Ngurrununggaḻ bilidjirri 30
30
Djakupang walgurwalgur djani bungtjili
1Ban ngunukiṉing nyani Ratjil djiringini nyani baḏatj djiny marrngili yidjipilpilngirinyi Djakupgi, nyani inga mil-ḏinytjnyirakiṉdjiniban gaḏingirgim Liyagi. Nyani bindjin inga wanginiban nginipingirgim, “Ngirrinyban irriny kuw walgurwalgur, bintji irr balidji wargugungir!” 2Bil nyani Djakup inga maḏakarritjdjini, a yan birintilipm inga nguli, “Ingki irr ganydjarrgiṉing miri God! Nyanngarki nyin budjirr-djumiḻidjnyirdjili, ingki ngarrigima!” 3Girri Ribika inga wanginban, “Djinimgima ngirrang djamagiṉing miyilk Bilya (Bilhah), nyum nyim ngurridji wurpilipm marrga nyanngangir budjirringir djiny irr marrgi yidjipilpili ngirrangipmban.” 4Marrga nyani Djakupdji marrngili ngunukima miyilk Bilya miri wurpi nyanimngim inga, a nyanngar waymirri ngurriny girinyban gurrkunyi. 5Manymak, guyumi nyani Bilya gapaḻmirrpilidjini, a walkir-marrngili yidjipili yul Djakupgi. A nyani Ratjildji djagadjiliban ngunung ngaṉarr biṯma nyanngangipm. 6A nyani bindjin wangini, “Goddji bukmaknyi yulpilngiriny djiny mil-ḻirrpiniban ingki djuburr-mirkng ngarri. Yarim warrpam djin marnggiban ngarri murkunyirbinyirring, gima Goddji irriny gungiliban djingiriny yidjipilngirinyi rirringir ngarri nyaniny irr butjalmini yidjipiligi ngirrangipm.” Bilapilang nyani bindjin, marrga yagirri nyani yirrpini ngungiriny ngaṉarr Dan. 7A rirringir ngunungir-kirri ngunukima djamagiṉing miyilk Bilya gapaḻmirrpilidjini madjirrtji, a wurpi yidjipili yul djawal-gingini. 8A nyani Ratjil wangini, “Ngili ngirrang gaḏingimi Liya inydji il birrirrpirrirrdjim kirimban, bil marriban, ngarri nyaniny irr burrdji nguliban!” Bilapilang nyani wangin, marrga nyaninyi yagirri nyani yirrpiniban Naptali (Naphtali), gima ngunung yagirri gatjinmi mayali miri ‘Birrirrpirrirrdjnyirbi’.
9Ngunukiṉing nyani Liya nyangiṉi ingki madjirri nyani marrnyir kirinyir yidjipili malany, nyani marrngiliban nyanngang djamagiṉing miyilk Djilpa (Zilpah), girri ngunukima inga gungili Djakupili miri wurpi nyanimngim inga. 10Manymak, Djilpangir wurpi yidjipili yul bungtjili Djakupgi, a nyani Liyadji marrngili ngunukima ngaṉarr a djagadjiliban miri nyanngangipm. 11Nyani bindjin, “Ngarri djambatjpan!” Marrga nyani yagirri-yirrpini nyaninyi Gat (Gad), gima ngunung yagirri mayali gatjinmi miri ‘Djambatj’. 12Girri madjirri Liyang djamagiṉing miyilk gapaḻmirrpilidjini, a wurpi yidjipili yul bungtjili Djakupang. 13A nyani Liya bindjin wanginban, “Ngarri marrkapgiṉingban! Ngunuwiltji wurpiwili miyilkpilingir djani irriny djin gingidji ngarri marrkapgiṉing miyilk.” Marrga ngunukima yidjipili nyani yagirri-yirrpini Atjir (Asher), gima ngunung yagirri mayali gatjinmi miri ‘Marrkapgiṉing’.
