Lucas 11
11
Haskai Deusbe hãtxatikiri Jesusũ yusĩnikiaki, na hãtxarã
(Mt 6.9-15; 7.7-11)
1Ana betsatiã Jesus ka Deusbe hãtxai meneaya hawẽ tsuma betsã ea akĩ yukakĩ:
—Shanẽ Ibuũ, haska Joãonẽ haki txiti ikabu yusĩma keska wakĩ Deusbe hãtxai harakiri itimẽkaĩ nuku yusĩwẽ— aka
2Jesusũ hatu yuikĩ:
—Deusbe hãtxakĩ yuikinã eska watiki:
‘Epaã, mĩ kena meribirã, mia duawakĩ
hau mia kẽwãkubainũbũwẽ.
Nai anua shanẽ ibukĩ mĩ yunua haska txibãmisbu keska wakĩ
nenushũri nũ mia txibãkatsis ikaibu
mĩ xinã besti nuku txibãmakĩ nuku merabewakubaĩwẽ.
3Ha inũ, nuku mekekĩ na habiatiã haska mĩ nuku ashuaĩ nũ piyunũ piti nuku inãkubaĩwẽ.
4Ha inũ, tsuabũra nuku txakabuwaibu hatu hakimawakĩ hatũ txakabu nũ ana haska xinãmawẽ taeshũ
nũ mia txakabuwai buashũtã ana haskakiri nuku xinãmayamawe.
Ha inũ, nũ kaneyamanũbũ
hawara nũ hawẽ kemumis kaĩyaĩ nuku nemashũkubaĩwẽ’,
atiki— iwanã,
5-6miyuiwẽ ana hatu shabakabi yusĩkĩ:
—Matuburã, mã haibu tibiyaki. Yamenapũ mĩ haibũ hiwe anu kashũ kenakĩ: “Sheshei, sheshei, mĩ ushamẽ?” mĩ wa: “Hawamẽ?” ikaya: “Nukũ haibu eki bai hushu ẽ hawa pimatimaki. Misi dabe inũ besti ea inãyuwe”, mĩ wa 7hawẽ hiwe merãshũ mia nemakĩ yuikĩ: “Ma ẽ bakebube inakĩ beputi ẽ besheaki. Haska butukaĩ ẽ mia inãtimaki. Ea txikix wama kariwe”, mia wabia 8mĩ hawẽ haibuwẽ taea txikixkĩ mia inãkatsi ikama ibiaya nĩkamas daketapa wakĩ mĩ yuka heneamawẽ taeshũ butushũ hawara mĩ bikatsis ikai mia inãtiruki.
9-10Haska wakĩ tsuãra Deus yukakĩ ea akarã, hawẽ hawara inãmiski. Tsuãra hawara benakĩ Deus yukarã, haki nukumamiski. Tsuãra hawara bi hikinũ ishũ Deus kenarã, bepẽshũmiski. Hawara mĩ yuka mia ashũtiruki. Benakĩ hawara mĩ yuka mia betximashanikiki.
11Ha inũ, betsarã, mĩ bakẽ baka mia ea aka haki dakekĩ dunu mã inaĩsmaki. 12Ha inũ, takara batxi mia ea aka haki dakekĩ nibu mã inaĩsmariki. 13Haskakẽ mã pepamabia matũ bakebu mã duawamis mã unaiĩ. Hamẽ haska binumakĩ Epa Deus nai anuatũ mã tsuabũra yukai nĩkatã hawẽ Yushĩ Pepa matu inãmiski— hatu wanikiaki.
