Mateo 13

Waáh momni naáwát

(Mr 4.1-9; Lc 8.4-8)

1Caán yeó jáapjeh mʉntih Jesús mʉʉ́ diítboó jʉmniji ã bac bejep jĩ. Pánih bac bejnit, íim jwẽ́ejna jwiítdih ã nʉmah dei bejep jĩ. Pánih dei bej, caanná jʉibínit, jwĩ chʉ́ʉdʉp jĩ. 2Páant jwĩ chʉ́ʉdʉchah ennit, dawá cã́acwã ã pebh míic wáac jʉyʉ́chah, bʉ́dí jãáj chóodih waadnít, ã chʉ́ʉdʉp jĩ. Jwiítboó bita biícdih jwĩ ñʉhʉp jĩ.#Lc 5.1-3 3Ã jenah joyátjĩh queétdih bohéna, nin pah ã niíj naáwáp jĩ:

“Biíc newé, waáh momodih ã bejep be. 4Páant ã waáh bojochah, biquí tíibna namádih ã bʉʉg ñájap yʉh be. Obohjeéhtih, waícanjeh jʉ̃óhnit, jwébehwã caán tíibnadih ĩ jeémp beedánap be. 5Biíh tíibna jeejíh yewéni baác jʉmʉpboó ã bʉʉg ñájap be. Pánih bʉʉg ñájnit, waícanjeh ã chíih jʉ̃ʉ́wʉ́p yʉh be. 6Pánih chíihna yʉhna, yeó tʉbit ã chãhachah, ñeh bainíjeh jʉmna, ã diib téhah bejep be. 7Biíh tíibna nemép óot cãtíh ã bʉʉg ñájap be. Pánih bʉʉg ñájnit, ã chíihichah, caán nemép óotnaboó caandíh ã chíih yap bejechah, momniboó mánahnit, ã wʉnah bejep be. 8Obohjeéhtih, biíh tíibna tʉ́ini baácboó ã bʉʉg ñájap be. Pánih bʉʉg ñájna, chíihnit, ã tʉ́i quehep be. Pánihna, caánboó chíihni biquí wawánadih cien tíibna, biíh wawánadih sesenta tíibna, biíh wawánadih treinta tíibna ã jʉmʉp be. 9¡Ded molít jʉmna, ã tʉ́i joyó naáh!” queétdih ã niijíp jĩ.

Ã bohénit beh joicán, Jesúsdih ĩ ʉʉ́bh joyát

(Mr 4.10-12; Lc 8.9-10)

10Páant ã niiját tʉ́ttimah, jwiít ã bohénit ã bohéátdih beh joicán, ã pebhna jʉibínit, nin pah jwĩ niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ:

—¿Dépanih tigaá cã́acwãdih bohéna, ma jenah joiní naáwátjĩhjeh mapĩ́ bohé? jwĩ niijíp jĩ.

11Páant jwĩ niijíchah joinít, Jesús nin pah jwiítdih ã niíj jepahap jĩ:

—Dios jwĩ maáh yoobát jʉmna, nihat cã́acwãdih ã teo wáacat pínah dooná, jwĩ déewã jon jã́tih moondíh ã jéihya jwʉhca naáh doonádih bʉʉ yeéb wã bohénitdih Dios ã jéihyaat tʉ́ʉtna caá. Obohjeéhtih, bitadih páantjeh ã jéihya jwʉhcan caá. 12Det caán doonádih tʉ́i joinítdih chah ã jéihyabipna caá. Obohjeéhtih, det tʉ́i joicánnitboodíh bainí ĩ jéihyatdih ã dʉ́ʉc wáyat pah ã chãjbipna caá.#Mt 25.29; Mr 4.25; Lc 8.18; 19.26

13 Cã́acwã quíib wihcannit dée, ded pah ĩ enatdih ĩ beh encan caá. Molít wihcannit dée, ĩ joiná yʉhna, ĩ jéih beh joicán caá. Páant ĩ jʉmatdih jéihna, wã jenah joiní naáwátjĩhjeh queétdih wã bohéna caá. 14Jon jã́tih Isaías ã daacátji pah caá ĩ jʉmʉp.

‘Nin pah caá Dios ã niijíp: “Wã naáwátdih maatápdih joiná yʉhna, caandíh ñi beh joicán niít. Ded pah wã chãjatdih enna yʉhna, ñi beh encan niít.

