Luk 12
12
Mande Ebe Ganagana Ngulo Ingondale Teyi
(Matiyu 10:26-27)
1Nalu gulano, oni simoo bale ulungga oolengo, ende ende bidodo mayelo gooboongoolo, ebelolo telo ombuwolo. Yesusndo ootookoolo enengo sulena oni mande yunolo ewolo. Ye Parisi onilo ebe ganagana mande ngulo ingondale teyi! Ene oni doongeyemo ngu oni damoni nenengo keyootenggoku ngundilo tewanggoku, nguno ngu ebe ganagana tetenggo. Kootusina, ngu damoni elayaga tetenggoku, ngu endesina tunootewa. 2Oo bidodo imangoolo wiliyootoni oolooteku ngu, kootusina, ngu tunoo temukowa. Oo doobengootoni oolooteku ngu, kootusina, doobe wesiyootoni tunootetoni, oni nguya kenolo ingowanggo. 3Ngundilo ngulo, mande bidodo suwoo oolelikono ewonggoku ngu, oni simoo baledo sano tunoo elo ingowanggo. Mande bidodo yendo ya newendemo tolige kisikoso telo ingowonggoku ngu, onindo ende kewooloko dikalo, ngunonggo wesiyolo meno manggalu telo ewanggolo ewolo.
Oni Ene Anutlo Nangge Sosolewanggo
(Matiyu 10:28-31)
4Yesus mande gula ewolo. Ye nolo dobooguline, nondo yeno ngandilo eteno. Ye onindo goweyega nga uleyi kumootekungga ngulo ma sosolewelo. Ndatelo ngulo, ene kootusina, oo gula yeno teweloyi, ereremo kini. 5Oni ye ngulo sosoleweloyi ngu etuyelowano. Ye komo Anutlo sosoleyi, ngundo oni uleyi kumoowa. Kootusina, ene yanggangonidodo, ngundo oni yolo, de nombo ma kumooteku nguno oolongooni uwa. Yo, no yeno eteno. Ye komo Anutlo nangge sosoleyi. 6Ye ingoyi! Nu sibe bobodi kandegula ngu uliyi bodaga nangge (2 Toya 2 Toya). Ene Anutndo nu bobodi ngundilo ngu ma kapengo yewolo. 7Anutndo ye tabaye uyi ngu bidodo kandangemukoote. Ye ngulo ma sosolewelo. Anutndo nu bobodi ngulo ingolo sobowoolo oo yunooteku ngu, asa, ye ingootenggoku, ene ye nguya gome soboyelowalo ewolo.
Yesus Oowooyi Yootunolo Eweloyi Ngulo Damoni
(Matiyu 10:19-20,32-33; 12:32)
8Yesusndo ewolo. No mande gula nguya yeno eteno. Oni gulado simoo bale doongeyemo no oowoone yootunolo ewaku ngu, no Onilo Nangoni nguya ngu oningga ngulo oowooyi Anutlo Engel onino yootunolo ewano. 9Ene oni gula simoo bale doongeyemo, noya mande biyomi elo, no kootu nunowaku ngu, no nguya Anutlo oni Engel doongeyemo enedodo mande biyomi elo kootu inowano. 10Oni gulado no Onilo Nangoni yomooyinolo mandega ewoku, ngu andangeweloyimbolo yemboongewaku ngu, asa, Anutndo ngu oningga ngulo mbumbuwani andangeyinowa. Ene oni gula Yuka Kundingiyi yumooyinolo mandega ewaku ngu, Anutndo ngu oningga ngulo mbumbuwani hamoo oolengo ngu ma andangeyinowa. 11-12Ene oni gidalega ye yoyolo yambo ya newendemo yoyelo, ngundi, Gabman oni doongeyemo yoyelo, ngunonggo yoyolo oni oowooyedodomu nguno nguya yoyewanggoku ngu, asa, ye ma sosolelo ngandilo ma ingowelo. Noole ndatelo mandega elo nguno enengo mande ngu wongoowe utoni sawato? Noole mande ndatelo ewato? Elo, ma ingowelo ewolo. Yuka Kundingiyimbo ngu naluno nguno nangge, ye mande eweloyi ngu ingonduduyemo tunootetoni, ye ngu yolo eneno ewanggolo ewolo.
