The New Testament in the Kwara'ae language of the Solomon Islands

Fau Alanga'inga Faolu Ana Ala'anga Kwara'ae

Ana taꞋi asoa, sa Jesus nia faꞋamanata ngwae ki Ꞌi saena Luma Abu God. Ma nia ka faꞋarongo logo Ꞌania FaꞋarongoꞋa LeꞋa. Ma ana kaidaꞋi neꞋeri, na fata abu doe ki, ma ngwae faꞋamanata ana taki ki, ma ti faꞋinaꞋonaꞋo logo, kira leka maꞋi siana sa Jesus. Ma kira ka saefilo Ꞌuri ana, “Na ngasingasiꞋanga tae neꞋe Ꞌoko toꞋo ana fuana na sasilana ru neꞋe ki kwa? Ma sa tai mo neꞋe nia kwatea na ngasingasiꞋanga neꞋe fuamu?”
ꞋI neꞋeri, sa Jesus ka fata Ꞌuri fuada, “ꞋIu, nau ku saefilo kaumulu basi Ꞌuana taꞋi ru. ꞋIu, kamu ke saea basi fuaku, na ngasingasiꞋanga neꞋe sa John toꞋo ana fuana na siuabuꞋanga, nia Ꞌita maꞋi faꞋasia Ꞌi faꞋi? Nia Ꞌita maꞋi ana God, nama nia Ꞌita maꞋi ana na ngwae ki goꞋo?”
Ma kira ka saefilo Ꞌi safitada kwailiu kira ka Ꞌuri, “Tae neꞋe kulu ke saea? DiꞋia kulu olisia ma kulu ka Ꞌuri, ‘FaꞋasia maꞋi God,’ nia ke baꞋa fata Ꞌuri, ‘ꞋIrai ma faꞋuta mo neꞋe noaꞋa kamu kasi faꞋamamana sa John?’ Ma noaꞋa nia kasi leꞋa logo fuana neꞋe kulu ka fata Ꞌuri, ‘Nia Ꞌita goꞋo maꞋi ana na ngwae ki,’ sulia na ngwae ki kira ke baꞋa ꞋuilaꞋi fau akulu, ma kira ke saungi kulu, osiꞋana kira faꞋamamana ana sa John nia ta profet logo.” ꞋI neꞋeri, kira ka olisia sa Jesus ma kira ka Ꞌuri, “Kaimili noaꞋa kasi sai goꞋo ana.”
Ma sa Jesus ka fata Ꞌuri laꞋu fuada, “NauꞋa bore noaꞋa kusi faꞋarongo kamu goꞋo Ꞌani na ngasingasiꞋanga faꞋuta neꞋe nau ku sasia Ꞌani ru neꞋe ki.”


