Lezgi - 2018 IBT (NT) Non Drama

Lezgi - 2018 IBT (NT) Drama

Агъзурралди инсанар кӀватӀ хьана, сада сад чуькьуьзвай арада Исади сифтедай Вичин тилмизриз лугьуз хьана:
– Фарисейрин маядикай, яни абурал кьве чин хьуникай мукъаят хьухь! Ашкара тежедай гьич са затӀни ва малум тежедай чинебан гьич са карни авайди туш. Гьаниз килигна буьркьвеба вуч куьне лагьанатӀа, гьадан ван эквеба жеда ва кӀвале куьне япал вуч лагьанатӀа, гьадакай кӀвалин чӀередилай хабар акъатда.
За квез, Зи дустариз, лугьузва: инсан яна рекьизвайбурукай кичӀе жемир, кьинилай гъейри абурулай маса кар алакьдач. Амма нихъай кичӀе хьана кӀандатӀа, За квез лугьуда: кьена жегьеннемдиз ракъурдай къуват авай анжах Садакай кичӀе хьухь. Эхь, лугьузва За квез, гьа Гьадакай кичӀе хьухь.
Вад нуькӀрен къимет кьве къара пул тушни? НуькӀерикай садни Аллагьдин рикӀелай фенвач. Куь кьилелни гьикьван чӀарар алатӀа гьисабнава; гьа икӀ, квез кичӀе жемир: куьн нуькӀерилайни гзаф артух я.
Лугьузва За квез: инсанрин вилик Зун ни ихтибардалди кьабулзаватӀа, гьам Аллагьдин малаикрин вилик Инсандин Хцини гьакӀ кьабулзава. Инсанрин вилик ни Закай кьил къакъудайтӀа, Аллагьдин малаикрин вилик Инсандин Хцини адакай кьил къакъудда.
Инсандин Хцикай чӀуру гаф лагьайтӀа, лагьайдалайни гъил къахчуда; амма Пак Руьгьдикай ни аси гафар авуртӀа, адалай гъил къахчудач.
Куьн синагугриз, гьакимрин ва гуж гвайбурун патав гъайила, абуруз гьикӀ ва вуч жаваб гудатӀа лугьуз къайгъудик жемир. Гьа чӀавуз куьне вуч лагьана кӀандатӀа, гьам квез Пак Руьгьди лугьуда.

Халкьдин арадай сада Исадиз лагьана:
– Муаллим! Зи стхадиз лагь хьи, ада захъ галаз ирс пай авурай.
– Эй инсан, – лагьана Исади, – куь мал-мулк паюн, куь гьахъ-дуван авун Зи хиве тунвайди вуж я?
– Килиг, – хълагьна Исади халкьдиз, – пулунихъ-девлетдихъ къаних жемир, инсандин уьмуьр адан мал-девлетдилай аслу жедач.
Исади абуруз са кьиса ахъайна:
– Девлет авай са инсандин никӀи хъсан бегьер гъана. Адани вичи вичикди веревирдер авуна: «Вучда? Зи чилерин майваяр кӀватӀна хуьдай чка захъ авач». «Ингье за вучдатӀа аку, – фикирна ада, – жуван гьамбарханаяр чукӀурна, гьабурулайни гегьенш чкаяр эцигда. Ана за жуван техил ва жувахъ авай-авачир вири хуьда. Жува жувазни лугьуда: Вуна ваз гзаф йисара менфят къачудай зурба няметар кӀватӀна: ял ягъа, неъ, хъухъ, кеф чӀугу». Амма Аллагьди адаз лагьана: «Эй ахмакь! Къе йифиз ви чан къачуда; вуна кӀватӀнавай кьванди нел гьалтда?» Аллагь патал ваъ, вич патал девлет кӀватӀдайдан кьилел гьа ихьтин крар къведа.


Исади Вичин тилмизриз лагьана:
– ИкӀ хьайила За квез лугьузва: вуч недатӀа лугьуз жуван чан патал ва вуч алукӀдатӀа лугьуз жуван беден патал къайгъуйрик жемир. Чан недайдалай артух я, беденни – пекерилай. КӀвагъриз килиг: абуру я цазвач, я гуьзвач; абурухъ я цадай, я бегьер хуьдай чкаяр авач, амма Аллагьди абуруз тӀуьн гузва. Квезни Аллагьди гуда! Куьн къушарилай артух тушни мегер? Кат-галтуг авуналди квевай нивай жуван уьмуьр са сятдин хьайитӀани артухариз жеда? Гьа икӀ, квелай и гъвечӀи кар хьайитӀани алакьдачтӀа, амайбурун къайгъу чӀугун куьз герек я? Бубуяр гьикӀ экъечӀзаватӀа килиг: абуру я зегьмет чӀугвазвач, я са затӀ хразвач. Амма За квез лугьузва хьи, гьихьтин иер пекер алай Сулейман пачагьни и цуькверикай садав гекъигиз хьун мумкин туш. Къе никӀяй экъечӀзавай ва пака къулаз вегьидай векьни Аллагьди акӀ чӀагурзаватӀа, Ада а векь квелай артух чӀагурзавани, эй иманда зайифбур! Гьа икӀ, куьн вуч неда, я тахьайтӀа вуч хъвада лугьуз, кат-галтугмир, я къайгъудикни жемир, тӀуьнихъ-хъунихъ и дуьньяда галтугзавайбур мажусияр я. Куь Бубадиз ибур квез герек тирди чизва. Гьавиляй куьне квез Аллагьдин Пачагьлугъ жагъура, амайди Ада квез кӀукӀни алаз гуда. КичӀе жемир, гъвечӀи кӀеретӀ! Вучиз лагьайтӀа квез Вичин Пачагьлугъ гун куь Бубадиз кӀанзава.
Жуван мулкар маса це ва садакьаяр пая. Гьадалди куьне квез цаварал куьгьне тежедай пулунин кисеяр ва куьтягь тежедай хазинаяр гьазурда. Анра ам я чуьнуьхдай угъри, я недай гъуьчӀ жедач. Куь девлет гьина аватӀа, куь рикӀни гьана жеда.


