MATIUS 5
5
Lipeliba Yesus pa kolo bhojo
1Ta ngaddi ri Yesus ne ddau lowe he, ta ha'e ke No la kolo hewue bhojho. Ta alla No pemejaddhi, ta dakka ke ne ana hekola he langa No, 2moko moko ta jhari ke ta ajha ro ri No:
Lua mangngi nga mengallu dhara do petu-tu
(Luk. 6:20-23)
3”Mangngi nga mengallu dhara tu ddau do toi ta do dho bhule ro nga rui nga kedi, jhe do titu wata do peketoe-anni pa Muri we;
ro ke ne do ta jadhi ai-alla ngati annu-niki Deo!
4 #
Yes. 61:2
Mangngi nga mengallu dhara tu ddau-ddau do hedui nge danni ade;
Deo ne do medae ta wie pa ro ne hagha hilu dhara pemengallu!
5 #
Mzm. 37:11
Mangngi nga mengallu dhara tu ddau-ddau do wawa nge danni ade;
do ta petobe ri Deo ne lijaji-lijaji No pa ro!
6 #
Yes. 55:1-2
Mangngi nga mengallu dhara tu ddau-ddau do ddhei ta petobe ne do ddhei Deo;
Deo do medae ta wie ne lua hagha hilu dhara pemengallu pa ro!
7Mangngi nga mengallu dhara tu ddau-ddau do i'a ruba dhara nga ddau do wala;
Deo do ta ruba dhara lema nga ro!
8 #
Mzm. 24:3-4
Mangngi nga mengallu dhara tu ddau-ddau do mola do henarru ne ade ro;
do medae ta tade Deo ri ro!
9Mengngi nga mengallu dhara tu ddau-ddau do nga aggu lua pedhuri-pemira pa telora ddau raiwawa;
do ta hammi ro ri Deo ta mii ana-ana ri No!
10 #
1Ptr. 3:14
Mangngi nga mengallu dhara tu ddau-ddau do dhui-hape lua hedui-herui ta ga tari do petobe ne lua ddhei Deo;
ro ke ne do ta jadhi ai-alla ngati anni-niki Deo!
11 #
1Ptr. 4:14
Mangngi nga mengallu dhara tu mu ki kara-menihi mu, dede-merahhu nga kara nga waggi mu taga tari Ya.
12 #
2Taw. 36:16; Kis. 7:52 Nabi-nabi do uru ngati mu lema do dhui hape hedui herui do mina harre. Mengallu nge nga kehaka dhara we mu, ro wi do ae ne pai-pala mangngi do pemoke ri Muri tu mu!”
Mongahhi nga teleo
(Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35)
13 #
Mrk. 9:50; Luk. 14:34-35 ”Mu ke ne mongahhi raiwawa. Ki melai ne mongahhi do napoanne, do nara ri ko ke no ta pemedaddhe bhale wari? Bhule dho ke no nga guna, do ta hore he ke no jhe jhalle jhe kerupe ri ddau.
14 #
Yoh. 8:12, 9:5 Mu ke ne teleo raiwawa. Hewue rae do pa kolo bhojo do kenia nara dho ta pewune. 15#Mrk. 4:21; Luk. 8:16, 11:33 Bhule dho ddau do pekini lapu jhe la hegure ri guhi. Wala dho ke, ne lapu do naanne do ta pemejaddhe pa era pejaddhi no ma, mita ie ne weo no nara ta peteleo pa hari-hari ddau do era pa dhara ammu ne. 16#1Ptr. 2:12 Mina harre lema ke ne teleo mu do jhamma ta kehabbha pa hedhapa ddau, mijhi kinga ngadde ri ro ne wui ai-wui tao mu do woie ne, do ta wue-waje ke ri ro Ama mu do era pa era do mmau do megala ne.”