Oni Sitowiyedodo Teweloyimbolo Nangge Ingootenggoku Ngulo Mande Yamonggawo
13Nalu gulano, ngu oni simoo bale ulungga kewooloyemonggo oni gulado Yesusno elo ewolo. Oo etuyeloyingo oni, no ngandilo ingooteno. Gedo banemo etooga noolengo awanarimbolo oo sitowiku wesowooya gumi gidale no nunonilo ewolo. 14Ngundilo etoni, Yesusndo ngu oningga nguya ewolo. Onendo no sunggayetoni, no yengo oo wilikolo ngu wesowoolo bayetelo, ye yunoweloyi tabango noyewo? Ewolo. 15Ngundilo telo, Yesusndo simoo bale bidodomo ewolo. Ye ingondale teyi! Ye oo sitowi ulungga yowelo ko oo gidalegalo nguya doongeye ma ulu tewelo. Anutndo keda oluweloyiga ngu yunoote. Oo sitowi ngundo keda oluweloyi ngu uliyoweloyi, ereremo kini. Kini, oo sitowi ngu gowenayi nga hoolooweyeloyimbolo nangge yunoote. 16Yesusndo mande yamonggawo gulalo ewolo. Sitowidodo oni gulalo konimo oo ulungga enggemukowolo. 17Ngu sitowidodo oningga ngundo newendemonggo ingondudu telo ewa. No ndatelo tewano? Oowaline nga yeweloyi yane nguya kini. 18Ngu oningga ngundo enengo ingonduduno ingolo ewolo. Yo, no nenengo oowalilo ya nga toongoolo ya ululumu nangge yelo, nguno oowali bidodo yolo, nguno wata yewano. Nggile ko nenengo oo gome gome ngu yano nguno yetoowe oluwa. 19No ataga mete elo ingondudunemo ingowano. Nenengo oo gome gome ulungga oolooteku, ngalo ngu mooma oowooyingga oolengo yolo netoowe, ma kini tewa. No yolo nelo, sonoyi nguya yolo nelo, kengelolo, oni oni telo, oluwanolo ingowolo. 20Ene Anutndo kenolo enedodo ewolo. Ge wenonoyingo oni! Ataga suwoono ge kumoowa. Ngundilo tetoyi, gengo oo yomosiyolo yewoku ngu onendo yowa? Anutndo ewolo. 21Oo ngundilo yeno nguya tunootewa. Oni ene oo sitowi ulungga yolo enengo wata yetenggoku ngu, ene Anut nowoondoyemo hamoo teyingongga ngu kini. Anut doongeyimo ngu, ene owoolongo oolengo yetenggolo ewolo.