14Wurpilim waḻirrdji, ngunukiṉing bilidjirri nyadji djin yirryirrdjny kiriny wali marrga djin gurtjigi mirring miṉitji mala dampagi, Riwbin ngunung miḻimiṯi Liyang nyani gukirrinyi murrurrtmirrpmi. Girri nyani birraldjnyirdjili djal-waligiṉing gurrbi, a ngunukima djal-wali buṯbuṯnyirdjili, a gurrbili minaliban nyanngali ngambirrgirali. Bil nyani Ratjil nyangiṉi ngunung djal-wali, marrga nyani butjalminiban gaḏiṯipm, “Way, bi irriny kuw nyibi ngunukima djal-wali nyungur gapirringirim gurtjili.” 15Bil nyani Liyadji bumir-wubirdjili, “Ngurrumban nyuni mil-gami ngirrang nginipingim, bina djini'djining nyuni djalngdjirri ngirrang gapirringirang djal-wali nyuni djamigi gurrkunyi?” Girri Ratjil inga bindjin, “Il bumir-tjamigi; nyuni irriny gungban ngunukima djal-wali, a ngiltjang nginipingim nyani ngurridjiban nyunguri djini'djining maliri, bilapilangdji ngarri nyuniny nyirr bumir-wiṉidjingilgi.” 16Marrga djampan ngunukiṉing Djakup wiṉiny kiriny murrurrtngir rirringir djamangir, nyani Liya wiṉiṉngir yulgungiliban, girri inga bir-kiraliban. Nyani inga bindjin, “Nyuni ngurridji ngirrarban, gima irr bayimdjili ngirrang gaḏiṯipm marrga nyirr marrgi. Ngarri gupirrgungili nyanngali ngirrang djal-wali ngunukima ngirrar gapirringirim buṯbuṯnyirdjili djuli.” Marrga ngunuban maliri nyani Djakup ngurrinyiniban nyanngari. 17A nyani God inga mil-wurdjili Liyagi a marrngini nyanngang butjalminyirbi, marrga nyani gapaḻmirrpilidjini madjirriban. A guyumi wurpi yidjipili yul bungtjili, marrga Liya gatjidjiniban 5 yidjipilpili. 18A nyani Liyadji yagirri-yirrpini nyaninyi Yitjikar (Issachar), a ngunung yagirri mayali gatjinmi galkngu ‘Bayarra’, gima nyani wangini, “Goddji irriny bayarradjili gima ngirrang djamagiṉing miyilknyi irr gungili ngirrali nginipingirali.” 19A madjirrtji nyani Liya yidjipilakiṉdjini, a yidjipili yul bungtjili - namba 6 nyanngangi. 20A nyani yagirri-yirrpini ngungiriny Djibulun (Zebulun), a ngunung yagirri gatjinmi mayali miri ‘Mundjarr’, gima nyani bindjin wangin, “Goddji irriny gungiliban mundjarr buṯalgima. Marri rirringir djiningir ngirrar nginipingirim bi irriny gang kiri mundjarr mala, gima ngarri ingarr gungili 6-ban yidjipilpiliban.” 21A djuḏitjban nyani Liyadji marrngili yidjipili miyilk, a yagirri-yirrpini nyaninyi Dina (Dinah).
22Bil nyani Goddji ingki marrbinir Ratjilnyi, nyani butjir inydji kungili nyanngang butjalminyirbi, girri nyanngang yarr nyani maṯiṯdjili yidjipiligi. 23A ngunukiṉing Djakup ngurrinyini nyanngar waymirri, nyani Ratjil wurpi gapaḻmirrpilidjiniban. A djampan nyanngang miḻimiṯi bungtjili. Girri Ratjil bindjin wangin, “Guṉigima ngirrangi nyani Goddji yilbirtjiliban ngirrangir.” 24A yagirri nyani yirrpini nyaninyi Djusip (Joseph), a ngunung yagirri mayali gatjinmi galkngu miri ‘Wurpi Irr Marrgi’, gima nyani bindjinban, “Ngarri djalngdjirri nyani Goddji irriny gungban wurpigima yidjipili ngirrangipm!”
Nguṉi mil-guḻtjigiṉing yul Labandji nyani gar-yulili Djakupnyi
25Manymak, rirringir Ratjilang miḻimiṯi Djusip djawal-gingini, nyani Djakup inga wanginban Labangi, inga bindjin, “Bina manymak ngarri irr gubidji djining gurrbiwi, irr wiṉidjiban ngirrali gurrbiliban? 26A ngarri djiny irr gangban ngirrang nyanimwilingim a walgurwalgur, a minydji nibi giriban. Bamanban inmarr djamadjny kiriny nyungki, a ngurrumban nyirr bumir-wiṉidjingini ngirrang miyilkpilngirgi. Miri yirrimban nyuni marnggi nyaliki ngirrar djamadji nyin gunggatjili.”
