Mixtec, San Juan Colorado (MX:mjc:Mixtec, San Juan Colorado)

Mixtec, San Juan Colorado

Tan tsa nyanaá yatyin quɨvɨ tsa cua coo vico pascua, vico nu tuhvá nyɨvɨ tsatsí paan tsa nduve yutsan iya yɨhɨ́. Tan ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra tsihin ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra, nducú xaan ra naha cuhva cahñi ra naha tsi ra Jesús. Maa tyin yuuhví ra naha tsi nyɨvɨ.
Tacan tan quɨhvɨ̱ nu ña vaha tsi nu Judas Iscariote. Tan nu ihya cuví iin tsa utsi uvi taahan ra tsa nacatsi̱ ra Jesús. Tan nu ihya, tsaha̱n nu tsicaha̱n nu tsihin jutu tsa cuví ityi nuu tan tsihin ra yɨhɨ́ ndaha tsi ra jahá cuenda vehe ñuhu cahnu naha ra. Tan natuhu̱n tahan ra naha nácaa cua cuhva cuenda nu Judas tsi ra Jesús tsi ra naha. Tan ra ican naha ra sɨɨ xaan cuñí ra naha. Tan tyihi̱ ra naha cuhva tyin cuhva ra naha xuhun tsi ra Judas. Tan ra Judas ndoo̱ ra vaha. Tan quitsaha̱ nducú ra cuhva ama cua nacuhva cuenda ra tsi ra Jesús tsi ra can naha ra, cuhva tsa nduve nyɨvɨ yucú tsihin ra Jesús.


Tan tsaa̱ quɨvɨ tsa cuvi vico tsa tsatsí nyɨvɨ paan tsa nduve yutsan iya yɨhɨ́. Tan juvin ñi quɨvɨ ican tuhvá ñi tsahñí iin mbee luhlu tsa vico pascua can. Tyin catsi ñi tsi tɨ. Tan ra Jesús jacuhu̱n ra tsi ra Pedro tsihin ra Juan, tan catyí ra tsihin ra naha:
―Cu̱aahan ndo cujanduvaha ndo mbee tsa cua cuxiñi yo cuenda vico pascua ―catyí ra.
Tacan tan nducú tuhun ra naha tsi ra:
―¿Numaa cuñí un javaha ndi tsa cuxiñi yo? ―catyí ra naha.
Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra naha:
―Cu̱aahan ndo tsitsi ñuu. Ican cua nañihi ndo tsi iin ra nyisó iin quɨyɨ ndutya. Cu̱aahan ndo tsata ra tan quɨhvɨ ndo vehe nu quɨhvɨ ra. Tan ca̱tyi ndo tsihin tsitoho vehe can: “Ra cuví Maestro, cuñí ra coto ra numaa nyaá cuartu nu cua cuxiñi ra tsihin ra tsicá tsihin ra, tyin jacahnu ra vico pascua.” Tacan ca̱tyi ndo tsihin ra. Tacan tan cua janaha ra iin cuartu cahnu ityi sɨquɨ, nu tsinu uvi pisu tsi ndo. Tan tsa nduvaha̱ maa tsi. Tan ndacan cua javaha ndo tsa cuxiñi yo ―catyí ra tsihin ra naha. Tacan tan cuahán ra naha. Tan nañihi̱ ra naha tandɨhɨ tumaa tsa caha̱n ra Jesús. Tacan tan na ica̱ vaha ra naha tsa cuxiñi ra naha cuenda vico pascua.
Tacan tan tsa taha̱n tsi cuhva tsa cuxiñi ra Jesús tsihin tandɨhɨ ra tava̱ tyiñu ra, tsinyecu̱ ra naha yuhu mesa. Tacan tan catyí ra Jesús:
―Cuñí xaan yu cuxiñi yu tsihin ndo cuenda vico pascua ihya tsa ndi cumañi ca nyehe yu tundoho tan cúu yu. Tan catyí yu tsihin ndo tyin ña cua catsi ca yu inga tsaha tsa cuenda vico ihya, nda cuanda tahan tsi inga tsaha nda nu ndacá ñaha Nyoo ―catyí ra.
Tacan tan quihi̱n ra iin vasu vinu. Nacuhva̱ ra tyahvi nyoo tsi Nyoo. Yaha̱ can tan catyí ra tsihin ra nyecú tsihin ra:
―Qu̱ihin ndo tsehe. Tan co̱ho ndo luxu luxu. Tyin catyí yu tsihin ndo tyin ña cua coho ca yu vinu nda cuanda quitsi Nyoo tan quitsaha cundaca ñaha ra nu ñuhu ñayɨvɨ ihya ―catyí ra.
Yaha̱ can tan quihi̱n ra paan, tan tsaha̱ ra tyahvi nyoo tsi Nyoo, tan tsahnya̱ sava ra can. Tsahan tsaha̱ ra can tsi ra naha. Tan catyí ra tsihin ra naha:
―Paan ihya cuví tumaa cuñu ñuhu yu. Tyin cua cuhva cuenda yu tsi yu tan cúu yu tsa cuenda tsa vaha tsi maa ndo. Tacan cuñí tsi ndu̱cuhun iñi ndo tsi yu tan cu̱xiñi ndo tyehen ―catyí ra.
Tan tsa yaha̱ cuxiñi̱ ra naha, tacan tan quihi̱n ra vasu vinu, tan catyí ra:
―Tsihin vinu ihya ndoó Nyoo tyiñu tsihin ndo vityin. Tyin vinu tsa yɨhɨ́ tsitsi vasu ihya, tumaa nɨñɨ yu cuví tsi. Tan tsa vaha tsi nyooho tan cua catɨ nɨñɨ yu. Tan cua cúu yu.
’Maa tyin vityin, ra tsa cua nacuhva cuenda tsi yu tsi ra xaan iñi tsi yu, iin ñi nu yosó ndaha ra tsihin ndaha yu nu mesa ihya. Tyin yuhu, Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria, cua tahan yu tumaa tsa nyaá maa tsa cua tahan yu. Maa tyin ¡ndahvi ra tsa cua nacuhva cuenda tsi yu! ―catyí ra Jesús.
Tacan tan ra tsicá tsihin ra Jesús quitsaha̱ nducú tuhun tahan ra naha, ndáa ra cua nacuhva cuenda tsi ra Jesús tsi ra xaan iñi tsi ra.

Yaha̱ can tan quitsaha̱ caahán yuhu tahan ra tsicá tsihin ra Jesús, ndáa ra cahnu ca cuví. Tan ra Jesús catyí ra:
―Tsitó nyooho tyin ra ndacá ñaha tsi nyɨvɨ iyó nu ñuhu ñayɨvɨ, ñihi xaan ndacá ñaha ra naha tsi ñi. Tan cuñí ra naha tyin catyi nyɨvɨ tyin jatyinyeé ra naha tsi ñi. Maa tyin nyooho ña taahán tsi javaha ndo tumaa javahá ra ican naha ra. Tyin tatun cuñí ndo cuvi ndo ra cuví ityi nuu, taahán tsi janduluhlu ndo tsi ndo. Tan tatun cuñí ndo cundaca ñaha ndo, cuñí tsi tsa cuvi ndo musu tandɨhɨ ndo. Tyin nu ñuhu ñayɨvɨ ihya, ra cuví ityi nuu cuví ra tsa ña jahá tyiñu. Tan nyaá ra yuhu mesa tan musu ra tsahá tsa catsi ra. Maa tyin yuhu, ra cuví ityi nuu cuví yu, tan cuví yu musu ndo.
’Tan nyooho cuví ndo tsa nyecú tsihin yu tandɨhɨ nu nyehe̱ yu tundoho. Yacan cuenda, yuhu tsaha̱ yu iin nu cua cundaca ñaha ndo tumaa tsa tsaha̱ Jutu yu tsa cundaca ñaha yu. Tyin cua catsi ndo tan cua coho ndo nu mesa tsihin yu nda nu ndacá ñaha yu. Tan ndacan cua cunyecu ndo cundaca ñaha ndo nyɨvɨ cuví tata tsa utsi uvi sehe ra Israel.


Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra Pedro:
―Nye̱he vaha un, yooho Simón. Tyin nu ña vaha tsa tsica̱n ndatu nu tsi Nyoo tsa nducu cuhva nu tsi ndo tyin cuñí nu tsa ndu uvi iñi ndo tsa tsinú iñi ndo tsi Nyoo. Maa tyin tsica̱n tahvi xaan yu tsi ra tsa cuenda un, na ña jandɨhɨ un tsa tsinú iñi un tsi yu. Tan tsa ndu uvi iñi un cuatyi un, tan natsinu vaha nyico iñi un tsi yu, cua jatyinyee un tsi ra yañi un naha ra tsa ña cua jandɨhɨ ra naha tsa tsinú iñi ra naha tsi yu ―catyí ra Jesús tsihin ra Simón.
Tan ra Simón catyí ra tsihin ra:
―Jutu Mañi yu, tsa ndu̱ iin vaha iñi yu tsa cuhun yu tsihin un vasu vehe caa, vasu cúu yu tsihin un ―catyí ra.
Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra:
―Pedro, catyí yu tsihin un tyin vityin tsa ndi cumañi ca vacu tsitooho, yooho cua catyi un uñi tsaha tyin ña nacoto un tsi yu ―catyí ra Jesús tsihin ra.

Tacan tan tsica̱ tuhun ra Jesús tsi ra tsicá tsihin ra tan catyí ra tsihin ra naha:
―Ndu̱cuhun iñi ndo quɨvɨ tsa jacuhu̱n yu tsi ndo tsa caha̱n ndo tsihin nyɨvɨ, tan nduve tsa tsindaha̱ ndo, ndi marali, ndi xuhun, ndi inga pari nditsan ndo. ¿A cumañi̱ tsa cumañi̱ tsi ndo quɨvɨ can? ―catyí ra Jesús.
―Nduve ―catyí ra naha.
Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra naha:
―Maa tyin vityin, tatun iyó marali ndo, cu̱ndaha ndo. Tan tatun iyó xuhun ndo, cu̱ndaha ndo. Tatun nduve mityi ndo, xi̱co ndo iin jahma ndo tan ja̱ta ndo mityi ndo. Tyin catyí yu tsihin ndo, tyin tandɨhɨ tuhun yu tsa nyaá nu tutu Nyoo cua cundaa tsi, tyehen catyí tsi: “Cua tatsi tuñi nyɨvɨ tsi ra tumaa tsa cuví ra iin ra caquiñi.” Tacan catyí tuhun yu nu tutu Nyoo. Tan tandɨhɨ tsa catyí tsi tsa cuenda yu cua cundaa tsi ―catyí ra.
Tacan tan catyí ra tsicá tsihin ra:
―Ihya nyecú uvi taahan mityi ―catyí ra naha.
―Tsa iyó vaha ñi ―catyí ra Jesús.


Tacan tan quita̱ ra Jesús vehe nu nyií ra. Tan cuahán ra yucu Olivo, cuhva tuhvá maa ra tsicá. Tan ra tsicá tsihin ra cuahán ra naha nyicún ra naha tsi ra. Tan tsa tsaa̱ ra naha ndacan, catyí ra tsihin ra naha:
―Nda̱can tahvi ndo tsi Nyoo tyin tacan tan ña cuvi jaha canaa nu ña vaha tsi ndo.
Tacan tan cuahán ra Jesús tsa cañi luxu ca, tumaa tsa cañi tsaá iin yuu tun cañi yo can. Tacan tan tsicuɨñɨ̱ tsɨtɨ ra. Tan quitsaha̱ caahán ra tsihin Nyoo, tan catyí ra:
―Tyatya Jutu yu, tun yooho tan cuñí un, ja̱tsiyo tundoho tsa cua nyehe yu ihya. Maa tyin na ña cuvi cuhva cuñí maa yu. Na cuvi cuhva cuñí maa un ―catyí ra Jesús.
Tacan tan quituvi̱ iin ángel Nyoo, tyin cuhva ra tunyee iñi tsi ra Jesús. Tan tsitsi tsa nyehé xaan ra Jesús tundoho tsa cuiihya xaan cuñí ra, tan ñihi ca tsica̱n tahvi ra tsi Nyoo. Tan cuaha xaan tyeen ra quitá tan tsatɨ́ tsi nu ñuhu, tan caá tsi tumaa caá nɨñɨ.
Tacan tan nduvita̱ ra tsa ndɨhɨ̱ caha̱n ra tsihin Nyoo. Tan cuahán nyico ra nu yucú ra tsicá tsihin ra. Tan nyehe̱ ra tyin quixí ra naha, tsa cuenda tsa cuiihya xaan cuñí ra naha, ña cunyee̱ iñi ra naha ñumaahna tan quixi̱ ra naha.
Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ra naha:
―¿Nacuenda quixí ndo? Ndu̱vita ndo. Tan nda̱can tahvi ndo tsi Nyoo, tyin tacan tan ña cuvi jaha canaa nu ña vaha tsi ndo.


Ndi caahán ca ra Jesús yacan, tan tsaa̱ cuaha ra catsaa̱. Tan ityi nuu, vatsí nu Judas, iin ra tsicá tsihin ra Jesús. Tan natuhva̱ nu nu nyaá ra Jesús tyin tyayuhu nu tsi ra. Tacan tan caha̱n ra Jesús tsihin nu:
―Yooho Judas, ¿a tsihin tsa cua tyayuhu un tsi yu, tan cua nacuhva cuenda un tsi yuhu Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria tsi nu xaan iñi tsi yu nahnu? ―catyí ra Jesús.
Tan ra nyecú tsihin ra Jesús quitsaha̱ nducú tuhun ra naha tsi ra:
―Jutu Mañi ndi ¿a vaha cahnya ndi tsi ra naha tsihin mityi? ―catyí ra naha.
Tacan tan iin ra can, tsahnya̱ ra soho tsiyo cuaha iin ra tsa cuví musu ra jutu tsaahnu tsa cuví ityi nuu.
Maa tyin ra Jesús catyí ra tsihin ra:
―Ja̱ña ndo. Vaha ñi ―catyí ra.
Tacan tan tɨɨ̱n ra Jesús soho ra ican tan janduvaha̱ ra itsi. Tan ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra tsihin ra yɨhɨ́ ndaha tsi ra jahá cuenda vehe ñuhu naha ra, tan ra cuví mandoñi naha ra, juvin ra naha cuví ra tsaha̱n tsitɨɨn tsi ra Jesús. Tan catyí ra Jesús tsihin ra naha:
―¿A vatsí tɨɨn ndo tsi yu tumaa tɨɨ́n ndo iin ñasuhu? tyin ndaha ndo mityi tan yutun. Ndɨhɨ quɨvɨ tsinyii̱ yu tsitsi vehe ñuhu cahnu, tan ña tɨɨn ndo tsi yu ndacan. Maa tyin vityin tsaa̱ cuhva tsa ndunaa̱ tyin nu ña vaha ndacá ñaha. Yacan cuenda vatsí tɨɨn ndo tsi yu.