Jesus Satanásã kuxipa besti hayaki, akĩ yuãnibukiaki, na hãtxarã
(Mt 12.22-30; Mc 3.20-27)
14Ana betsatiã yushĩ txakabũ huni betsa huyu wayama Jesusũ nitxiã kaĩkainaya huni ana hãtxai taeaya yurã kaiãnẽ uĩ yuinamei: “Habaa! Narã, huni kuxipa pehairaki”, ikaibũ 15hakia hatiritũ yuikĩ:
—Na hunirã, yushĩ txakabu shanẽ ibu Belzebũ kuxipa hayaki. Haska bestiwẽ taeshũ yushĩ txakabu hatu kaĩmaikiki— ikaibũ
16betsabũ Jesus unãti wanũ, ishũ Jesus yuikĩ:
—Deus anua hawẽ unãti dami nuku ashũwẽ, mĩ hawẽ kuxipa haya nũ uĩnunã— akabu 17hatũ xinãnẽ kaneaibu unãkĩ Jesusũ hatu yuikĩ:
—Mae betsa anu hatũmebi pashkatã detenamei hatũmebi debui keyumisbuki. Ha inũ, habias yurabu pashkai hatũmebi henenamei yamai keyuriatirubuki. 18Habiaskari wakĩ Satanásã hawenabu yurabu anua kaĩma hawẽ yura punu nukai babui keyukeanaii. Ha inũ, Belzebũ kuxipa ẽ haya hawenabu ẽ kaĩmama ikeanaii. 19Hamẽ eãnã, Belzebũ kuxipawẽ ẽ yushĩ txakabu kaĩmaya matũ tsumabunã, tsuã kuxipawẽ yushĩ txakabu kaĩmakanimẽkaĩ? Haskakẽ mã kanehairai habũ matu txitekĩ ha ashanikiki. 20Hamẽ ikũ Deusũ kuxipawẽ eã ẽ yushĩ txakabu kaĩmamiswẽ taea Deus matuki bai ma huaki. 21Haskakĩ mã kanehairai matu yuinũ nĩkakãwẽ. Huni kuxipa hawẽ pia inũ hawẽ kuxatiyatũ hawẽ mae pe mekeaya tsua hikikaĩ yumetsutirumaki. 22Hakia huni betsa ha binũa hushũ maemakĩ hawẽ yura hunekĩ mekemis inũ hawẽ pia inũ hawẽ kuxati mebĩshũ hawẽ hamapai ibu watã hawẽ haibuaibu inãbaũmiski. Eãnã, Belzebu binukĩ hawẽ kuxipa hatuwẽ dayai mebĩtã ena ẽ watiruki. 23Ẽ haskakẽ tsuãra ea haibuwama ea nemaikiki. Ha inũ, tsuãra huni betsabu ea txibãmama hatu eki dakemamisbuki— iwanã,
Yushĩ txakabu kaĩkaina txĩtũmiskiri Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã
(Mt 12.43-45)
24miyui betsawẽ hatu yuikĩ:
—Huni betsa anua yushĩ txakabu kaĩma kai huĩrukũkatsi iki hanu ũpash hayama anu kakũkaũkĩ hanu huĩrukũti pepa betxiama xinãkĩ: 25“Ẽ hanu hiwea ẽ kaĩkirãxina anu ẽ ana txĩtũkainaii”, ikaini kashũ ha yura merã hiwe shaka matsua keska hawa hayama betxitã 26kashũ ana sete yushĩ betsa txakabuhaira hatube dasikirã, ha dukũtũ ha yura itxakawakĩ mirĩwaima ana binumakĩ pikuhairamisbuki— ikĩ
Jesusũ hãtxa nĩkai benimati kayabi haya hatu yuinikiaki, na hãtxarã
27Jesusũ hatu yuikĩ meneriama yurã kaiã naxui ishũ hãtxa kuxipawẽ aĩbũ yuikĩ:
—Mĩ ewa mia kaĩshũ mia txutxu amaniwẽ taea benimahairaikiki— aka 28Jesusũ aĩbu yuikĩ:
—Txanima habiaskaki. Hakia tsuabũra Deusũ hãtxa nĩkakĩ txibãmisbũ ẽ ewa binui ana benimahairakanikiki— hatu waya
Hawẽ dami wati kuxipa yukamisbu Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã
(Mt 12.38-42; Mc 8.12)