27Bil nyani Laban inga wanginban, “Ingkiban ildji giriban. Butjir inydji kungban; ngarri djining djanguny irr marnggidjini miri warngarringir djangunygiṉingir, miri bilapilangir irr birraldjnyirdjili gam': nyani Goddji irra manymakdjim djamadjim gima nyunikima nyini kirimban ngirrari. 28Ngarri irr djalngdjirri nyuni bar-kalikiban djiḻigima. Yarim nyimki nyuni djalngdjidji ngirrapibi, nyuni irra bultjigiban, a ngarri inmarr gungi ngunukima ngunubilang nyuni madjirri irra djamadji kiri, bilapilang ngarri nyirr bayimdjigi nyunung djamagi - nyimki ngunupilang nyuni djalngdjidjiban.” 29Girri nyani Djakup bindjin, “Nyuni marnggi miri ngarri nyuniny nyirr rrupiya-galbidjnyirdjili ngirrar djamadji, a nyaliki nyungung bimbi a nanikut mala djin galbidjini ngirrapibi djamabi, gima djiny irr djagadjny kiriny manymak. 30Miri ngurrwakng inmarr yulgungili biligi nyuni ingki gatjinir galbi maypal mala, bil yarim warrngguwilipmban. Ban djiṉi guḻukng wanagima nyungung, gima nyani Yawaydji irriny gunggatjny kiriny, marrga galbi maypalpili nyani nyin gungili ngirrapibi djamabi. Bil rirringir djiningir-kirri manymaktja nginibi inydji nibi djagadji giriban, gima wirr maypalpili nibi gatjirriban nginbilangpibi. Marrga ngirrangipm miyilkpili a walgurwalgur djiny irr djagadjigiban, a maypal malany djinyi nibi marrgiban nginbilangipm.
31Bil Laban butjalminiban madjirri, “Nyili ngarri nyirr bayimdjigi?” A nyani Djakupdji bumir-wubirdjili, “Nyuni irriny gungi wirrpm djini'djining. Ngarri djiny irr djagadji kiri nyungung maypal mala yarim miri ngurrwakngi, ngunubilang djining ngirrang mayali nyuni yitjidjidjiban. 32Bilapilang nyungung maypal mala: miri nanikutpili djani mulngi mala, a bimbi djani bardjining mala, bil yarim warrngguwili ḻurrkin-djuḻatjdjuḻatjmiynyakiṉing mala nyuni gatjinmi bimbi a nanikut, a warrngguwili djuḻtjdjuḻtjnyakiṉpili girrgima. Marrga djiniwili ḻurrkin-rindinyirbi a djuḻtjdjuḻtjnyakiṉing maypalpili nyuni djiny gungi ngirrali, miri yarim djinikiwiliny a warrpam minytjigiṉing yuwirdjingpili djani djin bungtjigi djampan nanikut a bimbi, yarim djinikiwilinygima djiny irr marrgi minytjigiṉpili nyungungpibi maypal malabi. Bilapilangdji nyuni irriny bayimdjigiban, ban nyunibipm djiny galiki warrpam bardjining bimbi, a warrpam mulngi nanikut. Manymak, djamingi irr gukirrdji kiri nyungumirrpmi maypalpilimirrpmi, djiny irr buṯbuṯnyirdjigiban warrpam minytjigiṉing maypalpili nanikut a bimbi, girri djani ngirrangipmban. 33Girri bubalikiṉim bilidjirri nyuni djiny nyangi ngirrang maypal malany, nyuni miliki a manyangban. A ngunubilang wurpmipm nyuni birraldjnyirdjigi maypal nyunungpibi, galkngu bardjining bimbi u mulngi nanikut, nyuni marnggiban ngarri waparrbi ngunukima irr djaminmi nyungungir maypalpilingir!” 34Girri nyani Laban inga wangini, “Ma', miri bintjigima ngurrgima il djamadjigiban miri nyuni irra bultjidjini.”
35Bil nyani Laban djayurrkdjurrk wiṉiniban nyanngali maypal malali, girri nyani djiny buṯbuṯnyirdjiliban bukmaknyi ngunuwili ḻurrkin-djuḻatjdjuḻatjmiynyakiṉing a djuḻtjdjuḻtjnyakiṉing maypal mala, miri nanikutpili a bimbipili, girri djiny gungili nyanngali walgurwalgurli marrga djiny djin djagadji kiri rarrmaḻipm Djakupngir. 36Girri Laban a nyanngang walgurwalgur djin yilitjiniban Djakupngir, marri bilay miri 3 yakirrpili djin girali, girri inydjin nyininiban nguḻi, marrga ngunuwili minytjigiṉing maypal mala Labandji djiny djagadjny kiriny, a ngunuwili bardjining bimbi a mulngi nanikut mala Djakupdji djin djagadjny kiriny Labangi. Ingkiban djani mayalpili djin mil-kurrkunyir girinyir, bil yarim rarrmaḻi-rarrmaḻipm bil djirridji kiripmban mala. Miri bilapilang nyani Labandji gar-yulili Djakupnyi.
