YouVersion Logo
Search Icon

San Mateo 12

12
Nda ítaꞌan xiꞌin Jesús, xáꞌnda nda trigo kivi i̱í ta yáxi nda ya
(Mr. 2:23-28; Lc. 6:1-5)
1Saa ku̱u iin kivi sábado, kivi i̱í ndíkundee na judío, ke̱e Jesús kuaꞌan ra xiꞌin nda ítaꞌan xiꞌin ra, yáꞌa nda kuaꞌan nda nuu íyo trigo. Saa xa̱á káꞌun ini nda, ñaa xa̱ꞌnda nda trigo xáxi nda. 2Saa tá xi̱ni nda fariseo ya íkan nda saa, ñaa ndi̱kaꞌan nda xiꞌin Jesús, káchi nda saa:
―¡Nda ítaꞌan xiꞌin un ta ndi̱yaꞌa nda nuu ya káꞌan ley Ndioxi! Saa chi xa̱ꞌnda nda trigo kivi i̱í, ta nda iin naꞌa köo ichí xaa chiñu kivi i̱í ndíkundee yo ―káchi nda xiꞌin ra.
3Saa ndi̱kuiin Jesús, káchi ra saa:
―¿Án täꞌan kaꞌvi ndo nuu tuꞌun Ndioxi, nuu káꞌan ya xaꞌa xii yo ra rey David unkua i̱kan ra tá kivi ndi̱kaꞌun ini ra xiꞌin nda taꞌan ra? 4Ndi̱kiꞌvi ra xiꞌin nda ini veꞌe ñuꞌu, ta xi̱xi nda xita vaꞌa i̱í. Nda iin nda köo ichí kuxi ya, ni xii yo David ni nda taꞌan ra köo ichí kuxi ya, iindaa nda sutu ku nda kúu mií ichí kuxi ya, ta saa ni xi̱xi nda ya. 5¿Án ni täꞌan kaꞌvi tu ndóꞌo̱ va unkua káꞌan ley Ndioxi ya ta̱a ra Moisés? ¿Án su káꞌan ya, nda iin naꞌa küvi xaa chiñu kivi i̱í? Ta ndachu vaꞌa xáa chiñu sutu kivi i̱í veꞌe ñuꞌu, ta nda iin naꞌa köo táxi kuachi xaꞌa nda ya xáa chiñu nda. 6Ta ndixa káꞌan i xiꞌin ndo, yeꞌe ta chee ni ka yeꞌe nuu veꞌe ñuꞌu kaꞌnu. 7Tá tu ndóꞌo̱ kúndaa ini ku ndo unkua kúni i ikan ndo, ta käꞌan ndo saa. Chi soꞌva káꞌan tuꞌun Ndioxi: “Ya xíniñuꞌu ni ndo ikan ndo kua yóꞌó: kundaꞌvi ini ndo kuni ndo inka naꞌa, chi ya ñaa ka kua ndee ni ka ndee xíniñuꞌu ndo ikan ndo nuu ñaꞌa ya sóko ndo nuu i”. Tá tu ndóꞌo̱ kúndaa ini ku ndo tuꞌun yóꞌó, ta täxi ndo kuachi xaꞌa na köo kuachi, ndikuu. 8Ta yeꞌe ku Taa ra xa̱a ñuu ivi yóꞌó, ta kúu mií i ichí ya kaꞌan i unkua vaꞌa ikán yo kivi i̱í ndíkundee yo ―káchi Jesús xiꞌin nda fariseo.
Si̱ndaꞌa Jesús iin taa ra ndi̱ndichi ndaꞌa
(Mr. 3:1-6; Lc. 6:6-11)
9Saa ndi̱kiꞌin Jesús kuaꞌan ra, ndi̱xaa ra veꞌe ñuꞌu sinagoga. 10Ta íyo iin taa ra ndi̱ndichi iin ndaꞌa mí veꞌe ñuꞌu ikán. Saa ndóo nda fariseo xíto nda unkua ikan Jesús, ya kuchiñu niꞌi nda kuꞌva taxi nda kuachi xaꞌa ra, ñaa ndi̱ndakan tuꞌun nda ra, káchi nda saa:
