Łukasza 1
1
Witaj, Teofilu!
1Ponieważ wielu#1:1 Tytuł Łk: κατα Λουκαν א1 B1 (IV); ευαγγελιον κατα Λουκαν Ac D (V); brak w: א* A* B* (IV), wd; Łk 1:1L. podjęło się#1:1 Lub: przyłożyło rękę, ἐπιχειρέω. ułożenia opowiadania#1:1 opowiadania: διήγησις ozn. uporządkowany spis, raport; było ich wiele! o dziełach dopełnionych wśród nas, 2tak jak nam to przekazali ci, którzy od początku#J 15:27; Dz 1:21-22 byli ich naocznymi świadkami#Dz 1:3, 8; 26:16; Hbr 2:3; 1P 5:1; 2P 1:16; 1J 1:1-3 oraz sługami Słowa,#Dz 6:1; 1Kor 4:1 3postanowiłem także ja – po uważnym zbadaniu wszystkiego od początku#1:3 Lub: na nowo, ἄνωθεν. – po kolei ci to, dostojny#Dz 23:26 Teofilu,#Dz 1:1#1:3 Teofil, Θεόφιλος, czyli: przyjaciel Boga. opisać, 4tak byś mógł się przekonać o wiarygodności#J 20:31 wyłożonych ci słów.#Dz 2:42#1:4 Wiara wyrasta z faktów, J 1:46; 21:24; Dz 17:11-12.
Historia narodzin Jana Chrzciciela
5Za dni Heroda,#Mt 2:1#1:5 Herod Wielki, syn Żydówki Kypros i Idumejczyka Antypatra, panował w latach 37 p. Chr. – 4 po Chr., wielki budowniczy (m.in. świątyni), sprawny polityk, znany z okrucieństwa; Łk 1:5L. króla Judei, był pewien kapłan imieniem Zachariasz,#1:5 Ζαχαρίας, zn.: JHWHwspomniał. ze zmiany [kapłańskiej] Abiasza,#1Krn 24:10#1:5 Istniały 24 zmiany kapłańskie; zmiana Abiasza była ósmą wg 1Krn 24:10. i jego żona, z córek Aarona,#Wj 28:1 której na imię było Elżbieta. 6Oboje zaś byli sprawiedliwi#Rdz 6:9; 7:1; Łk 1:75 wobec Boga, nienaganni,#1Krl 9:4; Ef 5:27; Flp 3:6 postępujący według wszystkich przykazań#Pwt 5:33; Ps 119:1 i ustaw Pana.#1:6 Nie byli to ludzie bezgrzeszni, lecz pobożni i prawi wg Rdz 6:8; Pwt 28:9. Warto w tym kontekście zauważyć bezpłodność Elżbiety, por. Kpł 20:20-21; Jr 22:30. 7Nie mieli jednak dziecka, jako że Elżbieta była niepłodna, a oboje byli już posunięci w swoich dniach.#Łk 1:36
8I stało się, gdy posługiwał#1:8 posługiwał, ἱερατεύω, lub: pełnił posługi kapłańskie. przed Bogiem w kolejności swojej zmiany,#1Krn 24:19; 2Krn 8:14#1:8 Zmiana ta służyła dwa razy w roku przez tydzień. 9że według zwyczaju#1:9 Lub: porządku, ἔθος, od tego słowa pochodzi etyka. kapłaństwa wylosował#1Krn 24:5; Dz 1:26 kadzenie w przybytku Pana.#Wj 30:7-8; 1Krn 23:13; Ps 141:2#1:9 Tj. w miejscu świętym; kapłan składał taką ofiarę tylko raz w swojej karierze. Czyniono to o 9:00 i 15:00; o tych porach mogło mieć miejsce spotkanie z aniołem. 10Cały zaś tłum ludu modlił się na zewnątrz w godzinie kadzenia.#Kpł 16:17 11Jemu natomiast ukazał się anioł Pana,#Sdz 6:12; Dz 5:19#1:11 anioł Pana, ἄγγελος κυρίου; był to Gabriel, zob. Łk 1:19. stojący po prawej stronie ołtarza kadzidlanego.#Wj 30:1-10 12Zachariasz zląkł się, gdy [go] zobaczył, i padł na niego strach.#Sdz 13:22; Łk 2:9; Dz 10:4 13Anioł zaś powiedział do niego:
Przestań się bać,#Sdz 6:23; Mt 14:27; Łk 1:30; Obj 1:17#1:13 Lub: nie bój się. Zachariaszu,
gdyż twoja modlitwa została
wysłuchana;#Dz 10:31
twoja żona Elżbieta urodzi ci syna
i nadasz mu imię Jan.#Łk 1:60, 63#1:13 Jan, Ἰωάννης, יוֹחָנָן, zn.: JHWHjest łaskawy.
