Mak 6
6
Nasaret Ravasi Yesu Inuwakapi Yei
1Yesu ma ina touvotaghotagho nani dobuna ine kuyowei ma ivovira meme ina ku meyagi Nasaret. 2Sabati* yai touna giu dam Jiu asi vibeyebeyena numanai ivi karei. Rava damsi nani, maranai ivi yanei na ivi deiyei. Tousi mani ivi tupavire yana vivira, “Touna nuwasuyasuya ma iveiya? Ma ikimakava da inuwasuyasuya sasara? Ma, ikimakava aniba berasi eberaberasi?” 3Ivi ki daguwana vivira, ma ivavo, “Touna na kamda kava, ta vavo bubuna bo? Mary natuna, ma varevaresina Jems, Joseph, Judas ma Saimon. Ma novunovuna na wa ta makemake yavuyavu, ta bo?” Nuke kubina inuwakapi yei ma iya ita tumetumei.
4Yesu ivi sisiya kurisi, “Rava Meimeituwa ina kikiverena* dobu yavu sinesi yai na ivo vivirei, ma ina meyagi wosinai, ina tupuwa ma ina dam asi vivira gwabinai na kegha.” 5-6Touna kubina iya kovokovoghina da aniba berasi nani dobunai ita berasi, imana kava rava visana gubagubagisi ku tepasi iterei ma ivi yawasisi. Yesu ivi deiyena sasaresi da asi nota soruwana kubina.
Ma touna ine rui ma ine kasibau meyagi nununai rava igiugiunisi.
Yesu Ina Touvotaghotagho Ivi Kita Wayenesi Meyagi Nunusi Yai Ita Giu
7Yesu ina touvotaghotagho asi vi 12 ivi ruriyeriyesi ma ivi kita weyanesi ruweruwei yeta ikasibau ku meyagi bogeibogei yeta. Kanuma berosi kurisi vi badana iveresi, 8ma sisiya bagibagina iveresi, “Ami yawarai iya avai sago kona veiya ami diwona kava — vavai kegha, koutu kegha, ma mane kegha ami kikiru kamosi yai. 9Kae vopapara ko kote, ma iya gara ruwa kona kotei.” 10Bade ivavo, “Meni ku meyagisi kona segha, ina ru woremi ma ina koyagha bubunimi, nani numanai kava ko runuma da nani meyagina kona kasibu kuyowei. 11Ku meyagi sago kona segha mike da rava ina kayo beromi bo iya ini yanemi, ko ne kuyowesi ma kaemi yapoyapo ko kasi sabusabui. Touna na ini mata kitekitesi, da tousi vara viyanina ibasarei. Meimeituwa tousi ini wavusi, vara viyanina ibasarei kubina!”#6:11 Maranai dam Jiu inumanumataya ma ivovo vira meme asi ku dobu, asi parata yai kaesi yapoyapoi kasikasi sabusabui da tousi ina seyaseya. Yesu ina touvotaghotagho berana iberai, nani dobuna ravasi ita nota nunuri, “Evavavo da touta dowadowata, rava iya kama dam Jiu.” #Acts 13:50-51
12Nuke ma ikasibau rava ikikisi, “Ami bera bero ko tukuyowei ma Meimeituwa kurina kona taviremi.” 13Kanuma berosi ipesari sasara ivi kasibunisi, ma oliv* monamonanai rava gubagubagisi ipesari sasara imumusi ma ivi yawasisi.#Jems 5:14
Keivavo Herod Inotai Na Yesu Touna Jon Touvitowasamagha
14-16Rava yavu na Yesu ivivi sisiyei, ma yavana itete. Rava ruwamtousi ivavavo, “Aniba berasi ibera berasi na vagheina touna Jon Touvitowasamagha*, rava sirasiraghesi sanasi yai iru yawasa meme.” Rava ruwamtousi ivavo, “Touna Elaija — ivoviri meme.” Rava ruwamtousi ivavo, “Touna Meimeituwa ina kikiverena*, kama Meimeituwa ina kikiverena* kununa kava nuke.” Keivavo Herod#6:14 King Herod: Keivavo Herod: Herod Antipas, Galili toukoyaghina. weni sisiyisi ivi yanesi, ma ivavo, “Jon Touvitowasamagha* na iwana akasi yaraghi, ma iru yawasa meme.”#2 Kings 2:1-15; Malachi 4:5-6
