Jana 18

18
Aresztowanie Jezusa
(Mt 26,47‐75; Mk 14,43‐55; Łk 22,47‐51)
1 # Mt 26,30.36; Mk 14,26.32; Łk 22,39 Dochodząc do potoku Cedron#Był to sezonowy potok płynący po zewnętrznej stronie wschodnich murów Jerozolimy. Za nim znajdowała się Góra Oliwna, na której stoku leżał ogród zwany Getsemani., Jezus zakończył modlitwę. Szybko przekroczyli strumień i zagłębili się w ogród.
2 # Łk 21,37 Judasz, który miał Go zdradzić, również znał to miejsce, gdyż Jezus wielokrotnie przychodził tutaj z uczniami. 3#Mt 26,47‐56; Mk 14,43‐52; Łk 22,47‐53; J 7,32.45Niebawem więc ów odszczepieniec również pojawił się tam z oddziałem rzymskich żołnierzy#Gr. speira – zasadniczo słowem tym określano rzymski oddział żołnierzy, zwany z łaciny kohortą, który liczył zwykle 500‐600 ludzi. Czasami jednak słowem speira nazywano również mniejsze oddziały operacyjne wyodrębnione z kohorty. Taka grupa liczyła około 200 ludzi. Nie wydaje się jednak, by Jan użył słowa speira w ściśle wojskowym znaczeniu. Raczej zaznaczył, że Judasz otrzymał wsparcie nie tylko straży świątynnej i pachołków faryzeuszy, ale również oddziału rzymskich żołnierzy. Istotą tego przekazu nie jest więc określanie militarnej siły oddziału, ale fakt, że arcykapłani zaangażowali w aresztowanie Jezusa stacjonujący w Jerozolimie garnizon rzymski, a więc tzw. pogan., strażnikami świątynnymi oraz grupą pachołków faryzeuszy. Przyszli uzbrojeni. Nieśli ze sobą lampy i pochodnie. 4#J 1,48; J 6,64; J 12,27; J 19,28Jezus zaś – w pełni świadomy wszystkiego, co go czeka – wyszedł im naprzeciw i spytał:
— Kogo szukacie?
5 # J 8,24 Ci odpowiedzieli:
— Jezusa z Nazaretu!
Wówczas On rzekł:
— To JA JESTEM!
Judasz – ten, który Go wydał – znajdował się pomiędzy Żydami#Z uwagi na rytualną czystość (związaną z Dniem Przygotowania) Żydzi szli z pewnością w osobnej grupie niż rzymscy żołnierze. Musieli trzymać się od nich w pewnej odległości, by się nie skalać kontaktem z poganami. To ci Żydzi się cofnęli i padli na twarz, słysząc „JA JESTEM”. Żołnierze rzymscy nie okazywali bojaźni wobec wypowiadanego imienia Bożego EHJE ASZER EHJE.. 6#Ps 27,2; Ps 35,4Ci, gdy usłyszeli: „JA JESTEM”#Niektórzy utrzymują, że grecka fraza EGO EIMI (JA JESTEM) jest właściwie zwykłą gramatyczną formą autoprezentacji, często używaną w języku greckim. Trzeba jednak pamiętać, że Jezus nie mówił do swoich uczniów po grecku, lecz po aramejsku. Dopiero z tego języka Jego słowa zostały przez Jana przełożone na grecki. Dlatego o znaczeniu pewnych zwrotów powinniśmy wnioskować nie tyle z punktu widzenia semantycznego, ile z kontekstu sytuacyjnego. Ten właśnie kontekst sugeruje, że mamy tu do czynienia z grecką wersją EGO EIMI, która (z uwagi na brak lepszego słownictwa) w języku hebrajskim (który był językiem świątynnym w środowisku języka aramejskiego) znaczyła EHJE (por. Wj 3,14 – EHJE ASZER EHJE). To mogli rozróżnić tylko rodowici Żydzi. Zapewne dlatego żołnierze rzymscy nie padli tam na twarz, gdyż nie zrozumieli ani języka, ani kontekstu religijnego. Wnioskujemy o tym z tekstu, który mówi, że na ziemię padli ci, wśród których był Judasz. Z uwagi na powyższe Redakcja NPD wyróżniła tę frazę wielkimi literami., cofnęli się i padli na ziemię.
