MATEO 10
10
Na Jesús in takuy xi lajucháb an abatwáletsik
(Mr. 3:13‑19; Lk. 6:12‑16)
1In kaniy tám na Jesús xi lajucháb nin abatwálejiltsik ani in pidhaꞌ ti awiltaláb abal kin káldhaꞌ i atʼax ejattalábtsik, abal kin jeldhaꞌ ejtalkʼi kʼal xowaꞌkichkʼi i yawꞌlách ani kʼal xowaꞌkichkʼi jeye i yajtsiktaláb.
2Jechéꞌ jaꞌich nin bij xi lajucháb an abatwáletsik: na Simón, xi bijyat jeye ta Pedro ani nin kidháb Andrés; na Jakobo ani nin kidháb Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo. 3Na Felipe, na Bartolomé, na Tomás ani na Mateo xin bachʼwal an jalbixtaláb abal an chabál xi Roma; na Jakobo nin chakámil na Alfeo ani na Lebeo, xu bijyáb jeye Tadeo. 4Na Simón, xu takʼnal ban junkuntaláb xu bijyáb kananista ani na Judas Iskariote, xi tayíl kʼál ti pidhná na Jesús abal ka chemdhá.
Na Jesús in abaꞌ ti tʼiltsix nin exóbaliltsik
(Mr. 6:7‑13; Lk. 9:1‑6)
5Na Jesús in abaꞌ jechéꞌ lajucháb, kʼal jechéꞌ an punkʼuntsixtaláb:
―Yab ki kʼaletsik ban chabál xon tu kʼwajíl xi yabtsik u judío, nibal ki ochich ban bitsowtsik xi Samaria. 6Ki kʼaletsik okʼox ban yejcheꞌ bitsow Israel abal ka aliy xi yabtsik u belom. 7Xon ti ki watʼey, ka tʼiláltsik abal exomich ti kʼunel xowkʼi na Dios neꞌech kin takʼích an atiklábtsik. 8Ka jeldhaꞌ an yaꞌultsik, ka ejdhaꞌ an chemélomtsik, ka jeldhaꞌtsik xin koꞌol an kʼwajat atʼax tʼítʼ ani ka káldhaꞌ an atʼax ejattalábtsik. Kom anikʼi ta bachʼúmaltsik jechéꞌ an awiltaláb, anikʼi jeye ti ka tʼajaꞌtsik xowaꞌkich an alwaꞌtaláb.
9ʼKi kʼaletsik mapats, yab ka júnaꞌtsik i tumín 10nibal i morrál. Yab ka júnaꞌtsik yán a xekét nibal yán a pajab, tokot xa kʼwajbím, nibal ka júnaꞌtsik a kwayab; pos an tʼojnal in tomnál ka kʼapundhá xon tu tʼójontsix.
11ʼTam ki ulichtsik ba jun i bitsow o ba jun i kwentsal, ka aliytsik jun xitaꞌ xi alwaꞌ inik ani tajaꞌ ki kʼwajaytsik bin kʼimáꞌ asta kin bajaw xowkʼi ti ki kaletsik tajaꞌ. 12Tam ki ochichtsik ba jachanꞌ an kʼimádh, ki chapnédhaxintsik enchéꞌ: “Ki kʼwajaytsik kʼijidh.” 13Max an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an atá in tomnál kin bachʼutsik jechéꞌ an chapnédhomtaláb, neꞌech ka kʼwajaytsik kʼijidh, por max yab in tomnáltsik kin bachʼu, yab neꞌech ka kʼwajaytsik kʼijidh. 14Max yab ki bachʼwattsik nibal ki leꞌná ki axtsintsik, ki kaletsik tám ba jachanꞌ an atá o ba jachanꞌ an bitsow ani ka tiniytsik an pojodh xi palenek ba na akan. 15Tsubax tu utsáltsik ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu jachanꞌ an bitsow ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi kʼwajinek ban chabál xi Sodoma ani Gomorra.
Neꞌech ki atʼantsik
16ʼ¡Ka achʼaꞌtsik! Tu abál ka tʼilaꞌtsik an alwaꞌ tʼilab xon ti waꞌach i atiklábtsik xi atʼax. Jelti max exom u abál i borregotsik xon ti waꞌach i padhumtsik. Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta jelt xan tin tʼajál an chan por ka chaꞌkaꞌtsik tʼajat tabáꞌ jelt xan tin tʼajál an kukuꞌtsik. 17Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta, pos neꞌech ki pidhnátsik ban awiltaláb kʼal an atiklábtsik xi atʼax ani neꞌech ki lekbayattsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. 18Ani asta neꞌech ki júnátsik tin tamét i pakdhaꞌ awiltaláb ani tin tamét i pakdhaꞌ takʼix kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta. Anchanꞌ neꞌech tám ka ejtotsik ti kin tʼilaꞌ tin tamét an awiltalábtsik ani tin tamét xi yabtsik u judío. 19Por tam ki pidhnátsik ban awiltaláb, yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal tin kwenta xantʼéy neꞌech ka ulutsik o xan ti neꞌech ki tókʼontsik; pos tam kin bajúch xowkʼi neꞌech ta lújundhábtsik kʼal an awiltaláb, na Dios neꞌech ti ki óltsi xan ti yejat ki tókʼontsik. 20Pos yab tatáꞌtsik neꞌech ta káw, neꞌech ti káw nin Tʼokat Ejattal na Tátaꞌ Dios.
21ʼAn iniktsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin kidháb abal ka chemdhá ani an tátaꞌlábtsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin chakámil abal ka chemdhá. An chakámlábtsik neꞌech kin tomnaꞌ nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ ani neꞌech kin tʼajaꞌ abal ka chemdhátsik. 22Neꞌech ki atʼantsik kʼal ejtal an atiklábtsik xi yab u belom kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta; por xitaꞌ kin kuxuy ejtal jechéꞌ, neꞌech ka loꞌwat. 23Tam ki atʼantsik ba jun i bitsow, ki kʼaletsik píl; pos tsubax tu utsáltsik ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin tsích juní tam tatáꞌtsik yabél a lonyámal ejtal in bitsówil an israelitatsik.
24ʼNi jun i exóbal más u awil ke nin okʼtsíxal ani ni jun i tʼójontsix más uluts ke nin ajátik. 25Abal an exóbal, lejatich jeye max in bajúch jelti nin okʼtsíxal ani an tʼójontsix jelti nin ajátik. Max Nanáꞌ, xin kʼwajat jelti max tin tátaꞌtsik, in bijyáb tin lej atʼax, ¿jan ti neꞌech ki bijyat tatáꞌtsik xi kʼwajat jelti max tu chakámiltsik?
Xitaꞌ yejat ki jikʼnaꞌ
(Lk. 12:2‑9)
26ʼJaxtám, yab yejat ka jikʼnaꞌ an atiklábtsik. Pos yab waꞌach ni jun xataꞌ xi yab neꞌech ka chuꞌtat, nibal waꞌach xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka choꞌóbná tayíl. 27Xowaꞌ tu utsáltsik xon ti yab tejwaꞌ, ka ulutsik xon ti tejwaꞌ ani xowaꞌ tu utsáltsik chinat, ka ulutsik xon ti yán kin achʼaꞌtsik. 28Yab ka jikʼnaꞌ an chemdhaxtsik, pos tokot in ejtowal ti ki chemdhantsi an ta tʼuꞌúl ani yab in ejtowal ti ki chemdhantsi an ta ejattal. Ka jikʼnaꞌtsik na Dios xin ejtowal ti ki chemdhantsi an ta ejattal ani ti ki petʼnantsi an ta tʼuꞌúl ban kʼibeltaláb.
29ʼ¿Yabxeꞌ u nujwáb cháb i chʼichintsik kʼal wéꞌ i tumín? Por ni jún xi jachanꞌ an chʼichintsik yab neꞌech ka kwajlan max na Tátaꞌ Dios yab anchanꞌ tin léꞌ. 30Pos asta na xiꞌíl xa koꞌoltsik ba na ókʼ ajidh ti kʼwajat. 31Pos yabtsik pé ka jikʼnaꞌ ni jun xitaꞌ, tatáꞌtsik más yán a jalbíl ké yantam i chʼichintsik.
Xitaꞌ yab in tidhenál kin tʼilaꞌ na Jesukristo tin tamét an atiklábtsik
(Lk. 12:8‑9)
32ʼXitaꞌ yab kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, Nanáꞌ yab neye neꞌech ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ. 33Por xitaꞌ kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, neꞌech neye ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ.
U waꞌchinal i kʼéꞌáxtaláb kʼal tin kwentakʼi na Jesús
(Lk. 12:51‑53, 14:26‑27)
34ʼYab ka chalpaytsik ke Nanáꞌ in tsiꞌnek techéꞌ ti kʼayꞌlá abal ku tsiꞌdhaꞌ i kʼijidhtaláb; pos yab anchanꞌ, in tsiꞌnek abal ku tsiꞌdhaꞌ i péjéxtaláb. 35In tsiꞌnek abal ku péjéxlindhaꞌ an kwitól kʼal nin tátaꞌ, an tsidhan kʼal nin nánaꞌ ani an alꞌíbe kʼal nin mím. 36Ani anchanꞌ, xi kʼwajattsik ba jun i atá, jajáꞌkʼitsik neꞌech ti péjéx.
37ʼXitaꞌ in kʼanidhál más nin tátaꞌ o nin nánaꞌ ke Nanáꞌ, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ; xitaꞌ in kʼanidhál más nin chakámiltsik ke Nanáꞌ, yab jeye neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ 38ani xitaꞌ ti kin wéwnaꞌ por in chʼejnál ka chemdhá, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ. 39Xitaꞌ in léꞌ kin loꞌo nin xeꞌchintal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ kin kʼibdhaꞌ nin xeꞌchintal kʼal Nanáꞌ tu kwenta, neꞌech kin loꞌo.
Xowaꞌ neꞌech ki átaꞌ
(Mr. 9:41)
40ʼXitaꞌ ti ki bachʼutsik, Nanáꞌ tin bachʼwal ani xitaꞌ ti kin bachʼu Nanáꞌ, in bachʼwalich xi tin abámal. 41Xitaꞌ kin bachʼu jun i tʼiltsix abal in choꞌób ke kʼal a Dios ti abnék, neꞌech kin bachʼu i chʼejwalixtaláb jelti xi neꞌech kin bachʼu jun i tʼiltsix; xitaꞌ kin bachʼu jun i lujat inik abal in choꞌób ke i lujat inik, neꞌech kin bachʼu i chʼejwalixtaláb jelti xi neꞌech kin bachʼu jun i lujat inik. 42Ani xitaꞌ kin pidhaꞌ jun tuꞌ ti chamay jaꞌ jún ti éb xi jechéꞌtsik abal in choꞌób ke Nanáꞌ u exóbalil, neꞌech jeye kin bachʼu nin chʼejwalíb.
Выбрано:
MATEO 10: husNT
Выделить
Поделиться
Копировать
Хотите, чтобы то, что вы выделили, сохранялось на всех ваших устройствах? Зарегистрируйтесь или авторизуйтесь
© 2005, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
MATEO 10
10
Na Jesús in takuy xi lajucháb an abatwáletsik
(Mr. 3:13‑19; Lk. 6:12‑16)
1In kaniy tám na Jesús xi lajucháb nin abatwálejiltsik ani in pidhaꞌ ti awiltaláb abal kin káldhaꞌ i atʼax ejattalábtsik, abal kin jeldhaꞌ ejtalkʼi kʼal xowaꞌkichkʼi i yawꞌlách ani kʼal xowaꞌkichkʼi jeye i yajtsiktaláb.
2Jechéꞌ jaꞌich nin bij xi lajucháb an abatwáletsik: na Simón, xi bijyat jeye ta Pedro ani nin kidháb Andrés; na Jakobo ani nin kidháb Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo. 3Na Felipe, na Bartolomé, na Tomás ani na Mateo xin bachʼwal an jalbixtaláb abal an chabál xi Roma; na Jakobo nin chakámil na Alfeo ani na Lebeo, xu bijyáb jeye Tadeo. 4Na Simón, xu takʼnal ban junkuntaláb xu bijyáb kananista ani na Judas Iskariote, xi tayíl kʼál ti pidhná na Jesús abal ka chemdhá.
Na Jesús in abaꞌ ti tʼiltsix nin exóbaliltsik
(Mr. 6:7‑13; Lk. 9:1‑6)
5Na Jesús in abaꞌ jechéꞌ lajucháb, kʼal jechéꞌ an punkʼuntsixtaláb:
―Yab ki kʼaletsik ban chabál xon tu kʼwajíl xi yabtsik u judío, nibal ki ochich ban bitsowtsik xi Samaria. 6Ki kʼaletsik okʼox ban yejcheꞌ bitsow Israel abal ka aliy xi yabtsik u belom. 7Xon ti ki watʼey, ka tʼiláltsik abal exomich ti kʼunel xowkʼi na Dios neꞌech kin takʼích an atiklábtsik. 8Ka jeldhaꞌ an yaꞌultsik, ka ejdhaꞌ an chemélomtsik, ka jeldhaꞌtsik xin koꞌol an kʼwajat atʼax tʼítʼ ani ka káldhaꞌ an atʼax ejattalábtsik. Kom anikʼi ta bachʼúmaltsik jechéꞌ an awiltaláb, anikʼi jeye ti ka tʼajaꞌtsik xowaꞌkich an alwaꞌtaláb.