17-20Weni sisiyakutukutu nana Herod Jon kamyona ikasiyaraghi. Touna itupuwa ma muriyai Yesu ina noya ivi karei. Herod varesina Pilip, kawana isaroi. Nani wavinena kana wava na Herodias. Nani berana murinai, Jon, Herod ikiya vigheiyena evavavo da, “Varesim kawana iya kwa ravaghi,” touna kubina Herod ina toughavighaviya iki tawayesi, ma Jon ikou patupatumi ma ku dibura itawana runi. Herod, Jon ikikiya da ipitipiti ivivi sisiya kuriya, ma bade ivivi nuwa ragharagha kiraki yei, ma ina sisiya viyanina ikayowana kiraki yei. Nani wavinena, Herodias, nuwanuwana ighisi kiraki yei Jon kurina, ma ina kayowana da iti siragheni, ma Herod isakovi da Jon na rava maninina ma vokuwayina, touna kubina na iyabumanei ma ivi tarapaparana kiraki yei. Iyamna touna kubina, nani wavinena iya kovokovoghina Jon iti siragheni.
21Ina gavogavo ipananai maranai Herod ina tupuwa marana ivivi nuwa bibiyei. Gabeman keikeivavosi, touvighavighaviya babadisi ma Galili keikeivavosi asi kam iberai. 22Herodias natuna weivine yoghoyoghona#6:22 Herodias natuna weivine yoghoyoghona irui, sisiya imagiruma wadubosi ruwamtousi weni bukanai evavavo touna natuna wavinena Herodias. irui da ivi saka, ma Herod kana yopeyope meiteni ivi nuwa beibei kiraki yesi. Kubina na keivavo wavinena ikiya, “Am kayowana avai kwi bagheku? Na ana verem.” 23Iki nuwaghani ma ivavo, “Aki nuwaghanim avai kwi bagheku na ana verem, mike da, namanaki da aku keivavo nevanevana na ana verem!”
24Vagheina wavinena ikasibau ma ina maduwa ivi baghai, “Avai ani baghei?” Ina maduwa ikipotei ma ivavo, “Jon Touvitowasamagha* tepapuna.” 25Mara sago kava wavinena ita virei, yaghiyaghina kavakava irui keivavo kurina ma ikiya ma ivavo, “Aku kayowana na karako tete wosina Jon Touvitowasamagha* tepapuna dabirai kwa vereku.” 26Maranai da keivavo nuke ivivi yanei na ivi nuwaboya sasarei, ma kegha da kinuwaghana namada iberai kana yopeyope matasi yai, touna kubina iya kovokovoghina ina vibagha ita basarei, 27vagheina ma ina toughavighaviya iki tawayei, ikiya da Jon tepapuna ina piti yei. Koroto ikasibau, dibura ku numana irui, Jon iwana ikasi yaraghi, 28ma dabirai tepapuna ipiti yei da wavinena iverei, ma ina maduwa iverei.
29Maranai Jon ina touvotaghotagho varana ivi yanei, ipiti da tupuwina ikavari ine yei da ku guba* iterei.
Yesu 5,000 Ivi Kanisi
(Matiu 14:13-21; Luk 9:10-17; Jon 6:1-14)
30Yesu ina aposol ivovira meme kurina ma iki vereverei avai tupana yavu iberai ma rava igiunisi. 31Rava ipesari sasara ivivi vuruvira kurisi touna kubina Yesu ina touvotaghotagho meiteni asi gavogavo iya ita makemake da ita kam. Touna kubina Yesu ivi sisiya kurisi, “Tami maniduma ko piti. Numaduba tane kuyowesi ma ta nae ku dobu makemake nuwatauna ma ti yamroverove.” 32Vagheina ma tousi mani wagai ikasibau da inae ku dobu makemake nuwatauna. 33Bade rava ipesari kirakai ikitasi ma ivo modisi vagheina ma rava meyagi nununai ikei vuruvuru magamai kava da nani ku dobuna isegha yaghinina, muriyai ma Yesu ina touvotaghotagho meiteni isegha. 34Maranai Yesu wagai ine soru, numaduba ikitasi, kama sipusipu kasi toukoyagha kegha, touna kubina iru wayakapowesi ma ivi karei da bera ipesari kirakai igiunisi.#Ezekiel 34:11-15; Jeremiah 23:5-6; Numbers 27:17 35Yabodiri itata virei ma ina touvotaghotagho ipiti kuriya ma ivavo, “Wena dobututu ma yabodiri eyoriyori. 36Rava ke kitawayesi ina nae ku kwanatu ma meyagi gwabigwabitai kasi vavai ina gimara.”