7Tymczasem Jezus spytał ponownie:
— Kogo szukacie?
A oni odpowiedzieli Mu:
— Jezusa z Nazaretu!
8Wtedy Jezus rzekł:
— Przecież wam powiedziałem, że to Ja. Skoro więc tylko mnie szukacie, pozwólcie odejść pozostałym.
9 # J 6,39; J 10,28; J 17,12 W taki sposób zrealizowała się wcześniejsza zapowiedź Jezusa, że nie straci nikogo z tych, których powierzył Mu Ojciec#Nawiązanie do wypowiedzi Jezusa zapisanych w J 6,39 oraz w J 17,12..
10 # Łk 22,36.38 W tym momencie Szymon Piotr dobył miecza, który miał przy sobie, i zaatakował nim sługę arcykapłana, odcinając mu prawe ucho#Wprawdzie później Piotr tchórzliwie zaparł się Jezusa trzykrotnie, jednak w tym momencie, gdy w pojedynkę rzucił się przeciw znacznej grupie żołnierzy, dał niewątpliwie świadectwo determinacji, odwagi i heroizmu.. Człowiek ten miał na imię Malchus.
11 # Mt 26,39; Łk 22,42 Jezus jednak zganił Piotra, mówiąc:
— Schowaj miecz i nie przeszkadzaj mi w pełnieniu woli Ojca! # Dosł. „w wypiciu tego kielicha, który dał mi Ojciec”. Fraza ta jest klasycznym idiomem hebrajskim mówiącym o pełnieniu woli Bożej. .
12 # Mt 26,57‐58; Mk 14,53‐54; Łk 22,54 W tym momencie, na rozkaz trybuna#Trybun wojskowy (łac. tribunus militum) – stopień oficerski w armii rzymskiej wyższy od centuriona, lecz niższy od legata. Trybuni wojskowi (najczęściej sześciu), razem z legatem oraz podległymi sobie centurionami stanowili kadrę dowódczą legionu. Podstawową funkcją trybuna wojskowego było dowodzenie kohortą, która składała się zwykle z 6 centurii i (w zależności od strat poniesionych w walkach) liczyła przeciętnie ok. 500 żołnierzy. Dowódcą centurii był centurion (setnik). W miastach kohorta pełniła często funkcje dzisiejszej policji. Widzimy to zarówno w tym miejscu, jak i w sytuacji aresztowania Apostoła Pawła opisanej w Dz 21,31‐34., żołnierze wraz ze strażnikami świątynnymi pochwycili Jezusa, związali Go 13#Łk 3,2; J 18,24i poprowadzili najpierw do Annasza#Annasz pełnił funkcję najwyższego kapłana od 6 r. n.e. Z rozkazu władz rzymskich przestał ją piastować w roku 15 n.e., lecz nadal mógł posługiwać się tytułem „arcykapłan”, gdyż godność ta – jak w wielu krajach „prezydent” lub „premier” – dawała tytuł dożywotni. Pomimo iż formalnie nie pełnił już żadnego urzędu, miał on wśród Żydów nadal wielkie wpływy z uwagi na ogromną fortunę, którą zgromadził dzięki rozwiniętemu przez siebie „biznesowi świątynnemu” (m.in. wszystkie stragany na dziedzińcu świątyni płaciły daninę na rzecz jego rodziny. Z tego powodu miejsce to powszechnie zwano bazarem Annasza). Człowiek ten był bardzo skorumpowany. Nigdy nie miał żadnych skrupułów, by używać przekupstwa w celu zabezpieczenia swej rodzinie wpływów religijnych i politycznych. Dzięki jego koneksjom finansowym rodzina Annasza była jedną z najzamożniejszych w Izraelu i stać ją było na kupowanie stanowisk arcykapłańskich, które w tym czasie nadawała (czytaj: sprzedawała) administracja rzymska. Dlatego, oprócz niego, arcykapłanami byli także jego czterej bracia oraz zięć Kajfasz. Nic więc dziwnego, że Jezus, który wyrzucił przekupniów ze świątyni, stał się osobistym wrogiem Annasza. Człowiek ten – ówczesna szara eminencja – miał tak duże wpływy, że Jezusa zaraz po aresztowaniu przyprowadzono najpierw do niego.. Annasz był teściem arcykapłana Kajfasza, który tego roku zajmował najwyższy urząd kapłański 14#J 11,49.50i wcześniej w obecności starszyzny żydowskiej stwierdził, że będzie lepiej, gdy jeden człowiek poniesie śmierć, niż miałaby ona pochłonąć cały lud#Zob. J 11,49‐51..