ꞋI buri Ꞌana, sa Jesus ka faꞋarongo kira laꞋu Ꞌani ta tarifulaꞋanga ka Ꞌuri, “TaꞋi kaidaꞋi, taꞋi ngwae nia fasia taꞋi oꞋolaꞋi grep, ma nia ka alua ti ngwae rao kira ka lia sulia oꞋola neꞋeri. Ma ngwae ꞋaꞋana ana na oꞋola neꞋe ka leka ana taꞋi fanoa tau, ma noaꞋa kasi oli ꞋaliꞋali maꞋi. Leleka ka dao naꞋa ana kaidaꞋi neꞋe oꞋola neꞋeri maua, ngwae ꞋaꞋana neꞋeri ka kwatea taꞋi ngwae ni rao nia, fasi Ꞌiri ka ngalia maꞋi ti fuaꞋi grep ana Ꞌai neꞋe nia fasia saena oꞋola neꞋeri. Bore ma kaidaꞋi ngwae ni rao neꞋeri nia dao saena oꞋola neꞋeri, na ngwae rao neꞋe lia sulia oꞋola neꞋeri ki, kira ka kwaiꞋia, sui kira ka olitaꞋi ꞋoꞋo ana siana ngwae ꞋaꞋana nia. Ma na ngwae ꞋaꞋana neꞋeri ka kwatea laꞋu ruana ngwae ni rao. Bore ma ngwae rao neꞋe lia sulia oꞋola neꞋeri ki, kira ka kwaiꞋia logo, ma kira ka fata taꞋa naꞋa ana, ma kira ka olitaꞋi ꞋoꞋo logo ana. ꞋUnaꞋeri, ngwae ꞋaꞋana neꞋeri ka kwatea laꞋu uula ngwae ni rao nia, ma kira ka kwaꞋi maala logo ana, ma kira ka Ꞌui Ꞌania faꞋasia kula neꞋeri. ꞋI buri Ꞌana, na ngwae ꞋaꞋana neꞋeri ka manata Ꞌuri, ‘Ta tae laꞋu neꞋe nai baꞋa sasi? Bore nai kwatea naꞋa Ꞌaku na ngela ngwane nau neꞋe nau ku alafe liu naꞋa ana. Ma niaꞋa naꞋa neꞋe ngwae rao neꞋe lia sulia oꞋola ki ke baꞋa fuꞋusi doe ana.’ GoꞋo kaidaꞋi ngwae neꞋe kira rao ana oꞋola neꞋeri, kira lisia na ngwae neꞋeri, kira ka fata Ꞌuri Ꞌi safitada kwailiu, ‘Nia ngela mamana ana ngwae ꞋaꞋana baera naꞋa niniꞋa, neꞋe nia ke baꞋa ngali oꞋola neꞋe. Kulu saungia ke mae fasi Ꞌiri kulu ke ngalia naꞋa Ꞌakulu na oꞋola neꞋe fuakulu.’ ꞋUnaꞋeri goꞋo kira ka kwaꞋi laelae sulia ngwae neꞋeri Ꞌi maa faꞋasia saena oꞋola baera, ma kira ka saungia ka mae naꞋa.”
Ma sa Jesus ka saefiloda ka Ꞌuri, “Tae neꞋe na ngwae ꞋaꞋana ana na oꞋola neꞋeri ke baꞋa sasia? Nia ke baꞋa dao maꞋi, ka saungia na ngwae neꞋeri ki. Sui nia ka kwatea naꞋa oꞋola nia fuana ngwae matamata ki.”
KaidaꞋi ngwae ki kira rongoa na alaꞋanga neꞋe sa Jesus, kira ka fata naꞋa Ꞌuri, “NoaꞋa liu, nia ꞋafitaꞋi ka ꞋunaꞋeri!”
Sui sa Jesus ka lia ngasingasiꞋa fuada, ka fata Ꞌuri, “DiꞋia noaꞋa nia kasi ꞋunaꞋeri, tae neꞋe fadalana alaꞋanga ba saena KerekereꞋa Abu ba nia fata Ꞌuri,
‘Na fau neꞋe na ngwae saungaꞋi luma ki kira Ꞌaila Ꞌania,
niaꞋa neꞋe na fau neꞋe talingaꞋi ka liufia na fau ki taꞋifau ana Ꞌodoa.’

“Ma diꞋia sa tai neꞋe nia Ꞌasia fafona fau neꞋeri, nia ke mangisia naꞋa. Ma diꞋia sa tai neꞋe fau neꞋeri ka Ꞌasia fafia, na nonina ka meme taꞋifau naꞋa.”
Ana kaidaꞋi neꞋeri, na fata abu doe ki faꞋinia na ngwae faꞋamanata ana taki ki, kira fiꞋi lia saiana alaꞋanga sa Jesus nia alaꞋa suli kiraꞋa, ma kira ka oga kike daua ana kaidaꞋi neꞋeri. Bore ma kira ka maꞋu logo Ꞌada Ꞌani ngwae ki.


