Matìo 26
26
Ghe nyə tsəm ù wii u Yɛso wò
(Mâk 14:12; Lûk 22:12; Dzn 11:45-53)
1Ghəa Yɛso fughu mɛʼɛ̀ tsughu tsʉ̂ zə̀n zo, ù n dzɛ̀ â tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to enyəa, 2#Ksm 12:1-27 “Ghɛ̀ kele tsughu nlò enyəa à tsə̀ghàa tsùghuu ko ntsuʼ m bə̀ghà a zə zə kə̀ Zəŋso naaŋ ko, ghe daŋso nîi kɔʼ Wɛ̀ ù Ghùw ghe fughuu tsəghàa ndûw enyəa ghe təghàa.”
3Tuw u təfɔ̀e wə̀ n daŋso zùuŋ tsùghù am be kə fɔ̀e è nē ghèe ghê tsoʼ tə enaʼ to alo Kaefàs, wəlà ù fə̀ lô Fɔ̀e è ne. 4Ghe n dzeŋe zə tsughu fə̀mbɛ̀ enyəa ghe welè kwu Yɛso, ghe wi. 5Ghe ŋ kuuwn tsughu boo naŋa tsughu enyəa, “À kǔuwn yò dzə an nə̀gha e kəzə̄, e kwo ghî à lô nughùun teēn kɔʼ fɛ̄ alo efwēe.”
Ghe tsoʼso Yɛso am Bɛtānì
(Mâk 14:39; Dzn 12:18)
6Êzə̄ŋ, Yɛso n lo am Bɛtānì, am be kə Sǎemòn, tɔɔŋ ghùw wəla ù fə̀ bûʼ ki tsəghà tsughò tò. 7#Lûk 7:37, 38 Wìzən ù lǐ m bùghò kòʼ wò wə̄n à tòo fò ghe bɔm tsughu an tia e àlàbastà, à kɔ kə mvʉ kə̀ li ko a te. Ù m bùghò kwèlè tsùghù an tuw kə Yɛso. 8Tsə̀təndə̄ghā tə Yɛso tə ŋ kuūwn kòʼ tsùghù ghəa yì, nə̀ghàa mə̀ m mbè ndùw ghee aŋ ghəa a te gho, ghe mo enyəa, “Ù ènyə pfʉso sàaŋ maʼnlò aŋ kwò? 9A mô lò nû alebəlā fêe vʉ mən an ndə̀mà tə ukʉa, a nîi yosò ghì à laa gho a te.” 10Yɛso ŋ kelê ghəa yì, dzɛ̀ â ghee enyəa, “Ghɛ̀ nughò wə̄n fəmso aŋ kwò? À lò ghəa è dzûŋ zò ù fwàʼ tsughu zəŋò mùghǒ. 11#Lwa 15:11 Ghî à laa a kê tsò lo tsəgha ko am bvʉa zɛʼɛ̄, sɛ̀ kê kǔuwn yò tsəgha dzə̂ a dzə̀m. 12Ghəa ù kwèlè tsughu vʉ mən a zəŋò mùghò, ù fɛ fəghaan naŋa dzə̀ mùghò aŋ ghəa à tsəən gho. 13M̀ fɛ kùu dzàa wò nù â ghɛ̀, abugho ghe naʼn ko làbəlà è dzùŋ zən am bà kə mbī kə̀ ghɛ ko, ghe m bùghò mɔ̀m ghəa ghə̀là ù ghəə̄ŋ tsughu fɛ, alezə̀əŋ tsughu zən e wə̄n.”
Dzudàs bǒo alefèe fughu Yɛso
(Mâk 14:10-11; Lûk 22:36)
14Ghùw u mɔ̀ n sə kɔʼ am bvʉ̄a e tsə̀təndə̄ghā ten èghəm à ghè tò tə bə̀ghà ghe fə̀ tɔŋlo enyəa à lò Dzudàs Eskàlìot, ù n nduw kòʼ ndùw tuw u tə fɔ̀e, 15#Zâk 11:12 bvʉ â ghee enyəa, “Ghɛ̀ moʼò alefughu kə kwò â mùghǒ abugho M̀ fêe fughu wo wə̄n â ghɛ̌ a?” Ghe n tsə̄ tsughu wə̄n aŋ ŋghə̀m ŋ kua wə ŋgɔ̀ʼ u silvà n təgha. 16Ù fi daŋso kāʼ tsughu nû alekə̄ŋ tədziī alefèe fughu Yɛso.