37Bade ikipotesi ma ivavo, “Ko kitasi da avi kona veresi da ina kam.”
Ma, ivavo kuriya, “Ku kayokayowei da taki kana nae parawa 200 denarii#6:37 Denarii; Denarii sago rava sago kana maiya karako kava kubina. ruvana kana gimari da weni numadubana kani kanisi bo?”
38Ma ivi taraviresi, “Parawa meni patana gwabimi yai? Mede kone kona kitai.”
Maranai ipananai, na ivavo, “Parawa meikovi ma tiya ruwa.”
39Vagheina ma Yesu numaduba ikisi, “Ko make pikami gidagida tepanai damdam nununai.”#Exodus 18:21 40Vagheina ma damdam nunusi yai imakeni, ruwamtousi 50 ma ruwamtousi 100. 41Ma Yesu parawa meikovi ma tiya ruwa iveiya ma ku kunuma itapae, Meimeituwa ivi kaikaiwei ma parawa ivo gimagimasi. Muriyai ina touvotaghotagho parawa ma tiya iveresi ma rava iveresi. 42Tupasi yavu ikam da ikam siyouwa, 43ma ina touvotaghotagho kamtutura ivi siyasiyago da siripu asi vi 12 ivi tuposi. 44Nani vavina na rava 5,000 ivi kaniya.
Yesu Yokowa Tepanai Iyawara
(Matiu 14:22-33; Jon 6:15-21)
45Mara sago kava Yesu ina touvotaghotagho ivo tawayesi ivi nau idamana yawawa* ku nevanevana ku Betsaida ma bade numaduba ikitakitasi da itavo tawayesi. 46Ikitasi ine nae, ma muriyai ighe ku koya da iti kawavenoveno. 47Nani didibarinai, ina touvotaghotagho wagai yawawa* pounai ma Yesu na tano wai tounamani kava. 48Ma ikita da ina touvotaghotagho ikitasi yare ivivi bagei ma ivivi baga, yanunu da tovava ivovo potepotesi. Dididibarinai, muriyai da mara ita tom, ine kasibau kurisi yawawa* tepanai iyawara inenae da ita ne vouresi.#Exodus 33:19; Job 9:8 49Ma ikitai, inotai na kama aruwaruwa ma ivi garagarare yana, 50ma ivi kaekirorosi. Bade mara sago kava Yesu ivi sisiya kurisi ma ivavo, “Nuwanuwami etora. Wena taku. Iya kona yabumana!” 51-52Ma ku waga igeru, yanunu inuba ma beimara ikena. Maghitepasi ibagibagi ma bera iya ita vomodiya, aniba parawai ikitai ma karakava ina sakovi da ikimakava iberai da parawa ipesari. Touna kubina ivi deiyena sasarei.
Yesu Rava Gubagubagisi Damsi Genasaret Yai Ivi Yawasisi
(Matiu 14:34-36)
53Yawawa idamani ma ipiti ku dobu Genasaret ma nani dobunai asi waga isaghiri. 54Waga ine kuyowei inenae ma rava mara sago kava ivomodiya. 55Tousi dobu ivuruvuru bouni, ma meni dobunai ivivi yanei na gubagubagisi nigharai ipitipiti yesi kurina. 56Yesu dobu ine yavui, ku kwanatu, meyagi ghamanakisi ma kitikitisi, rava gubagubagisi nani ku dobuna ipitipiti yesi, ma debakei nai itereteresi ma Yesu ivivi baghai, “Ke votereki da kam gara damona kava kana votovoni.” Ma iyavo ivotovoni na ina maragatai iyawasa.
© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.
