Jana 19
19
Męka i ukrzyżowanie Jezusa
(Mt 27,27‐37; Mk 15,6‐27; Łk 23,13‐46)
1 # Iz 50,6; Iz 53,5; Mt 27,26‐31; Mk 15,15‐20 Wtedy Piłat rozkazał, aby poddano Jezusa biczowaniu. 2Po biczowaniu żołnierze spletli z cierni wieniec, którym „ukoronowali” Jezusa. Potem odziali Go w szkarłatny płaszcz#Chodzi prawdopodobnie o jeden z takich płaszczy, jakich używali rzymscy żołnierze. Celem szyderstw żołnierzy było wyśmianie królewskiej godności Chrystusa. Jezus przyznał bowiem przed Piłatem, że jest królem (zob. w. 11), choć w innym sensie, niż to rozumiał Piłat. Kolor szkarłatny był w tamtych czasach symbolem królewskiej władzy. Żołnierze, błaznując, wręczyli Chrystusowi jeszcze inne prześmiewcze insygnia władzy (zob. w. 29).
3 # J 18,22 i, stając przed Nim, szydzili:
— Bądź pozdrowiony „królu żydowski”!#Takimi słowami wojsko rzymskie pozdrawiało cesarza (po łacinie: Ave, Caesar). Tu czynili to szyderczo ze względu na wyznanie Chrystusa, że jest królem..
Za każdym razem wymierzali Mu silny policzek, bijąc ręką na odlew.
4 # Łk 23,4; J 18,38 Piłat zaś ponownie wyszedł na zewnątrz i zwrócił się do tłumu:
— Zaraz żołnierze przyprowadzą tu więźnia. Sami zobaczycie, że został on dokładnie przesłuchany, lecz żadnej winy w nim nie znaleziono.
5 # J 1,29.36 W tym momencie żołnierze wyprowadzili Jezusa na zewnątrz pretorium. Był On okryty szkarłatnym płaszczem, a na głowie miał cierniowy wieniec.
Wtedy namiestnik powiedział:
— Spójrzcie, oto ten człowiek!#Po biczowaniu, „ukoronowaniu” cierniowym wieńcem i okryciu szkarłatnym płaszczem trudno było w sylwetce wyprowadzonego więźnia rozpoznać tego samego Jezusa, którego wcześniej przesłuchiwano. Karę chłosty wymierzono biczem flagrum, do którego rękojeści przymocowane były rzemienie z kawałkami metalu lub haczykami, które rozrywały ciało skazańca. Więcej w Komentarzu NPD → Ukrzyżowanie (jako forma rzymskiej egzekucji)..
6 # J 18,31 Gdy arcykapłani i ich asysta zobaczyli Jezusa, zaczęli wrzeszczeć:
— Ukrzyżuj go! Ukrzyżuj go!
Lecz Piłat przerwał im:
— Sami go sobie ukrzyżujcie! Ja nie znajduję w nim żadnej winy#Piłat prowadził grę słowną, ponieważ doskonale wiedział, że Żydzi sami nie mogli dokonać ukrzyżowania, które było karą przewidzianą przez prawo rzymskie i tylko Rzymianie mogli je orzec i go dokonać.!
7 # Kpł 24,16; Mt 26,63‐66; J 5,18; J 10,33‐36 Wówczas przywódcy żydowscy tak zawołali:
— My mamy swoje Prawo i według tego Prawa on musi umrzeć#Wg religijnych przywódców żydowskich było to bluźnierstwo zagrożone karą wg Kpł 24,16., gdyż sam siebie stawia w pozycji Boga#Dosł. „sam siebie czyni Synem Bożym”. Określenie „Syn Boży” było dla Żydów równoznaczne ze stawianiem siebie w pozycji Boga – por. J 5,18 oraz J 10,33..
8Te słowa zaniepokoiły Piłata. 9Kazał więc ponownie wprowadzić Jezusa do pretorium i tam Go spytał:
— Skąd ty jesteś?
Jednak tym razem Jezus nic mu nie odpowiedział. 10Wtedy Piłat zapytał ponownie:
— Nie odpowiadasz? Czyżbyś nie wiedział, że mam władzę ciebie zwolnić, jak również ukrzyżować?