15 # Mt 26,58.69‐75; Mk 14,54.66‐72; Łk 22,54‐62; J 21,20 Tymczasem Szymon Piotr, trzymając się w pewnej odległości, podążał za Jezusem. Jan uczynił to samo, a będąc znany arcykapłanowi, nie miał kłopotów z wejściem na dziedziniec jego pałacu. 16#Mt 26,69‐70; Mk 14,66‐68; Łk 22,55‐57Piotr został zatrzymany na zewnątrz, przy bramie pałacu. Jan – widząc go – podszedł do bramy i po zamienieniu kilku słów z odźwierną wprowadził Piotra do środka. 17#J 18,25Gdy wchodzili, odźwierna spytała Piotra:
— Czy i ty jesteś jednym z uczniów tego człowieka?
Piotr zaś odpowiedział:
— Nie, nie jestem!
18 # Mk 14,54.67 Ponieważ było zimno, na pałacowym dziedzińcu rozpalono ognisko, przy którym grzali się strażnicy oraz niewolnicy służący arcykapłanowi. Piotr również tam podszedł, by się ogrzać.
Proces Jezusa
(Mt 26,59‐27,26; Mk 14,53‐15,15; Łk 22,66‐71)
19 # Mt 26,59‐68; Mk 14,55‐65; Łk 22,63‐71 W tym czasie arcykapłan rozpoczął przesłuchanie. Spytał Jezusa o uczniów oraz o to, czego nauczał. 20#Mt 26,55; Łk 22,53; J 7,14.26Jezus tak mu odparł:
— Zawsze w otwarty sposób przemawiałem do świata. Nauczałem w synagogach i w świątyni, a więc tam, gdzie może przyjść każdy Żyd. Niczego pokątnie nie głosiłem. 21Dlaczego zatem mnie o to pytasz? Wezwij tych, którzy mnie słuchali, a oni zrelacjonują ci, co faktycznie mówiłem!#Sposób przesłuchania Jezusa urągał żydowskiej procedurze sprawiedliwości. Prawo żydowskie zakazywało sędziom zadawania pytań, na które odpowiedzi mogłyby zaszkodzić oskarżonemu. Sędziowie byli zobligowani do poszukiwania dowodów w zeznaniach świadków. Odpowiedź Jezusa stanowiła więc wyraźną ripostę na nierzetelność arcykapłana..
22Gdy Jezus wyrzekł te słowa, jeden ze stojących obok strażników wymierzył Mu policzek i powiedział:
— Jak śmiesz w ten sposób odpowiadać arcykapłanowi?!#W podobnej sytuacji wiele lat później znalazł się Apostoł Paweł (por. Dz 23,2‐5)..
23 # Mt 5,39; Dz 23,2‐5 Lecz Jezus tak mu odrzekł:
— Jeśli źle coś powiedziałem, wykaż mi to. Jeśli jednak powiedziałem prawdę, czemu mnie uderzyłeś?
24 # Mt 26,3 Wówczas Annasz odesłał Go w więzach do arcykapłana Kajfasza.
25W tym czasie Szymon Piotr dalej grzał się przy ogniu. W pewnej chwili ktoś go zagadnął:
— Czy przypadkiem i ty nie należysz do grona jego uczniów?
Lecz Piotr zaprzeczył:
— Nie! Nie należę do nich!
26Po chwili jeden ze sług arcykapłana, krewny tego, któremu Piotr odciął ucho, stwierdził:
— A jednak wydaje mi się, że widziałem ciebie w ogrodzie z tym Jezusem!