Liajha jhara uku aigama Yahudi
17”Bhole peege ri mu ta do ne lua dakka ya, ta ma peele ne uku do petakke ri Musa, nga liajha nabi-nabi. Ne dakka ya adho tu ta ma peila ne lai do na harre, tapulara tu ta ma peteleo ne lua pedabbho do petu-tu ne ngati lai lai do na harre. 18#Luk. 16:17 Henge! Kinga era ko ma liru nga raiwawa, ie ta helete he kiadho ie ta hedatta he, maji lema ta do hemaddha hala, do era pa dhara uku do na poharre, adho do medae ta era do ta peila, kinga do dho jadhi dae hari-hari ne do na harre! 19Rowi do mina harre ke nadu we do pagge hala hahhi ngati lai-lai do dare do kewahho do na harre, maji le ta lai do rihi hemaddha, jhe ajha ri no pa ddau do wala mita tao le mina harre, moko ddau do na poanne ke do ta kappi pa telora annu-niki Deo. Tapulara nadu do pedutu ne lai-lai do dara do kewahhu do na harre, jhe ajha ri no pa ddau do wala, moko no ke ne do ta jadhi do ketoo pa telora annu-niki Deo. 20Hakku he nge we: Nara dho mu ta jadhi annu-niki Deo, ki do dho rihi mu ne mappe ngati guru-guru aigama nga do Farisi he, pa dhara petobe ne lua ddhei Deo!”
Jhara lua bubu dhara
(Luk. 12:57-59)
21 #
Kel. 20:13; Ul. 5:17 ”Do toi ke ri mu ma ta do pa ama-appu di do era ke ne liajha do mina hedhe: Bhole pemade ddau, nadu do pemade ddau do jhamma ke no ta wole. 22Tapulara pa dhara awe nadhe, ne lii ya pa mu, nadu we, do ta bubu dhara hewe nga ddau do wala do ta wole no, jhe nadu we do diu nga pedaddha ddau do wala, do medae no ta wole pa hedhapa Kattu-kattu Aigama. Jhe nadu do lii pa ddau do wala ta, ’Do bhodho’ do jhamma no ta nabhe la dhara rao ai. 23Rowi do mina harre ke, kinga era heddau ti telora mu do pa dhara ta jho le ne bhara jhula no pa Deo, jhe hewene ri no ta do era ddau do paddha ade taga tari wui ai-wui tao no, 24do jhamma ke ri no ta hane ko ne bhara jhula no ne, jhe kako la peie ko no nga ddau do naanne. Ki alla ke pemina harre, jhe itu bhale no la jhole ne bhara jhula nga menahu no pa Deo.
25Kinga era heddau do pemaho likela penaja nga mu, jhe nuni mu la hedhapa kattu, marri ai-ai dhangnge we mu ne la peie nga no ki do era ko ne awe tu mu nga do dho dhai dae mu la hedhapa kattu. Ki do adho ke do mina harre do ta jhole ke mu ri ddau do naanne la dhara wolaabba ddau mone happo hala, jhe jhole ri mu ri mone happo hala ne pa polisi. Ri Polisi ri ke ne do pemaho mu la dhara ammu bhaddo. 26Jhe henge we ri mu: Do tatu ke mu ta do dho nara dae ta mahhu-anni ngati dhara ammu bhaddo ne, ki dho mmau dae hari-hari ne lua deda mu ne.”
Jhara lua kenyo langa huka
27 #
Kel. 20:14; Ul. 5:18 ”Do toi ke ri mu ma ta do era ne liajha do mina hedhe, ’Bhole kenya la nga huka.’
28Tapulara pa dhara awe nadhe ne lii Ya pa mu: nadu do ketarre heddau mobanni, jhe matta ne dhara no nga mobanni do naanne, ddau do napoanne do tao lua kenyo langa huka ke no pa dhara ade no. 29#Mat. 18:9; Mrk. 9:47 Kinga namada au do hebhakka kedhanga ne do pebune au la dhara lubhu harro nga menyilu, wuke we no jhe hore! Rowi rihi ie au ta do dho bhule nga namada hebhakka ngati maho hari heddau au la dhara lua wolo do peloro ne. 30#Mat. 18:8; Mrk. 9:43 Kinga ruai au do hebhakka kedhanga ne do pebune au la dhara tao lubhu harro nga menyilu, atte no jhe hore! Rihi ie no ta ele ngati maho au hari heddau la dhara lua wolo do peloro ne.”
Jhara lua pehagghi
(Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18)
31 #
Ul. 24:1-4; Mat. 19:7; Mrk. 10:4 ”Mina harre lema do era ne liajha do mina hedhe: ’Nadu do pehagghi nga ihi-ammu no, do jhamma ta wie pa no ne huri pehagghi.’ 32#Mat. 19:9; Mrk. 10:11-12; Luk. 16:18; 1Kor. 7:10-11 Tapulara pa dhara awe nadhe ne lii Ya pa mu: nadu do pehagghi nga ih-ammu no, jhe do adho ma ne mobanni do napoanne do tao lai do woapa, jhe taga ri lai do naanne ta tao ke kenyo langa huka ne ihi-ammu no ne, ki banga-ammu ri ne ihi-ammu no do naanne. Jhe nadu do banga-ammu ri nga mobanni do alle pepehagghe do naanne, do tao lua kenyo langa huka lema ke.”