Mela Ngalo Oo Sitowi Oowalilo Ingondudu Ulungga Telo Ngulo Ingowatoku Teweloyi
(Matiyu 6:25-34)
22Yesusndo ngundilo elo, enengo sulena onikunolo ewolo. Ngundilo ngulo, no yeno eteno. Ye goweyebolo oo ngulo ye ma ingondudu ulungga tewelo. Noole ndawuga newato? Ngundi noole ndawuga kuduwoowato? Ngundilo elo, ye goweye ngalo ma ingondudu ulungga tewelo. 23Kedaga Anutndo yunoyingo ngu ulungga oolengo. Ngu oowali ngundi towikumba oo ngulo ingootenggoku ngu oo bobodi nangge. 24Ye nu yeyoya ingoyi. Ene ko telo oowali ma imitenggo. Ene oowali engge ma yolo gooboongoolo wata yetenggo. Ene Anutndo suwoo suwoo oowali oo yunolo muwooyeloote. Ye oni simoo bale ngando Anut doongeyimo ngu, nu oo ngu dagayelootenggo! Anutndo kuli watayi, ye towikumba, oo neweloyi, ya weleweloyi oo ngu yunowelo ingoote. 25Ye kewooloyemo nguno oni gulado enengo ingondudu telo, enengo keda oluweloyi ngulo nalu, ene mete suleyowa, bine? Kini, ye ereremo kini. 26Ngulo ngu, yendo oo bobodi ngundilo ngu ma tetenggoku, ndawugalo ye gidalegado ngundilo ingondudu ulungga tetenggo? 27Ye so uyi nakango nga yeyoya ingoyi. Ene yaki koyi telo towikumba ma tetenggo. Ngulo, no yeno eteno. Ye oolo ma ingondudu telo, ma hahangewelo. Kulimi Solomon ngu, ene towikumbani gome mesalango ngu bidodo tewolo. Ene ataga nga oo naka kenootenggoku, enengo so uyi nakango ngu Solomonlo ngu dagate. 28Yo, ulu so oo kono ooletenggoku ngu, ataga nangge oolelo dikatenggo. Yangeni ngu gumoolo de nombono oolongootoyi dewa. Kingo so ulu ngundilo ngu, Anutndo ngu gome nakangoyeloote. Ngundilo ngulo, ye komo gome ingoyi! Ye simoo bale yengo nowoondoyemo hamoo teyingo ngu bodaga nangge. Anutndo yengo nowoondoyi ulungga oolengo telo gome soboyeloote. 29Ngundilo ngulo, ye ndawuga ko sonongga neweloyi ngundilo ingondudu ulungga ma tewelo. 30Oni ende ende ngu, ene oo ngalo erewetenggo. Ene yengo Awaye Sambono oolootekungga, ngundo ngu yengo oo ngulo ingootenggoku ngu, oo ngu enendo hoolooweyelootoni yowanggo. 31Ene ye Anutlo nowoondoyemo hamoo teyingo nguno nowoondoye yelo, ngunonggo dobooguliye nguya mande nguno hoolooweyelolo elo yunolo ngu, asa, Anutndo oo sungo nguno hoolooweyelowalo ewolo.
Sambo Endemo Oo Gome Gooboongooweloyi, Ngulo Damoni
(Matiyu 6:19-21)
32Ye nolo nowoondoye hamoo teyingo oni wata bodaga nangge, ye ma sosolewelo. Yengo awayembo ene kuli enengo endega enengo simoo bale sobowooteku, ngu yunowelo yomosiyowolo. 33Yengo oo bidodo oni yunootoyiga uliyoyi, ngulo bobeye ngu yoya, owoolongo oni oolo wenonootenggoku, ngu hoolooweyeloya yunoyi. Ngu damoni gomengga melako ngano tetenggoku ngu, Sambo endemo ngu duwoo ma yokowa. Sambo endemo yakaka onindo oo gomemu ma yowanggo. Nguno kookoose ma tetoni, toowumbo nguya ngu ma netoni biyomi yewa. 34Yengo oo gome oolooteku musiyongga nguno, yengo nowoondoye nguya nguno yetoyi oluwa. Ye oo gome gome ngano oolooteku, ngulo hahangelo ingolo ngu, asa, nowoondoye ngu bidodo nguno domoolo oluwa. Ngundilo nguya ye Anutlo ko tewelo ngulo hahangelo ingootenggoku ngu, asa, yengo nowoondoyemo ngu bidodo Sambono oluwanggo. Yo, hamoo, Anutndo Sambo endemo musiyo metemi nguno noolengo oo gome yoonenengootoni oolootelo ewolo.
