Màtíyò 5
5
Tɔ̀ɔ́ Yésù ya tɔhe ɓeè còmné
1Ɓwâ Yésù ya pə́ vùùm kàm nɨ̀vɨ́tɨ̀bì ya tuwo ŋgéé, ŋgə́ ɨ́ wúì ɓeè còóm, ŋgə́ ɨ́ dùrê ɗàá. Nɨ̀fuùb noò ɨ́ ɓáàsò gín nóò. 2Ŋgə́ ɨ́ yàrê ŋgáb tɔ̀ɔ̀nɨ, ŋgə́ ɨ́ tà:
Ju nyɔ̧ɔ̧́ àmɨrìí
(Góòmɓwê Lk 6.20-23)
3«Mɨ̀tù á ɓe nùb ɗəəŋcuɓa vúm á ɓe tii ə́mní;
ɓetí Ŋgɔ̧́ɔ̧̀ Mèèín duna ŋgáb á,
4Mɨ̀tù á ɓe nùb du kɨ́kɨ́rí,
ɓetí Mèín kwá nyoŋnɨ ŋgáb.
5Mɨ̀tù á ɓe nùb kerɨ́b,
ɓetí ŋgáb kwá kwa ɗɔ̀ɔ́b Mèín ya ɓwállé.
6Mɨ̀tù á ɓe nùb du óknɨ cɨ̧̀ ɓe síì ndɨ̧̀ɨ̧́ ə́r ɗɨ́ɗɨ̧́ hȩ Mèín ɗúré,
ɓetí ŋgáb kwá fubhá.
7Mɨ̀tù á ɓe nùb du óknɨ mwàmí,
ɓetí Mèín kwá ókɓwéece ŋgáb mwàm.
8Mɨ̀tù á ɓe nùb njɔ̧̀ ɓoò du Mèín yaà,
ɓetí ŋgáb kwá pə́ Mèín.
9Mɨ̀tù á ɓe nùb kɨ́klé ju ɗóóŋ ŋgábè tə̧né,
ɓetí Mèín kwá ɓé ŋgáb munɨ́b níì.
10Mɨ̀tù á ɓe nùb kùb du túùmnɨ jábɨ́r ɓe ɨ́r ndɨ̧̀ɨ̧́ nɨ́m ɗɨ́ɗɨ̧́ Mèín ɗúré,
ɓetí Ŋgɔ̧́ɔ̧̀ Mèèín duna ŋgáb á.
11Mɨ̀tù á ɓe nyí, nyí nùb kùb du àndɨ̀nɨ, kùb du túùmnɨ jábɨ́r, kùb a tȩ́ȩ̀wû àám só ví̧i̧ àm nyí du nɨ̀fuùb moò rɨ. 12Óknáam mîn, dunáɓam ɓe mɨ̀tù, ɓetí lɔ̀ɔ́ nyínè du ɓɨllɨnne á ɓà jíri. Tɨ́kɨ̀nɨ́b Mèèín ya goyaye tíí, kùb yi jábɨɓwée ŋgáb u̧ á.»
Mbeè ɓe mwa
(Góòmɓwê Mk 9.50; Lk 14.34-35)
13«Nyí ɨ́ du mbeè nùb ɗɔ̀bɨ́nné ru. Mbeè duɓa nɨ́m nyɔ̧ɔ̧́ á, ɨ́dù ɗɨ́ɗóme ŋgéé ɨ́ cɔ̧̂, ɨna á kùb fɨ́tɨ ndɨ̀ŋnɨ ŋgə́ a ɗómcù? Ŋgə́ nɨ mîn ɗàcɨ̀wá. Á ɗúnɨ kùb wààhó̧sòkɨ́ lúu, ɗà kùb a ɗèèrɨ̀kî.