14Nastanie ci radość i wesele,
i wielu ucieszy się z jego narodzin.
15Będzie bowiem wielki
przed Panem;#Iz 49:5; Mt 11:9, 11
nie będzie pił wina #
Lb 6:3; Kpł 10:9; Sdz 13:4; Łk 7:33 ani sikery # 1:15 sikera, σίκερα, l. sycera: napój alkoholowy różny i być może mocniejszy od wina, zob. Kpł 10:9; Lb 6:3; Pwt 29:5; Iz 29:9; ak. sikaru ozn. piwo jęczmienne, por. Sdz 13:4; Łk 1:15L.
i będzie napełniony
Duchem Świętym#Łk 1:41; Dz 2:4; 4:8, 31; 6:3; 9:17; 10:44; Ef 5:18
już od łona swojej matki.#Jr 1:5; Ga 1:15
16Wielu też synów Izraela nawróci
do Pana, ich Boga.
17On sam pójdzie też przed Nim#Ml 3:1
w duchu i mocy Eliasza,#Mt 11:14; 17:11-13
aby zwrócić serca ojców
ku dzieciom,
a nieposłusznych#Rz 10:21 do rozsądku
sprawiedliwych –
by przygotować#Iz 40:3; Łk 1:76 Panu lud
przysposobiony.#Ml 3:23-24
18Wtedy Zachariasz zapytał anioła: Po czym to poznam?#Rdz 15:8 Ja bowiem jestem stary#Rdz 17:17; 18:11; Rz 4:19 i moja żona posunięta w swych dniach. 19W odpowiedzi anioł powiedział do niego: Ja jestem Gabriel,#Dn 8:16; 9:21; Łk 1:26#1:19 Gabriel, Γαβριὴλ, גַבְרִיאֵל, czyli: Boży bohater; jeden z dwóch aniołów, obok Michała, znanych w Biblii z imienia. Jest aniołem niosącym objawienie, zob. Dn 8:15-16; 9:21. ten, który staje przed Bogiem.#1:19 Tj. stawiający się do posług przed Bogiem, παρεστηκὼς ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. Zostałem posłany,#Hbr 1:14 aby do ciebie przemówić i ucieszyć cię#1:19 ucieszyć cię, εὐαγγελίσασθαί σοι, lub: zwiastować, obwieścić ci (tę radosną wieść). tymi [wieściami]. 20Lecz oto będziesz niemy,#Wj 4:11; Ez 3:26#1:20 Z Łk 1:61-63 wynika, że stał się on niemy i głuchy. nie będziesz mógł mówić aż do dnia, w którym się to stanie, za to, że nie uwierzyłeś moim słowom, które zostaną wypełnione w swoim czasie.#Łk 1:45
21Lud natomiast czekał na Zachariasza i dziwił się jego zwlekaniu w przybytku.#1:21 Tj. w miejscu świętym. 22On zaś po wyjściu nie mógł im nic powiedzieć i poznali, że oglądał widzenie#Dn 9:23 w przybytku; on sam też dawał im znaki,#1:22 Lub: migał do nich, διανεύων αὐτοῖς. wciąż jednak pozostawał niemy. 23Następnie, po wypełnieniu się dni jego urzędowania, odszedł do swojego domu. 24Po tych dniach Elżbieta, jego żona, poczęła i ukrywała się#1:24 Lub: pozostawała w całkowitym odosobnieniu, περιέκρυβεν ἑαυτὴν. przez pięć miesięcy, powtarzając: 25Tak mi uczynił Pan w dniach, kiedy [na mnie] wejrzał,#1:25 w dniach […]wejrzał, ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν, idiom: okazał mi łaskę. aby zdjąć moją hańbę#Rdz 30:23#1:25 Lub: wstyd, ὄνειδος; tak G przekłada חֶרְפָּה i כְּלִמָּה, zob. Prz 18:13; Iz 30:3; Mi 2:6; zob. też: Kpł 20:20-21; Jr 22:30. wśród ludzi.