Doongedoongoodoongoo Telo Sobowoolo Oluweloyi
35-36Ye oo yomosiyoya doongedoongoodoongoo teya noolengo Sembunaye ulungga ngu sobowooya oodoyi, ene ombulo ko yoyoweloyi, ngu ko onindo enengo sobosobo oni ulungga sobowootenggoku ngundilo. Ene towikumba ingondale telo, yemulo, wanggayemo utombo gome gosiyolo, enengo solu kalo dowoolo oolootenggo. Ngundilo telo, oodoyi, enengo oni ulunggaku bale kameyoweloyi oo simbo ngu kinitetoni suwoo kewooloko ombulo, enengo ko onikuno yamako udoni, ya goosootoyi, nguno yeyootoni, doongedoongoodoongoo telo ootoolo, ngulo ene sodedonangge yamako goosooyinootenggo. 37Oni ulungga ngu ombulo, enengo sulena oniku yeyootoni, ma weleyingo doongetelo oodoyi yeyolo ngu, sulena oni ngu, ene oni oni tewanggo. No hamoo oolengo yeno eteno. Sulena oni enengombo kumba yemulo kimbonambo wanggaye gosiyolo, ya sembulibo sobowoolo oodoni, ombulo oo neweloyi yabano bibitetoyi, enengombo oowali yunowa. 38Ngu oni ulunggaku suwoo kewoolo oolengomo ombuwa, bine, ngundi, sengeweloyi telo, nu kootoori koletelo etoni nguno, bine, ombulo, enengo sulena oni yeyootoni, ma welewolo. Ngulo ngu, sulena oni ngu, ene mete oni oni tewanggo. 39Ye nga mande oo nga gome ingoyi! Ya sembuli ngu, ene yakaka oni ombuweloyi naluwo ingolo, ene ngulo doongedoongoodoongoo telo oluwa. Ndatelo ngulo, yakaka oni enengo yano ma ombuwelo elo ngulo. 40Ye komo ngulo suwoo suwoo doongeteya, doongedoongoodoongoo teya oliyi! Onilo Nangoni ngu nalu gulano ombuweloyi ngu, ye ma ingootoyi nguno ene ko ombuwalo ewolo.
Sulena Oni Gome ko Sulena Oni Biyomi Ngulo Mande Yamonggawo
(Matiyu 24:45-51)
41Pitando ewolo. Ulungga oo bidodo Sembuli Sembunaye, ge ngu mande yamonggawongga ngu nooledodo nangge ete, bine; ngundi simoo bale bidodo ete? Ewolo. 42Etoni, Ulungga oo bidodo Sembuli Yesus, ngundo mande gumi ewolo. Oone ngu newende gome sobosobo ootoolo enengo ko gome tete? Enengo oni ulungga, ngundo ngu oningga ngu yetoni, ngundo enengo ko oni ngu soboyelolo, nalu nenengo oolengo looguyimo ingolo oowali yunowa. 43Kootusina, oni ulunggaku ko yowoolengolo ombulo, ngu ko sobosobogaku kenootoni, ko kuli teloluwoku ngundilo telo oodoni kenolo ngu, asa, ngu sobosobo oninggaku ngu, ene oni oni ulungga teyinowa. 44Hamoo oolengo no yeno eteno. Oni ulungga, ngundo ko oni gome ngundilo kenolo, asa, enengo bobeye sitowi bidodo ngu sobosobo oningga ngu kandeyimo yetoni ngundo gome sobowoowa. 45Ene ngu ko oningga ngulo ingondudunimonggo ingowaku ngu, nenengo oni ulungga ngu sodedo ma ombuwalo ingolo, ngulo ene damoni yelo, ko oni simoo baleku yutolo, ene sono kowoo nelo, ngundo yeni wenonolo oluwa. 46Ene ngundilo telo ngu, enengo oni ulungga ngu ma sobowoolo oodoni, nalu gulano, enengo oni ulunggaku ko ombulo ngu, ko sobosobo oninggaku gome gome utolo yombuliyolo yolo oni enedodo ko gome ma sobowoolo oolootenggoku nguno yetoni oluwa. 47Ko sobosobo oninggakundo enengo oni ulungga ngulo ingonduduni koni damoni ngu gome oolengo ingooteku ngu, ene oo ma yomosiyolo enengo oni ulungga ngulo ingonduduni ma keyowolo. Ngundilo ngulo, enengo oni ulungga, ngundo gome gome utolo, uleni biyomi yewolo. 48Ene ko sobosobo oningga ngu, enengo oni ulungga ngulo ingonduduni ngu, ene ma ingolo, ngundilo ko biyomi telo, ngulo enengombo kowuli bodaga ngu yowa. Oni ene oo oowooyingga yowoku ngu, ene ngundilo nangge gumi oowooyingga wendangelo hoolooweyelowa. Simoo baledo oo ulungga oni gula kandeyimo yetoyi, gome sobowoowaku ngu, asa, ingootenggoku ngu oningga ngu, ene mete ko oo ulungga oolengo telo ngu gome sobowoowalo ewolo.