Yɛso zə̀ fʉghàzəa u zə kə̀ Zəŋso naaŋ ko ghèe ghê Tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to
(Mâk 14:12-21; Lûk 22:7-13, 21-23; Dzn 13:21-30)
17A m bùghò an tsuʼ fə sûesʉ fo an tsuʼu n zə kə Bɛ kəla Mbvùŋ buw a te, tsə̀təndə̄ghā tə m bùghò kòʼ wò Yɛso, bvʉ â wən enyəa, “Ghù mò lə̀ghaa enyəa ghàʼ biāan naŋā tsughu luʼū kə̀ ghɛ ko â ghù alezə̄ zə kə̀ Zəŋso naa ko a te à?” 18Ù n dzɛ̀ â ghee enyəa, “Nyə ndùw nlò enaʼ, ghɛ̀ nduw alô tûwbʉ̀ghà ù lì, ghɛ̀ dzɛ â wə̄n enyəa, ‘Wàdè dzɛ̀ enyəa, Nəgha zaŋā zə m kpē; à sò lò alô ghù Ǹ sô zəā zə kə̀ Zəŋso naaŋ ko ghàʼ à ghê tsə̀təndə̄ghā taŋā to.’ ”
19Tsə̀təndə̄ghā tə ŋ ghəəŋ ndùw sùghò aŋghəa Yɛso teso tsughu â ghee, ndùw fə̀ghaan naŋa tsùghù sùghò fʉ̀ghàzəa u zə kə̀ Zəŋso naaŋ ko. 20A m bùghò â kùun tò, Yɛso n tsùghù dòʼò tsùghù ezə ghèe ghê tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n ten èghəm à ghè tò tə bə̀ghà. 21Aŋghəa ghe zəā, ù n dzɛ̀ â ghee enyəa, “M̀ fɛ kùu dzàa wò nù â ghɛ̀, ghùw am bvʉa sô fèen fùghuu mùghò.”
22Ghue zə kpuw lɔŋe tsughu ghee enyə, chìa m bvʉ â wə̀n à, “À yia lo a, Mughùbè?”
23 #
Sms 41:9
Ù m bɛ̀lɛ̀ tsùghu ghee enyəa, “Ghùw wəla ù sò dzeŋe nyəso nyəa ghu ko alo kəkaŋ ghàʼ à wə̄n an nə̀gha è zəa zo lo ghùw wəla ù sò fêen fughuu mugho. 24Wɛ̀ ù Ghùw fɛ bɔɔm nùghùun ndùw aŋghəa ghe tɔm naŋā an tuw kə wə̄n. Tsû ù ne lo â ghùw wəla ù kuūwn feē fughu Wɛ̀ ù Ghùw! Dzɔ̀ mò so e lo â ghùw ù tè abugho ghe mò tâʼkè dzə wə̄n.”
25Dzudàs wəla ù fə̀ so e fêe fughu wə̄n n dzɛ̀ enyea, “Wàdè, à sò yia lo mugho a?”
Yɛso m bɛ̀lɛ̀ tsùghu wə̄n enyəa, “Ghù dzɛ̀ êzə̀.”
