Mateo 21
21
Ku je̱ Jesús tya̱jki je̱p Jerusalén
(Mr. 11.1‑11; Lc. 19.28‑40; Jn. 12.12‑19)
1Myutá̱midup tseꞌe vye̱ꞌnada je̱m Jerusalén, je̱m joma veꞌe je̱ kajpu̱n juuꞌ veꞌe Betfagé du̱xa̱a̱j je̱ts je̱ Olivos Ko̱pk, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱kejx nu̱me̱jtsk je̱ yꞌixpa̱jkpa, 2je̱tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi:
―Na̱jkxta xi piꞌk kajpu̱n ku̱jx juuꞌ veꞌe xi avinkujk. Je̱ja tseꞌe xpaaꞌttat toꞌk je̱ burra ma̱a̱t je̱ yꞌónu̱k, muké̱jadats je̱tseꞌe xyakmíndat. 3Pa̱n mꞌamo̱tutú̱vijidup tseꞌe je̱ jayu, veꞌem tseꞌe xna̱a̱jmadat: Je̱ Ma̱ja̱ Vintsa̱neꞌe du̱tso̱jkp, ax jatyji tseꞌe du̱ke̱jxu̱mpijtnuvat.
4Je̱ꞌe̱ ka̱jx tseꞌe veꞌem jyajty je̱tseꞌe tyoojnji juuꞌ veꞌe jyaay toꞌk juuꞌ veꞌe ijt je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jaajy:
5Na̱a̱jmada jidu̱ꞌu̱m je̱ jerusaleenit jáyuda:
“Ixu̱, nu̱u̱ꞌk aaj nu̱u̱ꞌk jo̱o̱teꞌe je̱ myakkutojkpa mnu̱mínjada mnu̱je̱ꞌyajada,
toꞌkeꞌe je̱ piꞌk burro du̱tuktsu̱u̱na, je̱ burra je̱ yꞌónu̱k.”
Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱jaajy.
6Vanꞌit tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk ña̱jkxti je̱tseꞌe du̱toondi ax joꞌn je̱ Jesús tyukpavaajnjidi, 7je̱tseꞌe du̱tuknu̱je̱ꞌydi je̱ Jesús je̱ burra ma̱a̱t je̱ yꞌónu̱k. Vanꞌit tseꞌe je̱ vyitta du̱tukja̱pe̱ꞌndi je̱ burro ónu̱k, je̱tseꞌe je̱ Jesús pyejt je̱m burro niꞌkxm. 8Vanꞌit tseꞌe je̱ nu̱may jayu je̱ vyit du̱ye̱ꞌpti je̱ja tooꞌ kujk joma veꞌe je̱ Jesús ñaxuvaꞌañ vyeꞌna. Je̱mpa tseꞌe pa̱neꞌe du̱pojxtuvap je̱ tu̱u̱xu̱x aajy je̱tseꞌe je̱ja toꞌk tooꞌ aajy du̱yakvaꞌkxta. 9Je̱ jayu juuꞌ veꞌe vintooꞌva̱jkijidup je̱ts juuꞌ veꞌe paꞌu̱xꞌo̱o̱kijidup, je̱ꞌe̱ tseꞌe ma̱kk vaandu:
―¡Yakma̱ja yakjaancha tseꞌe yꞌijtnit je̱ David je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j juuꞌ veꞌe yakkutojknup! ¡Je̱ Nteꞌyam je̱ kyunooꞌkxu̱n ma̱a̱t xa ya̱ꞌa̱ veꞌe juuꞌ veꞌe miimp je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n ka̱jx! ¡Yakma̱ja yakjaancha tseꞌe yꞌijtnit je̱ Nteꞌyam!
10Ku veꞌe je̱ Jesús je̱m Jerusalén tya̱jki, nu̱jom tseꞌe je̱ jayu ñaajktú̱vijidi ñaajktoꞌojntsijidi ti veꞌe toojnjup ko̱jtsjup. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe ñavyaajnjidi:
―¿Pa̱nts ya̱ꞌa̱ veꞌe?