9ʼKi kʼaletsik mapats, yab ka júnaꞌtsik i tumín 10nibal i morrál. Yab ka júnaꞌtsik yán a xekét nibal yán a pajab, tokot xa kʼwajbím, nibal ka júnaꞌtsik a kwayab; pos an tʼojnal in tomnál ka kʼapundhá xon tu tʼójontsix.
11ʼTam ki ulichtsik ba jun i bitsow o ba jun i kwentsal, ka aliytsik jun xitaꞌ xi alwaꞌ inik ani tajaꞌ ki kʼwajaytsik bin kʼimáꞌ asta kin bajaw xowkʼi ti ki kaletsik tajaꞌ. 12Tam ki ochichtsik ba jachanꞌ an kʼimádh, ki chapnédhaxintsik enchéꞌ: “Ki kʼwajaytsik kʼijidh.” 13Max an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an atá in tomnál kin bachʼutsik jechéꞌ an chapnédhomtaláb, neꞌech ka kʼwajaytsik kʼijidh, por max yab in tomnáltsik kin bachʼu, yab neꞌech ka kʼwajaytsik kʼijidh. 14Max yab ki bachʼwattsik nibal ki leꞌná ki axtsintsik, ki kaletsik tám ba jachanꞌ an atá o ba jachanꞌ an bitsow ani ka tiniytsik an pojodh xi palenek ba na akan. 15Tsubax tu utsáltsik ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu jachanꞌ an bitsow ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi kʼwajinek ban chabál xi Sodoma ani Gomorra.
Neꞌech ki atʼantsik
16ʼ¡Ka achʼaꞌtsik! Tu abál ka tʼilaꞌtsik an alwaꞌ tʼilab xon ti waꞌach i atiklábtsik xi atʼax. Jelti max exom u abál i borregotsik xon ti waꞌach i padhumtsik. Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta jelt xan tin tʼajál an chan por ka chaꞌkaꞌtsik tʼajat tabáꞌ jelt xan tin tʼajál an kukuꞌtsik. 17Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta, pos neꞌech ki pidhnátsik ban awiltaláb kʼal an atiklábtsik xi atʼax ani neꞌech ki lekbayattsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. 18Ani asta neꞌech ki júnátsik tin tamét i pakdhaꞌ awiltaláb ani tin tamét i pakdhaꞌ takʼix kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta. Anchanꞌ neꞌech tám ka ejtotsik ti kin tʼilaꞌ tin tamét an awiltalábtsik ani tin tamét xi yabtsik u judío. 19Por tam ki pidhnátsik ban awiltaláb, yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal tin kwenta xantʼéy neꞌech ka ulutsik o xan ti neꞌech ki tókʼontsik; pos tam kin bajúch xowkʼi neꞌech ta lújundhábtsik kʼal an awiltaláb, na Dios neꞌech ti ki óltsi xan ti yejat ki tókʼontsik. 20Pos yab tatáꞌtsik neꞌech ta káw, neꞌech ti káw nin Tʼokat Ejattal na Tátaꞌ Dios.
21ʼAn iniktsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin kidháb abal ka chemdhá ani an tátaꞌlábtsik neꞌech kin pidhnaꞌ nin chakámil abal ka chemdhá. An chakámlábtsik neꞌech kin tomnaꞌ nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ ani neꞌech kin tʼajaꞌ abal ka chemdhátsik. 22Neꞌech ki atʼantsik kʼal ejtal an atiklábtsik xi yab u belom kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta; por xitaꞌ kin kuxuy ejtal jechéꞌ, neꞌech ka loꞌwat. 23Tam ki atʼantsik ba jun i bitsow, ki kʼaletsik píl; pos tsubax tu utsáltsik ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin tsích juní tam tatáꞌtsik yabél a lonyámal ejtal in bitsówil an israelitatsik.
24ʼNi jun i exóbal más u awil ke nin okʼtsíxal ani ni jun i tʼójontsix más uluts ke nin ajátik. 25Abal an exóbal, lejatich jeye max in bajúch jelti nin okʼtsíxal ani an tʼójontsix jelti nin ajátik. Max Nanáꞌ, xin kʼwajat jelti max tin tátaꞌtsik, in bijyáb tin lej atʼax, ¿jan ti neꞌech ki bijyat tatáꞌtsik xi kʼwajat jelti max tu chakámiltsik?