―¿Án vaꞌa sindaꞌa yo naꞌa kivi i̱í ndíkundee yo? ―káchi nda xiꞌin ra.
11Saa ndi̱kuiin Jesús, káchi ra saa:
―Tá sava ndóꞌo̱ íyo kiti levo sana, ta ndi̱kava ri ini iin yavi kivi i̱í ndíkundee yo, ta ¿án küꞌun ndo tava ndo ri? Ya ndixa kua kuꞌun ndo tava ndo sana ndo. 12¡Yakan xíniñuꞌu ndo kundaa ini ndo, ya ndee ni ka ndáa yaꞌvi iin taa nuu kiti levo sana ndo! Xaꞌa ya ñaa kua vaꞌa ikan yo ya vaꞌa kivi i̱í ndíkundee yo ―káchi ra xiꞌin nda.
13Saa ndi̱kaꞌan ra xiꞌin ra ndi̱ndichi ndaꞌa ikán, káchi ra saa:
―Sindikaa ndaꞌa un ―káchi ra xiꞌin ra.
Saa si̱ndikaa ra ndaꞌa ra, tá si̱ndikaa soꞌva ra ya ta ndikun saa ndu̱vaꞌa ya. Ndu̱u ya tá íyo inka ya vaꞌa. 14Saa ka̱na koo nda fariseo kuaꞌan nda, xa̱á nda ndítuꞌun taꞌan nda ndá kuꞌva kaꞌni nda Jesús.
Ndioxi ku ra ti̱ꞌvi Jesús ya chindee ra na ñuu ivi yóꞌó
15Tá xi̱ni Jesús ya ndíkani ini nda, saa ke̱ta ra veꞌe ñuꞌu kuaꞌan ra. Kuaꞌa ka vi naꞌa ndi̱kundikun kuaꞌan sata ra. Saa si̱ndaꞌa ndiꞌi ra na kúꞌvi. 16Ñaa ndi̱kaꞌan ni ra xiꞌin na, ya ná ndïtuꞌun na xiꞌin nda iin naꞌa xaꞌa ra. 17Saa ku̱u nuu ndi̱xinu ya ta̱a ra profeta Isaías, ra ndi̱kaꞌan tuꞌun yuꞌu Ndioxi, káchi ra saa:
18Ra yóꞌó ku taa ra ndi̱kaxin i xaa chiñu nuu i.
Kúꞌvi ni ini i xíni i ra, ta kúsini ni i xiꞌin ra.
Taxi i Tachi i koo ya xiꞌin ra.
Saa kaꞌan ndoso ra ya ndaa xiꞌin ndiꞌi na köo kúu Judío.
19Nda iin na käni taꞌan ra xiꞌin, ni ndäꞌi ra xiꞌin na.
Ta ni käꞌan ra nuu naꞌa xaꞌa mií ra ya kuni soꞌo na tachi ra.
20Na xa ti̱kueꞌe, na köo ndee, na ndóꞌo tá kuꞌva ndóꞌo itun ndoo, tun kúni nduva xiin, ta sïndiꞌi xaꞌa ra na.
Ni na íin tá íin iꞌva tima kána iꞌma nuu nu ya xa kúni ndaꞌva nu, ta sïndiꞌi xaꞌa ra na.
Saa ikan ra ya vaꞌa, ya ndaa ndakua kundee ra nuu ndiꞌi ya väꞌa.
21Ta ndiꞌi na köo kúu judío kandixa ni ñaꞌa na.
káchi Ndioxi, xaꞌa Jesús nuu ta̱a ra profeta Isaías ra ndi̱kaꞌan ndoso tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa.
Káꞌan naꞌa xaꞌa Jesús ya kúu mií ra tachi nduvaꞌa
(Mr. 3:19-30; Lc. 11:14-23; 12:10)
22Saa ndáka na iin ra kuáa̱ ta meꞌme tuku ra xaꞌa ya kúu mií ra tachi nduvaꞌa. Yakan ndáka na ra kuaꞌan ra xiꞌin na nuu Jesús. Saa si̱ndaꞌa Jesús ra, ndi̱koto vaꞌa ra tin xa̱á vaꞌa káꞌan ra. 23Ta iin ndi̱kanda ini naꞌa xiꞌin Jesús, saa káꞌan na, káchi na saa:
―¿Án seꞌe ñani sikua ra David, ra ndátun yo ti̱ꞌvi Ndioxi kixi ku ra yóꞌó? ―káchi na.
24Saa xi̱ni soꞌo nda fariseo ya ndi̱kaꞌan na ikán, ta xa̱á nda káꞌan nda, káchi nda saa:
―Xiꞌin ndee kiti Belzebú, kiti ínuu nuu ndiꞌi tachi nduvaꞌa íyo xiꞌin va ra kua táva ra tachi nduvaꞌa kúu mií naꞌa ―káchi nda fariseo.
25Tá ku̱ndaa ini Jesús ya ndíkani ini nda, saa ndi̱kaꞌan ra xiꞌin nda, káchi ra saa:
―Tá íyo iin ñuu nuu köo íyo yuꞌu naꞌa xiꞌin taꞌan na, táꞌvi taꞌan na, káni taꞌan na xiꞌin taꞌan mií na, ta ndiꞌi xaꞌa na. Saa tu tá íyo iin veꞌe nuu táꞌvi taꞌan na, káni taꞌan na xiꞌin taꞌan mií na, ta ndiꞌi xaꞌa va na veꞌe ikán. 26Tá tu kiti nǎꞌa, ti Satanás táva ri tachi nduvaꞌa taꞌan mií ri, ndikuu, ta saa ndítaꞌvi taꞌan mií ri, saa káni taꞌan ri xiꞌin taꞌan mií ri, ta kama ni va ndiꞌi xaꞌa ichí nuu xáꞌnda chiñu ri. 27Saa káꞌan ndo: xiꞌin ndee kiti nǎꞌa ri ínuu nuu ndiꞌi tachi nduvaꞌa táva i tachi nduvaꞌa, káchi ndo. Tá tu ya ndixa ku ya ndíkani ini ndo saa íkan i, ta na ndíkun sata mií ndo ¿unku táxi ndee ndaꞌa na táva na tachi nduvaꞌa? Chi káꞌan na süvi xiꞌin ndee kiti nǎꞌa táva na tachi nduvaꞌa, káchi na. Vaxi kivi ta na ñaa ku na taxi kuachi xaꞌa ndo, xaꞌa ya káꞌan ndo saa. 28Ta yeꞌe kúu mií i ndee Tachi Ndioxi ya táva i tachi nduvaꞌa, ya yóꞌó kúni kachi ya: Xa ti̱ndaa kivi ya xa̱á Ndioxi xáꞌnda chiñu ra nuu na ñuu ivi yóꞌó.
29Ná ndituꞌun i xiꞌin ndo: Tá íyo iin ra taa ndaku ni, ta küvi kiꞌvi inka ra kuiꞌna sikuiꞌna ra veꞌe ra ikán. Xiꞌna xíniñuꞌu ra katun ñaꞌa ra, saa kuchiñu ra kiꞌvi ra sikuiꞌna ra veꞌe ra ikán.
30’Ndiꞌi na köo íyo yuꞌu xiꞌin i, na yóꞌó ku na kuakiꞌvi kuachi xiꞌin i. Ta ndiꞌi na köo chíndee yeꞌe ndikaya na naꞌa kundikun na ichí Ndioxi, ta na ñaa ku na xáta yava naꞌa ya küꞌun na ichí Ndioxi.
31’Ta ndixa káꞌan i xiꞌin ndo, ndiꞌi kúu kuachi íkan naꞌa, án ya väꞌa káꞌan na, ta xaa kaꞌnu ini Ndioxi xaꞌa kuachi na. Sundi naꞌa, na kánaꞌa xaꞌa Tachi I̱í Ndioxi, ta xäa kaꞌnu ini ra xaꞌa kuachi na. 32Saa tu na káꞌan kini xaꞌa yeꞌe ku Taa ra xa̱a ñuu ivi yóꞌó, xaa kaꞌnu ini Ndioxi xaꞌa kuachi na. Sundi ndiꞌi naꞌa na kánaꞌa xaꞌa Tachi I̱í Ndioxi, ta xäa kaꞌnu ini ra xaꞌa na, ni tiempo vitin ni tiempo ya vaxi xäa kaꞌnu ini Ndioxi xaꞌa kuachi na.