Zapowiedź narodzin Jezusa
26Natomiast w szóstym miesiącu anioł Gabriel#Łk 1:19 został posłany przez Boga do galilejskiego miasta o nazwie Nazaret,#Mt 2:23; J 1:45 27do dziewicy przyrzeczonej mężowi o imieniu Józef,#Mt 1:16, 18; Łk 2:4; 3:23 z domu Dawida#Mt 1:20; Łk 1:69 – a dziewicy#Iz 7:14 tej było na imię Maria. 28Po wejściu do niej powiedział: Witaj,#1:28 Witaj, χαῖρε, zn. też: Raduj się! obdarzona łaską, Pan z tobą!#Sdz 6:12; Łk 1:66 Błogosławiona jesteś między kobietami.#1:28 Błogosławiona jesteś między kobietami, ευλογημενη συ εν γυναιξιν, A (V); brak w: B (IV), wdl: słowa te występują w Łk 1:42; Łk 1:28L. 29Lecz ona przeraziła się z powodu tego słowa i zaczęła się zastanawiać, co by to przywitanie mogło znaczyć. 30A anioł powiedział do niej:
Przestań się bać,#Mt 14:27; Łk 1:13#1:30 Lub: nie bój się. Mario,
znalazłaś bowiem łaskę#Rdz 6:8; Dz 7:46; Hbr 4:16 u Boga.#1:30 Znaleźć łaskę: ozn. znalezienie szczególnego miejsca w Bożych planach, zob. Rdz 6:8; 18:3; 43:14; 2Sm 15:25.
31Oto poczniesz w łonie#Rdz 16:11; Sdz 13:3; Iz 7:14; Mt 1:23
i urodzisz syna,
i nadasz Mu imię Jezus.#Mt 1:21, 25; Łk 2:21
32Ten będzie wielki#Mt 28:18 i nazwą Go
Synem#Łk 1:35; J 1:34; Rz 1:4; Hbr 1:2, 5 Najwyższego.#Mk 5:7; Łk 1:35, 76; 6:35; Dz 7:48
Da Mu też Pan Bóg tron#2Sm 7:13, 16
Jego ojca Dawida#Mk 10:47; Łk 1:69
33i będzie królował#Jr 23:5 nad domem
Jakuba na wieki,
a Jego Królestwu nie będzie końca.#2Sm 7:12, 13, 16; Dn 2:44; 7:14, 18, 27; Mi 4:7; Hbr 1:8; Obj 11:15
34Wtedy Maria zapytała anioła: Jak to się stanie, skoro nie znam męża?#1:34 Nie znam męża, ἄνδρα οὐ γινώσκω, idiom: nie współżyłam jeszcze z mężem. 35W odpowiedzi anioł powiedział do niej:
Duch Święty#Mt 1:18; Łk 1:15 zstąpi#1:35 Lub: przyjdzie na ciebie, πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σὲ. na ciebie
i moc Najwyższego#Łk 1:32 zacieni cię;#Wj 40:34-35; Ps 91:1, 4
Dlatego też Święte,#Mk 1:24 które się
urodzi,
będzie nazwane Synem Boga.#Mt 14:33; Mk 1:1; Łk 1:32; Dz 8:37
36A oto Elżbieta, twoja krewna, ona także poczęła syna#Łk 1:24 w swojej starości i jest to [już] szósty miesiąc tej, którą nazywano niepłodną, 37gdyż u Boga żadne słowo nie jest niemożliwe.#Iz 55:11; Łk 1:20#1:37 Lub: Gdyż u Boga żadna sprawa nie jest niemożliwa; l.: żadne słowo (wskazanie, zapowiedź) nie jest bez mocy. Słowo, ῥῆμα, ozn.: (1) to, co zostało stwierdzone, z podkreśleniem treści, wypowiedź (Mt 27:14). W zależności od kontekstu: zapowiedź lub proroctwo (Mt 26:75), polecenie (Łk 5:5), pogróżka (Dz 6:13); w lm kazanie, mowa, proklamacja (Łk 7:1), przesłanie (J 3:34), nauka (J 5:47); (2) jako hebr.: rzecz, sprawa, interes, transakcja (Mt 18:16; Łk 1:37). 38Wtedy Maria powiedziała: Oto jestem służącą Pana, niech mi się stanie według twego słowa.#1:38 Lub: Niech mi się stanie według Twojej zapowiedzi; lub: zgodnie z Twoim planem. Zob. uwagę na temat słowa, ῥῆμα (rema); Łk 1:38L. I anioł odszedł od niej.
Odwiedziny Marii u Elżbiety
39W tych dniach Maria wstała i pośpiesznie wybrała się w górskie strony, do pewnego miasta w Judei,#Joz 20:7; 21:11; Łk 1:65#1:39 pewnego […] Judei: zob. Łk 1:65; Łk nie podaje nazwy miasta zamieszkania Zachariasza, chyba, że Ἰούδα ozn. Juttę (Joz 15:55), Łk 1:39L. 40i weszła do domu Zachariasza, i pozdrowiła Elżbietę. 41A gdy#1:41 a gdy, tj. I stało się, καὶ ἐγένετο, hebr.; 69 razy w Łk i 54 razy w Dz; oddawane wyrażeniem czasowym. Elżbieta usłyszała przywitanie Marii, podskoczył płód#1:41 płód, βρέφος, zob. Łk 1: 44: w Łk 2:12 (pod. 1P 2:2) nowo narodzone dziecko, w 2Tm 3:15 małe dziecko, a więc tak samo przed, jak i po porodzie. Rz 9:11 pośrednio potwierdza zarysowany zarówno w NP, jak i SP pogląd, że płód jest człowiekiem – podmiotem, a nie przedmiotem – utkanym w łonie matki i obdarzonym tchnieniem życia (Jb 3:3; Ps 139:13-16). w jej łonie i Elżbieta została napełniona Duchem Świętym.#Łk 1:15 42Wówczas zawołała donośnym głosem i powiedziała:
Błogosławiona jesteś między
kobietami#Sdz 5:24
i błogosławiony owoc
twojego łona!#Pwt 28:4
43I skąd mi to, że matka mojego Pana przyszła do mnie?#Łk 20:42; J 13:13; 20:28 44Bo oto, gdy głos twojego pozdrowienia dotarł do moich uszu, płód w moim łonie podskoczył z radości. 45Szczęśliwa [jest] też [ta], która uwierzyła,#J 20:29 że nastąpi wypełnienie [słów] wypowiedzianych do niej przez Pana.#Łk 1:20
Modlitwa Marii
(1Sm 2:1-10; Ps 103)
46Wtedy Maria powiedziała:
Moja dusza wywyższa#Ps 34:2-3; Dz 10:46; 19:17 Pana
47i mój duch#J 4:24; Rz 1:9; 1Ts 5:23 rozradował się#1:47 rozradował się, ἠγαλλίασεν: być może aor. proleptyczny lub dramatyczny odnoszący się do wydarzeń wcześniejszych; przy tłum. można dodać: właśnie, dopiero co, przed chwilą (Łk 1:47L).
z powodu Boga,
mojego Wybawcy,#Ps 18:47; 106:21; Iz 17:10; Ha 3:18; 1Tm 1:1; 2:3; 4:10; Tt 1:3; 2:10; 3:4; Jd 25
48gdyż wejrzał#Rdz 8:1; 19:29; Lb 10:9; 1Sm 1:11 na pokorę#Ps 138:6; Za 4:10; Jk 4:6-7
swojej służącej.#Łk 1:38
Gdyż oto odtąd wszystkie
pokolenia uważać mnie będą
za szczęśliwą,#Łk 11:27#1:48 Błogosławioną między kobietami, εὐλογημένη ἐν γυναιξὶν (w. 42) uważać będą za szczęśliwą, μακαριοῦσίν με.
49ponieważ Potężny#Ps 66:7 uczynił mi
wielkie rzeczy.#Jb 5:9; Ps 71:19; 126:2-3; Mk 5:19
Święte#Ps 111:9; Iz 57:15 jest Jego imię,#Prz 18:10
50a i Jego miłosierdzie#Wj 20:6; 34:6; Oz 6:6#1:50 miłosierdzie, ἔλεος, lub: łaska, חֶסֶד (chesed).
na pokolenia i pokolenia#Rdz 17:7; Pwt 7:9; Ps 103:17
dla tych, którzy się Go boją.#Ps 25:14; 103:13; 112:1; Dz 10:35
51Okazał moc swoim ramieniem,#Wj 6:6; Pwt 33:27; Ps 89:11, 14; 98:1; Iz 40:10; 51:5, 9; 53:1#1:51 okazał moc, ἐποίησεν κράτος: możliwe zn. zob. Łk 1:51L.
rozproszył#Rdz 11:4, 8, 9 szczycących się#2Sm 22:28; Jr 13:9; 49:16; Dn 5:20
zamysłami swoich serc;
52władców zrzucił z tronów,#Dn 2:21
a pokornych#Łk 1:48 – wywyższył,#1Sm 2:7; Jb 5:11
53głodnych#1:53 głodni, πεινῶντοι: nie chodzi jedynie o głód, ale o potrzebę w ogóle, imiesłów ten oznacza stan aktywny, Łk 1:53L. nasycił dobrami#Ps 34:11; 107:9
a bogatych odprawił z niczym.#1Sm 2:5; Ps 34:11; Łk 6:24, 25
54Ujął się za swoim sługą#1:54 Lub: dzieckiem, παῖς, hbr. עֶבֶד. Izraelem,#Iz 41:8-9; 44:21; 49:3
wspomniał na miłosierdzie,#Łk 1:72
55jak powiedział naszym ojcom#Ga 3:16 –
Abrahamowi i jego nasieniu
– na wieki.#Rdz 17:7, 19; 22:17; Mi 7:20
56Maria zaś pozostała z nią około trzech miesięcy, po czym wróciła do swojego domu.
Narodziny Jana Chrzciciela
57Dla Elżbiety natomiast wypełnił się czas jej rozwiązania i urodziła syna. 58I usłyszeli jej sąsiedzi i krewni, że Pan okazał jej swoje wielkie miłosierdzie, i cieszyli się#1:58 Lub: życzyli jej wszystkiego najlepszego, gratulowali jej. razem z nią. 59A gdy ósmego dnia przyszli, aby obrzezać#Rdz 17:12; 21:4; Kpł 12:3; Łk 2:21; Flp 3:5 dziecko, chcieli#1:59 chcieli nazwać, ἦλθον περιτεμεῖν, tj. przyszli nazwać, Łk 1:59L. nazwać go imieniem jego ojca Zachariasza.#1:59 Śmierć bez kontynuatora rodu była w Izraelu nieszczęściem, Łk 1:59L; tj. jego ojca: Zachariasz. 60Jednak jego matka odezwała się i powiedziała: O nie! Ale będzie nazwany Jan.#Łk 1:13, 60, 63 61Wówczas powiedzieli do niej: Nie ma nikogo pośród twoich krewnych, kto byłby nazwany tym imieniem. 62Zaczęli zatem gestykulować#1:62 Zaczęli gestykulować, ἐνένευον, co może zn., że Zachariasz był głuchoniemy. do jego ojca, jak chciałby je nazwać. 63A on poprosił o tabliczkę i napisał:#1:63 Tj. napisał, mówiąc, ἔγραψεν λέγων: co może ozn., że λέγων można traktować też jako dwukropek. Jan ma być jego imię. I wszyscy się zdziwili. 64I natychmiast zostały mu otwarte usta i [rozwiązany] język,#Ez 24:27; Mk 7:35; Łk 1:20 i przemówił, wielbiąc Boga. 65I wszystkich jego sąsiadów ogarnął strach,#Dz 2:43; Łk 2:9; 5:26 a po całej górskiej okolicy Judei omawiano wszystkie te sprawy. 66Wszyscy zaś, którzy o tym słyszeli, składali to sobie w sercu i mówili: Kim więc będzie to dziecko? Była z nim bowiem ręka Pana.#Rdz 39:2-3; 1Krn 4:10; Dz 11:21#1:66 Była z nim ręka Pana, χεὶρ κυρίου ἦν μετ᾽ αὐτοῦ, idiom hbr.: Pan miał je pod szczególną opieką.