Jhara lua dhede hupa
33 #
Im. 19:12; Bil. 30:2; Ul. 23:21 ”Do lore ke ri mu petoi ma, pa ama-appu di do era ke ne liajha do nadhe: ’bhole ddhei ta pekewarru-anni pa dhara lipejaji’. Ne nga ne lijaji do alle pejaje ri au nga pake lihupa pa hedhapa Deo, do jhamma ke ta petobe ri au. 34#Yak. 5:12; Yes. 66:1; Mat. 23:22 Tapulara pa dhara awe nadhe ne lii Ya pa mu: bhole dhede tu-tu hupa, ie ta hupa nga ngara liru balla, rowi liru balla era mejaddhi Deo, 35#Yes. 66:1; Mzm. 48:3 ie ta hupa nga ngara raiwawa, rowi raiwawa era jhalli Deo; kiadho nga ngara Yerusalem, rowi no dhara rae Duae do ketoo ngara. 36Bhole dhede lema hupa nga ngara kattu au, rowi au mina adho do nara ta tao pepudi kiadho pemaddi ne rukattu au, maji lema ta helai he we. 37Ta lii we ta ’oo’ kiadho ta ’adho’ – rihi ti na harre do dakka ngati Wango ke.”
Litakka jhara lua pebhale tao
(Luk. 6:29-30)
38 #
Kel. 21:24; Im. 24:20; Ul. 19:21 ”Do lore ke pe toi ri mu ma ta do era ne liajha do mina hedhe: ’namada pehure ri namada ma, ngutu pehure ri ngutu ma.’ 39Tapulara ne lii Ya pa mu pa dhara awe nadhe: bhole bhalelua takka nui pa ddau do tao lua apa penaja nga mu. Ne woie kinga era ddau ne do tabbhe ne kabha-ranga au do kedhanga ne, hane ri we no petabbhe ne do hebhakka keriu ne. 40Jhe ki nga era do la kelaa penaja nga au la hedhapa kattu, jhe lii pa au ta mahho ne bhajhu au, wie le we ne juba au pa no. 41Jhe kinga era heddau mone pereda do pehahhe au ta hape ne bhara no tade hekilo ne jjhau, hape we ri au ri tade dhue kilo. 42Ki era ddau do ami ne nga we pa mu, wie we pa no, ne nga ne do ame ri no. Jhe bhole nyakka lema ne ddau do ddhei ta pepija ne nga we pa au.”
Lua peddhei nga ihi-muhu
(Luk. 6:27-28, 32-36)
43 #
Im. 19:18
”Do lore ke petoi ma ri mu ta do era ne liajha do mina hedhe: ’hajha-ddhei we nga ihi anga-ihi anga mu; jhe bubu dhara we nga ihi muhu-ihi lawa mu.’ 44Tapulara ne lii Ya pa mu pa dhara awe nadhe: hajha ddhei we nu nga ihi muhu-ihi lawa mu, jhe hebhajha we mu tu ddau do dede do dhaba mu, 45mi ta ie mu ana-ana Ama mu do era pa era do mmau do megala ne. Rowi pehhau ri Deo mada lodho, adho ke ta tu dau do mola we, tapulara tu ddau do tao apa lema. 46Rowi ki hajha ki ddhei ke mu titu wata nga ddau do ddhei nga mu we tu ta nga ri ke hakku ddhei Deo ta bhale ne wui ai-wui tao mu do naanne? Ta do adho ke ta do mina harre lema ne tao ri mone dhuki bhea he? 47Nga mina harre lema ki pelangu ke ri mu titu wata ihi-anga mu we, ne nga ke ne do ke rihi pa lai do naanne? Ddau-ddau do dho tade Deo lema, do tao ne lai do mina harre lema! 48#Im. 19:2; Ul. 18:13 Ama mu do era pa era do mmau do megala ne do hajha do ddhei nga kehamme penaja nga hari-hari ddau. Mu lema do jhamma ta tao mina harre.”
@LAI 2000