Mak 6
6
Nasaret Ravasi Yesu Inuwakapi Yei
1Yesu ma ina touvotaghotagho nani dobuna ine kuyowei ma ivovira meme ina ku meyagi Nasaret. 2Sabati* yai touna giu dam Jiu asi vibeyebeyena numanai ivi karei. Rava damsi nani, maranai ivi yanei na ivi deiyei. Tousi mani ivi tupavire yana vivira, “Touna nuwasuyasuya ma iveiya? Ma ikimakava da inuwasuyasuya sasara? Ma, ikimakava aniba berasi eberaberasi?” 3Ivi ki daguwana vivira, ma ivavo, “Touna na kamda kava, ta vavo bubuna bo? Mary natuna, ma varevaresina Jems, Joseph, Judas ma Saimon. Ma novunovuna na wa ta makemake yavuyavu, ta bo?” Nuke kubina inuwakapi yei ma iya ita tumetumei.
4Yesu ivi sisiya kurisi, “Rava Meimeituwa ina kikiverena* dobu yavu sinesi yai na ivo vivirei, ma ina meyagi wosinai, ina tupuwa ma ina dam asi vivira gwabinai na kegha.” 5-6Touna kubina iya kovokovoghina da aniba berasi nani dobunai ita berasi, imana kava rava visana gubagubagisi ku tepasi iterei ma ivi yawasisi. Yesu ivi deiyena sasaresi da asi nota soruwana kubina.
Ma touna ine rui ma ine kasibau meyagi nununai rava igiugiunisi.
Yesu Ina Touvotaghotagho Ivi Kita Wayenesi Meyagi Nunusi Yai Ita Giu
7Yesu ina touvotaghotagho asi vi 12 ivi ruriyeriyesi ma ivi kita weyanesi ruweruwei yeta ikasibau ku meyagi bogeibogei yeta. Kanuma berosi kurisi vi badana iveresi, 8ma sisiya bagibagina iveresi, “Ami yawarai iya avai sago kona veiya ami diwona kava — vavai kegha, koutu kegha, ma mane kegha ami kikiru kamosi yai. 9Kae vopapara ko kote, ma iya gara ruwa kona kotei.” 10Bade ivavo, “Meni ku meyagisi kona segha, ina ru woremi ma ina koyagha bubunimi, nani numanai kava ko runuma da nani meyagina kona kasibu kuyowei. 11Ku meyagi sago kona segha mike da rava ina kayo beromi bo iya ini yanemi, ko ne kuyowesi ma kaemi yapoyapo ko kasi sabusabui. Touna na ini mata kitekitesi, da tousi vara viyanina ibasarei. Meimeituwa tousi ini wavusi, vara viyanina ibasarei kubina!”#6:11 Maranai dam Jiu inumanumataya ma ivovo vira meme asi ku dobu, asi parata yai kaesi yapoyapoi kasikasi sabusabui da tousi ina seyaseya. Yesu ina touvotaghotagho berana iberai, nani dobuna ravasi ita nota nunuri, “Evavavo da touta dowadowata, rava iya kama dam Jiu.” #Acts 13:50-51
12Nuke ma ikasibau rava ikikisi, “Ami bera bero ko tukuyowei ma Meimeituwa kurina kona taviremi.” 13Kanuma berosi ipesari sasara ivi kasibunisi, ma oliv* monamonanai rava gubagubagisi ipesari sasara imumusi ma ivi yawasisi.#Jems 5:14
Keivavo Herod Inotai Na Yesu Touna Jon Touvitowasamagha
14-16Rava yavu na Yesu ivivi sisiyei, ma yavana itete. Rava ruwamtousi ivavavo, “Aniba berasi ibera berasi na vagheina touna Jon Touvitowasamagha*, rava sirasiraghesi sanasi yai iru yawasa meme.” Rava ruwamtousi ivavo, “Touna Elaija — ivoviri meme.” Rava ruwamtousi ivavo, “Touna Meimeituwa ina kikiverena*, kama Meimeituwa ina kikiverena* kununa kava nuke.” Keivavo Herod#6:14 King Herod: Keivavo Herod: Herod Antipas, Galili toukoyaghina. weni sisiyisi ivi yanesi, ma ivavo, “Jon Touvitowasamagha* na iwana akasi yaraghi, ma iru yawasa meme.”#2 Kings 2:1-15; Malachi 4:5-6
