Matáayo 12

Yéesu nɨ Mweeneevyo wa Sabáato

(Maáriki 2:23-28; Lʉ́ka 6:1-5)

1Mpɨɨndɨ ɨyo, Yéesu ajáa akwaatɨra na mawundii ya ngáano sikʉ ya Sabáato. Vapooji vaachwe vakiiteera njala, vakaanda hʉʉnga maangala ya ngáano, maa de vandoorya. 2Mafarisáayo ˆvakoone jeyyo, maa vakamʉsea Yéesu, “Laanga, vapooji vaako voowuna Miiro ko tʉmama mʉrɨmo wo chwa sikʉ ya Sabáato.”#12:2 voowuna Miiro … sikʉ ya Sabáato: Kwa Miiro ya Vayahúudi kuwuna maangala yavɨrɨ yatatʉ iwundii kwa mʉʉntʉ sɨ vijáa vyakaaniwa tʉkʉ. Laanga Nkʉmbʉkɨra ya Miiro 23:25. Mafarisáayo sɨ vamuuryáa Yéesu sa che vapooji vaachwe vookiiva tʉkʉ, kɨɨntʉ ˆvamʉseáa nɨ sa che vapooji vaachwe vootʉmama mʉrɨmo wo chwa sikʉ ya Sabáato. Na Miiro ya Mʉ́sa yasea kusiina mʉʉntʉ kʉtʉmama sikʉ ya Sabáato tʉkʉ. Laanga Ufumo 20:8-11.

3Yéesu akavasea, “Sɨ mʉnasoma ˆcheene atʉmama mʉtemi Daúdi mpɨɨndɨ ˆajáa aávirwe nɨ njala na vaantʉ vaachwe tʉkʉ wʉʉ?#Laanga 1 Samwéeli 21:1-6. 4Daúdi ɨɨngɨra na nyuumbii ya Mʉlʉʉngʉ, yeeye na vaantʉ vaachwe vakarya mɨkáate ˆɨvɨ́ɨkwaa mbere ya Mʉlʉʉngʉ. Mɨkáate ɨyo, veeneɨsɨ va Ijʉva vii noo vajáa varekerwa vɨndoorya. Vaantʉ vɨɨngɨ Miiro ɨjáa yakaanʼya kurya. 5Baa kei sɨ mʉnasoma kɨtáabwii cha Miiro, veeneɨsɨ va Ijʉva ˆvatʉ́mamaa Kaayii Njija ya Ijʉva kɨra sikʉ ya Sabáato, vɨɨbwéeyyaa sikʉ ya Sabáato ɨve na njeo tʉkʉ wʉʉ?#Laanga Ʉvalo 28:9-10. Baa neembe nɨ jeyyo, Mʉlʉʉngʉ sɨ avaválaa vabwéeyyiirye ʉvɨ tʉkʉ. 6Maa kaa, nɨ kʉvawyɨɨra niise, aha amwaarɨ mʉkʉ́ʉ́lʉ kʉlookya Kaaya Njija. 7Ngaarɨ mʉtáangaa Masáare ˆYarɨ Mpeho aya yalʉʉsa, ‘Noosaaka riiso ra wʉʉja, na sɨ mpóryo jaanyu tʉkʉ,’#Laanga Hósea 6:6. ngaarɨ sɨ mwalʉ́ʉsaa irya kwa vaantʉ ˆvasiina ʉvɨ tʉkʉ. 8Sa Mwaana wa Mʉʉntʉ nɨ Mweeneevyo wa Sabáato.”

Yéesu Yoomʉhorya Mʉʉntʉ Sikʉ ya Sabáato

(Maáriki 3:1-6; Lʉ́ka 6:6-11)

9Yéesu akiinʉka aho, akatamanya na sinagóogii yaavo. 10Aho, kʉjáa kwatɨɨte mʉʉntʉ ʉmwɨ ˆajáa na mʉkono ˆwaakwya iyandiyandi. Aho, kʉjáa kwatɨɨte Mafarisáayo ˆvasaakɨráa njɨra yo musitaakya Yéesu. Avo vakamuurya voosea, “Eri, Miiro yaruma kʉmʉhorya mʉʉntʉ sikʉ ya Sabáato wʉʉ?” 11Ne akavasea, “Kwatɨɨte ʉmwɨ waanyu, koonɨ muundi yaachwe ɨmwɨ yawyɨ́ɨrɨɨre iduundwii sikʉ ya Sabáato, ˆarɨ reka kwɨɨkwaata no kwɨɨseyya na weerwii wʉʉ? 12Maa kaa, mʉʉntʉ nɨ wa iyoombe ikʉʉlʉ kʉlookya muundi. Sa jeyyo Miiro yaruma kʉtʉmama ʉʉja sikʉ ya Sabáato.” 13Aho, maa akamʉsea ʉra mʉʉntʉ, “Wolola mʉkono waako!” Ʉra mʉʉntʉ akawolola mʉkono waachwe, nowo ʉkava nkaasʉ ja ʉra wɨɨngɨ. 14Maa kaa, Mafarisáayo vakafuma na weerwii, vakaanda kiiheera mɨryʉʉngʉ ˆvyeene varɨ mʉʉlaa Yéesu.

Mʉtʉmami ˆAsaawʉlwa nɨ Mʉlʉʉngʉ

15Yéesu ˆakataange Mafarisáayo nɨ mʉrɨɨra viise iyeo sa vamʉʉlae, akiinʉka aho haantʉ. Vaantʉ ˆvarɨ foo vakamutuuba ne akavahorya valwɨ́ɨrɨ voosi. 16Akavakaanʼya vareke kwaarya masáare yaachwe kwa vaantʉ. 17Yéesu alʉʉsa jeyyo, sa yakiimane masáare ya mʉláali na mʉtwe Isáaya ˆvyeene asea:

18“Laanga, ʉhʉ nɨ Mʉtʉmami waanɨ ˆnamʉsaawʉla,

Mʉʉja waanɨ ˆnamweenda, neeriwa mʉtɨma nɨ yeeye.

Vɨɨka ndɨrɨ Mʉtɨma waanɨ mweeri yaachwe,

yeeye vawyɨɨra arɨ vaantʉ va ɨsɨ joosi ʉwoloki wa Mʉlʉʉngʉ.

19Sɨ ɨɨndookiiruta ndihi tʉkʉ, baa tʉla isóso tʉkʉ,

kusiina ˆarɨ teera sawúti yaachwe njirii tʉkʉ.

20Yeeye sɨ arɨ mala tʉkʉ kuruma ˆkʉrɨ teketeke ja kwa isaanga ˆrapuchwa,

sɨ arɨ rimya tʉkʉ kwiilaangya kuduudi ˆkʉrɨ ja ʉtáampi wo nyeryanyerya,

fʉʉrʉ abweeyye ʉwoloki usiinde.

21Weerʉ yoosi kiilaangya ɨrɨ irina raachwe.”#Laanga Isáaya 42:1-4.

Yéesu na Belisebúuri

(Maáriki 3:20-30; Lʉ́ka 11:14-23)

22Aho, vakamʉreeta mʉʉntʉ ˆajáa na murimʉ mʉvɨ na kʉrɨ Yéesu. Ʉwo mʉʉntʉ nɨ mʉhoku na kimumu ajáa. Yéesu akamʉhorya, maa akaanda lʉʉsɨka no koona. 23Mpuka yoosi ya vaantʉ ɨkahwaalala, maa vakasea, “Ʉhʉ ifaanaa akava noo Sha Daúdi wʉʉ?” 24Maa kaa, Mafarisáayo ˆvakateere ayo masáare Yéesu ˆatʉ́mamire, vakasea, “Ʉhʉ mʉʉntʉ sɨ yookibirya mirimʉ mɨvɨ tʉkʉ, maa kaa, kwa ngururu ja Belisebúuri vii, noo kʉsea Irimʉ.”

25Maa kaa, Yéesu kʉnʉ yootaanga miiririkano yaavo, akavasea, “Ʉtemi wowoosi koonɨ wiigávire kwiilwa woowo kwa woowo, ʉtemi ʉwo sɨ ʉrɨ lʉʉnga tʉkʉ. Kei koonɨ lʉkolo au múuji wiigávire kwiilwa, ʉwo sɨ ʉrɨ lʉʉnga tʉkʉ. 26Haaha koonɨ Irimʉ rookibirya Irimʉ, kʉva rɨrɨ riigávire. Ha de joolɨ ʉtemi waachwe ʉrɨ lʉʉnga? 27Haaha koonɨ nookibirya mirimʉ mɨvɨ kwa lʉvɨro lwa Belisebúuri, ha vaantʉ vaanyu nɨ kwa lʉvɨro lwa ani vakíbiryaa mirimʉ mɨvɨ? Sa jeyyo, avo noo ˆvarɨ valamʉrɨra nyuunyu. 28Maa kaa, koonɨ nookibirya mirimʉ mɨvɨ kwa lʉvɨro lwa Mʉtɨma wa Mʉlʉʉngʉ, taangi Ʉtemi wa Mʉlʉʉngʉ wafíkire haaha kʉrɨ nyuunyu.

29Kei nɨ jei, kusiina mʉʉntʉ ˆarɨ daha kɨɨngɨra nyuumbii ya mʉʉntʉ ˆarɨ na ngururu, na anyahɨre máari jaachwe tʉkʉ, nɨ mpaka ta amuchuunge ʉwo mʉʉntʉ ˆarɨ na ngururu, de adahe nyahɨra máari jaachwe ˆarɨ nojo. 30Mʉʉntʉ yoyoosi ʉra sɨ ˆarɨ ivarwii raanɨ, ʉwo nɨ mʉvɨ waanɨ. Kei, ʉra sɨ ˆajíingaa hamwɨ na nɨɨnɨ, apálaa. 31Sa jeyyo, nɨ kʉvawyɨɨra niise, ʉvɨ wa vaantʉ na uhiintiki waavo woosi, Mʉlʉʉngʉ sea arɨ wasírire. Maa kaa, uhiintiki kwa Mʉtɨma wa Mʉlʉʉngʉ, ʉvɨ wa mʉʉntʉ ʉwo, sɨ ʉrɨ sewa wasírire tʉkʉ sikʉ joosi. 32Yoyoosi ˆarɨ mʉkɨɨkana Mwaana wa Mʉʉntʉ, ʉvɨ waachwe sewa ʉrɨ wasírire. Maa kaa, ʉra ˆarɨ mʉkɨɨkana Mʉtɨma Mʉʉja, sɨ arɨ sewa ʉvɨ waachwe wasírire tʉkʉ, kwaandɨra kʉrɨ weerʉ ɨhɨ fʉʉrʉ kʉrɨ weerʉ yookʉʉja.

Mʉtɨ Watáangɨkanaa kwa Ndɨɨwa Jaachwe

(Lʉ́ka 6:43-45)

33Bohereryi mʉtɨ, na ndɨɨwa jaachwe booha jiri, ʉbweeyyi mʉtɨ ʉvɨɨhe na ndɨɨwa jaachwe vɨɨha jiri. Mʉtɨ watáangɨkanaa kwa ndɨɨwa jaachwe. 34Nyuunyu mbyaala ya nyororooda! Joolɨ mʉrɨ daha lʉʉsa viintʉ viija na nyuunyu nɨ vavɨ? Sa mʉʉntʉ alʉ́ʉsaa yara ˆyamema mutimii waachwe. 35Mʉʉntʉ mʉʉja, afúmyaa máari ja kɨkomi ja mberii njija mutimii waachwe. Maa kaa, mʉʉntʉ mʉvɨ, afúmyaa máari jaachwe ja kɨkomi ja mberii mbɨ mutimii waachwe. 36Nɨ kʉvawyɨɨra niise, sikʉ ya ʉlamu, vaantʉ lo kuuriwa varɨ vavariyʉle kɨra isáare ra kɨkoókoyo ˆvalʉʉsa. 37Sa kwa masáare yaako, Mʉlʉʉngʉ kʉvala arɨ weewe ʉrɨ mʉwoloki, na kwa masáare yaako lʉʉsa arɨ irya ʉrɨ mʉvɨ.”