Fʉghazəa ù guŋso u Mughu ù te ghèe ghê tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to
(Mâk 14:22-26; Lûk 22:14-20; 1Kò 11:23-25)
26Aŋghəa Yɛso sò zəā ghèe ghê tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to, ù n nì kɔ̂ʼ kəbɛ, gɔ̀ŋlò è tsughu, fughu tsùghù sùghò kə̀zɔ̀ŋlò a te, boʼn dzùghù fùghù ndùw â tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to, dzɛ̀ â ghee enyəa, “Nǐ nlò, ghɛ̀ zə; zən lò gwən e ughùe zaŋā.” 27Ù n daŋso nì kɔ̌ʼ wùa è nlʉ̀, a m bùghò ù fughu tsughu zɔ̀ɔŋ kò â Zə̀ kò, ù m fùghù ndùw â ghee, dzɛ̀ â ghee enyəa, “Mʉ nlò, ghɛ̀ a dzə̀m; 28#Ksm 24:8; Dzl 31:31-34 Nu tən lò kâŋ taŋa təla Zə̀ kə fə̀ nî zə kàa mò kàa a te, ghe kwə̂n sə wo an tuw u ndə̀mà tə aghì enyəa to Zə̀ kə̀ mô ghuūw maʼà bòo tə ghee a te. 29M̀ fɛ dzàa wò nù â ghɛ̀ enyəa Ŋ̀ kê kòom mʉ̀ kòʼ yǒ lʉ̀ mə̀n, àgɔ̀ʼɔ̀ kô an tsuʼ wəla Ǹ lo mʉā m fùghu mò sɛ̀ am fɔ̀e u Bəghà.” 30Ghe n daŋso zom tsughu aghəa, nùghù sə̀ kɔ̀ʼ ndùw aŋ kwàʼ u tə̀ Olèf.
Yɛso dzɛ̀ zìi enyəa Pità sə̀ tǔu màʼn wə̄n
(Mâk 14:27-31; Lûk 22:31-34; Dzn 13:36-38)
31 #
Zâk 13:7
Ghəa ghê Yɛso lò aŋ kwàʼ u tə̀ Olèf, ù n dzɛ̀ â tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to enyəa, “Nɛ â tsuʼ wo, ghɛ̀ a dzə̀m sò tǐi zə̀ghàan tàʼn tsùghuu mùghò; aŋghəa tɔm naŋa am mwàʼsò kə Kəzə̀ enyəa,
‘Ǹ lo fùŋù màʼn wò bàʼàtə̀ndzì,
saʼ kə təndzì kə̀ lo tiī sɛ̂ɛ tsughu.’
32 #
Mat 28:16
Abugho Zə̀ kə̀ kê kuūwn zôm nughù kɔʼ mugho alo evʉ̄, Ǹ lo nughùu ndûw aŋ Galèlîi â sə ko, sěe ghɛ̀ sô bughōo.”
33Pità n dzɛ̀ sə̀ ndùw â wən enyəa, “Abugho ghee a dzə̀m bùʼ ti zəghàa ko ghû, Ŋ̀ kê kǔuwn zə̀ghàa kòʼ yò ghû!”
34Yɛso n dzɛ̀ â Pità enyəa, “Kùmkùm, Ǹ so Ǹ dzâa wô â ghù enyəa nɛ â tsuʼ wo, â mbvʉ aletɔ̄ŋ à sò lǒ mò ghǔ m mùghò tue màʼà tənəghā tə təgha.”
35Pita m bɛ̀lɛ̀ ndùw wən enyəa, “Ǹ tuū maʼà kô ghù, a lo ko evʉ, to M̀ buʼù kpuūw daŋso ghàʼ ghù.”
Tsə̀təndə̄ghā tì tə̀ dzə̀m m bɔ̄ɔm dzɛ̀ sùghò ghə̀a è mɔʼɔ̄ zo.
Yɛso gɔ̀ŋlò aŋ Gɛ̀tsɛ̀manè
(Mâk 14:32-42; Lûk 22:39-46)
36Yɛso n daŋso ndùw ghèe ghê tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n to an lùʼu kə̀ li ko ghe tɔŋlo enyəa à lǒ Gɛ̀tsɛ̀manè, ù n dzɛ̀ â ghee enyəa, “Dòʼo tsughu nlò fɛ, Ǹ ndûw gɔ̂ɔŋ wô fî.” 37Ù mo e nduūw nù, nì kɔ̀ʼ Pità àsùghò wɛ a Zɛbɛ̀dîi yì à bə̀ghà, ù n nùghù mùŋe dòʼò è tsùghù ènyə, kaʼ tsughu alebàŋsò fə̀ŋ. 38Ù n nùghù dzɛ̀ tsùghù â ghee enyəa, “Fə̀ŋ è lì baŋà mùghò fɛ to vʉ zə e nîi daŋso mùghò a te; dòʼodòʼo tsughu nlò fɛ, sɛ̀ è chiīn tsughuu.”