11 # J 3,27; J 8,21.44; J 10,18; Dz 2,23; Rz 13,1 Wtedy Jezus odrzekł:
— Nie miałbyś żadnej władzy nade mną, gdybyś nie otrzymał jej od Tego, który góruje # Gr. anoten. Słowo to można też tłumaczyć „z góry”. Tego samego określenia użył Jezus w rozmowie z Nikodemem (por. J 3,3). Chrystus wskazał tu na Boży plan, zgodnie z którym Piłat otrzymał władzę, by dokonała się Boża wola. Namiestnik mógł to jednak zrozumieć w sensie swej podległości Cezarowi. nad tobą. Dlatego grzech większy od twojego mają ci # Dosł. „ten”. Inny możliwy przekład: „ten lud”, jednak Jezus został wydany w ręce Piłata nie tyle przez lud, co przez przywódców i działaczy religijnych. , którzy wydali mnie tobie.
12 # Łk 23,2; Dz 17,7 Od tej chwili Piłat starał się uwolnić Jezusa, lecz przywódcy religijni jeszcze mocniej naciskali na niego, mówiąc:
— Jeśli go wypuścisz, nie będziesz przyjacielem Cezara#„Cezar” – tytuł władcy imperium rzymskiego, w którego skład wchodziły podbite ziemie Izraela. W tym czasie Cezarem był Tyberiusz.! Ktokolwiek bowiem samozwańczo ogłasza się królem, występuje przeciwko Cezarowi!#Przywódcy żydowscy wyraźnie rozpoczynają szantażowanie Piłata. Trzeba jednak pamiętać, że nie były to bezpodstawne pogróżki. Żydzi doskonale znali relacje w sferach władzy Cesarstwa Rzymskiego i wiedzieli, co powiedzieć, by skutecznie wpłynąć na namiestnika..
13 # Mt 27,19 Na te słowa Piłat kazał ponownie wyprowadzić Jezusa na zewnątrz i posadził#Użyte tu greckie słowo katidzo („usiąść” lub „posadzić”) może być zarówno czasownikiem przechodnim (tworzącym stronę bierną), jak i nieprzechodnim (nietworzącym strony biernej). Dlatego zarówno „usiąść”, jak i „posadzić” są z punktu widzenia gramatyki tekstu możliwymi formami przekładu. Za wersją, że to Jezus został w szyderczy sposób posadzony na ławie sędziowskiej (gr. bema) – na której zwykł siadać namiestnik w celu sprawowania sądów – najmocniej świadczy kontekst wynikający z wersetów 12 i 14‐15. Znajduje to również potwierdzenie u pisarzy wczesnochrześcijańskich. Np. Justyn Męczennik twierdził, że Jezusa posadzono na ławie sędziowskiej (gr. bema) i szydzono z Niego. Także apokryficzna Ewangelia Piotra relacjonuje to podobnie. Go na swojej ławie sędziowskiej#Gr. bema., w miejscu zwanym kamiennym podestem#Gr. litostrotos. Inny przekład: „kamiennym brukiem” lub „kamienną platformą”., które po hebrajsku nazywa się gabbata. 14#Mt 26,17A był to Dzień Przygotowania Paschy#Tak nazywano dzień poprzedzający Paschę, której świętowanie rozpoczynano 15. dnia miesiąca nisan (przełom naszego marca i kwietnia)., mniej więcej w południe#Według semickiej rachuby czasu „była mniej więcej szósta”.. Wtedy też, z ironią, zwrócił się do przywódców żydowskich:
— Oto wasz „król”.
15 # J 19,6 Na co oni, wzburzeni, zaczęli głośno skandować:
— Precz z nim! Zabierz go stąd! Ukrzyżuj go!
Wówczas Piłat, dalej drwiąc, zapytał ich:
— Jak to? Mam ukrzyżować waszego „króla”?
Wtedy arcykapłani powiedzieli:
— Nie mamy innego króla niż Cezar!#Z punktu widzenia żydowskiego było to niesłychane bluźnierstwo przeciwko Bogu Najwyższemu, który w całej historii tego narodu oczekiwał, że będzie traktowany jako Król Izraela! Deklaracja złożona przez arcykapłanów była wręcz niewyobrażalna. Żadnemu Izraelicie nigdy nie powinna przejść przez gardło. Jednak, zaślepieni gniewem i złością, arcykapłani wypowiedzieli ją, i to w Dniu Przygotowania Paschy! Niestety, była to również straszliwa prawda obrazująca stan ich ducha. Urzędy, które arcykapłani otrzymywali kiedyś jedynie z nadania Bożego, teraz – w czasach rzymskiej dominacji – kupowali sobie za łapówki wręczane okupantowi. Ich postawa oraz stosunek do Jezusa – Bożego Syna – pokazywały, że przestali uważać Boga za swego PANA i Króla. Tą wypowiedzią ostatecznie odsłonili swe prawdziwe oblicze..
16Po takim oświadczeniu Piłat skapitulował i zgodnie z ich życzeniem skazał Jezusa na ukrzyżowanie. Wtedy żołnierze zabrali Jezusa i 17kazali Mu nieść belkę krzyżową#Chociaż ikonografia średniowieczna utrwaliła w powszechnym myśleniu to, że Jezus dźwigał cały krzyż, to jednak praktyka krzyżowania była zupełnie inna. Skazaniec niósł na swych barkach jedynie poprzeczną belkę i z nią udawał się na miejsce kaźni. Więcej w Komentarzu NPD → Ukrzyżowanie (jako forma rzymskiej egzekucji). aż do miejsca zwanego Czaszką, które po hebrajsku zwie się Golgota#W łacińskim przekładzie Biblii (Wulgata) Hieronim użył tu słowa Calvariae, co znalazło odbicie w spolszczeniu „Kalwaria”. Miejsce to znajdowało się wówczas za murami miasta, po północno‐zachodniej stronie.. 18#Iz 53,12Tam Go ukrzyżowali. Po obu Jego stronach przybito do krzyży dwóch innych ludzi. 19Na Jego krzyżu żołnierze umieścili tytuł winy#„Tytuł winy” – oficjalny dokument sądowy formułujący zarzut, za który ktoś ponosił karę. Taki „tytuł winy” zwykle wystawiano na widok publiczny., który Piłat zapisał w taki sposób: JEZUS Z NAZARETU, KRÓL ŻYDOWSKI.
20Z powodu tego, że miejsce ukrzyżowania znajdowało się blisko miasta, wielu Żydów mogło zapoznać się z tytułem winy Jezusa. Dokument ten został sporządzony w trzech językach: hebrajskim, łacińskim i greckim. 21Gdy arcykapłani przeczytali go, udali się pośpiesznie do Piłata z żądaniem, by zmienił jego treść:
— Zmień obecny zapis „KRÓL ŻYDOWSKI” na taki: „Ten człowiek twierdził, że jest królem żydowskim”.
22Lecz Piłat odrzekł:
— Co napisałem, to napisałem! Niczego nie zmienię!
23Po ukrzyżowaniu Jezusa czterej żołnierze rozdzielili pomiędzy siebie Jego szaty. Na koniec została do podziału tunika#Gr. chiton (łac. tunica) – rodzaj dłuższej lub krótszej spodniej koszuli (sukni) noszonej bezpośrednio na ciele.. Nie była ona szyta, lecz całkowicie tkana#Zasłona w świątyni była również całkowicie tkana. O ile jednak tuniki Jezusa nie rozdarto, to zasłona w świątyni została rozdarta (od góry do dołu). – od góry do dołu. 24#Ps 22,18‐19Z uwagi na to postanowili jej nie rozcinać, lecz losować, komu przypadnie ona w udziale. W ten sposób wypełniły się słowa Pisma:
Me szaty rozdzielili już pomiędzy siebie,
a o mą tunikę rzucili losami # Por. Ps 22,19. .
25 # Mt 27,55‐56; Mk 15,40‐41; Łk 8,2; Łk 23,49 Przez cały czas pod krzyżem Jezusa stała Jego matka. Byli tam również: jej szwagierka#Niektórzy tłumaczą „siostra Jego matki”, ale nie jest to dobry przekład. Gdyby tak było, to traktując słowo „siostra” jako określenie pokrewieństwa pierwszego stopnia, znaczyłoby, że dwie rodzone siostry w tej samej rodzinie miały na imię Maria, czego nie praktykowano w żydowskich rodzinach. Kleofas, według źródeł żydowskich, to najprawdopodobniej brat Józefa, męża Marii, a więc dla Marii – matki Jezusa – owa druga Maria była szwagierką. Kłopot z przekładem słowa gr. adelfe (siostra lub kuzynka, np. szwagierka) bierze się stąd, że w tamtych czasach na Bliskim Wschodzie kuzynów czy kuzynki często określano słowami „brat” i „siostra”. Współcześnie mamy znacznie bardziej rozwiniętą terminologię dotyczącą koligacji rodzinnych. Maria, żona Kleofasa, a także Maria z Magdali#Magdala – miasto leżące w Galilei, blisko zachodniego brzegu Jeziora Galilejskiego. Niektórzy tłumaczą „Maria Magdalena”, jednak Magdalena nie było jej drugim imieniem, ale określeniem analogicznym do „Jezus nazareński”, czyli „Jezus z Nazaretu”. W tym kontekście innym możliwym przekładem byłoby „Maria magdaleńska”.