Mafarisáayo Voosaaka Valaɨrwe Isháara

(Maáriki 8:11-12; Lʉ́ka 11:29-32)

38Aho, vamwɨ va vakiindya va Miiro na Mafarisáayo vakamʉsea Yéesu, “Mukiindya, toosaaka koona isháara fuma kʉrɨ weewe.” 39Yéesu akavasea, “Mbyaala mbɨ na ya vaantʉ vayeenda na vaki va vaantʉ, sɨ moosaaka kʉmʉtaanga Mʉlʉʉngʉ tʉkʉ, noo ˆchooreka mooloomba isháara! Sɨ mʉrɨ heewa isháara yoyoosi tʉkʉ, maa kaa, ɨra isháara ya Yóona mʉláali na mʉtwe vii. 40Sa ja viintʉ Yóona ˆiikala indii ya soompa kwa sikʉ itatʉ chobu chɨrɨrɨ,#Laanga Yóona 1:17. viivyo Mwaana wa Mʉʉntʉ kiikala arɨ mbiríírii kwa sikʉ itatʉ chobu chɨrɨrɨ. 41Sikʉ ya ʉlamu, vaantʉ va Nináawi kɨɨma varɨ na vaantʉ va ɨhɨ mbyaala, novo lʉʉsa varɨ irya kwa vavɨ. Sa Vanináawi ˆvakateere ʉvariyuli wa Yóona vavalandʉka fuma uvii waavo, na aha amwaarɨ mʉkʉ́ʉ́lʉ kʉlookya Yóona!#Laanga Yóona 3. 42Sikʉ ya ʉlamu, mʉtemi muki wa ɨsɨ ya saame kɨɨma arɨ alʉʉse irya kwa vaantʉ va ɨhɨ mbyaala nɨ vavɨ. Yeeye avaa njɨra fuma ɨsɨ ya kʉlɨ, akʉʉja joo teerera tooti ja Solomóoni.#Laanga 1 Vatemi 10:1-13. Haaha, aha amwaarɨ mʉkʉ́ʉ́lʉ kʉlookya Solomóoni.

Lusímo lwa Mʉʉntʉ ˆarɨ na Murimʉ Mʉvɨ

(Lʉ́ka 11:24-26)

43Murimʉ mʉvɨ koonɨ ufúmire kwa mʉʉntʉ, wadómaa na ɨsɨ ya ibaláángwii kʉʉntʉ ˆkusiina maaji, ʉko wasáakɨraa haantʉ ho hʉmʉlʉkɨra, baa turya tʉkʉ. 44Aho wiiséaa, ‘Hɨndʉka ndɨrɨ na nyuumbii yaanɨ kʉʉntʉ ˆnafuma.’ ˆɄrɨ hɨndʉka, washáanaa ɨra nyuumba yafyáahɨɨrwe na yaháambirwe vyabooha. 45Aho, ʉwo murimʉ mʉvɨ wadómaa noo sʉmʉla viivaachwe mufungatɨ, vavɨ kʉlookya woowo. Yoosi yamwɨɨ́ngɨraa ʉwo mʉʉntʉ noo kiikala aho. Aho, ʉwo mʉʉntʉ asáambʉkɨrwaa kʉlookya vya ncholo.

Ivi, noo ˆvyeene viri kʉva kwa vaantʉ va ɨhɨ mbyaala mbɨ.”

Vandʉʉ va Yéesu na Íyo Waavo

(Maáriki 3:31-35; Lʉ́ka 8:19-21)

46Mpɨɨndɨ Yéesu ˆajáa akaarɨ yoolʉʉsɨka na ɨra mpuka ya vaantʉ, íyo waavo na ndʉʉ ya Yéesu vakʉʉja, maa vakɨɨma weerwii voosaaka valʉʉsɨka ne. 47Aho, mʉʉntʉ ʉmwɨ akamʉsea Yéesu, “Íyo waanyu na vaanaanyu vamwaarɨ aha weerwii, vookwaamʉkʉla.”

48Aho, Yéesu akamʉsea ʉra mʉʉntʉ, “Íyo wiitʉ na vandʉʉ viitʉ nɨ vala ani?” 49Yéesu akiinurirya mʉkono waachwe na haantʉ ˆvajáa vapooji vaachwe, maa akasea, “Laanga! Ava noo vala íyo, marʉʉmbʉ na ndʉʉ yaanɨ. 50Sa mʉʉntʉ yoyoosi ˆatʉ́mamaa masáare ya Taáta waanɨ wa kurumwii ˆasáakaa, ʉwo noo mwaaniitʉ, irʉʉmbʉ raanɨ na íyo wiitʉ.”

Currently Selected:

Matáayo 12: LAG

Highlight

Copy