Yesus Ngu Oni Simoo Bale Wesowooyelowelo Ombuwolo
(Matiyu 10:34-36)
49No de kawelo melako ngano ombuwono. Nolo nowoondonemo ngu de solu delo sodedo denilo gome ingooteno. (Ene Anutlo mande keda gome mesalango ngulo ewolo.) 50Ene koletelo no onilo mbumbuwalo de mombi koolowoolo ogingoyingo ingolo kumoowano. Kumoowelo, ngulo nowoondone kowuli oolengo yetoni, ene ngu ma tunootewolo. 51Ye bine ngandilo ingootenggo? No melako ngano ombuwonomu ngu, imakeyingo damoni ngu yunowelo elo ma ombuwono. Kini, no yeno eteno. No mela ngano oni simoo bale wesowooyelowelo ombuwono. Gidalega Anutno nowoondoye hamoo tetoyi, gidalega nowoondoye hamoo ma tewonggo. 52Ataga nga naluno ngano, nga wesowooyeloweloyi damoni nga, ngu ngandilo. Oni gidalega nolo nowoondoyemo hamoo teweloyi ngulo ataga ko kootusina, oni simoongolo kandegula ya gulananggemo oodoyi, oni kabusa, ngundo oni elayaga nguya elo boguwootoyi, ko oni elayaga ngundo kabusayi nguya boguwoolo longgeyolo sungo sungo oluwanggo. 53Eweyimbo nangonimboya sanggili tetoni, nangonimbo eweyimboya sanggili tewa. Nemimbo nambonimboya sanggili tetoni, nambonimbo nemimboya sanggili tewa. Oni gula baleyibo, neboyiboya sanggili tetoni, ko nangoni baleyi enebana ootookoolo neboyiboya sanggili tewalo ewolo.
Oo Tunooteweloyi, Ngulo Sunggi
(Matiyu 16:2-3; Mak 8:11-13)
54Yesusndo simoo baleno elo ewolo. Ye Sambono goboole sa utekusina kenolo sodedo ingootenggo, sono ombuwalo ingootenggo. Ngundilo ingootoyi ngu, hamoo oolengo sono ombute. 55Sono medugu nalu kinitetoni, doogo ulungga mayetoni ngu, ye ingolo etenggo. Sa gookingo ulungga tewalo etoyi, ngundilo nangge tete. 56Ye ebe ganagana oni! Ye mela ngalo nalu sunggi oo ko samboga awelo nalu sunggi, oo ngu gome kenolo ingootenggo. Ene ndawugalo ngulo, ye nalu ngalo oo nga gome ma wilikolo kenolo ingootenggo? Ewolo.
Oni Yeya Sanggili Mande Etenggoku, Nguya Mande Yoonenengowanggo
(Matiyu 5:25-26)
57Ndawugalo yengombo ingondudu gome ma telo, ngunonggo damoni nenengo ngu wilikootenggo? 58Ye oni gulado yoyolo mande wilikoyingo onino ooloutoningga ngu, asa, ooleko nguno yengo nangge mande sodedonangge yomosiyoyi. Kinitetoni, enendo ye yoyolo mande wilikoyingo oni ulungga ngu kandeyemo yoyetoni, ngu oningga ngu enebana yoyolo, kumba ootuwoo oni kandeyemo yoyetoyi, enendo yoyolo, oololo ya biyomimo yoyewanggo. 59No ye eteno! Ye ya biyomi ngu sodedo ma yokolo sawanggo! Ye komo koletelo yengo weti ululu ko weti bobodi ngu bidodo wendangemukoya yokoyi! Elo ewolo.
Obecnie wybrane:
Luk 12: rwoKNT
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
© 2001, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.