Łukasza 23
23
Jezus przed Piłatem
(Mt 27:1-2, 11-14; Mk 15:1-5; J 18:28-38)
1Wtedy cały ich tłum powstał i zaprowadzili Go do Piłata.#23:1 Piłat był rzymskim prokuratorem odpowiedzialnym za zbieranie podatków i pilnowanie spokoju. Jego bezpośrednim przełożonym był prokonsul Syrii. Natura ich wzajemnych administracyjnych powiązań jest nam nieznana. Stosunki Piłata z Żydami nie układały się harmonijnie (w. 12; Łk 23:1L). 2Tam zaczęli Go oskarżać: Stwierdziliśmy, że ten mąci w naszym narodzie, zabrania płacić podatki#Mt 22:17-21; Mk 12:14-17; Łk 20:22-25 cesarzowi#Łk 2:1; 3:1; J 19:12 i podaje się za Chrystusa – króla. 3Piłat zatem zapytał Go:#Mt 27:11; Mk 15:2 Ty jesteś królem Żydów?#Mt 2:2; Łk 23:37-38; J 18:33; 19:3 On zaś odpowiedział mu:#Łk 22:70 Sam mówisz.#1Tm 6:13 4Wówczas Piłat powiedział do arcykapłanów i tłumów: Nie znajduję w tym człowieku żadnej winy.#Mt 27:23; Łk 23:14, 22; J 18:38; 19:4, 6; 2Kor 5:21; 1Tm 6:13; Hbr 4:15; 1P 2:22 5Oni jednak z tym większym naciskiem twierdzili: Podburza lud, bo uczy po całej Judei; zaczął od Galilei#Mt 4:12, 23; Mk 1:14; Łk 4:14; J 1:43; 2:11#23:5 Galilea była uważana za kolebkę buntowników. i [dotarł] aż tutaj.
Jezus i Herod
6Gdy Piłat to usłyszał, zapytał, czy ten człowiek jest Galilejczykiem,#Łk 22:59 7i gdy dowiedział się, że jest spod władzy Heroda,#Mt 14:1; Łk 3:1, 19; 9:7 odesłał Go do Heroda, który też w tych dniach przebywał w Jerozolimie. 8Herod zaś, gdy zobaczył Jezusa, bardzo się ucieszył, bo już od dłuższego czasu chciał Go zobaczyć, dlatego że słyszał o Nim#Łk 9:9 i miał nadzieję zobaczyć jakiś cud dokonany przez Niego. 9Zaczął Mu zatem zadawać wiele pytań, ale On na nic mu nie odpowiedział.#Mk 14:61 10Stali [tam] natomiast arcykapłani i znawcy Prawa i gwałtownie Go oskarżali. 11Wzgardził#Iz 53:3; Mk 9:12 więc Nim i Herod wraz ze swoją strażą, a dla ośmieszenia#Łk 18:32; 23:36 Go narzucił na Niego lśniący płaszcz#Mt 27:28; Mk 15:17; J 19:2-3 i odesłał do Piłata. 12I tak Herod i Piłat#Dz 4:27 stali się w tym dniu przyjaciółmi; poprzednio bowiem pozostawali względem siebie we wrogości.
Proces i wyrok
13Piłat zaś zwołał arcykapłanów, przełożonych i lud 14i powiedział do nich: Przyprowadziliście mi tego człowieka jako zwodziciela ludu,#Łk 23:2 a oto ja po przesłuchaniu Go wobec was, nie znalazłem w tym człowieku żadnej z win, o które Go oskarżacie.#Łk 23:4 15Herod także, bo odesłał Go do nas – i oto nie popełnił niczego, co zasługiwałoby na śmierć. 16Wychłoszczę#Łk 23:22; J 19:1 Go więc i zwolnię.#Dz 3:13
Jezus i Barabasz
(Mt 27:15-31; Mk 15:6-15; J 18:39-40)
17A miał obowiązek zwalniać im jednego [więźnia] ze względu na święto.#23:17 W 17, αναγκην δε ειχεν απολυειν αυτοις κατα εορτην ενα występuje: א (IV); wersetu brak w: 𝔓75 (III); kwwd; Łk 23:17L. 18Zakrzyknęli więc wszyscy razem tymi słowy: Precz z Nim!#Dz 21:36; 22:22 Wypuść nam zaś Barabasza!#Dz 3:14 19(Który został wtrącony do więzienia z powodu jakichś rozruchów w mieście oraz zabójstwa). 20Piłat jednak, chcąc zwolnić Jezusa, znów zwrócił się do nich. 21Lecz oni wołali: Ukrzyżuj, ukrzyżuj Go! 22Po raz trzeci więc odezwał się do nich: Co zatem złego Ten uczynił? Nie znalazłem w Nim niczego, co zasługiwałoby na śmierć.#Łk 23:4, 14, 41 Wychłoszczę Go więc i zwolnię.#Łk 23:16 23Oni jednak nalegali głośnym wołaniem, domagając się Jego ukrzyżowania#Łk 23:33 – i ich krzyki zaczęły przemagać.