26 # J 2,4; J 13,23; J 20,2; J 21,7.20 oraz Jan – uczeń, którego On szczególnie miłował. W pewnej chwili Jezus zwrócił się do matki słowami:
— Kobieto, teraz on będzie twoim synem.
27Z kolei do ucznia powiedział:
— Zajmij się nią jak swoją matką # Sytuacja kobiety na Bliskim Wschodzie – szczególnie w tamtych czasach – gdy zabrakło jej męskiego opiekuna (ojca, męża lub syna), stawała się tragiczna. Taka kobieta była społecznie degradowana i skazywana na nędzę oraz odrzucenie. Jezus, wiedząc to, nawet w tak straszliwych dla siebie okolicznościach zadbał o matkę. To wydarzenie sugeruje również, że Maria nie miała innych męskich potomków, którzy – zgodnie z surowymi zwyczajami żydowskimi – musieliby przejąć na siebie obowiązek opieki nad nią. W rozumieniu Redakcji NPD jest to ważny dowód przesądzający w sprawie oceny stopnia pokrewieństwa między Jezusem a Jakubem, zwanym również „bratem Pana” (Ga 1,19). Jakub był w istocie Jego dalszym kuzynem. Więcej na ten temat patrz we wstępie do Listu Jakuba. .
Od tego momentu Jan wziął ją pod swoją opiekę.
28 # Ps 22,15‐16; Ps 69,21‐22; J 5,39; J 13,3; J 18,4 Chwilę później Jezus, wiedząc, że wszystko już się dokonało, wyszeptał:
— Pragnę! # Zob. Ps 69,22 oraz Ps 22,16. .
To również stało się zgodnie z zapowiedzią, jaka jest w Piśmie.
29 # Ps 69,22 W pobliżu zaś stało naczynie pełne winnego octu. Żołnierze nasączyli nim gąbkę i, mocując ją na pęku splecionych gałązek hizopu#Dosł. „na wiązce hizopu”. Wspomniany w tekście greckim hizop to roślina zwana lebiodką syryjską. Rośnie ona na całym Bliskim Wschodzie. Jest to krzewina sięgająca wysokości 0,5 m o czworobocznej łodydze pokrytej włoskami. Splatane łodygi hizopu stosowano w wielu dziedzinach życia, także w obrządku religijnym., przyłożyli Mu do ust. 30#J 4,34; J 10,18; J 17,4Po skosztowaniu octu Jezus zawołał donośnym głosem:
— Wykonało się! # Gr. tetelestai – słowo używane przy rozliczaniu listów i zapisów dłużnych w chwili całkowitej spłaty zobowiązań. Można też przełożyć: „Zostało zrealizowane”. .
Następnie skłonił głowę i wydał ostatnie tchnienie#Gr. słowo pneuma może oznaczać zarówno „ducha”, jak i „tchnienie”. Redakcja NPD nie zgadza się z przekładami mówiącymi, że Jezus oddał Ducha. Mamy bowiem świadectwo choćby w 1 P 3,19, że Jezus właśnie w Duchu udał się po swojej śmierci fizycznej do Otchłani, aby tam ogłosić swój triumf nad Śmiercią..