17-20Weni sisiyakutukutu nana Herod Jon kamyona ikasiyaraghi. Touna itupuwa ma muriyai Yesu ina noya ivi karei. Herod varesina Pilip, kawana isaroi. Nani wavinena kana wava na Herodias. Nani berana murinai, Jon, Herod ikiya vigheiyena evavavo da, “Varesim kawana iya kwa ravaghi,” touna kubina Herod ina toughavighaviya iki tawayesi, ma Jon ikou patupatumi ma ku dibura itawana runi. Herod, Jon ikikiya da ipitipiti ivivi sisiya kuriya, ma bade ivivi nuwa ragharagha kiraki yei, ma ina sisiya viyanina ikayowana kiraki yei. Nani wavinena, Herodias, nuwanuwana ighisi kiraki yei Jon kurina, ma ina kayowana da iti siragheni, ma Herod isakovi da Jon na rava maninina ma vokuwayina, touna kubina na iyabumanei ma ivi tarapaparana kiraki yei. Iyamna touna kubina, nani wavinena iya kovokovoghina Jon iti siragheni.
21Ina gavogavo ipananai maranai Herod ina tupuwa marana ivivi nuwa bibiyei. Gabeman keikeivavosi, touvighavighaviya babadisi ma Galili keikeivavosi asi kam iberai. 22Herodias natuna weivine yoghoyoghona#6:22 Herodias natuna weivine yoghoyoghona irui, sisiya imagiruma wadubosi ruwamtousi weni bukanai evavavo touna natuna wavinena Herodias. irui da ivi saka, ma Herod kana yopeyope meiteni ivi nuwa beibei kiraki yesi. Kubina na keivavo wavinena ikiya, “Am kayowana avai kwi bagheku? Na ana verem.” 23Iki nuwaghani ma ivavo, “Aki nuwaghanim avai kwi bagheku na ana verem, mike da, namanaki da aku keivavo nevanevana na ana verem!”
24Vagheina wavinena ikasibau ma ina maduwa ivi baghai, “Avai ani baghei?” Ina maduwa ikipotei ma ivavo, “Jon Touvitowasamagha* tepapuna.” 25Mara sago kava wavinena ita virei, yaghiyaghina kavakava irui keivavo kurina ma ikiya ma ivavo, “Aku kayowana na karako tete wosina Jon Touvitowasamagha* tepapuna dabirai kwa vereku.” 26Maranai da keivavo nuke ivivi yanei na ivi nuwaboya sasarei, ma kegha da kinuwaghana namada iberai kana yopeyope matasi yai, touna kubina iya kovokovoghina ina vibagha ita basarei, 27vagheina ma ina toughavighaviya iki tawayei, ikiya da Jon tepapuna ina piti yei. Koroto ikasibau, dibura ku numana irui, Jon iwana ikasi yaraghi, 28ma dabirai tepapuna ipiti yei da wavinena iverei, ma ina maduwa iverei.
29Maranai Jon ina touvotaghotagho varana ivi yanei, ipiti da tupuwina ikavari ine yei da ku guba* iterei.
Yesu 5,000 Ivi Kanisi
(Matiu 14:13-21; Luk 9:10-17; Jon 6:1-14)
30Yesu ina aposol ivovira meme kurina ma iki vereverei avai tupana yavu iberai ma rava igiunisi. 31Rava ipesari sasara ivivi vuruvira kurisi touna kubina Yesu ina touvotaghotagho meiteni asi gavogavo iya ita makemake da ita kam. Touna kubina Yesu ivi sisiya kurisi, “Tami maniduma ko piti. Numaduba tane kuyowesi ma ta nae ku dobu makemake nuwatauna ma ti yamroverove.” 32Vagheina ma tousi mani wagai ikasibau da inae ku dobu makemake nuwatauna. 33Bade rava ipesari kirakai ikitasi ma ivo modisi vagheina ma rava meyagi nununai ikei vuruvuru magamai kava da nani ku dobuna isegha yaghinina, muriyai ma Yesu ina touvotaghotagho meiteni isegha. 34Maranai Yesu wagai ine soru, numaduba ikitasi, kama sipusipu kasi toukoyagha kegha, touna kubina iru wayakapowesi ma ivi karei da bera ipesari kirakai igiunisi.#Ezekiel 34:11-15; Jeremiah 23:5-6; Numbers 27:17 35Yabodiri itata virei ma ina touvotaghotagho ipiti kuriya ma ivavo, “Wena dobututu ma yabodiri eyoriyori. 36Rava ke kitawayesi ina nae ku kwanatu ma meyagi gwabigwabitai kasi vavai ina gimara.”