37Bil nyani Djakup girali murrurrtili, girri djarngili wurpi-wurpi mala djadjiri yuwirdjing, miri ḏiṯiy a nyim-kunyirri yuwirdjing bumalng ngunuwili djin gatjinmi bardjining galngi nguymirri giḻingkaḻmirri mala. Girri nyani marrngili yiki, girri yalwupiṉiban giḻingkaḻ marrga ngunuwili djadjiri malany nyani djiny djuḻatjmiyngiliban, miri bindjin nyani gar-gurryilidjnyirdjili bardjining galngi nguymirri. 38Girri nyani ngurr-yirrpini ngunukuwiliny ḻurrkin-djuḻatjdjuḻatjmiynyakiṉing bumalngpili ngunyili munatjali - ngidjirrkng djapiḏipilimirri nyaling gapi dji'djapin ṉambiḏi maypal malagi djin ḏirradjigi. Nyani miri bindjin djamadjili marrga ngunitjini nanikut maladji djiny djin nyangban ngunukuwiliny djunggipili birbimirri djanngar, marrga ngunukiṉing yuwirdjingpili nanikutpili djin bungtjigi, giḻingkaḻ djina djuḻatjdjuḻatjmiynyakiṉdjidjiban girrgima. Gima nguḻigima ngidirrkng ngunuwili djapiḏipili, bininy kiriny ngurrgima nyani gurrkiṉingir nanikutdji burrili inga baltjny giriny miyilkali, girri guḏidjiliban, ngunukiṉing bukmak ngunuwili nanikutpili djin gurrkungili nguḻi ḏirradjnyirgi. 39Marrga ngidjirrkng ngunuwili ḻurrkin-rindinyirbi bumalngpili djani nanikut mala inydjin guḏidjiliban. A bilapilangdji ngunukiṉing yuwirdjingpili djin buntjili, djani warrpam minytjigiṉingban, miri nyibi ḻurrkin-djuḻatjdjuḻatjmiynyakiṉpili, a nyibi djuḻtjdjuḻtjnyakiṉpili. 40Ban bimbipilngirgi, nyani Djakupdji djinimirri djamadjili gam': nyani djiny buṯbuṯnyirdjili bukmak bimbi miyilkpili marrga djin djarriny kirinyban rarrmaḻipmban. Girri ngunukiṉing djani minytjigiṉing nanikutpilingir djin ḏirradjny tjarriny gapi djapiḏimirri djinngirpmi, ngunuwiltji miyilk bimbipili nyani Djakupdji djiny djudju-gangiliban wurpili galiyili, marrga ngunngirpm biri-biri djiny djin nyang djirridjiban ngunukuwiliny minytjigiṉing nanikutpili. Bilapilangdji ngunukiṉing yuwirdjing bimbi mala djin bungtjili, djani wurpi minytjigiṉing bilapilang miri nanikut mala. Miri bilapilang nyani Djakupdji djiny marrngili mirrpm galbi nanikut a bimbi mala minytjigiṉing; girri nyani djiny buṯbuṯnyirdjili Labanngir maypal malangir, girri djiny yagirrdjiniban nyanngalipm maypal malali. Miri Labanang maypalpili nyani Djakupdji djiny djagadjny kiriny rarrmaḻipm, a nyanngangipm rarrmaḻipm, ingkiban inydjin mil-kurrkunyir girinyir. 41A nyani bindjin djamadjili djinimirri wurpi: ngunukiṉing maṯiṯpili gurrkiṉing maypalpili burrili djina baltjili ngidjirrkng djapiḏimirri, nyani marrngili ngunukuwiliny ḻurrkin-rindinyirbi djunggipili, girri munatjaliban nyani djiny ngurr-yirrpiniban nguḻi milbimirri maypalpilngirar. 42Bil ingki nyani bininyir djamadjnyir ngunukiṉing biḻbaḻingpili maypalpili inydjin guḏidjili. Marrga Djakupdji djiny marrngili warrpam maṯiṯ maypal malany, bil Labandji djiny marrngili bukmak biḻbaḻing malany.
43Bilapilang nyani Djakup yagirr-wanadjiniban, a rrupiya-galbingakiṉdjiniban, a nyani gatjidjiniban mirrpm galbi maypalpili, kamulpili, dungkipili, a djamagiṉpili - miyilkpili a yulpili.
Currently Selected:
Ngurrununggaḻ bilidjirri 30: dji
Tya elembo
Kabola
Copy
Olingi kobomba makomi na yo wapi otye elembo na baapareyi na yo nyonso? Kota to mpe Komisa nkombo
© 1985, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.