31 # Pwt 21,22‐23; J 19,14; Ga 3,13 Wszystko to wydarzyło się w Dzień Przygotowania Paschy. Z uwagi na to, by skazańcy nie pozostali na krzyżach na czas świąteczny#Prawo Mojżeszowe zabraniało pozostawienia ciał zmarłych skazańców na noc (por. Pwt 21,22‐23). – zwłaszcza że nadchodzące święto#W greckim tekście słowo szabat występuje w tym wersecie dwa razy, jednak należy pamiętać, że określeniem tym Żydzi nazywali nie tylko siódmy dzień tygodnia hebrajskiego, ale i każdy dzień święty (świąteczny). W tym czasie nadchodziło już Święto Paschy, a miało ono mieć szczególnie uroczysty charakter z uwagi na zbieżność z szabatem (por. J 19,31). Żydzi nie chcieli więc, by ciało Jezusa pozostało na krzyżu na czas tego święta. Z wyliczeń (jakie podane są w Wyjaśnieniach metodologicznych → Datowanie w NPD) wynika, że Chrystus najprawdopodobniej zmarł w piątek po południu, w Dniu Przygotowania Paschy, a więc przed wieczorem, w czasie którego w każdej żydowskiej rodzinie powinna się rozpocząć wieczerza paschalna. miało mieć charakter nadzwyczaj uroczysty – przywódcy religijni poprosili Piłata o zdjęcie ciał skazańców z krzyży. Dla pewności miano im wcześniej połamać golenie#Typowa praktyka kończąca ukrzyżowanie. Łamanie goleni zapobiegało wznoszeniu się skazańca na nogach w celu zaczerpnięcia oddechu. Ukrzyżowany błyskawicznie umierał wskutek uduszenia się. Więcej w Komentarzu NPD → Ukrzyżowanie (jako forma rzymskiej egzekucji).. 32Przyszli więc żołnierze i połamali nogi obydwu skazańcom, którzy byli ukrzyżowani obok Jezusa. 33Kiedy podeszli do Jezusa i zobaczyli, że już skonał, nie połamali Mu nóg, 34tylko jeden z nich, dla pewności, przebił Mu bok włócznią, a z rany natychmiast wypłynęła krew i woda#Jan opisał, co widział. Z medycznego punktu widzenia musiał to być płyn opłucnowy, który, po przebiciu włócznią płuca i być może serca, razem z krwią wydostał się na zewnątrz.. 35#J 20,30‐31; J 21,24; 1 J 1,1Ja, Jan – naoczny świadek#W oryginale Jan, ze skromnością, zapisuje te słowa w 3 os. l. poj., nazywając się przy tym „świadkiem”. i uczestnik tego wydarzenia – oświadczam, iż to, co tu zapisałem, jest prawdą. Informacje te spisałem rzetelnie, abyście i wy mieli pewność#Dosł. „mogli zaufać”., że tak właśnie było#Końcowa fraza jest ekwiwalentem dynamicznym określenia „abyście i wy uwierzyli”.. 36#Wj 12,46; Lb 9,12; Ps 34,20‐21To również stało się zgodnie z proroctwem Pisma, że Jego kości nie zostaną złamane#Por. Wj 12,46; Lb 9,12. W wymienionych miejscach zdanie to odnosi się do baranka paschalnego, który był symbolem zapowiadającym Chrystusa..
37 # Za 12,10; Ap 1,7 W innym miejscu Pismo zapowiadało także: Będą się wpatrywać w Tego, którego przebili#Por. Za 12,10..
Pogrzeb Jezusa
38 # J 7,13 Później Józef z Arymatei#Arymatea, prawdopodobnie chodzi o dawniejsze Ramataim – miejscowość leżącą 35 km na północny zachód od Jerozolimy. – który wcześniej, obawiając się przywódców religijnych, nie afiszował się tym, że jest uczniem Chrystusa – poprosił Piłata o wydanie mu ciała Jezusa. Gdy namiestnik wyraził zgodę, Józef udał się na miejsce i zabrał ciało Jezusa. 39#Mt 2,11; J 3,1‐2; J 7,50W tym czasie przybył tam również Nikodem, który kiedyś pod osłoną nocy przyszedł porozmawiać z Jezusem#Zob. J 3,1nn.. Ten przyniósł ponad trzydzieści kilogramów#Dosł. „około stu funtów”. mieszaniny mirry i aloesu. 40#Łk 24,12; J 11,44; J 20,5‐7Razem obwiązali ciało Jezusa płóciennymi pasami pochówkowymi#Żydowskie pasy pochówkowe były podobne do współczesnych bandaży, ale znacznie szersze., przekładając je wonnościami, zgodnie ze zwyczajem pogrzebowym, jaki obowiązuje wśród Żydów. 41We dwóch przenieśli ciało Jezusa do ogrodu znajdującego się w pobliżu miejsca ukrzyżowania, gdzie znajdował się nieużywany dotąd grobowiec. 42W nim złożyli ciało Jezusa. Spieszyli się mocno, gdyż kończył#Pascha była świętem ruchomym. Tym razem zaczynała się razem z szabatem, w piątek wieczorem, po zachodzie słońca. Do tego czasu należało złożyć zwłoki w grobie. się już żydowski Dzień Przygotowania Paschy.
Obecnie wybrane:
Jana 19: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.