14«Nyí mwa nùb ɗɔ̀bɨ́nné á; kwɨ́í du ɓeè còóm ó̧ne nɨ kwɨ́í du yo̧né sé. 15Kùb bɨ tòŋnɨ lámbà kùb a fúùsékî mɨ̀kə́ə̀ŋ ya ɗàà, ɨ́dù kùb á ŋgə́ dɨ̀ɨ̀nɨ laŋtɨ̧ɨ̧́, àm mwa nóò a ɓə̀wû nùb lâs du yóò ya kwe. 16U̧nè ɓwê á du ɗúnɨ mwa nyínè ɓə̀ɓà nɨ̀vɨ́tɨ̀b lâs íhín, ɗà ŋgáb a ô nyɔ̧ɔ̧́ ɓe nɨ́m nyí du ndɨ̀ŋniì, ŋgáb a mgbíhè Tá nyínè nò du ɓɨllɨnne.»
Tɔ̀ɔ́ du ɓe ɨ́r ɓíhì
17«Nyí tɨ̀ lə́mne mɨ go mɨ ɓáàŋkɨ́nɨ ɓíì Mòyîs ya naré, ɓe tɔ̀ɔ́ tɨ́kɨ̀nɨ́b Mèèín ya tɔɔré á na, mɨ mɨ gòwá ɓáàŋkɨ́nɨ ɓáŋhîn, mɨ go mɨ nànɨ njàb àmɨɨr ɓíì ɓe tɔ̀ɔ́ kɨ́ ya kwe á. 18Mɨ tanaɓa nyí àmɨɨr wááŋ á: ɓwâ ɓɨɨr ɓe ɗɔ̀ɔ́b duye cɔ̧́wa rè, dùgɨ̀ sɨ̀ɨ̀ŋ ti ɓíhì mwi̧ tɨ̀ nɨ éíkɨ̂r, há̧á̧ ɓwâ cáŋhȩ̀ nɨ́ɨ́b lâs ɓa féínniì. 19Nò ɓa ɓèìnɨ ɓíì mwi̧ tɨŋtɨ̀ŋ ɓíhɨ̀b cutɨ́b kɨ́ noò, ŋgə́ ɨ́ tɔ̀ɔ̀nà nɨ̀vɨ́tɨ̀b ŋgáb ndɨ̀ŋɓwê u̧nèé, nò kɨ́, Haam Mèèín no, kùb ɓa ŋgə́ ɓénɨ nò ti tìtîí á. Ɨ́dù nò ɓa jə̀ŋnɨ ɓíhɨ̀b cutɨ́b kíì, ŋgə́ ɨ́ ndɨ̀ŋɓwê nɨ̀vɨ́tɨ̀b jə̀ŋtɨ, nò kɨ́ kùb ɓa ŋgə́ ɓénɨ nò jíri Haam Mèèín no á. 20Ɓetí mɨ tànà nyí, nyí ɨ́ dù jə̀ŋwá nɨ́m Mèín taré ɨ́ ndôŋ nɨ̀gááŋ káàtàbì ɓe Fàrísààb, nyí kwá nɨ Haam Mèèín no lə́ɓàr.»
Tɔ̀ɔ́ ɓe ɨ́r njù̧ú̧
21«Nyí ya óktɨ́ kùb ya tanaá tákɨ̀rɨ́b nyínè ɨnè: ‹Wu nɨ̀vɨ́tè kwíìwá, nò kwíhe kùùŋ ɓa ə́ə̀ŋnɨ ŋgù̧ní á.› 22Ɨ́dù kɨ́ moò, mɨ tànà nyí: nò lâs ɓa óknànɨ kùŋ mwin yàá njù̧ú̧ kwá ə́ŋhɨ ŋgù̧ní. Nò andɨɓaye mwin yàá noò: ‹Wu nɨ́m sam á!› rɨ, ɓa nyìnnyààŋnɨ àm kɨ́ ɓáhɨ́r ŋgwìn jírií á. Nò ta kùùŋ: ‹Wu á yɨŋmîn!› ndɨ, nò kɨ́ á ɗóhîn ɓe gùr wa̧né. 23Wu ɨ́ dù gìnɨ nànɨ Mèín múúb wóò tə́bə̀rè múbí ya, wu ɨ́ lə́ə̀mcù ɓáŋhîn wu tɨ ndɨŋ mwin yàá woò, 24mbɨ́kkɨ́soye múúb wó kɨ́ gín tə́bə̀rè múbí kíì, ɗà wu a gɨ̀cùyè àm kɨ́ nyààŋnɨ; cùr kɨ́ no wu a gòcùgì múúb kɨ́ nànɨ.