15 Ded pah wã naáwát, wã chãjatdihbʉt jéihíhcannitjeh ñi jʉmna caá. Pánih jʉmnit, weemdíh joííhcan, ñíih molítdih ñi nem teona caá. Wã chãjatdih eníhcan, ñi quíib ʉ̃ona caá. Páant ñi chãjcan nihna, tʉ́i enna, tʉ́i joiná, tʉ́i beh joinít ñita jʉm tagaá. Pánih tʉ́i beh joinít jʉmna, tʉ́ʉt nʉʉmnít, weemdíh ñita bid tagaá. Páant weemdíh ñi bidichah, ñi yéejatdih yohnit, yeéb iiguípna ñi bejat déedih wãta tʉ́i ʉb tagaá”, Dios ã niijná caá’, Isaías ãt niíj daacáp tajĩ. (Is 6.9-10)

16 “Obohjeéhtih, yeéb wã bohénitboó jéihíhnit jʉmna, ennit, ñi beh enna caá. Joinít, ñi beh joiná caá. Páant ñi jʉmʉchah, Dios yeebdíh ã wẽi enna caá. 17Yoobópdih yeebdíh wã naóhna caá. Bʉʉ ñi enatdih jon jã́tih moón Dioíhwã, Dios naáwátdih naóh yapanitbʉt bʉ́dí eníhna yʉhna, ĩ encap jĩ. Bʉʉ ñi joyátdihbʉt bʉ́dí joííhna yʉhna, ĩ joicáp jĩ”, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.#Lc 10.23-24

Waáh momni naáwátdih Jesús ã beh joyáát

(Mr 4.13-20; Lc 8.11-15)

18 “Waáh momni naáwátdih beh joyát tʉ́ʉt niijná, nindih wã naáwáchah, ñi tʉ́i joyoó. 19Wĩ́ih tʉ́ini dooná naóhni waáh momni panihni caá. Biquína joinít namáboó bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joiná yʉhna, beh joicán, ĩ jepahcan caá. Pánihna, caandíh ĩ joyát tʉ́ttimahbitjeh, nemépboó jʉ̃óhnit, jwébehwã caán tíibnadih ĩ jeémát pahjeh, queét ĩ joyátjidih ã quíib bʉʉdána caá. 20Bita joinítboó, jeejíh yewéni baácdih bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joinít, bʉ́dí ĩ wẽi jwʉhna yʉh caá. 21Obohjeéhtih, wẽi joiná yʉhna, ñeh jáap bejni panihni ĩ jʉmna caá. Pánihna, yeejép ã yapachah, wĩ́ihwã ĩ jʉmat jíib bita queétdih ĩ yéej chãjachah, waícanjeh wĩ́ih tʉ́ini doonádih ĩ cádahna caá. 22Bita joinítboó nemép óotna cãtíh bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joinít, ĩ jepahna yʉh caá. Obohjeéhtih, nin baácdih bóodih bʉ́dí jenah joinít, bií déedihbʉt bʉ́dí ĩ bidna caá. Páant ĩ jenah joyóchah, ĩ joiní tʉ́ini dooná pácahi panihni ĩ́ih caolihboó ã jéih behcan caá. Pánihna, caandíh jenah joicán, tʉ́iniboodíh ĩ jéih chãjcan caá. 23Obohjeéhtih, bitaboó wĩ́ih tʉ́ini doonádih joinít, tʉ́ini baácboó bʉʉg ñájni panihni ĩ jʉmna caá. Caandíh joiná, tʉ́i beh joinít, ĩ tʉ́i jepahna caá. Pánih jepahnit jʉmna, Dios ã náahat pahjeh ĩ tʉ́i chãjna caá. Biquína, cien tíibna ã quehat pah, chah tʉ́ini yoobát ĩ chãjna caá. Bita, sesenta tíibna ã quehat pah, tʉ́ini ĩ chãjna caá. Bitaboó, treinta tíibna ã quehat pah, nʉmp tʉ́ini ĩ chãjna caá”, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.