Xitaꞌ yejat ki jikʼnaꞌ
(Lk. 12:2‑9)
26ʼJaxtám, yab yejat ka jikʼnaꞌ an atiklábtsik. Pos yab waꞌach ni jun xataꞌ xi yab neꞌech ka chuꞌtat, nibal waꞌach xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka choꞌóbná tayíl. 27Xowaꞌ tu utsáltsik xon ti yab tejwaꞌ, ka ulutsik xon ti tejwaꞌ ani xowaꞌ tu utsáltsik chinat, ka ulutsik xon ti yán kin achʼaꞌtsik. 28Yab ka jikʼnaꞌ an chemdhaxtsik, pos tokot in ejtowal ti ki chemdhantsi an ta tʼuꞌúl ani yab in ejtowal ti ki chemdhantsi an ta ejattal. Ka jikʼnaꞌtsik na Dios xin ejtowal ti ki chemdhantsi an ta ejattal ani ti ki petʼnantsi an ta tʼuꞌúl ban kʼibeltaláb.
29ʼ¿Yabxeꞌ u nujwáb cháb i chʼichintsik kʼal wéꞌ i tumín? Por ni jún xi jachanꞌ an chʼichintsik yab neꞌech ka kwajlan max na Tátaꞌ Dios yab anchanꞌ tin léꞌ. 30Pos asta na xiꞌíl xa koꞌoltsik ba na ókʼ ajidh ti kʼwajat. 31Pos yabtsik pé ka jikʼnaꞌ ni jun xitaꞌ, tatáꞌtsik más yán a jalbíl ké yantam i chʼichintsik.
Xitaꞌ yab in tidhenál kin tʼilaꞌ na Jesukristo tin tamét an atiklábtsik
(Lk. 12:8‑9)
32ʼXitaꞌ yab kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, Nanáꞌ yab neye neꞌech ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ. 33Por xitaꞌ kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, neꞌech neye ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nu Tátaꞌ xi kʼwajat walkʼiꞌ.
U waꞌchinal i kʼéꞌáxtaláb kʼal tin kwentakʼi na Jesús
(Lk. 12:51‑53, 14:26‑27)
34ʼYab ka chalpaytsik ke Nanáꞌ in tsiꞌnek techéꞌ ti kʼayꞌlá abal ku tsiꞌdhaꞌ i kʼijidhtaláb; pos yab anchanꞌ, in tsiꞌnek abal ku tsiꞌdhaꞌ i péjéxtaláb. 35In tsiꞌnek abal ku péjéxlindhaꞌ an kwitól kʼal nin tátaꞌ, an tsidhan kʼal nin nánaꞌ ani an alꞌíbe kʼal nin mím. 36Ani anchanꞌ, xi kʼwajattsik ba jun i atá, jajáꞌkʼitsik neꞌech ti péjéx.
37ʼXitaꞌ in kʼanidhál más nin tátaꞌ o nin nánaꞌ ke Nanáꞌ, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ; xitaꞌ in kʼanidhál más nin chakámiltsik ke Nanáꞌ, yab jeye neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ 38ani xitaꞌ ti kin wéwnaꞌ por in chʼejnál ka chemdhá, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ. 39Xitaꞌ in léꞌ kin loꞌo nin xeꞌchintal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ kin kʼibdhaꞌ nin xeꞌchintal kʼal Nanáꞌ tu kwenta, neꞌech kin loꞌo.
Xowaꞌ neꞌech ki átaꞌ
(Mr. 9:41)
40ʼXitaꞌ ti ki bachʼutsik, Nanáꞌ tin bachʼwal ani xitaꞌ ti kin bachʼu Nanáꞌ, in bachʼwalich xi tin abámal. 41Xitaꞌ kin bachʼu jun i tʼiltsix abal in choꞌób ke kʼal a Dios ti abnék, neꞌech kin bachʼu i chʼejwalixtaláb jelti xi neꞌech kin bachʼu jun i tʼiltsix; xitaꞌ kin bachʼu jun i lujat inik abal in choꞌób ke i lujat inik, neꞌech kin bachʼu i chʼejwalixtaláb jelti xi neꞌech kin bachʼu jun i lujat inik. 42Ani xitaꞌ kin pidhaꞌ jun tuꞌ ti chamay jaꞌ jún ti éb xi jechéꞌtsik abal in choꞌób ke Nanáꞌ u exóbalil, neꞌech jeye kin bachʼu nin chʼejwalíb.
Выбрано:
:
Выделить
Поделиться
Копировать
Хотите, чтобы то, что вы выделили, сохранялось на всех ваших устройствах? Зарегистрируйтесь или авторизуйтесь
© 2005, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.