Dzieje 14
14
1 # Dz 13,5.45 W Ikonium Paweł i Barnaba postąpili według tego samego schematu. Najpierw udali się na miejsce zgromadzeń lokalnej społeczności żydowskiej, gdzie przemawiali. W wyniku tego mnóstwo Żydów oraz prozelitów złożyło swoją ufność w Chrystusie. 2#Dz 13,45; 1 Tes 2,14; 2 Tm 3,11Jedynie ludzie z religijnego establishmentu okazali się oporni. Ci nie tylko nie ulegli Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie, lecz podburzyli miasto i złością napełnili serca pogan, kierując w ten sposób ich gniew przeciwko wierzącym w Chrystusa. 3#Mk 16,17‐20; Dz 4,29‐30; Dz 19,11; Dz 20,24.32; Hbr 2,4Jednak Paweł i Barnaba, pomimo tej presji, pozostali tam dość długo, odważnie przemawiając w imieniu PANA i głosząc Jego łaskawość. On zaś potwierdzał ich nauczanie znakami oraz cudami, jakich dokonywał za ich wstawiennictwem#Dosł. „przez ich ręce”.. 4#Mt 10,35‐36; Dz 28,24W konsekwencji cała społeczność miasta podzieliła się na dwa obozy. Jedni opowiadali się po stronie religijnych Żydów, drudzy zaś po stronie wysłanników#Gr. apostolos. Chrystusa. 5#Dz 14,19; Dz 20,3; 2 Tm 3,11Po pewnym czasie wściekłość nieprzejednanych żydowskich fanatyków religijnych#Dosł. „Judejczyków”. Łukasz, podobnie jak Apostoł Jan, wyraźnie rozróżnia poszczególne grupy etniczne Żydów. Inaczej nazywa tych z Galilei, a inaczej tych z Judei. W jego ustach określenie „Judejczycy” (gr. Judaioi) odnosi się do tych Żydów, którzy sprawowali władzę zarówno świecką, jak i religijną. Często ma ono sens elit polityczno–religijnych. We współczesnym świecie możemy odnaleźć pewną analogię do tej sytuacji. Napięcie, jakie panowało między Galilejczykami a Judejczykami, można w jakiejś mierze przyrównać do konfliktu istniejącego w Rwandzie między dwiema grupami etnicznymi: Hutu i Tutsi. Obie grupy, podobnie jak kiedyś Judejczycy i Galilejczycy, mówią tym samym językiem (choć akcent galilejski był nieco inny niż judejski) i w swym obszarze kulturowym nie mają żadnych istotnych różnic w tradycji czy religii. A jednak pewne, zupełnie drobne, cechy zewnętrzne (w tym akcent) oraz status klanowy i majątkowy zdecydowały o tym, że Tutsi (chociaż są w mniejszości) trzymają w swych rękach większość wpływów i urzędów państwowych. Pomimo znikomych różnic każdy w Rwandzie wie, kto jest Hutu, a kto Tutsi. Podobny podział w Izraelu sięgał czasów tzw. podzielonego królestwa, gdy naród żydowski rozdzielił się na dwa osobne i walczące ze sobą królestwa (ok. 930 r. p.n.e.): Północne, zwane też Izraelem (składające się z dziesięciu plemion), i Południowe, zwane Judą (w którego skład weszli potomkowie Judy i Beniamina). Historycznie tereny, które kiedyś należały do Królestwa Południowego, stały się z czasem tzw. Judeą, a ich mieszkańcy Judejczykami. W przekładach polskich ta różnica przeważnie ginie, gdyż słowo „Judejczycy” powszechnie tłumaczone jest jako „Żydzi”, choć nie całkiem oddaje to skomplikowany układ relacji etniczno‐społeczno‐politycznych, jakie wówczas panowały w Izraelu. Wielu Żydów w diasporze (tzn. mieszkających w rozproszeniu poza Izraelem) nie było Judejczykami, jednak ci ostatni wszędzie, tak jak w Jerozolimie, przejmowali stery i wpływy w lokalnych żydowskich społecznościach. stała się tak wielka, iż – łącząc swe siły z poganami oraz lokalnymi władzami – postanowili doprowadzić do ukamienowania Pawła i Barnaby. 6#Mt 10,23Gdy ci dowiedzieli się o tym, natychmiast stamtąd uciekli i udali się do kolejnych miast w Likaonii#Kraina w południowocentralnej części Azji Mniejszej, granicząca od południa z Cylicją. – Listry, Derbe#Listra, Derbe – obydwa miasta leżą w Likaonii, na południe od Ikonium. Od Ikonium do Listry jest ok. 40 km, od Listry do Derbe ok. 50 km. i innych w tym rejonie. 7W nich także głosili Dobrą Wiadomość o ratunku w Chrystusie.
