Mataio 5
5
A arbin ái Iesu tili pungpung
Luk 6:20-23
1A mákái tilik lala matananu ái Iesu má a láklák tapam urami kesi pungpung má a sukis pagas ái. Má rang táir di hut má dik sukis i narsán, má tilik matananu er di hut iatung mul. 2Má ngorer ái Iesu a tangkabin i aratintin uri narsá di mák parai ngoromin,
3 # Ais 57:15 “Ái rung er di mánán ngo tanián i di a sáhár mák ngangai sur Káláu, di kuluk pala,
kabin da kusak uri lolsit tilami bát mái Káláu na kátlán i di.
4 # Ais 61:2-3; Apa 7:17 Ái rung er di lu tang, di kuluk pala,
kabin namur na abálbál di ái Káláu má da kodong.
5 # Sak 37:11 Ái rung er di agengen pas di, di kuluk pala,
kabin da otoi besang i táit ákte oror pagas mai ái Káláu.
6 # Ais 55:1-2 Má di kuluk pala á di onin di sák suri mur i tatalen a nokwan,
kabin namur ái Káláu na tangan di suri da mur artálár pasi tatalen erei.
7Di kuluk pala ái rung er di lu mámnai lite kálámul má tangan di,
kabin ái Káláu na mámna di.
8Di kuluk pala ái rung er a tukes i kandi holhol suri mur i nemnem si Káláu,
kabin namur da kis i narsán.
9Ái rung kándi talar suri arabálbál i katbán matananu, di kuluk pala,
kabin na utung di ái Káláu ngo rang natun.
10 # 1Pe 3:14 Di kuluk pala á di ngo matananu di arangrangas i di suri mur i tatalen a nokwan,
kabin erár dák mák ilmi ngo dikte kusak uri lolsit si Káláu mái Káláu a kátlán i di.
11 # 1Pe 4:14 Má gam kuluk pala ngo matananu di lu mikmikwa gam, má ngo di wáng i gam, má ngo di para bengta gam kápkabin sur iau. 12#2Pu 36:16; Apo 7:52Gama parmat má gama laes kabin namur kamu arul na pakta ami bát. Rang támin i di dikte longoi ngorer mul mai tan tám worwor tus hirá be.”
Rung di mur i Iesu di ngoro tas má talas
Mar 9:50; Luk 14:34-35
13Mái Iesu a sopasun kán aratintin ngoromin,
“Gam sár á matananu gam á tas uri naul matmatngan pokon no. Mái sár ngo tas ákte rah á kán mapak, ngádáh gita amapak kalengnai ngoi? Na tu táit bia sár, má da lu sápka palai uratung i lol malar, má tan kálámul da láklák má dák lu sukai sár.
14 # Ioa 8:12, 9:5 “Gam sár á matananu gam á talas suri atalsai naul matmatngan pokon. Ngádáh, di lu longoi malar i iátin pungpung suri na punpunam? Auh, kápte! 15#Mar 4:21; Luk 8:16, 11:33Má i pákánbung gam oskoi lam, gam boh kári mai kas? Kápte. Gam akai i nián sang suri na atalsai rung er di kis iatung i rum. 16#Epe 5:8-9; 1Pe 2:12Má ngorer a kuluk ngo gama ngoro lam sang, má talas er i gam na atalsai matananu suri da mákái tan lain táit gam longoi má ngorer da para agas Káláu er Kák gam imi naul bát.”
Aratintin suri nagogon
17 # Rom 3:31 Mái Iesu a sopasun mul i kán aratintin ngoromin,
“Koion gama hol on ngo iau hut main suri ina long palai nagogon si Moses má aratintin káián tan tám worwor tus. Kápte. Iau hut sang suri ina long arwat pasi kandi worwor suri na támin muswan. 18#Luk 16:17, 21:33Gama hol páptai minái. Erei ngo naul bát má naul bim na kis, nagogon mul na kis. Kápte kesi tip ngo kuir nagogon na pah nák han pang i pákánbung erei ngo talar kán nagogon ákte rah.
19 # Iak 2:10 “Mái koner kápte a taram má mur i te kuir tili nagogon a hol on ngo kápte a pakta, mák atintini matananu mul suri da longoi ngorer, ái kápte na pakta i lolsit ami bát, na tu gengen sár. Mái sár koner a taram má mur i nagogon mák atintini matananu suri da longoi ngorer, ái na kálámul pakta sang i lolsit ami bát.