37Bade ikipotesi ma ivavo, “Ko kitasi da avi kona veresi da ina kam.”
Ma, ivavo kuriya, “Ku kayokayowei da taki kana nae parawa 200 denarii#6:37 Denarii; Denarii sago rava sago kana maiya karako kava kubina. ruvana kana gimari da weni numadubana kani kanisi bo?”
38Ma ivi taraviresi, “Parawa meni patana gwabimi yai? Mede kone kona kitai.”
Maranai ipananai, na ivavo, “Parawa meikovi ma tiya ruwa.”
39Vagheina ma Yesu numaduba ikisi, “Ko make pikami gidagida tepanai damdam nununai.”#Exodus 18:21 40Vagheina ma damdam nunusi yai imakeni, ruwamtousi 50 ma ruwamtousi 100. 41Ma Yesu parawa meikovi ma tiya ruwa iveiya ma ku kunuma itapae, Meimeituwa ivi kaikaiwei ma parawa ivo gimagimasi. Muriyai ina touvotaghotagho parawa ma tiya iveresi ma rava iveresi. 42Tupasi yavu ikam da ikam siyouwa, 43ma ina touvotaghotagho kamtutura ivi siyasiyago da siripu asi vi 12 ivi tuposi. 44Nani vavina na rava 5,000 ivi kaniya.
Yesu Yokowa Tepanai Iyawara
(Matiu 14:22-33; Jon 6:15-21)
45Mara sago kava Yesu ina touvotaghotagho ivo tawayesi ivi nau idamana yawawa* ku nevanevana ku Betsaida ma bade numaduba ikitakitasi da itavo tawayesi. 46Ikitasi ine nae, ma muriyai ighe ku koya da iti kawavenoveno. 47Nani didibarinai, ina touvotaghotagho wagai yawawa* pounai ma Yesu na tano wai tounamani kava. 48Ma ikita da ina touvotaghotagho ikitasi yare ivivi bagei ma ivivi baga, yanunu da tovava ivovo potepotesi. Dididibarinai, muriyai da mara ita tom, ine kasibau kurisi yawawa* tepanai iyawara inenae da ita ne vouresi.#Exodus 33:19; Job 9:8 49Ma ikitai, inotai na kama aruwaruwa ma ivi garagarare yana, 50ma ivi kaekirorosi. Bade mara sago kava Yesu ivi sisiya kurisi ma ivavo, “Nuwanuwami etora. Wena taku. Iya kona yabumana!” 51-52Ma ku waga igeru, yanunu inuba ma beimara ikena. Maghitepasi ibagibagi ma bera iya ita vomodiya, aniba parawai ikitai ma karakava ina sakovi da ikimakava iberai da parawa ipesari. Touna kubina ivi deiyena sasarei.
Yesu Rava Gubagubagisi Damsi Genasaret Yai Ivi Yawasisi
(Matiu 14:34-36)
53Yawawa idamani ma ipiti ku dobu Genasaret ma nani dobunai asi waga isaghiri. 54Waga ine kuyowei inenae ma rava mara sago kava ivomodiya. 55Tousi dobu ivuruvuru bouni, ma meni dobunai ivivi yanei na gubagubagisi nigharai ipitipiti yesi kurina. 56Yesu dobu ine yavui, ku kwanatu, meyagi ghamanakisi ma kitikitisi, rava gubagubagisi nani ku dobuna ipitipiti yesi, ma debakei nai itereteresi ma Yesu ivivi baghai, “Ke votereki da kam gara damona kava kana votovoni.” Ma iyavo ivotovoni na ina maragatai iyawasa.
© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.