39Ù n daŋso nyɛʼɛ nùghù dàan kə̀ŋo è nduw, ù n tsughu nyaʼa è tsughu, pfʉa ndùw ùsʉ a ghueetsə̄, kàʼ ndùw alegɔ̀ŋlò enyəa, “Tsele waŋā, abugho dzì mò lo, to ghù mo ni nughu wùa zə̀ e fala zən aŋ ghùu kaŋa; yia a bugho e sô buw aledòʼò aŋghəa M̀ mòʼnlo, ghəəŋ ndùw ko ghəa zəla fə̀ŋ zə̀ghà dè kɔʼ.”
40Ù n daŋso bùghò kòʼ wò mò tsə̀təndə̄ghā tì tə̀ təgha bwii nù, ù m bvʉ â Pità enyəa, “To e fɛ kùm lò enyəa ghɛ̀ yo aledòʼò tsûuŋ tsughu edzūŋ sɛ̌ a? 41Ghǒom tsughu nlò, ghɛ̀ e gɔɔ̄ŋ tsughuu enyəa e kwo fəgha kə lô tsoō ghɛ. Ghɛ̀ ki nû moʼnlò e te zo alefwàʼ, ghue zə e kuūwn bughuu ghaʼa ghɛ.”
42Ù ŋ kòom nùghù kpèʼe è tsughu, ndùw də̀ghàan ndùw ègɔ̀ŋlò enyəa, “Tsele waŋā, abugho ghù yo alenìi nughù wùa zə̀ èfala zən aŋ ghùu mùghò, buw mò M̀ mʉ nû, e doʼò tsughuu ko aŋghəa ghù tsə̌m.”
43Ù naam bùghò kòʼ kpèʼe wò ko mo ghe yia bwiī; nu mgbii tə mò kala ghee.
44Ù ŋ kòom nǎam nùghù kpèʼe tsughu ko nù, ndùw gɔ̀ŋlò è kpèʼe alekɔʼɔ̄ sə tənəghā tə təgha, dzɛ̀ kô ghəa è mɔʼɔ̄ zo. 45Ù n daŋso bùghò kòʼ wò tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n, dzɛ̀ â ghee enyəa, “Ghɛ̀ naam zuuw ko tə̀mgbii a, ghɛ̀ zʉ̂ʉn ghue zo a? Nəgha zə m kpe, ghe ŋ Wɛ̀ ù Ghùw fêe fughu â ghì à biigh gho. 46Nùghu kɔʼ nlò sɛ̀ nughù, ghùw wəla ù fèe fughu mugho m bùghò.”
Ghe kwu Yɛso
(Mâk 14:43-50; Lûk 22:47-53; Dzn 18:3-12)
47Ghəa Yɛso naām kə̂a ghəa gho êzə̀, Dzudàs, tsə̀ndə̄ghā e mɔ̀ʼ an tsə̀təndə̄ghā tən èghəm à ghè tò tə bə̀ghà, n səŋ tee è wo, ghèe ghê nɛ̀ kə aghì kò, tuw kə təfɔ̀e à tum wo, àsùghò tsoʼ to. Ghe ŋ ki nnyə àsùghò kasəŋgùʼ tò. 48À n lo mò ghùw vʉ̀a ù fèe fughu Yɛso mâa dzɛ̀ nàŋa tsughu â nè kə aghì chi ko enyəa, “Ghùw wəla Ǹ sô ndûw maāŋ kele nduw, à fi lo wə̄n; nǐ nlò.”
49Dzudàs n daŋso tiso ndùw ko ùghue an sə Yɛso, â wə̀n à, “Yìa n tɔɔŋ ghû a Wàdè!” Ù n daŋso maaŋ kele ndùw wə̄n.
50Yɛso n dzɛ̀ â wən enyəa, “M fə̄n, mba ghəəŋ ndùw ghəa ghə̀là ghù bùghò fɛ alebùghò ghəŋlo.”