Proroctwo Zachariasza
67A Zachariasz, jego ojciec, został napełniony przez Ducha Świętego#Jl 3:1; Łk 1:15 i tak prorokował:
68Niech będzie błogosławiony#Wj 24:17 Pan,
Bóg Izraela,#1Krl 1:48; 8:15; 1Krn 29:10; Ps 41:14; 72:18; 106:48; Mt 15:31
że nawiedził#Łk 7:16; Wj 3:16; 4:31 swój lud i dokonał
[jego] odkupienia,#Ps 111:9
69i wzniósł nam Róg Zbawienia#1Sm 2:10; 2Sm 22:3; Ps 18:3; 132:17; Łk 1:77; 2:30; Dz 4:12#1:69 wzniósł […] Zbawienia: ἤγειρεν κέρας σωτηρίας ἡμῖν, idiom hbr.: dał nam Zbawcę.
w domu swego sługi Dawida,#Iz 11:1; Jr 23:5; 33:15; Łk 1:32; J 7:42
70tak jak zapowiedział
przed wiekami przez usta
swoich świętych proroków,#Iz 11:1; 40:11; 62:1; Jr 23:6; 30:10; 33:6; Rz 1:2; Dz 3:21
71zbawienie od naszych wrogów#Ezd 8:31; Ps 18:49; 106:10; Łk 1:74; Rz 8:31
i z ręki wszystkich, którzy nas
nienawidzą,
72dla okazania miłosierdzia naszym
ojcom#Mi 7:20; Łk 1:54
i z uwagi na swoje święte
przymierze#Rdz 12:1-3; 17:7; Kpł 26:42; Ps 105:8-9; 106:45; Ez 16:60; Łk 1:55; Rz 15:8 –
73przysięgę, którą złożył naszemu ojcu Abrahamowi#Rdz 22:16-18; Jr 11:5; Mi 7:20; Hbr 6:13-14 – że da nam, 74ocalonym z ręki wrogów, bez lęku
służyć#1J 4:18 Mu#Hbr 9:14 75z poświęceniem
i w sprawiedliwości#Łk 1:6; Ef 4:24; Kol 1:22; Tt 2:12 przed Nim
po wszystkie nasze dni.
76A ty, dziecko, będziesz nazwane
prorokiem#Łk 7:26; 20:6; Mt 11:9 Najwyższego,#Łk 1:32, 35
gdyż pójdziesz przed Panem,#Iz 40:3; Ml 3:1; Mt 3:3; 11:10; Łk 1:17
aby przygotować Jego drogi,
77dać Jego ludowi poznanie
zbawienia#Łk 1:69; 2:30; 3:6
w odpuszczeniu#Jr 31:34; Mt 1:21; Mk 1:4; Łk 3:3; Dz 2:38; 5:31 ich grzechów,
78przez litość miłosierdzia naszego
Boga,
w którym nawiedzi nas jutrzenka#Lb 24:17; Iz 11:1-10; 60:1-2; Jr 23:5; 33:15; Za 3:8; 6:12; Ml 3:20; Ef 5:14; Kol 1:12
z wysokości,
79by ukazać się tym, którzy siedzą
w ciemności#Ps 107:10, 14; Iz 9:1-2; 42:7; 49:9-10; 60:1-2; Mt 4:16; J 8:12; Dz 26:18; Kol 1:13 i w cieniu śmierci,
i skierować nasze nogi na drogę
pokoju.#Łk 2:14; 7:50; Rz 3:17
80A dziecko rosło,#Łk 2:40, 52 wzmacniało się w duchu#1:80 Lub: Duchu, Łk 1:15. i przebywało na pustkowiach#Mt 3:1; 11:7 aż do dnia swego wystąpienia wobec Izraela.
Obecnie wybrane:
Łukasza 1: SNPD4
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Polish Bible © Ewangeliczny Instytut Biblijny, 2018
Wydanie cyfrowe przy współpracy z Platformą SzukajacBoga.pl. Dodatkowe informacje o SNP oraz wykaz skrótów użytych w przypisach znajdziesz klikając poniżej