24Piłat orzekł zatem, że ma się stać zgodnie z ich żądaniem. 25Zwolnił tego, który był wtrącony do więzienia za rozruchy i morderstwo i o którego prosili, a Jezusa zdał na ich wolę.#J 19:16
Ukrzyżowanie
(Mt 27:33-50; Mk 15:15-32; J 19:17-19, 28-30)
26A gdy Go prowadzili, schwytali niejakiego Szymona Cyrenejczyka,#Mt 27:32; Mk 15:21#23:26 Cyrena leżała w pn Afryce, w okolicach wsp. Trypolis. który szedł z pola, i włożyli na niego krzyż, aby go niósł za Jezusem.
27Szedł też za Nim liczny tłum ludu i kobiet, które biły się w pierś i opłakiwały Go.#Mt 2:18; Łk 8:52; 23:55; Dz 8:2 28Jezus zaś zwrócił się w ich stronę i powiedział: Córki jerozolimskie,#Łk 13:34; 19:41-44 nie płaczcie nade Mną, płaczcie raczej nad sobą i nad swoimi dziećmi, 29bo oto idą dni,#Łk 17:22 w których będą mówić: Szczęśliwe niepłodne i łona, które nie rodziły, i piersi, które nie karmiły.#Mt 24:19; Łk 21:23 30Wtedy zaczną mówić do gór: Padnijcie na nas! I do wzgórz: Przykryjcie nas!#Iz 2:19; Oz 10:8; Obj 6:16 31Bo jeśli w zielonym drzewie takie rzeczy czynią, co się stanie w suchym?#Ez 21:3
32Prowadzono też innych, dwóch złoczyńców,#Iz 53:12; Mt 27:38; Mk 15:27; J 19:18 aby ich stracić wraz z Nim.
33Gdy więc przyszli na miejsce zwane Czaszką,#Mk 15:22; J 19:17#23:33 Czaszka, Κρανίον, l. Miejsce czaszki, aram. גֻּלְגָּלְתָּא (gulgalta’), tj. Golgota. tam ukrzyżowali Jego i złoczyńców:#Iz 53:12 jednego z prawej, a drugiego z lewej strony. 34A Jezus mówił: Ojcze, odpuść im,#Iz 53:12; Mt 5:44; Dz 7:60 bo nie wiedzą, co czynią.#Dz 3:17#23:34 Słów: A Jezus […] co czynią, brak w 𝔓75 (III); kwwd; Łk 23:34L. Dzieląc się zaś Jego szatami, rzucili losy.#Ps 22:19; Mt 27:35; Mk 15:24; J 19:24
35A lud stał i patrzył.#Ps 22:17 Przełożeni#Łk 23:13; 24:20 zaś szydzili#Ps 22:7; Łk 16:14#23:35 szydzili, ἐξεμυκτήριζον, lub: zadzierali nosa. i mówili: Innych ratował,#Mt 27:42; Mk 15:31 niech uratuje siebie#Łk 4:23 – jeśli jest Bożym Chrystusem,#Mt 1:17; Łk 9:20 tym wybranym.#Iz 42:1; Mt 12:18; Łk 9:35; 1P 2:4 36Wyśmiewali Go też żołnierze,#Łk 23:11 którzy podchodzili i przynosząc Mu kwaśne wino,#Ps 69:22; Mk 15:36; J 19:29#23:36 Było to tanie, kwaśne wino, mocno rozcieńczone wodą, zwane po łacinie posca, napój niewolników i żołnierzy, Łk 23:37L. 37mówili: Jeśli Ty jesteś królem Żydów,#Łk 23:3 uratuj się! 38Widniał bowiem nad Nim napis:
To jest król Żydów.
Uratowany w ostatniej chwili
39Wtedy jeden z powieszonych złoczyńców zaczął Mu urągać:#Mt 27:44; Mk 15:32 Czy nie Ty jesteś Chrystusem? Uratuj siebie i nas! 40Drugi natomiast odezwał się i przyganił mu, mówiąc: Czy ty się Boga nie boisz, choć ponosisz tę samą karę? 41My sprawiedliwie, bo godne tego, co zrobiliśmy, odbieramy, ten jednak nie zrobił nic niestosownego.#Łk 23:4 42I dodał: Jezu, wspomnij#23:42 wspomnij, μνήσθητί, impf. dramat. wskazujący na emocje, Łk 23:42L. o mnie, gdy przyjdziesz do swojego Królestwa.#Mt 16:28 43I powiedział mu: Zapewniam cię,#23:43 Zapewniam cię, dziś…, czy: zapewniam cię dziś, ἀμήν σοι λέγω σήμερον: gdzie postawić przecinek, który nie występuje w mss greckich? Argumenty za tym, że przed dziś: (1) W innych miejscach Łk, tj. w Łk 4:24; 12:37; 18:17, 29; 21:32, gdzie zapewnienie Jezusa ma formę: ἀμὴν λέγω ὑμῖν, brak dziś; w innych przyp. użycia tego wyr. w NP, gdzie występuje ono w brzmieniu: ἀμὴν λέγω ὑμῖν (Mt 5:18; 6:2, 5, 16; 8:10; 10:15, 23, 42; 11:11; 13:17; 16:28; 17:20; 18:3, 13, 18, 19; 19:23, 28; 21:21, 31; 23:36; 24:2, 34, 47; 25:12, 40, 45; 26:13; 26:21; Mk 3:28; 8:12; 9:1, 41; 10:15, 29; 11:23; 12:43; 13:30; 14:9, 25), ἀμὴν λέγω σοι (Mt 5:26; 26:34; Mk 14:30), a u Jana: ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν (J 1:51; 5:19, 24, 25; 6:26, 32, 47, 53; 8:34, 51, 58; 10:1, 7; 12:24; 13:16, 20, 21; 14:12; 16:20, 23) lub: ἀμὴν ἀμὴν λέγω σοι (J 3:3, 5, 11; 13:38; 21:18), również nie pojawia się dziś, co sugeruje, że dziś nie było częścią zwyczajowego zapewnienia Jezusa; w Łk 23:43 zatem dziś należałoby połączyć z następnym członem zdania. (2) Gdyby dziś należało do członu pierwszego, to dla podkreślenia, że będziesz ze Mną w raju, ἔσῃ powinno stać na początku wyrażenia, tj. zamiast: μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ (ze mną będziesz) powinniśmy mieć ἔσῃ μετ᾽ ἐμοῦ (tj. będziesz ze mną). Przy obecnej konstrukcji akcentowane jest wyrażenie ze Mną, co słabiej wkomponowuje się w kontekst bliższy; zob. ἔσῃ w Łk 1:20; 5:10; 14:14; Dz 13:11; 22:15. (3) Wszyscy skazańcy mieli umrzeć tego samego dnia (J 19:32, 33), więc ich los musiał rozstrzygnąć się dziś. Argument za tym, że po dziś: Wyrażenie ἀμήν σοι λέγω występuje tylko u Łk, więc być może Jezus chciał podkreślić: ἀμήν σοι λέγω σήμερον, tj. już dziś ci obiecuję. Tę samą myśl wyraża jednak również konstrukcja z przecinkiem przed dziś – i tam go umieszczono, Łk 23:43L. dziś#23:43 dziś, σήμερον, może u Łk ozn. chwilę zaistnienia tego, co nowe, zob. Łk 4:21, por. 2Kor 3:14-15; Hbr 3:13, 15; 4:7; 13:8. Za nieprzerwaną, świadomą egzystencją człowieka poza ciałem przemawiają: Mt 17:3 (Mk 9:4; Łk 9:30); Łk 16:19-31; 2Kor 12:2-3; Flp 1:23; Obj 6:9-10. będziesz ze Mną w raju.#Obj 2:7#23:43 Raj, παράδεισος, od pers. paridaida (Rdz 2:8; 13:10): W tym przyp. ozn. miejsce dla usprawiedliwionych zmarłych, por. Łk 16:22, 23 i poglądy rabiniczne w TL 18:10-11; PsSal 14:3; 1En 17-19; 60:7, 8, 23; 61:12; LR 26:7; TB Ber. 12b ( Łk 23:43L); w Obj 2:7 odnosi się do odnowy zapowiadanej w Iz 51:3 i Ez 36:35. W 2Kor 12:4 odnosi się być może do trzeciego nieba (2Kor 12:2) jako miejsca przebywania Boga.
Rozdarcie zasłony
(Mt 27:45-53; Mk 15:33-41; J 19:28-30)
44A było już wówczas około godziny szóstej#23:44 Tj. ok. 15:00 według wsp. rachuby. i ciemność zaległa całą ziemię aż do godziny dziewiątej#Wj 10:21-22; Am 8:9; Obj 16:10#23:44 Tj. ok. 18:00 według wsp. rachuby. 45przy tym zaćmionym słońcu; zasłona zaś przybytku została wówczas rozdarta przez środek.#Wj 26:31-33; Mk 15:38; Hbr 9:3, 8; 10:19-20 46A Jezus zawołał donośnym głosem:#Mt 27:50; Mk 15:37 Ojcze, w Twoje ręce składam mego ducha.#Ps 31:6; J 19:30; Dz 7:59; 1P 2:23#23:46 Ps 31:5; jest to okrzyk zaufania, nie bólu jak w Mt 27:46; Mk 15:34. Po tych słowach wydał ostatnie tchnienie.#23:46 wydał ostatnie tchnienie, ἐξέπνευσεν.
Pierwsze wyznania wiary
(Mt 27:54-56; Mk 15:39-41)
47Setnik zaś, gdy zobaczył to, co się stało, oddał chwałę Bogu, mówiąc: Rzeczywiście ten człowiek był sprawiedliwy.#Dz 3:14; 1J 2:1#23:47 Sprawiedliwy znaczy też niewinny. 48A wszystkie tłumy, które zeszły się na to widowisko, widząc, co się dzieje, biły się w pierś#Łk 18:13 i zawracały. 49Wszyscy zaś ci, którzy Go znali#Ps 38:12; 88:9 – również kobiety, które razem podążały za Nim z Galilei#Łk 8:2; 23:55 – stali z daleka i przyglądali się temu.
Pogrzeb Jezusa
(Mt 27:57-61; Mk 15:43-47; J 19:38-42)
50I oto pewien człowiek imieniem Józef, będący radnym,#23:50 Tj. Sanhedrynu. człowiek dobry i sprawiedliwy – 51który nie był w zgodzie z ich wolą ani z ich czynem – pochodzący z żydowskiego miasta Arymatea, oczekujący Królestwa Bożego#Łk 2:25, 38 – 52on udał się do Piłata i wyprosił sobie ciało Jezusa. 53Następnie zdjął je, owinął w płótno i złożył w wykutym grobowcu, w którym nikt jeszcze nie był złożony. 54A był to Dzień Przygotowania i nadchodził szabat.
55Przyszły tam też za nim kobiety, które razem przybyły za Nim z Galilei;#Łk 8:2; 23:49 widziały one grobowiec oraz jak złożono Jego ciało. 56Po powrocie zaś przygotowały wonności#2Krn 16:14; Łk 24:1 i olejki,#Mt 26:12; Mk 16:1; Łk 24:1#23:56 Żydzi nie balsamowali. To, co kobiety przygotowały, miało na celu stłumienie odoru i spowolnienie rozkładu ciała; Łk 23:56L. lecz w szabat, zgodnie z przykazaniem, odpoczęły.#Wj 20:8-10; Pwt 5:12, 14
Polish Bible © Ewangeliczny Instytut Biblijny, 2018
Wydanie cyfrowe przy współpracy z Platformą SzukajacBoga.pl. Dodatkowe informacje o SNP oraz wykaz skrótów użytych w przypisach znajdziesz klikając poniżej