Ghe n daŋso ndùw kwu tsuŋ tsughu Yɛso, nì kɔ̌ʼ wə̄n. 51Tsə̀ndə̄ghā è Yɛso e mɔ̀ʼ n daŋso sɔ̀ŋ kɔʼ fənyə, tswɛ̀ kə̀a màʼà ndùw tuūŋ kə kɔ̀ɔ fə Fɔ̀e è ne. 52Yɛso fi nughù dzɛ̀ nù â tsə̀ndə̄ghā zə enyəa, “Zughu naŋa nyə fəghà fò ebàm; tɔŋlo enyəa ghî ghəla ghe wiī ghî ghò alo nnyə, ghe lô ghee wii sùghò alo nnyə. 53Ghù kwo yo enyəa to Ǹ dzâa tsughu, Bəghà tuū wô mùghò â shwaʼ u tsətəndə̄ghā tə wə̄n wo eghə̄m à ghè wò u bʉ̀ghà à, ghe bughò yosò mùghò à? 54À kuuwn lò enyəa abugho Ǹ dzɛ̂ tsughu êzə̀, to ghəa a laʼà bùghò sə kpenlo ênzə̂n an shwaʼ u Kə̀zə̀ wəla u dzɛ̂ tsughu enyəa ghəa ghən ki alebùghò sə êzə̀ à?”
55 #
Lûk 19:47; 21:37 An nə̀gha zə̀ èzə̀, Yɛso n dzɛ̀ â nɔ̀e kə aghì chi enyəa, “Ghɛ̀ fɛ tsò sə̀ wò à nyə mò àsùghò gə̀m u təmbàŋ wò tò ghɛ̀ tsoo kəŋo ghùwtsɔ̀ŋɔ, alebùghò kwuū ko mùghò à? Mùghò n zoʼn zee ko àghì an Ndùghène è Tə̀dzûu an tsuʼu mən n dzə̀m, ghɛ̀ ŋ kwuu yo mugho. 56Ghəa ghən fɛ kuuwn bùghò sə kɔʼ aleluesō tsughu lâŋ kə Shwaʼ u Kə̀zə̀ kəla ghiīshʉ̀ghà a Kəzə̀ a fə̀ tɔm naŋā.”
Tsə̀təndə̄ghā tə n daŋso zə̀ghàa tàʼà tsùghu wə̄n, sɛ̀ɛ tìnlo èkɔʼ.
Yɛso an tia esāʼ
(Mâk 14:53-65; Lûk 22:54-55, 63-71; Dzn 18:13-14, 19-24)
57Ghî yia ghe mô kwu kɔʼ Yɛso, ghe n nì ndùw wə̄n a vʉ̀a Kaefàs, tɔɔŋ Fɔ̀e è ne mo ghê dèekə̀làŋ m fughu zûuŋ dòʼò, ghèe ghê tsoʼ to. 58Pità ŋ kuuwn dzùum ndùw ko wə̄n alo kədɛ̀, ndùw tɛ̀ mìasò ndùw am be kə̀ ne ko alô Fɔ̀e è ne, tsə̀ghà nyə dòʼò dzə̌əŋ tsughu ghèe ghê gbè tò alekòʼ enyəa ghe sô ghə̌əŋ kùu ndùw ènzə̂n a. 59Tuw u təfɔ̀e àsùghò ghì à li yì a dzə̀m aŋ kaaŋsì ŋ kəŋo kâaŋ ghəa zəla ghe lô alekwu wə̄n a te, to wi wə̄n. 60Ghe ŋ kè kele èghəa, mo ndəm è aghì mâa ŋgə̌əŋ kàʼ kɔ̀ʼ wò ko nû gha gho an tuw kə wə̄n. Ghî ghə̀ n ndùw sə̀ kɔ̀ʼ gùŋsò wò à bə̀ghà, 61#Dzn 2:19 bùghò dzɛ̀ wò enyəa, “Ghùw wən dzɛ̂ enyəa, ‘To M̀ gbɛlɛ̀ maʼà tsughu Nùghù è Kəzə̀ è ne zən, Ŋ̀ kôom bəghaa naŋa kɔʼ ebàm alo ntsuʼ n təgha.’ ”