11Je̱tseꞌe je̱ nu̱may jayu yꞌatso̱o̱vdi:
―Ya̱ꞌa̱ xa veꞌe je̱ Jesús, je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa juuꞌ veꞌe ká̱tsani je̱tseꞌe myiinnit yaja naxviijn, je̱ nazarétit jayu juuꞌ veꞌe je̱m galiléait yꞌit jo̱o̱tm.
Ku je̱ Jesús du̱yakvaach je̱ ma̱ja̱ tsapta̱jk
(Mr. 11.15‑19; Lc. 19.45‑48; Jn. 2.13‑22)
12Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús tya̱jki je̱p ma̱ja̱ tsapta̱ktaagujkp je̱tseꞌe du̱vo̱jppitsumku̱jx nu̱jom pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱p ajooydup ato̱o̱ꞌktup vyeꞌna, je̱tseꞌe du̱yakvippu̱mpijtku̱jx je̱ myeesada pa̱n pa̱n jatyeꞌe je̱ meen du̱vinkuko̱o̱ndup je̱ts je̱ꞌe̱ je̱ chu̱u̱jntku̱nda pa̱n pa̱n jatyeꞌe du̱to̱o̱ꞌktup je̱ pak. 13Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe du̱nu̱u̱jmidi:
―Jidu̱ꞌu̱m xa veꞌe je̱ Kunuuꞌkx Jatyán vyaꞌañ: “Ve̱ꞌe̱ tseꞌe a̱ts je̱ nta̱jk yꞌijtnit je̱ ta̱jk joma veꞌe je̱ jayu chapka̱ts.” Ax veꞌemts miits ya̱ꞌa̱ veꞌe tu̱xpa̱a̱mdini ax joꞌn “je̱ aajntk joma veꞌe je̱ me̱e̱ꞌtspa ñayꞌamókajada”.
14Je̱p tseꞌe ma̱ja̱ tsaptu̱jkp je̱ viints jáyuda je̱ts je̱ u̱xke̱t jáyuda je̱ Jesús du̱vinkutá̱midi. Yakjo̱tka̱daakjidinu tseꞌe je̱ Jesús. 15Ax jo̱tmaꞌttu tseꞌe je̱ teeꞌta̱jk je̱ vyintsa̱nda je̱ts je̱ tsaptu̱jkpit yakꞌixpa̱jkpata̱jk ku veꞌe du̱ꞌixti je̱ ma̱jin juuꞌ veꞌe je̱ Jesús tyuump je̱tseꞌe du̱ꞌamo̱tunajxti ku veꞌe je̱ piꞌk ónu̱k ma̱kk kyo̱tsta. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaꞌanda: “¡Yakma̱ja yakjaancha xa veꞌe yꞌijtnit je̱ David je̱ chaan je̱ kyo̱o̱j juuꞌ veꞌe yakkutojknup!” 16Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmidi:
―¿Tits, kaꞌa veꞌe xmo̱tu vintso̱ veꞌe vyaꞌanda?
Je̱tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi:
―Veꞌem, nmó̱tup a̱ts. ¿Kaꞌana miitseꞌe xko̱tsta je̱ Kunuuꞌkx Jatyán juuꞌ ya̱ꞌa̱ veꞌe yꞌavaꞌnip? Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaꞌañ:
Veꞌem mitseꞌe xpu̱u̱jm je̱tseꞌe o̱y tsoj myakmá̱jajat myakjaanchajat je̱ piꞌk ónu̱k,
je̱ꞌe̱ paat juuꞌ veꞌe tsiꞌtstupna.
¿Ka jidu̱ꞌu̱map je̱ꞌe̱ veꞌe vyaꞌañ?
17Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús myaso̱o̱kjidi je̱tseꞌe ñu̱jkx je̱m betániait kyajpu̱n ka̱jxm. Je̱m tseꞌe chonajxy.