27 # J 13,38 Lecz Piotr ponownie zaprzeczył. Zaraz potem rozległ się sygnał trąbki zwany pianiem koguta#Por. J 13,38 wraz z przypisem..
28 # Mt 26,17; J 11,55 Tymczasem nastał poranek i żydowscy przywódcy, którzy byli zebrani w pałacu Kajfasza, powiedli Jezusa do pretorium#Pretorium to zabudowania koszarowe rzymskiego garnizonu wojskowego. W Jerozolimie zlokalizowane były w twierdzy Antonia, która przylegała do północnego muru świątyni. W tym miejscu zatrzymywali się namiestnicy rzymscy, w czasie gdy przebywali w Jerozolimie. Stałą siedzibą namiestników była Cezarea Nadmorska.. Nie weszli jednak do środka, aby się nie skalać#Czystość rytualna była ważną kwestią dla religijnych Żydów. Można ją było utracić na wiele sposobów. Jednym z nich było wejście do domu poganina. Taka nieczystość uniemożliwiała udział w wieczerzy paschalnej. Paradoks tkwi w tym, że ci niezwykle religijni ludzie właśnie dopuszczali się przestępstwa nieporównywalnie większego kalibru, nie widząc nic złego w swym działaniu. Przekonali swe znieprawione serca, iż to, co robią, jest wyrazem służby Bogu (por. J 16,2). Ta sytuacja pokazuje, że przedkładanie religijnych obrzędów, tradycji i przekonań ponad osobisty związek z Najwyższym prowadzi człowieka do całkowitego minięcia się z wolą Bożą.. Chcieli bowiem zachować rytualną czystość potrzebną do spożycia Paschy#Wieczerza paschalna, która tym razem zbiegła się z szabatem (por. J 19,31), standardowo powinna zostać spożyta na samym początku szabatu, a więc – zgodnie z naszą rachubą czasu – w piątek po zachodzie słońca (wtedy, wg żydowskiej rachuby, zaczynał się szabat). To pokazuje, że posiłek pożegnalny Jezusa z uczniami przed Jego męką (tzw. ostatnia wieczerza) w istocie był spożyty 24 godziny wcześniej, co było dopuszczalne z punktu widzenia tradycji żydowskiej. Nie ma w tym nic dziwnego. Skoro podczas nadchodzącego święta Jezus sam miał przyjąć rolę Bożego Baranka ofiarnego, którego krew miała być rozlana jeszcze przed szabatem, to czasem ostatniej Jego wieczerzy z uczniami mógł być jedynie czwartek wieczorem (licząc wg naszej rachuby czasu)..
29W tej sytuacji Piłat#Poncjusz Piłat był w latach 26‐36 n.e. rzymskim prokuratorem Judei, Idumei i Samarii. wyszedł do nich na zewnątrz i zapytał:
— Po co sprowadziliście tutaj tego człowieka?
30Oni zaś odpowiedzieli:
— Gdyby nie był złoczyńcą, nie przyprowadzilibyśmy go do ciebie!
31 # J 19,6.7; Dz 18,15 Na to Piłat:
— A zatem osądźcie go zgodnie z waszym Prawem!
Wówczas żydowscy przywódcy tak powiedzieli:
— Nam nie wolno orzekać wyroku śmierci#W okupowanej Judei obowiązywało rzymskie prawo Ius gladii (prawo miecza), rezerwujące możliwość wydania wyroku śmierci oraz jego wykonania wyłącznie dla administracji rzymskiej. Z uwagi na to wszelkie przestępstwa zagrożone karą śmierci musiały być rozpatrywane przed rzymskim trybunałem..
32 # Mt 20,19; J 3,14; J 12,32; J 19,32.33 W ten sposób spełniły się słowa Jezusa, który wcześniej zapowiedział, że zostanie zgładzony#Por. np. J 12,32‐34. Zdarzało się, że Żydzi kamienowali kogoś w emocjonalnym uniesieniu (jak to miało miejsce w wypadku Szczepana – por. Dz 7,58‐60), jednak legalny wyrok śmierci przez ukrzyżowanie mógł orzec tylko rzymski legat..