62Fɔ̀e è ne zə fi nughù těe kɔʼ nû, bvʉa â Yɛso enyəa, “Ghù kì nû ghəa zo alebɛ̀lɛ̀ aŋ ghəa ghəla ghe kwuū ghû fɛ à te a?” 63Yɛso ŋ kuuwn zuuw ko mɔŋ. Fɔ̀e è ne zə n daŋso dzɛ̀ â wə̄n enyəa, “M̀ bvʉa wò â ghù an zən e Kəzə̀ enyəa ghù dzɛ̀ wo â ghàʼ enyəa ghù lǒ Kə̀lestò, wɛ̀ ù Kə̀zə̀.” 64#Dan 7:13 Yɛso m bɛ̀lɛ̀ ndùw wən enyəa, “Ghù dzɛ̀ sə̀ wò êzə̀. Ǹ so Ŋ̀ kuūwn dzâa wô ghɛ̀ enyəa, alenìi nughù tsughu êzə̄ŋ nùghù ndùw â sə ko, ghɛ̀ kê kòʼò wò Wɛ̀ ù Ghùw ù te ù dòʼ aŋ kwè ù təma u Zə̀ kə̀ ghaʼa ko, mò vʉ̀a ù bùghoo am mbà è kəwala.” 65#Lɛv 24:16 Fɔ̀e è ne sùʼ bàa tsùghu ndzʉ tə Yɛso, dzɛ̀ tsùghù enyəa, “Ù sùuwn sə̀ wò Kə̀zə̀, zən lɛɛn kòom yò dzə̂ ghəa zəla a ləghaa ghùw ù lì bùghò teso dzɛ̀, ghɛ̀ n zuw ghəa ū sǔuwn Zə̀ kò a te. 66Ghɛ̀ moʼnlò èndūghō a?”
Ghe m bɛ̀lɛ̀ tsùghù enyəa, “Ù kpè alekpūw.”
67 #
Èzy 50:6
Ghe n daŋso kàʼ ndùw aletsə̄nlō ntə̀ghà an sʉ u wə̄n, buu wə̄n; à li ghə n səghàan wə̄n alo uswɛ̄ɛ. 68Ghe mò à wə̄n à, “Dzǎa wò ghùw wəla u mɔ̀m ghû a Kə̀lestò. À ghùw nwə̀n ndughoo?”
Pità tùe màʼà Yɛso
(Mâk 14:66-72; Lûk 22:56-62; Dzn 18:15-18, 25-27)
69À n lo êzə̀ mo Pità dòʼ a beē am be kə sə ko, kɔ̂ɔ fə Fɔ̀e è ne fə̀ zən fə m bùghò kòʼ wò wə̄n, dzɛ̀ â wə̄n enyəa, “Ghù wən mô lò sugho ghɛ̀ à ghê Yɛso, ghùw ù Galèlîi wən.” 70Pità n tùe màʼà fughu an sə kə aghì enyəa, “Ǹ zuuw tɔ̄ɔ yo ghəa yìa ghù kə̌a ghè ghò.” 71Ù mo e tsəghàasə̌a ndùw alo kəfālā, kɔ̂ɔ fə̀ zən fə̀ li fə ŋ kòom kòʼ kpèʼe tsughu wə̄n, dzɛ̀ tsùghù â ghì ghəla ghe mò kùʼù ti kaāŋ fughu enyəa, “Bəghà wən mò lo ghèe Yɛso, ghùw Nazalɛ̀t ù vʉ̂.” 72Ù n tùe è kpeʼe, â ghee enyəa, “Ŋ̀ kwo yo ghùw ù te.” 73A mo e tsûuŋ tsùghuu ko enyə, ghî yia ghe mò ti kaāŋ fughu m bùghò dzɛ̀ â Pità enyəa, “Kùmkùm, ghù lǒ ghùw aŋ ghì ghən, tɔŋlo enyəa ghù ghəa a bɔɔm kə̀a ko tǒ ghùw ù Galèlîi.”
74Pità n daŋso kaʼ tsughu ghəa à kɛɛ̄n gho fughu enyəa, “Ŋ̀ kwo yo ghùw ù te.” Nùumbvʉ fi daŋso nùghù tɔŋ kɔʼ nû. 75Pità n tɛ̀mòʼn wò shwaʼ u Yɛso wən enyəa, “Tò nùumbvʉ e tɔŋ, à sə̀ lǒ mò ghǔ m mùghò tue màʼà nàŋà nəgha to təgha.” Ù fi nughù tsə̀ghà sə̀ ndùw nù a beē, sə̀ dì tsɔ̌ʼn tsughu enyə.