Куьн, юкьвара чӀулар туна, куькӀуьрнавай чирагъар гваз гьазур хьухь. Куьн мехъерикай хтана кӀанзавай чпин агъадал вил алай инсанриз ухшар хьухь, ам хтана рак гатанмазни адаз гьасятда рак ахъайдайвал. Чпин агъа кӀвализ хтайла, адаз уях яз жагъай лукӀар бахтавар я. За квез рикӀивай лугьузва: агъади, вичин пекер дегишарна, абуруз суфрадихъ эверда ва абуруз къуллугъда. ЛукӀарин иесидиз, кьуланфериз хтайлани, экв жедайла хтайлани абур уях яз жагъайтӀа, а лукӀар бахтавар я. Квез чидани, кӀвалин иесидиз угъри къведай чӀав чир хьанайтӀа, вичин кӀвал атӀуз тадачир. Куьнни гьазур яз хьухь: гьич квез хабарни авачиз Инсандин Хва хтана акъатда.
Гьа чӀавуз Петруди Исадиз лагьана:
– Я Агъа! И кьиса Вуна чаз лугьузвайди яни, я тахьайтӀа амайбурузни?
Реббидини лагьана:
– Лугьун хьи, агъади вичин кӀвалихъ гелкъвезвайбурун кьилел, абуруз вахтунда фу-яд гун патал, са кас эцигна. А кас вафа гвайди ва кьил авайди хьайитӀа, ада вуч ийида? Агъа кӀвализ хтайла, ам вичин хиве авай крарал машгъул яз жеда. Ахьтин кас бахтавар я. За квез рикӀивай лугьузва хьи, адан агъади вичин вири мал-мулкунин кьиле а кас акъвазарда. А касди вичи вичик «Зи агъа мукьвара ахкъатдач» лагьана, кӀвале вач-хъшаяр тир итимарни папар гатаз, кьадардилай артух нез, хъваз, хъивегьиз хьайитӀа, а касдин агъади, гьич виливни техуьзвай са юкъуз, гьич фикирдизни гъиз тежедай чӀавуз хтана, адаз векъи жаза гуда ва гьадазни, иман гвачирбуруз хьиз, гьа икӀ ийида.
Вичин агъадиз вуч кӀанзаватӀа чизвай, амма гьазур тахьана, а кар тавур кас гзаф гатанни ийида. Вичин агъадин мурад тийижиз, саймазвилелди са чӀуру кар авур лукӀ тӀимил гатада. Гьар низ гзаф ганватӀа, гьадавай гзаф кӀанни жеда; нив гзаф ихтибар вуганватӀа, гьадавай гзаф тӀалабни ийида.


Зун чилел цӀай куькӀуьриз атанвайди я, ам куькӀвенайтӀа Заз гзаф кӀандай! Амма Заз жедай чӀехи азабрин югъ вилик кума, а югъ атана алукьдалди Зи рикӀел залан пар жеда. Квез Зун и дуьньядиз ислягьвал гваз атанвайди хьиз авани? Ваъ, Зун инсанар чара ийиз атанвайди я! Гила кӀвале вад кас аваз хьайитӀа, абур кьве пай жеда: пуд кьведаз акси жеда, кьведни – пудаз. Буба хциз акси жеда, хвани – бубадиз; диде рушаз акси жеда, рушни – дидедиз; къари вичин сусаз акси жеда, свасни – вичин къаридиз.


Халкьдизни Исади лагьана:
– Рагъ экъечӀзавай патай къвезвай циф акурла, куьне «Марф къвада» лугьуда. Дуьз я. Кьибле патай гар акъатайла, куьне «Гзаф чими жеда» лугьуда. Дуьз я. Эй, кьве чин алайбур! Чилизни цавуз килигна гьихьтин гьава жедатӀа, квевай чириз жезва, бес гила гьихьтин вахт атанватӀа квевай кьатӀуз жезвачни?
Бес вучиз квевай куьн патал гьахъ-михьивал вуч ятӀа чириз жезвач? Вахъ галаз гьуьжетарзавайди галаз вун дувандиз фидайла, жезмай кьван адахъ галаз рекье туьхкӀуькӀ. АкӀ тахьайтӀа, ада вун дуванбегдин патав тухуда, дуванбегдини вун къазаматдардин гъиле твада, къазаматдардини вун къазаматханадиз вегьида. За ваз лугьузва: вал алай бурж эхиримжи чет кепекдал къведалди вахгун тавунмаз вун къазаматдай акъатдач.

နားေထာင္ပါ။ ЛукӀа 12