20“Bos Parisaio má bos tám mánán uri nagogon di lu longoi marán tatalen a nokwan kabin a lala ngoi sang i bál di suri mur i nagogon. Má iau parai si gam ngo ái sinih a nem ngo na kusak uri lolsit tilami bát má na káián ái Káláu sang, ki ninsin na lala nokwan sorliwi bos Parisaio má bos tám mánán uri nagogon.”
Aratintin suri kis kuluk
Luk 12:57-59
21 # Kal 20:13; Nag 5:17 Má ngorer ái Iesu a parai si di mul ngoro minái,
“Á gam onin gamáte lu longrai ngo tan kálámul til hirá dikte abitbit di mai kesi nagogon si Káláu er a parai ngo, ‘Koion á up bing kálámul. Mái sár ngo tekesi kálámul a up bingi kesi kálámul, da long pasi kálámul er suri na sámtur i nagogon.’ 22#1Io 3:15Mái sár iau parai si gam onin ngo togor a sápkin mul, má ngo ái sinih a togor mam tuán, da nagogon on i malar. Mái sinih a ot bilingna tuán, ái koner da long pasi má nák sámtur i mátán tan tám nagogon, má di sang da nagogon on. Mái koner a wáng sáksákna tuán, ái koner na tarwai ái Káláu suri nák áslai rangrangas i kámnah iatung i pokon án hiru áklis.
23 # Mar 11:25 “Má ngo á iáu u sámtur iatung i nián osmapak mai kam artabar, má bálsák er i bál ái tuam mam iáu u hol pasi iatung, 24ngorer koion be una osmapak. Una káksiai be kam artabar iatung, má ngorer unák han besang narsán ái tuam má gaurák arabálbál i gaur tuán be. Io, namur má unáng kaleng má unák artabar uri narsán ái Káláu.
25“Ngo tekesi kálámul a togor mam iáu má a nem ngo na atur iáu i nagogon, i pákánbung gaur iatung besang i malar, una han uri narsán má gaurák anokwai suri ngorer na mák talka iáu uri narsán tám nagogon. Kabin ngo tám nagogon erei, ngo na longrai kamur worwor má namur na tari rangrangas singim, má ngorer tan kuir sulu da obop iáu i batbat kalar. 26Má a muswan iau parai singim, una kis pagas i batbat kalar pang i bung una hul palai tinákum erei i iáu.”
Aratintin suri bop tiklik
27 # Kal 20:14; Nag 5:18 Mái Iesu a sopasun kán aratintin ngoromin,
“Gamáte longrai dikte aratintin mai má dik parai mul ngo, ‘Koion á bop tiklik mai wák káián lite kálámul.’ 28Mái sár iau parai si gam onin ngo ái koner a mákái wák máng kon suri ami bál suri ngo diara bop tiklik, wa ákte longoi sápkin sár mai á ngorer.
29 # Mat 18:9; Mar 9:47 “Ngorer ngo matam erei mingim a lam bengta iáu má uk longoi sápkin, ki una bilwak palai má unák sápkai. A kálik sák ngo na bokoh i tekesá kuir tili páplun i iáu, mái sár a lala sák sang ngo na kis i aru matam no má dák buswa iáu uri pokon án hiru áklis. 30#Mat 18:8; Mar 9:43Má ngo limam erei mingim a lam bengta iáu má uk longoi sápkin mai, ki a kuluk una tár kus palai má unák sápkai. A kálik sák ngo na bokoh i kesi limam, mái sár a lala sák sang ngo na kis i aru limam no má ung kusak uri pokon án hiru áklis.”
Tatalen suri pásang kila Mat 19:9; Mar 10:11-12; Luk 16:18
31 # Nag 24:1-4; Mar 10:4 Mái Iesu a sopasun mul i kán aratintin ngoromin,
“Má gamáte longrai mul ngo hirá dikte aratintin mai ngoromin. Ngo kesá kálámul a nem suri pásang kila, ki na le i tekesá pákán ram suri pásang pala kán wák má ngorer diará kis arsagil. 32#1Ko 7:10-11Mái sár onin iau parai si gam ngoromin. Kálámul a long pala kán wák má wák kápate bop mam tekesi lite, kálámul erei a ngoro a susdo kán wák uri sápkin tatalen, má ái sang a káplabin sápkin a longoi á wák er ngo na han kila pasi lite kálámul. Má kálámul a kila pasi wák erei, ái mul a longoi sápkin.”