8W Listrze spotkali pewnego człowieka, który od urodzenia miał bezwładne nogi, w związku z czym nigdy dotąd sam nie chodził. 9#Mt 9,28Ten, przyniesiony na spotkanie z Pawłem, przysłuchiwał się jego nauczaniu. Gdy Apostoł zobaczył, iż w owym człowieku zrodziło się zbawienne#Dosł. „wiodące do zbawienia” (gr. sodzo). Słowo sodzo można tłumaczyć nie tylko jako „zbawienie”, ale również jako „uwolnienie”, „uzdrowienie”. Wszystkie te terminy razem opisują uwolnienie człowieka z mocy i niewoli grzechu, którego najważniejszym skutkiem jest duchowe uzdrowienie oraz nowe życie w Chrystusie. Zdarza się (choć nie jest to zasada), że obrazem tego najważniejszego, wewnętrznego uzdrowienia bywa również uzdrowienie zewnętrzne (fizyczne). Chociaż w Chrystusie Bóg zawsze daje pełne wewnętrzne uzdrowienie, to jednak zewnętrzne uzdrowienia zdarzają się tylko wówczas, gdy leżą one w Bożych planach i mają służyć szczególnemu świadectwu Jego mocy, potęgi i chwały. Warto zwrócić tu uwagę, że uzdrowienia zewnętrzne zaliczają się do kategorii „znaków” Bożej mocy, lecz zasadniczym planem Bożym jest to, by ludzie żyli wg zaufania (wiary), jakie składają w Chrystusie, a nie wg „znaków”. To wiara w Chrystusa (a dokładnie rzecz biorąc, zaufanie Chrystusowi) jest tym, co otwiera człowiekowi dostęp do odwiecznego i nieskończonego Bożego Życia, a ci, których „wiara” bazuje jedynie na cielesnych doświadczeniach (znakach) doczesnego życia, są bardziej godni pożałowania niż wszyscy niewierzący (por. 1 Kor 15,19). zaufanie do Chrystusa, 10głośno mu nakazał:
— Stań prosto na swych nogach!
Wtedy człowiek ów poderwał się i zaczął chodzić. 11Gdy lud zobaczył, co się wydarzyło, zaczął krzyczeć po likaońsku:
— Bogowie przybrali ludzką postać i zstąpili tu do nas!
12Od tej chwili Barnabę zaczęli nazywać Zeusem#W mitologii greckiej Zeus był najwyższym bogiem (łac. Deus Optimus Maximus – D.O.M.). W mitologii rzymskiej postać ta była identyfikowana z Jupiterem. W świątyni Jowisza Kapitolińskiego w Rzymie widniała podobna inskrypcja I.O.M. – łac. Iovi Optimo Maximo – Jowiszowi Najlepszemu, Największemu. Niestety, gdy od czasów cesarza Teodozjusza na zrębach starożytnej religii rzymskiej rodziły się struktury nominalnej organizacji kościelnej, w której autorytet duchowy powiązany został z piastowanym stanowiskiem, i popularne stało się adaptowanie dawnych koncepcji religii rzymskiej do nowych potrzeb kultycznych, akronim D.O.M. również odżył, otrzymując odświeżone znaczenie Deo Optimo Maximo (Bogu Najlepszemu, Największemu). W tej postaci zaczął pojawiać się jako inskrypcje na budynkach sakralnych oraz cmentarnych