29hanua ana haki yurã kaiã itxabirãbirani mapubaunaibũ Jesusũ hatu yuikĩ:
—Nukunabu na habiatiã mã hiweaburã, mã txakabuki. Hamapai Deus anua unãti tsuã atiruma uĩkatsi mã ea yukabiamisrã, Deusũ Jonas bakawã sheamaxina ana kaĩma hiwenirã, haska keska besti Deusũ matu uĩmakĩ matu ashũriashanikiki. Xinãkãwẽ. 30Nínive mae ewapa anu kashũ hau hatu yusĩtanũ Deusũ Jonas yunua nĩkama mae betsa anu pashai shashuwẽ kai iãnẽwã merã hasa bakawã ewapatũ shea shaba dabe inũ besti ka hanã Jonas ana besteãwẽ taeshũ Nínive anuabũ unãkĩ hatũ xinã betsa watã Deus kẽwãnibuki. Hamẽ earã, matũ Hutxi Kayabi Iuwa mawa ẽ habiaskariaya bestibu mã ea ikũwãshanaii. 31Haska inũ, betsarã, nawa aĩbu shanẽ ibu sulkiri txaihaira Sabá mai pakea anu hiwea nukũ shenipabu Salomãonẽ hãtxa unãnepa nĩkatanũ ika huniki. Salomão ẽ binuhairabiakẽ mã ea nĩkakatsi ikabumawẽ taeshũ hanu matu kupiaitiã ha nawa aĩbu shanẽ ibũ matu ha atxakayamashanikiki. 32Ha inũ, Nínive anuabu Jonasĩ Deuskiri hatu yusĩa nĩkakĩ hatũ xinã betsa watã Deus ikũwãnibuki. Hamẽ eãnã, ẽ Jonas binuhairabiakẽ tsuã mã ea nĩkakĩ matũ xinã mã betsa wakatsi ikamawẽ taeshũ hanu kupiaitiã Nínive anu hiwenibũri matu ha ariashãkanikiki— iwanã,
Bĩkiri miyuiwẽ Jesusũ hatu yusĩnikiaki, na hãtxarã
(Mt 5.15; 6.22-23)
33ana hatu yusĩkĩ:
—Bĩ dekushũ hune anu tsauĩsbuma inũ hi bauwẽ atximaisbumaki. Hakia hikikĩ hau uĩnũbũ dekushũ manaũri tsaũmisbuki. 34Haska keskari matũ yura anurã, matũ berurã, bĩ txasha keskaki. Haskakiri matu yusĩnũ nĩkakãwẽ. Matũ beruwẽ mã uĩmiski. Matũ xinãwẽ matũ yura pepa haya kemuama mã shabakabi meke pewaki. 35Hakia mã bĩ hayarã, mã mexu merã hiwea keskatirubumaki. Uĩrakubaĩkãwẽ. 36Hamẽ tsuabura Deusũ mekea bĩ txasha keskawẽ txakabuuma mã pe besti xinãshanaii, kaneamarã— hatu watã
Fariseu inũ Deusũ hãtxa yusĩnanãmisbu Jesusũ txitenikiaki, na hãtxarã
(Mt 23.1-36; Mc 12.38-40; Lc 20.45-47)
37hanua Jesus hãtxai meneaya fariseu betsã pimakatsi hawẽ hiwe anu iyua Jesus hikikaĩ tapu dapi tsaushũ piaya 38fariseũ uĩ e iki tekuitã yuikĩ:
—Nukũ shenipabũ beya txibãkĩ piriama mĩ mepanuamamẽ?— aka 39Jesusũ yuikĩ:
—Fariseubũ mã xinãmiskiri mia yuinũ nĩkawe. Matũ beya txibãkĩ matũ kẽtxa tibi bemakis besti datxukĩ mã napã pewamisbuki. Hakia yumetsukĩ hamapai txakabuwatã uke meranua matũ xinã mã pewaisbumaki. 40Mã unaĩsmapabuki. Bemakia hawara mã uĩtiru txukakĩ mã pewabiamis matũ huĩti uke merã txakabubiakẽ mã unaĩsmaki. Matũ mekẽ mã uĩtiru inũ hawara uke merã mã haya habias Deusũ damiwaniki. Xinaĩrakãwẽ. 41Ha inũ, ha dukũ matũ xinã pewatã Deus duawakatsi ikĩ yauxiama nuitapaibu inãkuĩ mã pepakũkaĩshanaii.
