ingaa taá báha tufa gbáámangaitii mba, wú ti vúlukula. 30Bɛlɛ́ tí héi h̃u félengɔ ti ló batɛmá í ló su wíítii léve sɔ́wɔi í fólo ma. Naa h̃u lɔ́ ngáá ndé tevé mbélai ma ngáá ti tufa gbáámangaitii pulukúla hése, tí tí yíli ngáá ngi yíli yilá ngíla ti w̃ɔ́ fááw̃a. Ná vólu, ti wíítii yatɛ́mba, tí tí vu ní wótai h̃u.’ ”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato mɔ́sita wuluí gáálɛi wa
(Máa 4:30-32; Lúu 13:18-19)
31Jísu i mɔɔ faanɛ́ɛ́ péka heiní ti yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ kíli gulangɔ́ɔ́ lé kíya ngulúi sí gáálɛi taá tolí ngáá mɔ́sita í ná síỹɛ ngáá sí kpelé h̃ú. 32Kíya bɛ́lɛ í ngáá ngulú gáálɛ gulo kw̃ɛ́ɛ́ í lɔ́ve ngulú gáálɛi kpɛ́lɛɛ mbá, kɛ́ ná áá hále, í ɣɛ́ wɔɔlɔ í lɔ́ve hakpá ngúlu vekáitii mba í ɣɛ ngáá ngulú, faalɔ, w̃ɔniáitii taá vá, tí tí láángaitii tó ngi yékeitii mba.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato yíísii wa
(Lúu 13:20-21)
33Jísu i mɔɔ faanɛ́ɛ́ péka heiní ti yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ kíli gulangɔ́ɔ́ lé ngáá sí áá ɣɛ ná nyah̃ái áá ngɛ́ingi ná híti taa tolí ngáá yiisií ngáá bilé bátɛ ngɛ́ingi ná taa tolí ngáá fulawái, í ló sitimá í ló su í bónda í lɛ́nga.”
Jísu haanɛɛngái sei sáwui
(Máa 4:33-34)
34Faí kpɛ́lɛɛ Jísu í ndéni faŋaí w̃a kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa, i ti leí faanɛ́ɛ́ngaa h̃u. Aa faa fíli ndéni ti w̃a yɔ́ɔ́ ɣɛ́ faanɛɛ ngáá ɣɛi mba. 35I sí ɣɛ́i kɛinɔɔ́ fái sí í hítɛ nga, sí Ngalá ndaa háá lé mɔ́i í ndéni, i ɣɛ ta,
“Nyá lɔɔ vá yɛ́pɛma ti yelé faanɛ́ɛ́ngaa h̃u ngáá fái sítiini nde,
ti ɣɛ́ngɔ ngáá ndɔɔwu h̃ú háá í séi ngetéyangi lɔ́kula héimai w̃a í fólo sí h̃uu w̃á.”
Tufa gbáámangi háánɛɛngi volúi
36Kɛ Jísu i hiɣengá faŋaí liiwáá, í lí pɛlɛ́i wu. Kɛ polú yélaitii tí váánga ngelé, ti ɣɛ́ ma, “Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato tufa gbáámangaitii mba kpaalaí h̃u, polúi ɣɛ ngáá ni ye.”