Ndíkuni yo itun xaꞌa kuiꞌi kúun ndaꞌa nu.
(Lc. 6:43-45)
33Saa ndi̱kaꞌan tuku Jesús xiꞌin na, káchi ra saa:
―Tá íyo itun vaꞌa, ta kuiꞌi vaꞌa kúun ndaꞌa nu. Tá tu íyo itun väꞌa, ta kuiꞌi väꞌa kúun ndaꞌa nu. Ya kuchiñu yo kundaa ini yo án nu vaꞌa ku nu án nu väꞌa ku nu, ta vaꞌa kiꞌin yo kuenta xaꞌa kuiꞌi kúun ndaꞌa nu. 34Saa ndóꞌo̱, káꞌan i xiꞌin ndo: ¡Tá íin seꞌe kiti ko̱ó saa íin ndo, káchi i! Chi süvi ndóꞌo̱ vaꞌa ku ndo, yakan küvi kaꞌan ndo ya vaꞌa. Chi tá kuꞌva íyo nima ndo, saa íyo tuꞌun káꞌan ndo. 35Naꞌa, na vaꞌa, ta ya vaꞌa káꞌan na, saa chi ya vaꞌa íyo nima na. Ta naꞌa, na väꞌa, ta ya väꞌa káꞌan na, saa chi saa íyo nima na. 36Ta yeꞌe káꞌan xiꞌin ndo, tindaa kivi sindiꞌi tá ná xaa nani Ndioxi kuachi xiꞌin na ñuu ivi yóꞌó. Ta ndiꞌi na taxi kuenta ndaꞌa ra xaꞌa iin iin nuu tuꞌun väꞌa, ya kíꞌvi ka̱na koo yuꞌu na ndi̱kaꞌan na. 37Chi Ndioxi ta xaa nani ra kuachi xiꞌin iin iin ndo xaꞌa tuꞌun ya ndi̱kaꞌan ndo. Tá ndi̱kaꞌan ndo tuꞌun vaꞌa ta kaku ndo, tá tu ndi̱kaꞌan ndo tuꞌun väꞌa, ta niꞌi ndo nuu ndoꞌo ni ndo ―kachi Jesús xiꞌin na.
Ndee ni káꞌan sava na, ndúku na yatuꞌun nuu Jesús
(Mr. 8:12; Lc. 11:29-32)
38Sava nda fariseo xiꞌin nda sínaꞌa ley Ndioxi, ndee ni ndi̱kaꞌan nda xiꞌin Jesús, káchi nda saa:
―Tata Maestro, kúni nde ikan un yatuꞌun nuu nde kuni nde ―káchi nda xiꞌin ra.
39Saa ndi̱kuiin Jesús, káchi ra saa:
―¡Na nduvaꞌa ini, na köo kándixa Ndioxi ku ndóꞌo̱! Saa chi ndúku ndo yatuꞌun nuu i. Ta ïkan i yatuꞌun nuu ndo. Ndá ya ndo̱ꞌo ra profeta Jonás, ra ndi̱kaꞌan ndoso tuꞌun yuꞌu Ndioxi xinaꞌa va ku ya kuni ndo. 40Saa chi ra ikán ta xi̱ndikaa ra tixin tiaka chee ni uni ñuu tin uni nduvi, saa yeꞌe, Taa ra xa̱a ñuu ivi yóꞌó, ndikaa i tixin ñuꞌú uni ñuu tin uni nduvi. 41Tá ná tindaa kivi sindiꞌi ya xaa nani Ndioxi kuachi xiꞌin na ñuu ivi yóꞌó, ta ndikuita na ñuu Nínive taxi na kuachi xaꞌa ndóꞌo̱ ndóo tiempo vitin. Saa chi na ikán ta ndi̱nama na kuꞌva íyo na, ta ndi̱kundikun na ichí Ndioxi kivi xi̱ni soꞌo na tuꞌun Ndioxi ya ndi̱kaꞌan ra Jonás xiꞌin na. Ta ndóꞌo̱ köo xíin ndo kuni soꞌo ndo ya káꞌan i xiꞌin ndo, ta chee ka yeꞌe nuu ra Jonás. 