Trigo cãtíh yeejép yílip ã chíihat naáwát

24 “Dios ã maáh jʉmat nin pah ã jʉmna caá: Wápchi mínah ã́ih wápchiboó trigodih ã momop yʉh be. 25Obohjeéhtih, caán, nihat ãjeéh moonbʉ́t ĩ ʉ̃wat pónih, caandíh eníhcanniboó ã́ih wápchina jʉinít, ã momatji cãtíh yeejép yílipdih ã momop be. Mom péanit, ã bejep be. 26Tʉ́ttimah, trigo chíihnit, ã jáap quehe jʉ̃ʉ́wʉ́chah, yeejép yílip ã jʉmatdihbʉt teo wʉ̃hnit ĩ enep be. 27Pánih ennit, wápchi mínah pebhna jʉibínit, nin pah ĩ niíj ʉʉ́bh joyóp be: ‘¿Maá, trigodihjeh ma momochah yʉhna, dépanih tigaá míih wápchidih yeejép yílipbʉt ã chíih?’ ĩ niijíp be. 28‘Weemdíh eníhcanni caandíh ãt momop taga’, ã niíj jepahap be. ‘¿Caán jã́oni yílipdih jwĩ wʉi yóh jĩíh?’ ĩ niíj ʉʉ́bh joyóp be. 29‘Ñi wʉi yóhca bojoó. Caandíh wʉiná, trigodihbʉt ñita wʉi yóh tagaá. 30Trigo yílip biícdih ã beh jwʉhʉ naáh. Caán trigo ã behechah, yeebdíh nin pah wã niijbípna caá: “Yeejép yílipdih ñi jwíih wʉyʉʉ́. Pánih wʉí, nah chéo péanit, caandíh ñi cáo yohoó. Pánih cáo péanit, trigoboodíh ñi bóod ʉbʉʉ́. Pánih bóod ʉb beedánit, caandíh wã ámohat mʉʉná ñi ámohoó”, wã niijbípna caá’, caandíh teo wʉ̃hnitdih wápchi mínah ã niijíp be”, Jesús ã niijíp jĩ.

Mostaza tíib naáwát

(Mr 4.32; Lc 13.18-19)

31-32 “Dios ã maáh jʉmat nin pahbʉt ã jʉmna caá: Mostaza tíib cã́o tíbih pah bóo ã jʉmna caá. Pánih bainí tíbih jʉmna yʉhna, caandíh ĩ momochah, chíihna, ã tʉ́i behna caá. Páant ã behechah, ã́ih cã́canaboó dawá jwébehwã ĩpĩ́ jaamná caá. Pánihat pah tigaá Dios ã maáh jʉmat. Ã́ihwã daocánnit jwíih jʉmnitji, tʉ́ttimah ĩ dao béjbipna caá”, Jesús ã niijíp jĩ.

Pan paááni naáwát

(Lc 13.20-21)

33 “Dios ã maáh jʉmat pan paááni panihni ã jʉmna caá. Pandih chãjíhna, yad wili trigo ojdih pamapdih yacnit, mahjĩh wid, caandíh paááni pínahdihbʉt mipĩ́ tʉ́i widna caá. Pánihna, nihat mi widniji ã tʉ́i paabípna caá. Pánihat pah tigaá Dios ã maáh jʉmat doonádih joinít, cã́acwã ĩ tʉ́ʉt nʉʉmbípna caá. Queét joinítboó bitadih ĩ jwʉ́ʉb naáwáchah, dawá joinít, queétbʉt ĩ tʉ́ʉt nʉʉmbípna caá”, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.

Jesús ã jenah joiní naáwátnajĩhjeh cã́acwãdih ã bohéát

(Mr 4.32-34)

34Cã́acwãdih bohéna, ã jenah joiní naáwátjĩhjeh Jesús ãpĩ́ bohénap jĩ. 35Pánih bohéna, Dios naáwátdih naóh yapani nin ã daacátji pahjeh biíc yoobó ãpĩ́ bohénap jĩ:

“Nin pah Dios ã niijná caá: ‘Wã jenah joiní naáwátjĩh wã bohébipna caá. Nin baácdih wã chãjat tʉ́ttimah, cã́acwãdih wã naóh jwʉhca naáhdih wã naóhbipna caá’, ã niijná caá”, ãt niíj daacáp tajĩ. (Sal 78.2)

Trigo cãtíh yeejép yílip naáwátdih ã beh joyáát

36Pánih naóh péanit, jãáj chóodih chʉ́ʉdniji aáb jʉ̃óhnit, caandíh joinítdih “Jwĩ bejna caá”, niijnít, mʉʉná Jesús jwiítdih ã nʉmah jwʉ́ʉb aab béjep jĩ. Pánih mʉʉná aáb jʉibínit, jwiít caandíh nin pah jwĩ niijíp jĩ:

—Trigo cãtíh yeejép yílip chíihat naáwátjĩh ma bohénachah, jwĩ beh joicán beé. Pánihna, jwiítdih ma jéihya naáwá, jwĩ niijíp jĩ.