33 # Łk 23,3; J 19,9.14.19‐22 Wtedy Piłat wszedł do pretorium i nakazał, by tam wprowadzono Jezusa. Następnie spytał Go:
— Czy rzeczywiście jesteś owym „królem żydowskim”, o którym mówi się tak powszechnie?
34 # Mt 16,13 Na to Jezus odparł:
— Czy sam z siebie pytasz, czy raczej ktoś zasugerował ci to pytanie?
35 # Mt 21,39; J 1,11 Wówczas Piłat rzekł:
— Czy jestem Żydem, by miało to dla mnie jakieś znaczenie? To przywódcy i arcykapłani twojego narodu wydali mi ciebie. Co im uczyniłeś?
36 # Mt 26,53; J 6,15; J 8,23; J 18,10‐11 Wtedy Jezus oświadczył:
— Moje Królestwo nie jest z tego świata. Gdyby było z tego świata, wówczas moi słudzy walczyliby tutaj, a ja nie zostałbym wydany w ręce przywódców religijnych. Moje Królestwo nie jest stąd.
37 # J 8,47; J 10,26‐27; 1 Tm 6,13; 1 J 3,19; 1 J 4,6 Lecz Piłat, nie rezygnując, drążył dalej:
— A zatem jesteś „królem”?
Na co Jezus tak odparł:
— Sam musisz stwierdzić, czy jestem królem. Ja bowiem narodziłem się – to znaczy przyszedłem na ten świat – po to by dać świadectwo Prawdzie # Jezus potraktował określenie „Prawda” w sposób osobowy. Tu odniósł je do Ojca, lecz w J 14,6 stwierdził, że to On sam jest Prawdą. Także Apostoł Jan w 2 J 1‐4 oraz w 3 J 1.3.12 potraktował określenie „Prawda” w sposób osobowy, odnosząc je do Jezusa. Ma to daleko idące konsekwencje nie tylko teologiczne, ale i życiowe. O ile we współczesnej nam epoce postmodernizmu świat wyraźnie chce przekonać sobie współczesnych, iż nie ma czegoś takiego jak prawda obiektywna, o tyle biblijne chrześcijaństwo wyraźnie podkreśla, że jest tylko jedna Prawda – Jezus Chrystus.
. Dlatego każdy, kto ma Prawdę w sercu, słucha mego głosu.
38 # Łk 23,22 Lecz Piłat tak to skwitował:
— Prawda? A cóż to jest? Zresztą, jakie znaczenie ma ona dzisiaj?
Po tych słowach Piłat ponownie wyszedł do zebranego tłumu i rzekł:
— Nie znajduję w nim żadnej winy! 39A ponieważ mamy w zwyczaju, by z okazji Paschy ułaskawić wam jednego z więźniów, to – jeśli chcecie – uwolnię wam „króla żydowskiego”.
40Wówczas zebrani zaczęli głośno krzyczeć:
— Nie tego! Nie tego! Uwolnij nam Barabasza!#Tłum skandował imię człowieka, który (wg Mt 27,16) również miał na imię Jezus, lecz określano go przydomkiem „Barabasz” (aram. Bar‐abba, co znaczy „syn ojca”). Słowo abba (ojciec) miało głęboki wymiar relacyjny i emocjonalny, którym nie tylko dzieci nazywały swych kochanych tatusiów, ale także młodsze pokolenia nazywały nestorów rodów. Czasami uczniowie zwracali się w ten sposób do swych umiłowanych nauczycieli. Przydomek „Barabasz” mógł więc wziąć się z tego, że ten młody zelota (określany w Mk 15,7 jako „powstaniec”) był uczniem jakiegoś poważanego i mocno zaangażowanego w ruch narodowo‐religijny nauczyciela (rabina). Pod jego wpływem wziął udział w lokalnych rozruchach, podczas których ktoś stracił życie, zaś jego oskarżono o spowodowanie tej śmierci..
Barabasz zaś był człowiekiem oskarżonym o morderstwo#Por. Dz 3,14..

Obecnie wybrane:

Jana 18: NT NPD

Podkreślenie

Udostępnij

Kopiuj

None

Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj