Luke 2
2
Háa Jesus naˀaypu̖yä̖ waa
1John iˀ pꞌóˀpꞌoekandi naˀaypu̖yä̖ iwáyḏíbá iˀ Rome-wi tsondi shánkí hayˀi Caesar Augustus gin nakhá̖wä̖́ˀiˀḏi tꞌä̖hkí tꞌowa iˀ nange itsonmáa eejewin ovâytꞌôephaḏe dívíkhá̖wä̖́taˀkwogihûuwíḏí. 2Nää páaḏé in tꞌowa dívíkhá̖wä̖́taˀkwꞌóḏi Quirinius oe Syria nange natsondimuu ihayḏi. 3Heḏiho tꞌä̖hkí tꞌowa inbí thehtáy pahpáˀinbí búˀpiye dimää dívíkhá̖wä̖́taˀkwꞌôeníḏí.
4Joseph wáˀ ikhá̖wä̖́taˀkugihoˀ. I-á Galilee nange nanáˀ diweḏi Nazareth búˀayḏi napee, heḏi wíyá búˀay oe Judea nange Bethlehem gin dâytu̖ˀoˀ iwepiye namää. Joseph-á David-ví ây iweḏiˀiˀbá namuu, heḏi David-á Bethlehem iwewi-á namuu, heḏiho Joseph iwepiye ûnpu̖hpóe. 5Joseph-di Mary i-áḏíbá óehoˀ. Indá dakhóhtsa̖a̖tunpä̖ˀän, heḏi Mary-á nasâamuu. 6Bethlehem dajiˀ ihayhä̖̂ä̖bá iˀ thaa napówá Mary iˀayya̖míḏí. 7Heḏi iví páaḏéˀiˀ ay iˀayyan, heḏi aaˀây iwe óeˀánnankíḏí i hä̖ä̖panbí húuphébay iwe óekꞌûˀ, gá ee dívíwhoˀkwꞌóeˀóˀi tewhá iwe wínajâanáhpíḏân.
In makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀindi in kꞌúwá á̖yí̖ˀnin ovâyhéeˀan
8Iwáy búˀay tsowa wáy wên kꞌúwá á̖yí̖ˀnin dikwꞌó, indá khu̖ˀḏéeḏí oe ahkónu inbí kꞌúwá dâyˀá̖yînmáa. 9Jôesi Táḏáḏí wí makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀ inbíˀpiye ovâysan, heḏi inbí páaḏépiye tsíkhagipí dínkwi̖nuḏee, heḏi Nanbí Sedó Jôesiví kohthayḏi ovâyˀánhógiḏi hânho dikhunwôedaˀpóe. 10Heḏi iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi ovâytu̖ˀan, “Wíˀíkhunwôedaˀípí. Bítꞌôeyan, naaḏá híwóˀdi tun wâymáˀ, tꞌä̖hkí tꞌowa hânho ovâyhíhchannamíḏí. 11Nää thaa oe David-ví búˀ wí aywondi ungîˀ naˀaypu̖yä̖. I-á iˀ toˀwí namuu Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí, i-á iˀ shánkí natsonjiˀi namuu. 12Heḏi nä́ˀin bînmúuní únhanginnáaníḏí háa wáytu̖ˀan waa taˀgen namuuˀin: Wí ay bînshaa-í aaˀây iwe naˀánmuuḏi, hä̖ä̖panbí húuphébay iwe nakꞌóeḏí.”
13Tsíkhagipí iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi-áḏí wây-á báyékí mákówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀin dikeepóe. Tꞌä̖hkíḏíbo Jôesi Táḏáví̖ˀgeḏi híwó dívíhíˀmáaḏí ditû̖ˀ, 14“Makówá kwꞌáayé tꞌä̖hkí ditú̖u̖ní Jôesi Táḏá-á hânho hayˀi namuuˀin, heḏi nä́ä oepáa kꞌayḏá in toˀwên Jôesi Táḏá óehíhchanmäˀindá ánshaaginpíḏíbo dikwoní.”
In kꞌúwá á̖yí̖ˀnin Jesus óemúuníḏí dimää
15In makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀin makówápiye diwáypee ihayḏi in kꞌúwá á̖yí̖ˀnin wíˀnä́ táye dívítu̖máa, “Jaho Bethlehem-piye gimú-í nä́ˀin napóeˀin âymúuníḏí, i̖ˀgeḏi Nanbí Sedó Jôesi Táḏáḏí naˀin díhanginˀânnan.” 16Heḏiho dívíwä̖́nähoˀḏi Mary-á Joseph-á heḏá iˀ ay ee hä̖ä̖panbí húuphébay iwe nakꞌóeḏá ovâyshaa. 17Iˀ ay óemûˀ ihayḏi háa in makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀindi iví̖ˀgeḏi ovâytu̖ˀan waa ditunjiˀ. 18Tꞌä̖hkí in iwe dijiˀin ovâyháaˀan iˀ hä̖ä̖wí in kꞌúwá á̖yí̖ˀnindi ovâytꞌôeˀandi ditꞌoeḏi. 19Mary-á nä́ˀi hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí napóeˀi wíˀûnˀóḏepí, heḏi hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí i̖ˀgeḏi iˀánshaamáa. 20In kꞌúwá á̖yí̖ˀnin inbí kꞌúwá dijiˀ iwepiye diwáymää, heḏi Jôesi Táḏá-á kwꞌáayéboˀ óemáaḏí ditû̖ˀ hânho hayˀi namuuˀin, gá nä́ˀiˀ hä̖ä̖wí dâymûˀi-á ditꞌoeˀi-á namuuḏân. Tä̖hkí háa i makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi ovâytu̖ˀan waagibá napóe.
Jesus iˀ méesate hayˀi eepiye óehoˀ
21Wí jâaḏi naphaḏe ihayḏi iˀ ay in Huḏíyoví kꞌewe taaḏi óetaaˀan, heḏi Jesus gin óekhá̖yä̖́ˀ. Nä́ˀin khá̖wä̖́-á iˀ makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀiˀḏi óemä́gi waˀḏi iví jíyá ûnsáhpóepíḏíboˀ.
22Heḏi ihayḏiho napóe dänˀa̖míḏí háa Moses itaˀnan waa, in Huḏíyo inbí khuu dínmuuḏi dínkhâyˀä̖ˀ dívíˀa̖míˀin wí ay naˀaypu̖yä̖ ihayḏi, heḏihoˀ iˀ ay oe Jerusalem-piye dä̂nhoˀ, iˀ méesate hayˀi iwe Jôesi Táḏá óetu̖ˀâ̖a̖míḏí, “Nanbí ay wímä̂äní.” 23Gin dä̂nˀan gá nä́ˀin tsontun Jôesi Táḏáví taˀnin diwe ûnkꞌóeḏân:
Tꞌä̖́hkí in páaḏé diˀâypu̖yä̖ˀin eˀnûn áyyä̖̂ä̖-á Jôesi Táḏá óemä̂äní.
24Heḏá wáˀ nataˀmuu in jíyáˀindá wíje kꞌoˀwee háa wíje tsíḏéˀây haˀwâagiˀin dâyhûuwí, heḏi nä́ˀin tsíḏé dâyhayḏi Jôesi Táḏá óemä̂äní. Heḏiho Mary-á wáˀ han ikhâymáa.
Háa Simeon Jesus-ví̖ˀgeḏi natú̖ waa
25Oe Jerusalem wí sen nathaa Simeon gin nakhá̖wä̖́ˀiˀ. Iví wówátsi-á taˀge ihon, heḏá Jôesi Táḏáví khuu-á ônˀaˀgin. Natsíkha Jôesi Táḏáḏí in Israel-ˀin inbí tꞌôephaḏe iweḏi ovâywhahóeníḏí, heḏi iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ i-áḏí najiˀ. 26Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏibá Simeon óehanginˀânnan wínachuwagíˀopíˀin iˀ toˀwí Jôesi Táḏáḏí óesógeˀiˀ tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí óemûˀpíḏíboˀ. 27Iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi iˀ hayˀi méesate ee Simeon óetsꞌúḏe. Jesus-ví jíyá-áḏí táḏá-áḏí iˀ wáˀ óetsꞌúḏe, heḏânho indi igîˀ ônˀa̖míḏí háa nakhâyˀä̖ˀin Jôesi Táḏá natsonpóe waagibá. 28Ditsꞌú̖ˀ dihayḏi Simeon-di iˀ ay óekêˀ, heḏi Jôesi Táḏá óekú̖ˀdaaˀandi ginnân natú̖: 29“Nanbí Sedó Jôesi, näbâa hîn naa uví tꞌôeˀiˀ omuuˀi híhchandi díchuwamä́ä, uví tun bimä́gi waagibá. 30Naa ohíhchan, gá nää-á naví tséeḏí iˀ aywondi u̖ˀḏi dînsandiˀ dópimûˀḏân. 31Heḏi nä́ˀindá biˀan tꞌä̖hkí nangeˀin tꞌowa dâymúuníḏí. 32Nä́ˀi aywondi-á wí ko waagibá namúuní uví pꞌôe in Huḏíyo dimuupíˀin ovâykeeya̖míḏí, heḏi iˀ namuuḏi uví tꞌowa Israel-ˀindá heˀennin dipúuwí.” 33Gin Simeon iˀ ayví̖ˀgeḏi ihéeˀandi iˀ táḏá-á jíyá-á hânho ovä̂nháaˀan. 34Heḏáháˀ Simeon-di Jôesi Táḏá óedaaˀan híwóˀdi thaa ovä̂nmä̂äníḏí, heḏá Mary-á óetu̖ˀan, “Wáy wên in Israel-ˀin iˀ óesígíkáyjí, heḏiho ovâyˀaywoení, hebo wây-á wêndá wíˀóesígíkáyjípí heḏiho dipeḏee-í. Iˀḏá tꞌä̖hkí tꞌowa háa Jôesi Táḏá nadaˀ waagi ovâykeeya̖mí, hewänbo in tꞌowaḏá óejoegikhâymáa, 35heḏi báyékí tꞌowa háa inbí píˀnä́ khóˀjé diˀánshaamuu waa ovâykeeya̖mí. Heḏi u̖-á báyékí mäntꞌôephaḏekhâymáaḏí wí toˀwíḏí wí tsijó pháˀḏí uví pín wônjún waagibá uncha̖a̖-í.”
Anna ikú̖ˀdaaˀan
36Heḏá iwebá wí kwee Anna gin nakhá̖wä̖́ˀi wáˀ najiˀ, i-á wí Jôesi Táḏáví tukheˀbibá namuu. Nä́ˀi kwee-á Phanuel-ví aˀyú̖ ûnmuu, heḏi Asher-á iví hehä̖̂ä̖wi thehtáy pahpâa ûnmuu. 37Tsé ihay pa̖a̖yo nakhóhtsa̖a̖ˀä́nwän, heḏi khávéntä̖ˀḏi jónu (84) pa̖a̖yo ûnná iví sen ûnchuu iweḏi. Hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí iˀ méesate hayˀi iwe najiˀ, heḏi hä̖́yä́nboˀ iha̖a̖ḏä́ˀoḏá ijûusuˀoḏá khu̖u̖-á thaa-á Jôesi Táḏá óeˀaˀginmäˀ. 38Waˀḏi Simeon ihíˀmáa ihayḏibá iˀ kwee natsꞌú̖, heḏi iˀ aygîˀ Jôesi Táḏá óekú̖ˀdaaˀan, heḏá iví̖ˀgeḏá ovâytꞌôeˀan tꞌä̖hkí in Jerusalem-win ditsíkhakwꞌóˀnin Jôesi Táḏáḏí ovâymaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí.
Joseph-áḏí Mary-áḏí oe Nazareth búˀaypiye dänweehoˀ
39Joseph-áḏí Mary-áḏí dänˀan háa Nanbí Sedó Jôesiví tsontun diwe nakꞌóe waagibá, ihayḏáháˀ inbí búˀay Nazareth-piye dänweehoˀ, i-á Galilee nangá nakꞌóe. 40Heḏi iˀ ay nasôˀḏi nakaypoeˀo heḏá báyékí hangintandá imáa, heḏá Jôesi Táḏáḏá báyékí óekhä̖geˀmáa.
Jesus-di in há̖hkannin iˀ méesate hayˀi ee ovâyhéeˀan
41Pa̖a̖yo pꞌóe waagi iˀ Passover shánkíˀeeḏi dínnáˀ dihayḏi, Jesus-ví jíyá-á táḏá-á oe Jerusalem-piye damääˀä̖. 42Heḏiho Jesus tä̖ˀḏi wíje (12) pa̖a̖yoˀi namuu ihayḏi Jerusalem-piye dimää, hä̖̂ä̖ḏi waa dívíˀo waagibá. 43Iˀ shánkíˀeeḏi dínkꞌeweˀ dihayḏi in tꞌowa dívíweehondi, Jesus-á Jerusalem-bo iwóyí̖ˀ. Hewänbo iví táḏá-á jíyá-á wíḏä́nhanginnáhpí iwe iwóyí̖ˀnin. 44Indá daˀánde wây-á tꞌowa indáḏíbá dimännindáḏí najiˀin, heḏi wí thaa tꞌä̖hkí Jerusalem diweḏi damää. Ihayḏi inbí kꞌemaˀin deeje heḏá inbí maatuˀin deejá óenuwä̖, 45hewänbo wíˀóeshaapíḏí Jerusalem-piye dänwáybun óenuuwä̖́-íḏí. 46Wíje thaa naphaḏe ihayḏi iˀ méesate hayˀi ee in Huḏíyoví há̖hkannindáḏí óeshaa. Háa dívíhíˀmáaˀin iˀḏi ovâytꞌôeyande heḏáháˀ báyékí hä̖ä̖wí ovâytsikaˀmáa. 47Iví hangintandá heḏá iví híˀ in há̖hkannin ovâytu̖máaˀiˀḏá tꞌä̖hkí tꞌowa ditꞌoeˀin ovâyháaˀan. 48Iví táḏá-á jíyá-á wíḏä́nhanginnáhpí háa dänˀánshaaˀa̖míˀin. Iví jíyáḏí óetu̖ˀan, “Naví ay, háaḏan gin naˀin díˀan? Ti wíˀúhanginnáhpíˀan u̖ˀḏi báyékí á̖yîngi uví táḏá-áḏí naa-áḏí dímä́gi, heḏá tꞌä̖mäpiye wítu̖wä̖máa?” 49Jesus-di ovä̂ntu̖ˀan, “Ti wíḏä́nhanginnáhpíˀan naa dînkhâyˀä̖ˀ naví Táḏáví tewhá ee ochaníˀin?” 50Hewänbo háa ovä̂ntu̖ˀannin wíḏakaˀpówápí.
51Iví táḏá-á jíyá-á indáḏíbá oe Nazareth-piye nawáymää, heḏi tꞌä̖hkí háa óetu̖ˀan waa iˀaˀgindoˀ. Iví jíyá nä́ˀi hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí napóeˀi wíˀûnˀóḏéndepí. 52Heḏi Jesus-á nasôemändi shánkí báyékí hangintandá ihóndeˀ, shánkí nasenpuwamän, heḏi Jôesi Táḏá-áḏí in tꞌowa-áḏí shánkí wänbo óesígí.
© 2012, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.