37Kɛ Jísu i ti woo yápotenga, i ɣɛ ti w̃a, “Nuí sí í wííti húwu vándai híni, aá wáa ngáá nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí. 38Kpaalaí vá mbaa ngáá ngeleí sí wu. Wííti húwu vándai vá mbaa ngáá nungái sítii taa ɣɛ́ Ngalá mbu ngi w̃ásandai h̃u. Tufa gbáámangai mbaa ngáá nungái sítii taa ɣɛ́ nuí sí wú lɛ́i taá tóli ngáá Nyaama W̃ɔ́i. 39Ná vólu, kpaala la mɔ́i waahílima w̃ɔ́i í lííni í tufa gbáámangi híni wííti húwu vándai liiwáá, aá wáa Ngutuwɔ́ Ỹína Nyɔí. Wííti léve sɔ́wɔi vá mbaa ngáá, ngetéyangi sí yakɛ́ɛ́lɛmai. Wííti léve mbélaitii pa mbaa ngáá Ngalángi w̃álekaitii. 40Faalɔ, kíya nɔ́ɔ tí tufa gbáámangai tevéi, tí tí w̃ɔ́ ngɔmbuí h̃u, ngimɔ́ɔ́ nɔ́ɔ áá vá ɣɛmá ngetéyangi sí yakɛ́ɛ́lɛmai. 41Nuí síí w̃ɔ́i taa ɣɛ́ ma Nuu Búsa Goo H̃ú Loí aa ngi w̃álekaitii tɔve, aáva sítii kpɛ́lɛɛ taá kɛ ngáá háwu nuu áá fáa ỹɔ́i ɣɛ ɛ́ɣɛ nungái sítii ti ngáá faa ỹɔ́u ɣɛ́ mbélai, taá tí gúla ngi w̃ásandai wa. 42Malékaitii taá ti víli njahááma, ngɔmbu yakpángɔ wálai h̃u, naí lɔ́ taa ɣɛ́ na, táá wɔ́lɔ, táá laangɔ́lu yámɛ. 43Ná ná áá ɣɛ́, sítii ti ngáá telembo mbélaa Ngala ngaah̃ú, taá ɣɛ́ taa hólo kíya folói í ná ti Kɛ́ɛ́ɣɛ Ngalángi w̃ásandai h̃u. Nuí fíli faa ỹɛ́ni ngóli áá ɣɛ́ ngu mba, í faí sí yéɣe ngáá hɛmbɛ́ fíli.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato ngangímba wɔ́li ngwála wa ndɔɔwungɔ́ í ɣɛ́i lá
44Jísu i mɔɔ ɣɛi náa ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí ɣɛ kíli. Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i liiní í ngangímba wɔ́li ngwála lɔ ndɔɔwungɔ́ kpaalaí h̃u. Kɛ i mɔɔ maavɛ́lɛnga. Siỹɛndópoi ná gooh̃unɛ́ɛ́ngɔ i ɣɛi lá ngwala. Faalɔ, i liiní, í yaá wɔ́lingai kpɛ́lɛɛ mááɣɛ, í kpaalaí ná yáa.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato ŋani vandá wála wa
45Jísu i mɔɔ faanɛ́ɛ́ péka heiní tí yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé nɔ́ɔ mɔ́ɔ ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí ɣɛ kíli. Siỹɛndópo yiláá tɔ́ wɔ́lɔ í ɣɛ́i na, i ɣɛi ngáá ngiya wɔ mɔ́ɔ́. I ɣɛi áá ŋáni vandá ta wɔ́li ngiyá fááw̃a. Maa wɔ́lingi h̃ɔ́w̃ɔ bangɔ́ i ɣɛi lá kíya góólii í na. 46Ná í ngiláá tɔ́ni ngwala yangímba, i liiní náa, í yáa wɔ́lingaitii kpɛ́lɛɛ mááɣɛ, í maa ŋánii ná yáa la.”
Faanɛ́ɛ́ngi kɔwɔ́ato mbow̃a ỹɛɛ́mbɛ túw̃ɔi wa
47Ná vólu, i mɔɔ faanɛ́ɛ́ngi ta héini tí yɛ, i ɣɛ ta, “Ngalángi w̃ásandai ɣɛ́ kíli gúlangɔɔ lé nɔ́ɔ mɔ́ɔ ngáá faanɛ́ɛ́ngi sí. Nyɛɛ bɛ́ mbélai tɔ wɔ́lɔ ti ɣɛ́i na, kɛ tí tí ỹɛ́ɛ́ bɛ mbów̃ai vílinga njɛ wálai wu. Kɛ nyɛɛ híí bih̃íw̃aa ti vílinga su. 48Ná mbow̃aí h̃ú laa í héni, tí ndálai náa kásengi ya, ti héi táá maa ỹɛ́itii suuwɔlɛ́, táá ngi vándaitii pu ti ỹaakáitii su, sítii pa ngangáá ɣɛ́i ti wa, tí tí víli yaá. 49Ngimɔ́ɔ́ nɔ́ɔ áá vá ɣɛ́ma ngetéyangi sí yakɛ́ɛ́lɛmai. Malékaitii taá vá tí túva velé ỹɔ́u yeláitii ngakɔ́lɛma taá nungái sítii ti ngáá telembo mbélaa Ngalá ngaah̃ú, táa ndiivó fáitii kɛ. 50Taá maa lúva vele ỹɔu yeláitii pilí njahááma wɔmbu yakpángɔ wálai h̃u. Naí lɔ taa ɣɛ́ na táa wɔ́lɔ, táá laangɔ́lu yámɛ.”