37Páant jwĩ niijíchah joinít, Jesús nin pah ã niíj jepahap jĩ:

—Weém, nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé, wápchi mínah panihni caá. Weém Dios ã wahni jʉmna, trigodih momni panihni wã jʉmna caá. 38Nin baác wápchi panihni, Diosdih jepahnit trigo panihnit ĩ jʉmna caá. Obohjeéhtih, nemépwã ĩ maáhdih jepahnitboó trigo cãtíh chíihni yeejép yílip panihni ĩ jʉmna caá. 39Nemépwã ĩ maáh wápchi mínahdih eníhcanni yeejép yílipdih momni panihni caá. Caán trigo ã behechah, ĩ bóod ʉb láa, péeni yeó jáap panihni caá. Ángelwã caán trigodih yeejép yílipdihbʉt bóod ʉbnit panihnit ĩ jʉmna caá. 40Trigodih ʉbnit, yeejép yílipboodíh ĩ wʉí cáwat pah péeni yeó jáapdih nemépíhwãdih iiguípboó ĩ yohbipna caá. 41Weém nihat cã́acwã ʉ́ʉd jeñé, wĩ́ih ángelwãdih nin baácboó wã wahbipna caá, wĩ́ih cã́acwã cãtíh yeejép chãjnit, yéej chãjat tʉ́ʉtnitdihbʉt ĩ ʉb bejat pínah niijná. 42Pánih ʉb bejnit, queétdih iiguípboó ĩ yohbipna caá. Caán iiguípboó jʉmna, jĩ́gahnit, queétjeh ĩ míic néeh chãác jʉ̃ibípna caá. 43Dioíhwãboó jwĩ íip Dios biícdih ã maáh jʉmʉpboó ĩ jʉmbipna caá. Caanjĩ́h jʉmna, yeo páh tʉ́i yeh iigní panihnit, maáta ĩ jʉmbipna caá.#Dn 12.3 ¡Ded molít jʉmna, ã tʉ́i joyó naáh! Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.

Bʉ́dí jíib jʉmnidih bihni naáwát

44 “Dios ã maáh jʉmat wápchiboó bʉ́dí jíib jʉmnidih ĩ baad bíhniji panihni ã jʉmna caá. Biíc newé caán wápchi mínahdih teo wʉ̃hna, caán bʉ́dí jíib jʉmnidih bid jʉinít, bʉ́dí wẽina, ã jwʉ́ʉb bihip be, páant mʉntih. Pánihna, caandíh bʉ́dí náahna, ã́ih bií déedih jíib chãj beedánit, caán jíibjĩh wápchidih ã jíib chãjap be. ‘Bʉʉ caán wápchi wĩ́ih ã jʉmʉchah, caánboó wã bid jʉiníjibʉt wĩ́ihjeh ã jʉmna caá’, wẽinit, ã míic niijíp be. Dios ã maáh jʉmʉpboó ñi waadát pínah caán bʉ́dí jíib jʉmni panihni ã jʉmna caá”, Jesús ã niijíp jĩ.

Bʉ́dí jíib jʉmni perla wʉ̃t jʉmni naáwát

45 “Dios ã maáh jʉmat nin panihnibʉt ã jʉmna caá. Bʉ́dí jíib jʉmni jeé tíib dée perlas wʉ̃t jʉmni tíibnadih jíib chãjniboó chah jíib jʉmni perlas tíibnadih nihat pebhboó ã bid bejep be. 46Chah bʉ́dí jíib jʉmni tíibdih bid jʉinít, caandíh jíib chãjíhna, nihat ã́ih bií déedih jíib chãj wʉ̃hʉdih ã bejep be. Pánih jíib chãj wʉ̃h beedánit, caán bʉ́dí jíib jʉmni tíibdih ã jíib chãjap be. Caán tíibdih bʉ́dí ã náahat pah, Dios ã maáh jʉmʉpboó waadát pínahdih chah bidat caá náahap”, Jesús ã niijíp jĩ.