Ma na faꞋinaꞋonaꞋo ki kira ka iliili Ꞌuana daoꞋa toꞋona ta masikwaꞋa fuana daulana sa Jesus. Ma kira ka folia ti ngwae fasi Ꞌiri kira ka soke Ꞌani saefilolana sa Jesus. OsiꞋana kira oga kira ke fai fafia Ꞌani ta ru neꞋe noaꞋa kasi saga, fasi Ꞌiri neꞋe ka bolo faꞋinia kwatelana kwau fuana ngwae gwaungaꞋi Ꞌi Rom neꞋe lia sulia Ꞌi Judea. Kira dao siana, ma kira ka fata Ꞌuri, “Ngwae faꞋamanata kwa, kaimili saiana Ꞌoko faꞋamanata, ma Ꞌoko saea na ru mamana ki. Ma Ꞌoe kosi Ꞌado goꞋo faꞋinia ta ngwae Ꞌani ta tae neꞋe kira manata sulia. ꞋOko faꞋamanata goꞋo Ꞌamu sulia mamanaꞋanga ma kwaiogaiꞋanga God fuana na ngwae ki. Saea maꞋi fuaimili, ꞋUri ma nia bolo goꞋo Ꞌana fuakulu fuana kwatelana mani ana takisi fuana tatalafaꞋa Ꞌi Rom nama noaꞋa?”
Ma sa Jesus ka lia saiana na ꞋosoꞋa kira, ma nia ka fata Ꞌuri, “FaꞋataꞋinia basi maꞋi taꞋi selene fuaku.” Ma kaidaꞋi kira ngalia maꞋi taꞋi selene fuana, nia saefiloda ka Ꞌuri, “ꞋUri ma, nununa sa tai niniꞋa Ꞌi fafona selene neꞋe? Ma na satana sa tai niniꞋa?”
Ma kira olisia kira ka Ꞌuri, “Na ngwae tatalafaꞋa Ꞌi Rom.”
Ma sa Jesus ka fata Ꞌuri fuada, “DiꞋia ꞋunaꞋeri, kamu ka kwatea fuana na tatalafaꞋa Ꞌi Rom na ru nia ki, ma kamu ka kwatea logo ru God ki fuana God.” Ma kira ka tua aroaro, osiꞋana kira Ꞌarefo liu ana olisiꞋanga sa Jesus. Ma noaꞋa kira kasi bolo naꞋa fuana neꞋe kira ka dao toꞋona ta sokeꞋa laꞋu fuana sa Jesus Ꞌi maana ngwae ki.


Sui, ti Sadusi kira leka maꞋi siana sa Jesus. Na Sadusi ki neꞋe kira saea fasi na ngwae ki noaꞋa kira kasi tataꞋe laꞋu faꞋasia na maeꞋa. Ma kira ka saefiloa sa Jesus kira ka fata Ꞌuri, “Ngwae FaꞋamanata kwa, sa Moses nia keresia na taki fuaka ka alangaꞋi Ꞌuri, ‘DiꞋia ta ngwae nia mae, ma na Ꞌafe nia ka mauri Ꞌua, bore ma noaꞋa nia kasi toꞋo ana ta ngela, na ngwaefuta nia ka korea laꞋu na gwaꞋi Ꞌuru neꞋeri, fasi Ꞌiri kera ka toꞋo ana ta ngela fuana ka talafuila na ngwae neꞋe nia mae naꞋa.’
“ꞋIu ma, ana taꞋi kaidaꞋi, fiu ngwae asina ki kira tua. Ma na ngwae Ꞌi naꞋo korea kini, ma noaꞋa kasi alua goꞋo ta ngela, ma ngwae neꞋeri ka mae naꞋa Ꞌana.
“Ma na ruana ngwae ka korea laꞋu na gwaꞋi Ꞌuru neꞋeri, ma nia ka mae logo. Sui uula ngwae ka ꞋunaꞋeri logo. Ma ka ꞋunaꞋeri logo fuana ai burina ki taꞋifau. Na fiu ngwae asina neꞋeri ki taꞋifau goꞋo, kira korekorea kini neꞋeri, ma noaꞋa kira kasi toꞋo goꞋo ana ta ngela, ma kira ka mae taꞋifau naꞋa. Ma Ꞌisilana, kini neꞋeri ka mae logo. ꞋUri ma, ana asoa neꞋe God ke taꞋea ngwae mae ki taꞋifau faꞋasia maeꞋa, sa tai ada neꞋe na Ꞌafe nia? OsiꞋana na fiu ngwae asina neꞋeri ki taꞋifau goꞋo ba kira korekorea kini neꞋeri.”
Ma sa Jesus nia olisida ka Ꞌuri, “KaidaꞋi neꞋe, na ngwae ki ma na kini ki, kira araꞋi ma kira ka Ꞌafe. Bore ma ana kaidaꞋi neꞋe nia maꞋi Ꞌua, na ngwae ki ma na kini ki neꞋe kira bolo faꞋinia na tataꞋenga faꞋasia na maeꞋa, ma kira ka toꞋo naꞋa ana na mauriꞋa firi Ꞌi langi, noaꞋa kira kasi araꞋi ma kira kasi Ꞌafe naꞋa, duꞋungana kira diꞋia naꞋa Ꞌada na Ꞌainsel ki, ma noaꞋa kira kasi mae naꞋa. KiraꞋa na ngela God ki naꞋa, osiꞋana kira tataꞋe naꞋa faꞋasia na maeꞋa.
“ꞋUnaꞋeri, ma na kerekereꞋa sa Moses nia faꞋamadakola naꞋa fuaka neꞋe na ngwae mae ki, kira ka mauri laꞋu. OsiꞋana kaidaꞋi ba God nia faꞋataꞋinia fuana sa Moses ana mafula ba duꞋafia Ꞌai tiꞋitiꞋi baera, sa Moses nia saea God Ꞌania, ‘God sa Abraham, ma God sa Aesak, ma God sa Jakob.’ Na fadalana Ꞌuri: Ti ngwae neꞋe kira mae naꞋa, kira foꞋosia goꞋo Ꞌada God, osiꞋana kira mauri naꞋa faꞋinia.”
Ma ti ngwae adulu na ngwae faꞋamanata ana taki ki, kira ka fata Ꞌuri, “Ngwae faꞋamanata kwa, na olisiꞋanga Ꞌoe nia leꞋa liu!” Ma kira ka maꞋu naꞋa fuana saefiloꞋanga laꞋu.