nagrobkach., a Pawła – Hermesem#Hermes – w politeistycznej religii Greków był bogiem posłańcem, który często przekazywał ludziom wolę innych bogów, a także patronował sztuce oratorskiej. Ukazana tu reakcja mieszkańców Listry oraz kapłana Zeusa wynikała bezpośrednio z wierzeń mitologicznych, które tamtejszy lud mocno kultywował. Według tych legend Filemon i Baucis, małżeństwo mieszkające w Likaonii, udzielili gościny Zeusowi i Hermesowi, gdy ci przybrali ludzką postać. W Ap 2,12‐13 Jezus nazywa świątynię Zeusa w Pergamonie mianem „tronu szatana”., gdyż to on wyróżniał się zdolnością krasomówczą. 13W tym czasie kapłan Zeusa ze świątyni, która leżała poza murami Listry#To znaczy, że w mieście były jeszcze inne sanktuaria tego bożka., przyprowadził pod bramę miejską byki pięknie przyozdobione wieńcami#W religii Greków zwierzęta ofiarne zdobiono m.in. wieńcami. i wraz z tłumem chciał złożyć je w ofierze ku czci Barnaby i Pawła. 14Gdy wysłannicy#Gr. apostolos. zobaczyli, co się dzieje, rozdzierając swe szaty#Rozdarcie szat było w kulturze żydowskiej wyrazem oburzenia i ubolewania. Tu wyrażało sprzeciw wysłanników Jezusa wobec próby ich deifikacji przez lud. Podobne zwyczaje z rozdzieraniem szat panowały w dawnych czasach w Polsce, co wymownie zilustrował Matejko na obrazie „Rejtan – upadek Polski”., rzucili się w tłum z głośnym krzykiem, aby ich powstrzymać. 15#Wj 20,11; Iz 37,16; Mt 16,16; Dz 10,26; 1 Tes 1,9; Ap 14,7I tak wołali:
— Ludzie, cóż to czynicie?! Popatrzcie, przecież jesteśmy zwykłymi śmiertelnikami, tak samo jak i wy, a Dobrą Wiadomość o ratunku w Chrystusie głosimy wam po to, byście odstąpili od wszelkich bezrozumnych kultów, w których tkwicie, i zwrócili się do Jedynego Boga, który jest Żywy i Prawdziwy! On bowiem jest Stwórcą nieba, lądów oraz mórz i wszystkiego, co się w nich znajduje#Por. Wj 20,11; Ps 146,6.! 16#Ps 81,12; Dz 17,30I chociaż przez całe wieki pozwalał, by ludzie mogli swobodnie korzystać z wolności, którą im darował – przez co ludy i narody całymi pokoleniami błąkały się własnymi ścieżkami – 17#Ps 147,8; Jr 5,24; Rz 1,20to jednak nigdy nie poniechał dawania świadectwa o sobie#Por. Rz 1,19‐20.. Ciągle bowiem wyświadczał im dobro#Paweł wskazuje na ważną cechę Boga: ofiarną miłość (gr. agape), która nie jest uczuciem, ale wyborem „czynienia dobra, pomimo że...”., zsyłając deszcz z nieba i dając obfitość w czasach zbiorów. W ten sposób sycił ich pokarmami, a serca napełniał radością! Również i wy doświadczaliście tego wszystkiego!
18Tak do nich przemawiając, udało się im w końcu, chociaż z wielkim trudem, powstrzymać tłum od złożenia im ofiary.