Ku je̱ Jesús du̱ko̱ꞌo̱ñu̱ko̱jtsi toꞌk je̱ higo ku̱p
(Mr. 11.12‑14, 20‑26)
18Je̱ kujá̱pit tseꞌe ku veꞌe vyimpijtnuva je̱m Jerusalén, vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yuꞌo̱o̱ꞌkji. 19Yꞌix tseꞌe toꞌk je̱ higo ku̱p je̱ tooꞌ muta̱m. Vanꞌit tseꞌe du̱nu̱nu̱jkx je̱tseꞌe du̱ꞌíxu̱t pa̱n je̱meꞌe je̱ tya̱a̱jm. Ax kaꞌa tseꞌe du̱tipaaty je̱m ku̱p ka̱jxm, tum je̱ yꞌaajyji veꞌe. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús du̱nu̱u̱jmi je̱ higo ku̱p:
―¡Ni je̱ vinꞌita mko̱o̱ꞌkta̱ꞌminit!
Tun je̱ꞌyji tseꞌe je̱ higo ku̱p tya̱a̱tsni. 20Ku tseꞌe je̱ yꞌixpa̱jkpata̱jk du̱ꞌixti, atu̱va ato̱ki tseꞌe tyaandi. Vanꞌit tseꞌe du̱ꞌamo̱tutú̱vidi je̱ Jesús:
―¿Vintso̱s je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ higo ku̱p tun jatyji tu̱tya̱a̱tsni?
21Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi:
―Tyú̱vam xa a̱ts miitseꞌe nna̱a̱jmada, pa̱n mjaanchjaꞌvidup xa veꞌe je̱ Nteꞌyam je̱tseꞌe mkame̱jtsvinmáyda je̱ts veꞌemeꞌe tyónju̱t juuꞌ veꞌe mꞌamó̱tudup, ka ya̱ꞌa̱jyap tseꞌe mꞌo̱ꞌyixjadap je̱tseꞌe xtóndat juuꞌ a̱tseꞌe je̱ higo ku̱p tu̱ntuujnja, mꞌo̱ꞌyixju̱duvapeꞌe je̱tseꞌe ya̱ ko̱pk xna̱a̱jmadat: “Ke̱ꞌe̱ku̱ je̱ts nayꞌapómaja je̱m maaxy na̱jo̱o̱tm”, ax veꞌem tseꞌe tyónju̱t. 22Ax nu̱jom tseꞌe pa̱n ti veꞌe mꞌamó̱tudup je̱ Nteꞌyam ku veꞌe mtsapko̱tsta, pa̱n mjaanchjaꞌvidup tseꞌe je̱ts veꞌemeꞌe tyónju̱t juuꞌ veꞌe mꞌamó̱tudup, tónjupts je̱ꞌe̱ veꞌe.
Je̱ kutojku̱n juuꞌ veꞌe je̱ Jesús jyayejpp
(Mr. 11.27‑33; Lc. 20.1‑8)
23Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús tya̱jki je̱p ma̱ja̱ tsaptu̱jkp. Ax namvaat tseꞌe je̱p yakꞌixpu̱k, vanꞌit tseꞌe vyinkutá̱mijidi je̱ teeꞌta̱jk je̱ vyintsa̱nda je̱ts je̱ israeejlit je̱ myú̱jit jáyuda, je̱tseꞌe je̱ Jesús du̱ꞌamo̱tutú̱vidi:
―¿Pa̱n tseꞌe tu̱mna̱ꞌmu̱xju̱ je̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe xtónu̱t? ¿Pa̱neꞌe ya̱ kutojku̱n mmo̱o̱jyjup?
24Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌatso̱o̱jvjidi:
―Nay veꞌempats a̱tseꞌe nvaampa je̱ts a̱tseꞌe xꞌatso̱o̱vduvat. Pa̱n xꞌatso̱o̱vdupts a̱tseꞌe, vanꞌitts a̱ts miitseꞌe nvaajnjadat je̱ts pa̱n a̱tseꞌe ya̱ kutojku̱n xmo̱o̱yp je̱ts a̱ts ya̱ꞌa̱ veꞌe ntun. 25¿Pa̱n tseꞌe je̱ Juan je̱ kutojku̱n mo̱o̱jyju je̱tseꞌe je̱ jayu du̱yakna̱pé̱tu̱t? ¿Je̱ Nteꞌyameꞌe, ukpu̱ je̱ jayu veꞌe?
Ax vanꞌit tseꞌe du̱ko̱jtsmojkti. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe ñavyaajnjidi:
―¿Vintso̱seꞌe ku̱nvaꞌnumda? Pa̱n vaꞌnumdup xa veꞌe je̱ts je̱ Nteꞌyameꞌe mo̱o̱jyju je̱ kutojku̱n, jidu̱ꞌu̱m tseꞌe xnu̱u̱jmimdat: “¿Tya̱jx tseꞌe xkajaanchjaꞌvidi juuꞌ veꞌe je̱ Juan kyo̱jts?” 26Ax pa̱n vaꞌnumdup tseꞌe je̱ts je̱ jayu veꞌe je̱ kutojku̱n mo̱o̱jyju, ntsa̱ꞌkimdupts u̱u̱ꞌmeꞌe je̱ nu̱may jayu, ku̱x veꞌemeꞌe anañu̱joma du̱jaanchjávada je̱ts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Juan yꞌijt.
27Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱vdi je̱ts kaꞌa veꞌe du̱nu̱jávada je̱ts pa̱neꞌe je̱ kutojku̱n mo̱o̱jyju je̱ Juan je̱tseꞌe je̱ jayu du̱yakna̱pé̱tu̱t. Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi:
―Kaꞌats a̱tseꞌe nꞌavaꞌnivat je̱ts pa̱n a̱tseꞌe ya̱ kutojku̱n xmo̱o̱yp je̱ts a̱tseꞌe veꞌem ntun.
Toꞌk je̱ jayu ma̱a̱t nu̱me̱jtsk je̱ myajntk tukmuꞌaꞌixmojkin
28Je̱tseꞌe jyaaꞌkvaajñ:
―¿Vintso̱s ya̱ꞌa̱ veꞌe xvinmó̱tuda? Je̱m xa veꞌe toꞌk je̱ yaaꞌtya̱jk, nu̱me̱jtsk tseꞌe je̱ myajntk. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe je̱ kyo̱o̱p majntk du̱nu̱u̱jmi: “Na̱jkxu̱ mtunu̱ je̱m tsaaydum kam jo̱o̱tm.” 29Vanꞌit tseꞌe yꞌatsa̱a̱jv: “Kaꞌa a̱tseꞌe nna̱jkxuvaꞌañ.” U̱xꞌo̱o̱k tseꞌe vyinmayu̱mpijt je̱tseꞌe o̱jts je̱m tyun. 30Ax vanꞌit tseꞌe du̱nu̱u̱jmiva nay vanxú̱pjyam jadoꞌk je̱ myajntk. Ax jidu̱ꞌu̱mts je̱ꞌe̱ veꞌe yꞌatso̱o̱jvji: “Na̱jkxup a̱ts.” Ax kaꞌa tseꞌe ñu̱jkx. 31¿Pa̱n tseꞌe du̱toon juuꞌ veꞌe je̱ tyeeꞌ cho̱jk?
Vanꞌit tseꞌe yꞌatso̱o̱vdi:
―Je̱ꞌe̱ veꞌe juuꞌ veꞌe mutooꞌva̱jkp yaknu̱u̱jmi.
Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi:
―Veꞌem xa miitseꞌeda ax joꞌn je̱ yaaꞌtya̱jk je̱ myajntk juuꞌ veꞌe du̱katoon juuꞌ veꞌe je̱ tyeeꞌ cho̱jk. Napya̱a̱jmju̱du veꞌe je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm je̱ kupa̱ꞌmu̱n pa̱kmojkpada je̱ts je̱ ko̱ꞌo̱tya̱ꞌa̱xapta; ax nu̱yojk tsoꞌoxts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱tseꞌe je̱m mꞌíttat. 32Ku̱x je̱ꞌe̱ xa veꞌe je̱ Yakna̱pe̱jtpa Juan ñu̱ꞌo̱jts je̱tseꞌe mtukꞌíxjadat vintso̱ veꞌe je̱ Nteꞌyam du̱tsa̱k je̱tseꞌe mjoojntykadat, kaꞌats miits je̱ꞌe̱ veꞌe xjaanchjaꞌvidi, ax jyaanchjaꞌviduts je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ kupa̱ꞌmu̱n pa̱kmojkpada je̱ts je̱ ko̱ꞌo̱tya̱ꞌa̱xapta. Ax ó̱yamts miitseꞌe xjaꞌixti ku veꞌe vyinmayu̱mpijtti je̱tseꞌe ñapya̱a̱jmjidi je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm, kaꞌats miitseꞌe veꞌem xtoonduva, kaꞌa tseꞌe xjaanchjaꞌvidi juuꞌ veꞌe je̱ Juan kyo̱jts.
Je̱ ko̱ꞌo̱y toompata̱jk tukmuꞌaꞌixmojkin
(Mr. 12.1‑12; Lc. 20.9‑19)
33’Amo̱tunaxta jadoꞌk ya̱ tukmuꞌaꞌixmojkin: Toꞌk xa veꞌe je̱ jayu du̱pu̱u̱jm je̱ tsaaydum kam, je̱tseꞌe du̱yaknaaꞌtujk, je̱tseꞌe je̱ jot du̱pu̱u̱jm je̱p tsaja̱a̱tp joma veꞌe je̱ tsaaydum yakvinma̱a̱ꞌkxu̱t, je̱tseꞌe toꞌk je̱ pa̱ts ka̱jxm du̱pu̱u̱jm joma veꞌe je̱ chaaydum kam yaknu̱ꞌíxat. Vanꞌit tseꞌe du̱tukma̱a̱tko̱jtsmojkti je̱ yoova toompata̱jk pa̱n vinxu̱peꞌe tyukka̱daꞌakjadat ku veꞌe du̱pa̱kmóktat je̱ tsaaydum ta̱a̱jm. Vanꞌit tseꞌe jékum ñu̱jkx.
34’Ku veꞌe je̱ tsaaydum tok aats du̱paaty, vanꞌit tseꞌe je̱ kyuká̱tsivada du̱kejx je̱tseꞌe na̱jkx je̱ yoova toompa du̱ꞌamó̱tuda pa̱n juuꞌ veꞌe tukka̱daakjup. 35Ax myajtstu tseꞌe je̱ kuká̱tsivada: je̱m tseꞌe juuꞌ veꞌe vyo̱jptu, je̱mpa tseꞌe juuꞌ veꞌe yakꞌo̱o̱ꞌktu, nay je̱mpa tseꞌe juuꞌ veꞌe chakaꞌtstu. 36Vanꞌit tseꞌe je̱ tsaaydum kam je̱ vyintsá̱n du̱jaaꞌkke̱jxnuva je̱ kyuká̱tsivada. Nay vanxú̱pjyam tseꞌe yaktoondinuva nu̱jom juuꞌ veꞌe kye̱jx.
37’Ax tun u̱xꞌo̱o̱kani tseꞌe je̱ myajntk du̱kejx. Jidu̱ꞌu̱m tseꞌe vyaajñ: “Vyintsa̱ꞌa̱gadap ijk je̱ꞌe̱ vineꞌe a̱ts ya̱ nꞌónu̱k.” 38Ax ku tseꞌe du̱ꞌixti je̱ tsaaydum kam je̱ vyintsá̱n je̱ myajntk, jidu̱ꞌu̱m tseꞌe ñavyaajnjidi: “Ya̱ꞌa̱ xa veꞌe tukka̱dakká̱xjup ya̱ tsaaydum kam. Vaꞌan du̱yakꞌo̱o̱ꞌkumda je̱tseꞌe nje̱ꞌe̱imdat ya̱ tsaaydum kam.” 39Vanꞌit tseꞌe du̱majtsti je̱tseꞌe du̱yakpítsumdi joma veꞌe je̱ tsaaydum kam, je̱tseꞌe du̱yakꞌo̱o̱ꞌkti.
40Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús yꞌamo̱tutú̱vijidi:
―¿Vintso̱seꞌe tyónjadat je̱ tsaaydum kam je̱ vyintsá̱n?
41Je̱tseꞌe yꞌatso̱o̱vdi:
―Yakjayꞌo̱o̱ꞌkká̱xjadap xa veꞌe katukma̱ꞌa̱tum je̱ ko̱ꞌo̱y toompata̱jk je̱tseꞌe je̱ viijnk yoova toompa du̱pá̱mu̱t.
42Vanꞌit tseꞌe je̱ Jesús ña̱ꞌmu̱xjidi:
―Ta̱ miitseꞌe xko̱tsta je̱ Kunuuꞌkx Jatyán juuꞌ veꞌe vaamp:
Je̱ o̱y tsaaj juuꞌ veꞌe je̱ po̱jtspata̱jk myaso̱o̱ktinu,
je̱ꞌe̱ tseꞌe o̱jts yakpu̱m joma veꞌe du̱nu̱vinko̱pkiku̱x je̱ ma̱ja̱ tsapta̱kpa̱ts.
Je̱ Ma̱ja̱ Vintsá̱n xa ya̱ꞌa̱ veꞌe du̱toon,
ax je̱ ma̱ja̱ atú̱vats ya̱ꞌa̱ veꞌe juuꞌ veꞌe nꞌíxumdup.
Ta̱ miits ya̱ꞌa̱ veꞌe xko̱tsta, ¿veꞌem xaja? 43Miits xa veꞌe mꞌuktukka̱daakju̱du je̱tseꞌe ku̱mꞌijtti je̱m je̱ Nteꞌyam yꞌam kya̱ꞌm. Ax kaꞌa tseꞌe je̱m mꞌíttat; je̱ Nteꞌyam tseꞌe du̱vinko̱o̱n je̱tseꞌe je̱m yꞌijttinit je̱ jayu juuꞌ veꞌe kuva̱jkju̱dup. 44Pa̱n pa̱n xa veꞌe kítup je̱ja tsaku̱jx, tukta̱jiká̱xup tseꞌe; ax pa̱n pa̱n tseꞌe je̱m ñiꞌkxm je̱ tsaaj naxka̱daakp, je̱ naxvay joꞌn tseꞌe tyaannit je̱ jayu.
45Ku veꞌe je̱ teeꞌta̱jk je̱ vyintsa̱nda je̱ts je̱ fariseota̱jk du̱ꞌamo̱tunajxti, vanꞌit tseꞌe du̱nu̱jaꞌvidi je̱ts je̱ꞌe̱ ka̱jxta veꞌe ya̱ tukmuꞌaꞌixmojkin du̱ka̱jts; 46jyamatsuvaandu tseꞌe, ax kaꞌa tseꞌe veꞌem du̱toondi ku̱x cha̱ꞌkidupeꞌe je̱ nu̱may jayu je̱ꞌe̱ ka̱jx ku veꞌe je̱ nu̱may jayu du̱jaanchjaꞌvidi je̱ts je̱ Nteꞌyam je̱ yꞌayook ko̱jtsnajxpa je̱ꞌe̱ veꞌe je̱ Jesús.
Одоогоор Сонгогдсон:
Mateo 21: mtoDBL
Тодруулга
Хуваалцах
Хувилах
Тодруулсан зүйлсээ бүх төхөөрөмждөө хадгалмаар байна уу? Бүртгүүлэх эсвэл нэвтэрнэ үү
© 1989, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.