Tacan tan tɨɨ̱n ra naha tsi ra Jesús. Tan tsindaca̱ ra naha tsi ra nda vehe ra jutu tsaahnu tsa cuví ityi nuu. Tan ra Pedro ndasava ñi cuahán ra nyicún ra. Tan tsa tsaa̱ ra naha vehe ra jutu tsaahnu tsa cuví ityi nuu, jataha̱n ra tsa cuví musu naha ra ñuhu̱ nuquehe. Tan tsinyecu̱ ra naha tanɨɨ canduvi nu cayú ñuhu̱ can. Tan tsinyaa̱ ndɨhɨ ra Pedro tyañu ra naha. Tan tsa ndunditsín tsa cayú ñuhu̱ ican, tacan tan iin ñaha tsa cuví musu jutu can, nyehe̱ ña tsi ra Pedro. Tan catyí ña:
―Ra ihya tsicá tucu ra tsihin ra can ―catyí ña.
Maa tyin ra Pedro catyí ra:
―Yuhu ña nacotó yu tsi ra can.
Tañi ñi tan nyehe̱ tucu inga nyɨvɨ tsi ra Pedro, tan catyí ñi tsihin ra:
―Yooho, cuenda ra ican cuví un ―catyí ra.
Tan ra Pedro catyí ra:
―Ña nditsa
Tan tsa yaha̱ iin hora, tan nyehe̱ tucu inga ra tsi ra Pedro tan catyí ra tsihin ra:
―Tsa nditsa tyin juvin ra ihya cuví iin ra tsa tsicá tsihin ra can. Tyin juvin ra Galilea cuví ra ―catyí ra.
Tacan tan catyí ra Pedro:
―Ña tsitó yu náa caahán un ―catyí ra.
Tan juvin ñi cuhva can, tsitsi tsa ndi caahán ca ra Pedro tan navacu̱ ñi iin tsitooho.
Tacan tan ra Jesús nanyehe̱ ra nuu ra Pedro. Tan ra Pedro nducuhu̱n iñi ra tsa caha̱n ra Jesús tsihin ra: “Tsa ndi cumañi ca navacu tsitooho, yooho tsa cahan un uñi tsaha tyin ña nacotó un tsi yu.”
Tacan tan quita̱ ra Pedro ityi tsata vehe. Tan tsacu̱ xaan ra tsa cuiihya cuñí ra.


Tacan tan ra jahá cuenda tsi ra Jesús, quitsaha̱ tsacú nducu ra naha tsi ra. Tan cañi̱ ra naha tsi ra. Tsahñi̱ ra naha jahma nuu ra, tan quitsaha̱ cañí ra naha nuu ra. Tan catyí ra naha tsihin ra:
―Na̱coto yóo ra cañí tsi un ―catyí ra naha tsihin ra.
Tan cuaha xaan ca maa tsa caha̱n nyaa ra naha tsi ra.


Tan tsa cunditsi̱n inga quɨvɨ, tan ndu ii̱n ra cuví mandoñi tsahnu ñuu can tsihin ra jutu tsa cuví ityi nuu naha ra, tan tsihin ra maestro cuenda ley vehe ñuhu naha ra. Tan quihi̱n ra naha tsi ra Jesús, cuahán tsihin ra nda nu cua coo Junta Cahnu. Tan nducu̱ tuhun ra naha tsi ra Jesús:
―Ca̱tyi tuhun tsihin ndi tun juvin ra Cristo cuví un ―catyí ra naha tsihin ra.
Tan ra Jesús nacaha̱n ra tan catyí ra:
―Tatun catyi yu tsihin ndo tyin juvin yu cuví, ña cua tsinu iñi ndo tsa cahan yu. Tan tatun nducu tuhun tucu maa yu tsi ndo, ña cua nacahan ndo, tan ndi ña cua jaña ndo tsi yu. Maa tyin vityin tan ityi nuu ca, Rayɨɨ tsa quee̱ nda gloria cua cunyaa ra xiin cuaha Nyoo, ra tsa iyó tandɨhɨ tunyee iñi ―catyí ra Jesús.
Tacan tan tandɨhɨ ra naha tsica̱ tuhun ra naha tsi ra:
―Tun tacan, Sehe Nyoo cuví tsi un ―catyí ra naha.
Tacan tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra:
―Juvin, sehe Nyoo tsi yu tumaa catyí maa ndo.
Tacan tan natuhu̱n tahan ra naha:
―Tsiñí ndo tsa caahán ra. Ña cuñí ca tsi tsandaa. Tyin tsa tsiñi̱ maa yo tsa caha̱n ra ―catyí ra naha.

Phulaphula i Lucas 22