42Fariseubuũ, mã peirawa! Matunã, mã kanekubaĩmisbuki. Matũ piti nis wati itxawashũ maspu mekẽ dabeti washũ bestitxai Deus kẽwãti hiwe anu dayanikabu merabewakĩ mã hatu inãkuĩmiski. Haska pewabiai haska Deusũ hãtxa Moisés yusĩni mã xinãma hawara hawẽ pepawati inũ hawẽ nuiti inũ hawẽ hãtxa betsa watima yunubianikẽ matubu hawẽ hiwekĩ mã hatu uĩmaismaki, kanekinã.
43Fariseubuũ, maturã, matũ itxati hiwe anu hikikaĩ haki tsauti pepa hanu dasibibũ matu uĩtirubu anu mã tsaukatsis imisbuki. Ha inũ, bai tanai nia hau ea duawanũbũ, ika kemutapa mã nimiski. Mã haskaya Deus matuki sinatamis mã nuitapaii.
44Maturã, mã beparamemisbuki. Matunabu yusĩ txakakĩ hatu parãkĩ mã hatu kanemakubaĩmisbuki, tsuara mawa maiwanibu anu nitimabiakẽ unãma hamamaki haki paia keskakinã— akaya
45hawẽ hãtxaki sinatakĩ Moisés keneni yusĩnanãmis betsã Jesus yuikĩ:
—Habaa! Yusĩnaã, haska yuikĩ nukuri mĩ nuku txiteaii— aka
46Jesusũ yuikĩ:
—Moisés hãtxa yusĩnanãmisbuũ, maturã, fariseubu keskai maturi mã peirawa! Shãkamahaira matunabu iama keska wakĩ yusĩa tsuã txibãtirubuma mã hatu yusĩbiakĩ haska mã hatu yusĩmis ibubis txibãma hanua mã hatu merabewaismariki.
47-48Maturã, mã dakeisbumaki. Matũ shenipabũ Deusũ hãtxa yuishunikabũ yusĩaĩbu danãkĩ hatu tenãshũ maiwanibu haska besti xinãkĩ matũ shenipabũ ani merabewakĩ matũri habias hawẽ xinãti hiwe hawẽrua besti mã wamisbuki. 49Haskawẽ taeshũ Deus unãnepatũ yuikĩ: ‘Ea hatu yuishunikabu inũ ẽ tsuma kuxipayabũ hau hatu yusĩnũbũ ẽ hatu yunupakea hatu danãkĩ betsabu tenãkĩ betsabu itxakawakĩ hatu nitxĩshãkanikiki’, iniki. 50-51Matũ shenipabũ hatu danãpauni keska xinãkĩ Deusũ hãtxa yuishunikabu mã danãriamisbuki, na habiatianã. Habias xinãwẽ Deusũ matu manakuriashanikiki. Haskawẽ taeshũ mai damiwakĩ taewani anua hatũ Adãonẽ bake Abel tenãni inũ Deus kẽwãti txi tapu fogão inũ hawẽ kẽwãti Templo namakisshũ Deusũ hãtxa yuishunika Zacarias detenibu inũ dasibibũ Deusũ hãtxa yuishunika betsa tibi matũ shenipabũ tenãpaunibuwẽ taea ha xinãwẽ Deus hakimamawẽ taeshũ na habiatiã hiweabube mã keaĩbu Deusũ matu kupihairashanikiki.
52—Deusũ hãtxa kenenibu yusĩnanãmisbuũ, mã peirawa! Deusũ hãtxa hawẽ hiweti unãbiai nĩka pewama tsuabura Deus shanẽ ibuai anu hikikatsi ikaibu mã hatu nemamiski. Maturi mã hikitirumabia habu betsabu hikipanãbũ mã hatu nemakubainaii— hatu waya
53-54yusĩnanãmisbu inũ fariseubũ hawẽ hãtxa nĩkai Jesuski sinatakĩ ibubis kanemanũ, iwanã, parãpaikĩ hawẽ yusĩakiri haikaimas hamapai yukanibukiaki.
NT © 1980-2006, Wycliffe Bible Translators, Inc.
OT portions © 2006, Wycliffe Bible Translators, Inc.