Kalambo níínaini ngaa ngi vɔ́lɔi
51Jísu í volú yélaitii mɔ́ɔ́nini náa, i ɣɛ ti w̃a, “Faí sítii kpɛ́lɛɛ ngí ndéngɔ wú w̃á, wú ti yatɔ́ngɔ mbaá?”
Nátii tí ngoo yápoteni, ti ɣɛ́ ma, “Eé, ní ngátɔngɔ mba.”
52I ɣɛ ti w̃a, “Náá hááw̃a, kaamɔítii Ngala sávai hááw̃a, í féngɔ Muusé yaá, tiyɛ́i tí tɔɔỹáá gálambo maahɔ́lɔnga kɔwɔ́ato Ngalángi w̃ásandai wa, ti gulangɔ́ɔ́ lé nɔ́ɔ ngáá pɛlɛ́ w̃ɔ́i áá gúla ngáá ŋani niináini ngaa ngi vɔ́lɔi ngi yándɔɔlɔ lomuí h̃u.”
Násɔlɛ yeláitii ti bééleni Jísu wa
(Máa 6:1-6; Lúu 4:16-30)
53Ná Jísu í vílai faanɛ́ɛ́ngai sítii kpɛ́lɛɛ séima, i gulaí náa maa ỹándai ná wa, 54í yangáimai tái sí h̃u ti kúlai su na. I liiní áá kalambo mbó tí Yála fɛ́li máákpɔ wotaí wu. Aáva maa gálambongi i nungáitii kindáá vílini, táá ɣɛ́ ta, “Míl̃inda lɔ́ siỹɛndópoi sí í kéle ɣeléngi sí w̃ááhɔlɔngɔ na? Míl̃inda lɔ́ í káámaa haa ɣɛndái sí w̃aa yákpangi w̃aahɔ́lɔngɔ na?” 55Tíwaa mɔ́ɔ́ ɣɛ ta, “Kápindai lói laa ngáá sí? Kɛ́mbɛ ngi njéé laahéingi wáa ngáá Mɛɛloí? Kɛ́mbɛ ngi ndéɣeaitii mbáa ngáá Jimisí, Joosɛ́, Sáimɔ ɛ́ɣɛ Júdɔ? 56Kɛ́mbɛ aáva taí sí h̃ú lɔ nɔ́ɔ ngi héélaitii tí na? Kɛ míl̃inda lɔ́ hɔ́ɔ́ í kele ɣeléngi sí ɛ́ɣɛ ngákpangi sí kpɛ́lɛɛ mááhɔlɔngɔ na?” 57Náá hááw̃a, ti bééleni Jísu wa.
Jísu vá i yɛpɛí ti yelé, i ɣɛ ta, “Ỹánda fíli, nuu kpɛ́lɛɛ taá ngúfema hé Ngalá ndaa háá lé mɔ́ɔ́ yɛ na, kɛ́ kɛ nɔ́ɔ léi kpɔwɔ́ bɔ́wɔ lái h̃u yélaitii ɛ́ɣɛ kpɔwɔ́ bɔ́wɔ vɛ́lɛ wú yélaitii, tiyá lɔ tɛ́i ngúfema hé mbɛ.” 58Faalɔ, Jísu aa káámaa haa bih̃íw̃aa ɣɛ́ni ngi lái h̃u, bɔw̃álale nda ngáá ɣɛ́i nungáitii su.
Currently Selected:
:
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Bandi New Testament © Bible Society in Liberia, 2000