Sui sa Jesus ka saefilo Ꞌuri ada, “Nia faꞋuta, neꞋe kira saea na Christ neꞋe ngwae ana na kwalafa sa David? Sa David ba fata Ꞌuri ana Ꞌi saena KerekereꞋa Sam ki,
‘God nia fata Ꞌuri fuana Aofia nau:
ꞋOko tua bali ꞋoloꞋolo aku, ma Ꞌoko gwaungaꞋi faꞋinau, masia kaidaꞋi nau kui alua malimae Ꞌoe ki ka roꞋosuliꞋo.’

“Sa David Ꞌana talana neꞋe nia saea na Christ Ꞌani na ‘Aofia.’ Nia neꞋe, na Christ nia noaꞋa laꞋu Ꞌalako ana kwalafa sa David goꞋo Ꞌana. NiaꞋa Aofia nia logo.”
KaidaꞋi ngwae Ꞌoro ki kira sailinga, sa Jesus ka fata Ꞌuri fuana na fafarongo nia ki, “Muke madafi kamu faꞋasia na ngwae faꞋamanata ana taki sa Moses ki, sulia kira oga leka liliu faꞋinia toro rengorengo keta ki. Ma kira ka oga liu logo fasi na ngwae ki kira ke faꞋaꞋinotoꞋada, ma ke fata leꞋaleꞋa fuada Ꞌi maana usiꞋa ki. Ma kira ka oga tuaꞋa Ꞌi naꞋona kula ꞋinotoꞋa ni tuaꞋa ki saena luma fuana foꞋongaꞋa ki, ma ana kula leꞋa ki kaidaꞋi ana fangaꞋa ki. Sui bore Ꞌana, ngwae neꞋe ki kira bilia na luma ma na ru gwaꞋi Ꞌuru ki toꞋo ani. Ma kira ka foꞋo keta, fasi Ꞌiri na ngwae ki ke fata leꞋa sulida. ꞋIu, na ngwae faꞋamanata ana taki sa Moses ki, kwaꞋikwaꞋinga kira ke baꞋa taꞋa liu fuada!”

Escolta Luke 20