19 # Dz 13,45; Dz 17,13; 2 Kor 11,24‐27; 1 Tes 2,14; 2 Tm 3,11 Niedługo po tym wydarzeniu zjawili się w Listrze zawistni Żydzi z Antiochii oraz Ikonium. Podjudzili oni pospólstwo do tego stopnia, iż pochwycili Pawła, ukamienowali go#Ten sam tłum, który wcześniej próbował złożyć Pawłowi boską cześć, kilka dni później chciał go ukamienować. Tego samego doświadczył Jezus. Gdy wjeżdżał do Jerozolimy w niedzielę, był owacyjnie witany przez tłum, a ten sam tłum już w piątek krzyczał do Piłata: „Ukrzyżuj go!”. W jednym i drugim wypadku tłum był zręcznie manipulowany., a następnie wywlekli poza miasto i porzucili, sądząc, że jest martwy. 20Kiedy jednak uczniowie Chrystusa troskliwie się nim zajęli, doszedł do siebie i wrócił do miasta. Następnego dnia razem z Barnabą wyruszyli do Derbe. 21#Mt 28,19Tam również głosili Dobrą Wiadomość o ratunku w Chrystusie i pozyskali dla PANA znaczną liczbę uczniów. W końcu wyruszyli w drogę powrotną przez Listrę, Ikonium i Antiochię Pizydyjską. 22#Mt 7,14; Mt 10,22; Dz 11,23; 1 Tes 3,2‐3; 2 Tm 3,12Wszędzie zaś umacniali serca uczniów i zachęcali ich do ufnego trwania w PANU, wyjaśniając, że tylko ci, którzy wytrwają na tej drodze – pomimo doświadczanych przeciwności i bolesnych utrapień – wejdą do Bożego Królestwa#Por. Mt 10,22; Mt 24,13; Mk 13,13; Ap 2,7.11.17.26; Ap 3,5.12.21; Ap 21,7.. 23W każdej społeczności wyznaczali#Gr. cheirotoneo – dosł. „wyznaczać przez podniesienie rąk”. Czasownik ten powstał ze złożenia (a) rzeczownika cheir – „ręka”, który w Biblii nadzwyczaj często jest metonimią władzy i potęgi (szczególnie w syntaksie ze słowem „Bóg”), oraz (b) czasownika teino, co znaczy: „mocno ciągnąć”, „czynić wysiłek”, „wyciągać”, „rozciągać”, „kierować”, „podążać”. Niektórzy tłumaczą cheirotoneo jako „nakładanie rąk”, co w obecnej interpretacji ma oparcie bardziej w tradycji pielęgnowanej przez tzw. osoby duchowne niż w samym tekście biblijnym. Delegowanie odpowiedzialności wiązało się z oficjalnym powołaniem konkretnego człowieka do służby i desygnowaniem go do wykonania konkretnych zadań. Taka osoba musiała być nie tylko dojrzała w wierze, ale i przygotowana do posługi, do której była powoływana. Delegowania uczniów do realizacji określonych celów w imieniu wspólnoty dokonywali jej zwierzchnicy. W dzisiejszych czasach jest to porównywalne z wręczeniem oficjalnego dokumentu nominującego do pełnienia określonej funkcji. Są oczywiście grupy, które w tłumaczeniach biblijnych używających określenia „nakładanie rąk” doszukują się jakiegoś mistycznego „przekazywania namaszczenia Duchem Bożym”. Tego typu interpretacje nie wytrzymują jednak ani testu historycznego, ani funkcjonalnego. Zbyt wiele osób, na które przez tysiąclecia „nakładano ręce”, udowodniło, że w ich działaniu nie było żadnego namaszczenia Duchem Bożym, a ich życie nie miało nic wspólnego z uświęceniem, do którego zawsze wiedzie Duch Świętego Boga. zwierzchników, a po modlitwach połączonych z postem powierzali ich PANU, upewniając się wcześniej, iż są to ludzie, którzy mocno związali się z Jezusem.
24Po przejściu krainy pizydyjskiej przybyli do rejonu zwanego Pamfilią. 25#Dz 13,2‐3Gdy już ogłosili Słowo Boże w Perge, udali się do Attalii#Miasto portowe w Pamfilii (obecnie są to tereny tureckiej riwiery w Anatolii), niedaleko Perge. Obecnie Attalia nosi nazwę Antalya.. 26#Dz 13,1‐3Stamtąd odpłynęli statkiem do Antiochii Syryjskiej, skąd, w wyniku działania Bożej łaski, wyruszyli do realizacji dzieła, które właśnie dokończyli. 27#Dz 11,18; Dz 15,4.12; 1 Kor 16,9; Kol 4,3; Ap 3,8Gdy dotarli na miejsce, zwołali braci i siostry w wierze, by wszystkim opowiedzieć, czego Bóg dokonał podczas ich wyprawy. Szeroko opisywali, jak otwierał On serca pogan, by mogli z pełnym zaufaniem przystępować do Niego. 28I pozostali w Antiochii, pośród uczniów PANA, jeszcze przez dłuższy czas.
Obecnie wybrane:
Dzieje 14: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.