25«Wu ɨ́ ndɨ̀ŋ nò kù ɓáŋhîn, ɓwâ nyíne nò kɨ́ du gìnɨ ŋgù̧ní, ndɨŋ kɔ́klîn, wu a nyààŋkî àm kɨ́ nyíne ŋgə́, ŋgə́ tɨ̀ ge nɨ́ wu nàrénɨ tɨ́ŋgù̧ú̧ ŋgáré, tɨ́ŋgù̧ú̧ tɨ̀ naré nɨ́ wu sójàbì ŋgáré, kùb tɨ̀ kɨ́klé nɨ́ wu dúú nìrì. 26Mɨ tanaɓa wu àmɨɨr wááŋ á, ɓe ɨ́r àm kíì, sàmàìn wu fó̧ yó ku ɓè wu du mwèìn ti tɨ me wó sóò njáàbcáàŋwáá nɨ ɗàà.»
Tɔ̀ɔ́ ɓe ɨ́r màŋnì
27«Nyí ya óó kùb ya tanaá nyí: ‹wu wu mààŋ ndɨ̀ŋ.› 28Ɨ́dù kɨ́ moò, mɨ tànà nyí: nò ŋgerɨsú̧ne gwi kùbèè, ŋgə́ ndɨŋcií nɨ́ mààŋ ɓe nɨ̀gwi kɨ́ no sumí. 29Wu ɨ́ pê íí wo ŋgáár lame á wu gèrénɨ cumí, mvéehó̧kɨ́ɨm ŋgə́, wu a lèèsò cóo; ɓetí á nyɔ̧ɔ̧́ wu mə̀mbɨ̂ŋ yá kù wo só, ɨ́ ndôŋ kɨ́ wu lə́ wa̧á̧ ɓe síí wóò bɨ̂ŋ. 30Wu ɨ́ pê ŋgáár lam woò á wu gèrénɨ cumí, téínkɨ́ɨm ŋgə́, wu á lèèsò cóo; á nyɔ̧ɔ̧́ wu mə̀mbɨ̂ŋ ngáár woò mwi̧, ɨ́ ndôŋ kɨ́ wu lə́ wa̧á̧ ɓe síí wóò bɨ̂ŋ.»
Tɔ̀ɔ́ ɓe ɨ́r gɔ̀hèé gùmní
(Góòmɓwê Mt 19.9; Mk 10.11-12; Lk 16.18)
31«Kùb ya tanaɓwéetɨ́ nyí ɨnè: ‹Nò ŋgɨ́í gwi noò, nò kɨ́ tɨ̀nndénà gwi no kɨ́ káàtà gùúm cɔ̧́ré ŋgáré.› 32Ɨ́dù kɨ́ moò, mɨ tànà nyí: nò ŋgɨ́í gwi noò, u̧ kɨ́ ŋgə́ mààŋ ndɨ̀ŋwáá, nò kɨ́ njóoréé ŋgə́ màŋnì ɓè ŋgə́ ɓundóŋ ŋgwáá jií. Nò ɓuce nɨ̀gwi kùb tɨ jukɨ́ré, nò kɨ́ ndɨŋɓwéetɨ́ mààŋ.»
Tɔ̀ɔ́ ɓe ɨ́r sààbí
33«Nyí ya ókgwatɨ́ kùb ya tanaá tákɨ̀rɨ́b ɨnè: ‹wu wu ɓɔ̧ kàŋnì gù, ndɨŋhá wu nɨ́m wu ya sabnaɓa Kékéé.› 34Ɨ́dù kɨ́ moò, mɨ tànà nyí; nyí nɨ sàáb sàbkɨ́ɓàr: nyí nɨ ɓe ɨ́r ɓɨlli sàbkɨ́ɓàr, ɓetí kò mvènnì Mèèín á nɨ kí. 35Nyí nɨ ɓe ɨ́r ɗɔ̀bí sàbkɨ́ɓàr, ɓetí yá kɨ́k gurubi Mèèín á nɨ kí. Nyí nɨ ɓe ɨ́r Yèrúsàlèèm sàb, ɓetí du nɨ kwɨ́í Mvèìn jírií á. 36Wu wu ɓe ɨ́r ŋgwé wu nɨ̀mɨrí sàb, ɓetí sàmàìn wu ɓandɨkɨ́ mvɨ̀tí wó ŋgwéné a dù mɨ̀vɨ́rì, kɨ́ kù a dù sɨ́nne nɨ ɗàà. 37Tàɗóòná: ‹I̧i̧› ɓe ‹éìye›. Kɨ́ du kpɔ̀ɔ̀rénɨ yaà go nɨ yá Sátàìn á.»