Ñʉó naáwát

47 “Dios ã maáh jʉmat nin pahbʉt ã jʉmna caá. Cã́acwã queejwã́dih jʉ́ʉt maona, ñʉodíh ĩ yoh báahanachah, queejwã́ jʉmat yoobó ĩpĩ́ chʉ̃ʉ́hna caá. 48Páant dawá ĩ chʉ̃ʉ́ʉ́chah, nihat queejwã́dih íim jwẽ́ejna ʉb ñáan jʉibínit, tʉ́initdihjeh ĩ ñíona caá. Pánih ñíonit, ĩ́ih wʉhnaboó ĩpĩ́ mao yacna caá. Obohjeéhtih, jeémpca naáhwãboodíh ĩpĩ́ yohna caá. 49-50Pánihat pah, péeni yeó jáapdih ángelwãboó cã́acwãdih ĩ ñíobipna caá. Yeejépwãdih ñíonit, iiguípna ĩ yohbipna caá. Caán iiguípboó jʉmna, jĩ́gahnit, queétjeh ĩ míic néeh chãác jʉ̃ibípna caá”, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.

Máa bohéát, jáap bohéát

51Páant niíj péanit, Jesús jwiítdih nin pah ã niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ:

—¿Bʉtéh wã bohéátdih ñi beh joinít beé? ã niijíp jĩ.

—Jwĩ beh joiná beé, caandíh jwĩ niíj jepahap jĩ.

52Páant jwĩ niíj jepahachah joinít, jwiítdih nin pah ã jwʉ́ʉb niíj naáwáp jĩ:

—Det Moisés ã wʉtatjidih bohénit Dios ã maáh jʉmatdihbʉt bohéna, máadih, jáapdihbʉt cã́acwãdih ĩ jéih bohéna caá. Queét bohénit mʉʉ́ mínah panihnit caá ĩ jʉmʉp. Caán, bitadih teo wáacat tʉ́ʉt niijná, ã́ih mʉʉdíh jʉmni tʉ́inidih ʉb bacanit, jáapdih, máadihbʉt queétdih ã jéih wʉ̃hna caá, Jesús jwiítdih ã niijíp jĩ.

Nazaret tʉ́tchiboó ĩ bejat

(Mr 6.1-6; Lc 4.16-30)

53Páant ã jenah joiní naáwátnajĩh bohé péanit, Jesús jwiítdih ã nʉmah bejep jĩ. 54Pánih bejnit, ã behni tʉ́tchina jwĩ jʉibínap jĩ. Caanná jʉibínit, jwiít judíowã jwĩ míic wáacat mʉʉná waadnít, caanjĩ́h jʉmnitdih ã bohénap jĩ. Páant ã bohénachah joiná, joí wʉ́hi bejnit, nin pah ĩ míic niíj ʉʉ́bh joyóp jĩ:

—¿Dedmant tigaá nin bohéátdih ãt joí? ¿Dépanih tigaá ã tʉ́i jéih beedá? Dios ã wẽpatjĩh jwiít cã́acwã jwĩ chãjca naáhdih ãpĩ́ chãjna caá. 55¿Nin máa teoni wʉ̃ʉ́h nihcan niít? ¿Ã íin María nihcan niít? ¿Santiago, José, Simón, Judas, ã ʉ́ʉdwã nihcan niít? 56¿Yad jʉpʉna yaádh nin tʉ́tchidih jwĩjeéh jʉmnit nihcan niít? Pánihna, jwiít jwĩ jʉmat pahjeh jʉmni tigaá ã jʉmʉp. ¿Pánih jʉmna yʉhna, nin bohéátdih dee tígaá ãt joí? ĩ niijíp jĩ.

57Páant niíj jenah joinít, íijna, caandíh ĩ náahcap jĩ. Páant ĩ náahcatdih enna, nin pah queétdih Jesús ã niijíp jĩ:

—Dios naáwátdih naóh yapanidih bita ĩpĩ́ wẽi joiná caá. Páant ĩ wẽi joyóchah yʉhna, ã́ih tʉ́tchidih moón, ã déewãboó caandíh ĩpĩ́ joííhcan caá. Pánihna, ninjĩh wã behechah ennitji, weemdíh ñi joííhcan caá, ã niijíp jĩ.#Jn 4.44

58Caandíh ĩ joííhcah enna, caán tʉ́tchidih Dios ã wẽpatjĩh daocánni láajeh Jesús ã chãj jʉ́ʉtʉp jĩ.

Currently Selected:

Mateo 13: cbv

Highlight

Copy