42Tá ná tindaa kivi sindiꞌi ya xaa nani Ndioxi kuachi xiꞌin na ñuu ivi yóꞌó, saa ndi̱kuita tu yá reina xa̱ꞌnda chiñu nuu na chí sur, ndikuita yá taxi yá kuachi xaꞌa ndóꞌo̱ ndóo tiempo vitin. Chi yá ikán ta kâni ni ñuu yá, ta ki̱xi yá xi̱ni soꞌo yá tuꞌun ndi̱kaꞌan ra rey Salomón, xaꞌa ya ndíchi ni ndi̱xiyo ra. Ta ndóꞌo̱ köo xíin ndo kuni soꞌo ndo ya káꞌan i xiꞌin ndo, ta chee ka yeꞌe nuu ra rey Salomón ―káchi Jesús xiꞌin nda.
Ya íkan tachi nduvaꞌa kivi ndíko koo tuku ya
43Saa ndi̱kaꞌan tuku Jesús xiꞌin na, káchi ra saa:
―Tá kivi sáña tachi nduvaꞌa iin naꞌa, saa kuaꞌan ya íku yuyu, ndúku ya nuu ndikundee ya. Tá köo níꞌi ya nuu ndikundee ya, 44ñaa ndíkani ini ya, káchi ya saa: “Ndiko koo tuku yo kiꞌvi yo ini naꞌa nuu ndi̱xiyo yo yachi”, káchi ya. Tá ndíko koo ya, ndíxaa ya nuu ndi̱xiyo ya, ta xíto ya köo ka nda iin ñaꞌa íyo ini mií veꞌe ikán. Saa xíto ya luvi ka vi ndii ini ya, ta vaꞌa ka vi ku̱u vií ya. 45Saa kuaꞌan tachi nduvaꞌa ikán ndúku ka ya tachi nduvaꞌa, ñaa ndítaꞌan ya uxa nuu tachi nduvaꞌa, ya kini ni ka nuu mií ya, ñaa ndíko koo tuku ya xiꞌin uxa mií tachi nduvaꞌa ikán, saa kuandee ndiꞌi ya ini na íyo ya xiꞌin na. Ta na ikán ndee ni ka ndóꞌo na, chi tá núnu̱ú ta iindaa va tachi nduvaꞌa ku̱u mií na. Saa kundoꞌo ndóꞌo̱ ñuu ivi yóꞌó, tá tu köo xíin ndo kuni soꞌo ndo tuꞌun i ―káchi Jesús xiꞌin na.
Ndi̱xaa siꞌí Jesús nuu ra xiꞌin nda ñani ra
(Mr. 3:31-35; Lc. 8:19-21)
46Saa káꞌan ka Jesús xiꞌin na, ñaa ndi̱xaa siꞌí ra xiꞌin nda ñani ra. Ndíta na keꞌe ndátun na, chi kúni na kaꞌan na xiꞌin ra. 47Saa ndi̱kaꞌan iin ra xiꞌin Jesús, káchi ra saa:
―Tata, xa̱a nana un ndíchi yá keꞌe xiꞌin nda ñani un, ta kúni na kaꞌan na xiꞌin un ―káchi ra ikán xiꞌin ra.
48Saa ndi̱kuiin Jesús ndi̱kaꞌan ra xiꞌin ra ikán, káchi ra saa:
―¿Unku na ku siꞌí i? ¿Ta unku nda ku ñani i? ―káchi ra.
49Ñaa si̱naꞌa ndaꞌa ndiꞌi ra na ítaꞌan xiꞌin ra, saa ndi̱kaꞌan ra, káchi ra saa:
―Na yóꞌó ku siꞌí i xiꞌin ñani i. 50Saa chi ndiꞌi na íkan ya kúni Iva i Ndioxi, ra íyo nuu ndivi, ta na ikán ku ñani i xiꞌin kuꞌva i tin siꞌí i ―káchi Jesús.

Currently Selected:

San Mateo 12: xta

Highlight

Share

Copy

None

Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in