Tɔ̀ɔ́ ɓe ɨ́r ɓɨ́ɓábì
(Góòmɓwê Lk 6.29-30)
38«Nyí ya óó kùb ya taá ɨnè: ‹Íí ɓáb ɓe íí; nyíín ɓáb ɓe nyíín›. 39Ɨ́dù kɨ́ moò mɨ ta nyí ɓáŋhîn kùb ndɨŋ nyínè ɓáàbwá. Nò kù ɨ́ láhè wu ɓɔ̧ɔ̧ péín ŋgáár lame, ɓandɨnam ŋgə́ péín kù ɓwê. 40Nò kù ɨ́ ɗû wu gènɨ ŋgù̧ní àm ŋgə́ pɨmnɨ júk wó sóò, mbɨ́knà ŋgə́ júk kɨ́, wu a nàɓààrê ŋgə́ kɨ́ kù ya. 41Nò ndóŋ wé kù ɨ́ kpɔ́hè wu, wu hàìnsò ha̧á̧ ŋgwàr mwi̧, hainsom ha̧á̧ kɨ́ ŋgwàì bɨrɨ́b. 42Nò ɓweí wu nɨ́mí, nam nò kɨ́ nɨ́m ŋgə́ ɓwei kɨ́. Nò ta: ‹Nam mɨ, mɨ a tì nàcù wu› rɨ, wu wu ŋgə́ nɨ́m kɨ́ njɔ̧̂.»
Ɗûú nùb ɓi̧ní
(Góòmɓwê Lk 6.27-28, 32-36)
43«Nyí ya óó kùb ya taá ɨnè: ‹wu ɗú kùŋ ɓwà woò, wu a jì nò ɓi̧ní woò›. 44Ɨ́dù kɨ́ moò, mɨ tànà nyí: ɗúnáam nò ɓi̧ní nyínè, nùb jóktɨce nyínè, nyí a yóŋnà nùb kɨ́ Mèín. 45Ɓwâ kɨ́ nyí á sèìmèɓà munɨ́b Tá nyínè du ɓɨllɨnne, ɓetí ŋgə́ á ndɨ̀ŋnɨ mvii ŋgéé lòmsónà nùb ɓáŋhɨ́b ɓe nùb nyɔ̧ɔ̧́ cúk. Ŋgə́ á ndɨ̀ŋnɨ nà̧á̧ nàsówò nùb ndɨŋ nyɔ̧né ɓe nùb ndɨŋ ɓáŋhɨ́nne ya lâs. 46Nyí ɨ́ ɗúhó̧ɗóhè nùb ɗúɓwéece nyínè, lɔ̀ɔ́ nyí ɗú Mèín nà nyínè macè kɨ́ níì? Dùgɨ̀ nùb ɓáhɨ làmpóò á hà ndɨ̀ŋɓwênɨ u̧ ye? 47Nyí ɨ́ nyìndɨ̀hó̧ɗóhè mwin yàáb nyínè, nɨ́m heé nyí ndɨŋndóŋndé á cè ní? Dùgɨ̀ nùb Mèín mɨr ɗə̀ə̀ŋwáá á hà ndɨ̀ŋɓwênɨ u̧ ye? 48Dunáhácɨm ɗɨ́ɗɨ̧́, ɓe ɗíím nyɔ̧ɔ̧́, nɨ́m yɨ̀tíí só ɗàà hȩ Tá nyínè du ɓɨllɨnne duceré.»
© 2007 Alliance Biblique du Cameroun, B.P. 1133, Cameroon