Koion á oror
33 # Him 19:12; Lál 30:2; Nag 23:21 Mái Iesu a parai mul ngo,
“Á gam onin gam mánán ngo tan kálámul til hirá dikte abitbit di mai kesi nagogon si Káláu ngo, ‘Koion una angagur mai tah kusi kam oror uri narsán ái Konom. Ngo ukte oror mai kesi táit una longoi, una long arwat pasi sang.’ 34#Ais 66:1; Mat 23:22; Iak 5:12Mái sár iau parai si gam ngoromin. Koion sang una oror suri adikái kam worwor ngo a támin. Ngorer koion una oror má uk parai ngo, ‘Támin urami bát!’ kabin naul bát ái Káláu a kátlán. 35#Sak 48:2; Ais 66:1Má koion una oror mai naul bim mul kabin a kátlán mul ái Káláu. Koion una oror ur Ierusalem kabin kán bimán rum ái Káláu sang. 36Má lulum mul koion una oror mai kabin káp kam te rakrakai suri una kelsei tekesi towon nihum suri nák bal ngo nák niár.
37“Ái rung di lu oror, di longoi kabin koner si Tám Sápkin ákte atintini marán suri da angagur, má ngorer dik lu oror suri adikái kándi worwor ngo di parai támin. Pasi iak parai si gam ngo koion sang á oror. Gita lu parai worwor a támin sár. Ngo una longoi táit, ki una mángát sár ngo, ‘Áá, ina longoi.’ Má ngo kápte una longoi táit, ki una arkawar sár ngo, ‘Auh, kápte sang.’ Má koion una oror turán kabin a paptauni ái Satan.”
Koion á kosoi sápkin di longoi mam iáu
Luk 6:29-30
38 # Kal 21:24; Him 24:20; Nag 19:21 Mái Iesu a sopasun kán aratintin mák parai ngo,
“Gamáte longrai mul dikte parai ngoromin, ‘Ngo gaur mos i kesá kálámul má ák ubi matam ák sák, ki da long sáksáknai mul i mátán suri kosoi matam er a sák. Má ngo a puh á tekesi ngisam a tut bauri ái koner gaur arup, ki ngisán da tut bauri mul suri kosoi ngorer ákte longoi mam iáu.’ 39Mái sár onin iau parai si gam ngo koion gama kosoi sápkin di longoi mam gam. Ngo tekesi kálámul na posri parim, una káksiai suri nák posri mul i kesi balsán parim. 40Má ngo tekesi kálámul na obop iáu uri nagogon suri kesi lusán i iáu ur káián, kái una ruti, una bál tari mul i tekes singin. 41Ngo tekesi kálámul a tari duk i iáu suri una kipi kán kipkip má unák tur on i pokon a artálár mai kesá kilomita, ki á iáu bul una sorliwi á pokon er má unák han tarwai iatung er a artálár mai aru á kilomita. 42Ái sinih a sung iáu suri táit, una tari sár singin. Má ngo tekesá kálámul a sung iáu ngo, ‘Kam is be,’ ngo ‘Kam palngat be,’ ki una bál tari sár singin.”
Gama mámnai kamu kurtara
Luk 6:27-28, 6:32-36
43 # Him 19:18 Mái Iesu a sopasun kán aratintin ngoromin mul,
“Gamáte longrai dikte aratintin mai má dik parai mul ngo gama mámnai rang tur gam, má ái rung erei di kurtara mam gam, gama mikmikwa di. 44#Kal 23:4-5; Luk 23:34; Apo 7:60; Rom 12:14, 20Mái sár onin iau parai si gam ngo gama mámnai kamu tan kurtara, má gama sung Káláu sur di ái rung di lu long sáksákna gam, 45suri ngorer gama rang natun ái Kák gam imi naul bát sang. Má ngorer ninsin i gam na ngoro ninsin ái Káláu, kabin ái a longoi nas suri atalsai matananu no, tan tám nokwan má tan tám sápkin mul, má ák tari mul i ráin suri ák hus uri narsán ái rung erei di láklák mur i nagogon mái rung mul di lu tánlak. 46Ngo una mámnai sár i kálámul a lu mámna iáu, suri dáh ái Káláu na supan iáu? Wa tan tám kip takis di lu longoi ngorer mul, di lu mámna pas rung erei di lu mámna di sang! 47Má ngo u lu worwor pas di sár á rang turam, ái rung di kuluk mam iáu, kam tatalen erei kápte a kuluk taladeng alari tatalen kán matananu no. Wa ái rung di tánlak alar Káláu di lu longoi mul á ngorer. 48#Him 19:2; Nag 18:13Ái Káláu erei Kák gam imi bát a tám armámna, má gam mul gama tám armámna ngorer i Kák gam. Ngorer gama lu mámnai aru matngan kálámul no, rang tur gam má kamu tan kurtara mul.”
© 2009, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.