Southern Zazaki, Cermik - WBT (Luke) Drama

Teofîloso muhterem,
Heta nika zaf kesan waşt biyenê ke mabeynê ma de qewimîyayê qeyd bikerê. Axirî, tayê kesî sere ra heta ena game şahidê enê biyenan bî. Ê xizmetkarê kelamê Homayî bî. Enê merdiman ma rê enê çî neqil kerdî. Mi zî enê heme biyenî sere ra bi dîqet tedkîk kerdî û mi qerar da ke ez nînan têdima to rê binusnî. Seba ke ti bizanê, kelamo ke to rê diyayo zanayiş raşt o.

Zemanê qralê Yahûdîye Hîrodesî de yew kahîn estbi. Nameyê ey Zekerîya bi, qebîlaya Avîya ra bi. Cînîya Zekerîyayî zî sey ci neslê Harûnî ra bî. Nameyê aye Elîzabet bî. Zekerîya û Elîzabet qatê Homayî de kesê salihî bî. Heme emir û hukmê Rebî bêkêmanî ardêne ca. Tutê Zekerîya û Elîzabete çinê bî, çimkî Elîzabet qisir bî. Xwura emrê her diyan zî epey vîyartbi.
Mabed de dora xizmetî ameybî qebîlaya Avîya; Zekerîya zî semedê xizmetê Homayî amade bi. Kahînan, edetanê kahîntî gore, seba ke bellî bikerê Mabedê Rebî de kam do bixûrî tafîno, mabeynê xwu de peşk eştêne; peşkê ena reye Zekerîyayî rê kewt. Saeta ke bixûr ameyne tavistiş, yew qelebalixo pîl hewşê mabedî de amebi pêser, dua kerdêne.
A esna de, yew melekê Rebî Zekerîyayî rê asa. Melek, hetê raştê masaya ke ser o seba Homayî bixûr ameyne tavistiş de vindertbi. Zekerîyayî gama ke melek dî, şaş bi. Tersî o girewt. Melekî ey ra wina va: “Meterse Zekerîya, Homayî duayê to şinawitî. Cînîya to Elîzabet do to rê yew laj biyaro dinya, ti do nameyê ey Yehya ronê. Ti do keyfweş bê û şa bibê. Zaf kesî do biyayişê ey rê keyfweş bibê. Çimkî tuto ke yeno dinya, do qatê Rebî de berz bo. Şerab û sewbîna şimite do nêşimo. Hema ke pîzeyê dadîya xwu de yo, do bi Ruho Miqedes yê Homayî debo. Eno tut, qewmê Îsraîlî ra zaf kesan do tado Rebê înan Homayî ser. Do bi hêz û ruhê Îlyasî vernîya Rebî de şêro, do zerrîya babîyan vera tutanê înan de nerm bikero, ê ke Homayî rê îtaet nêkenê, do fikrê înan bibedilno û tado rayirê raştî ser. Bi eno qeyde, semedê ameyişê Rebî do yew cemat bihedirno.”
Zekerîyayî melekî ra va: “Ez senî enê ra emîn bî? Ez yew mêriko extîyar a, cînîya mi zî zaf extîyar a.”
Melekî wina cewab da ey: “Ez Cebraîl a, hizûrê Homayî de vindena. Homayî, seba ke ez to dir qisey bikerî û ena mizgîne bidî to, ez şirawita. Nika biewnî! Heta enê çiyê ke mi vatî bêrê ca, ti do nêeşkê xeberî bidê. Seba ke to vateyanê mi ra bawer nêkerd, do ziwanê to bigêrîyo. Feqet, çiyê ke mi vatî, wexto ke tayin biyo de, do bêrê ca.”
Teber de cemat hema zî paweyê Zekerîyayî bi; meraq kerdêne ke çira hende zêde mabed de mend. Zekerîya wexto ke mabed ra vejîya, nêeşkayne xeberî bido. Însanan fam kerd ke ey mabed de çiyêko ecêb dîyo. Ziwanê Zekerîyayî gêriyabi, la çiyê ke dîyê, bi îşaretê destan înan rê qisey kerdî. Gama ke midetê xizmetê ey qedîya, ageyra keyeyê xwu.
Demeyêk badê, cînîya Zekerîyayî Elîzabet hemîla mende, panc aşmî nêvejîya teber. Elîzabete va: “Rebî eno mucîze semedê mi kerd. Axir, Homayî ewnîya rîyê mi ra. Şermo ke mi verê însanan de hîs kerdêne ra ez xelisnaya.”

Aşma şeşine yê hemîlabiyayişê Elîzabete bî. Homayî, melek Cebraîl şirawit yew keyneke het. Ena keyneke şaristanê Nasira yê mintîqeyê Celîle de cûyayne. Nameyê aye Meryeme bî. Nîşanîya Wusifî bî. Eno Wusif neslê Dawudî ra bi. Melek Meryeme ra asa û aye ra wina va: “Silam to rê Meryem! Lutfê Homayî resa to. Reb to ra razî yo.”
Meryeme enê vatişan ra şaş mende; xwu rê va eno silam yeno çi mana!
Melekî aye ra va: “Meterse Meryem, to qatê Homayî de lutif dî. Nika baş bigoşdare! Ti do hemîla bimanê û yew laj biyarê dinya, nameyê ci Îsa ronê. O do berz bo. Do Ey ra vajê Lajê Semawî yê Homa tealayî; Reb Homa, do qralîyetê kalikê ci Dawudî bido Ey. O, do ebedîyen şarê Yaqûbî qewmê Îsraîlî rê hukim bikero. Caran do peynîya hukimranîya ci nêro.”
Meryeme melekî ra va: “Eno senî beno? Ez hema bakîre ya. Ez hema nêşiya mêrde.”
Melekî wina cewab da: “Ruho Miqedes do bêro to ser. Sîya qudretê Homa tealayî do to bipêşo. Puto mibarek ke yeno dinya, do ci ra vajê Lajê Semawî yê Homayî. Sewbîna, merdima to Elîzabete zî emrê xwu yê vîyarte de do bibo wayira yew lajî. Ena cîneka ke qisir zanîyayne, nika şeş aşmî yê ke hemîla ya. Çimkî Homayî het çiyo ke nêbo çinê yo.”
Enê ser o, Meryeme melekî ra va: “Ez qûla Rebî ya. Ti senî vanê, wa wina bo.” Enê ra pey, melek verê aye ra aqitiya.

Ê rojan de Meryeme bi ecele şî yew şaristanê mintîqeyê koyan yê Yahûdîye. Zekerîya û Elîzabet uca cûyayne. Resa keyeyê înan û silam da Elîzabete. Elîzabete gama ke silamê Meryeme şinawit, puteko ke rehmê aye de bi, xwu têwda. Elîzabet bi Ruhê Miqedesî debî. Bi vengo berz Meryeme ra wina va: “Ti miyanê cînîyan de mibarek a; mehsûlê rehmê to zî mibarek o. Se biyo ke dadîya Wayirê mi ameya mi het? Senî ke mi silamê to şinawit, putekê rehmê mi keyfan ra xwu têwda. Werre bi to! Çimkî to îman ardo ke Rebî semedê to çiyo ke wehd kerdo, do biyaro ca.”

Meryeme zî wina va:

“Qelbê mi Rebî rê hemd keno.
Ruhê mi bi Homayê min ê xelaskarî keyf keno.
Ey ewnîya rîyê qûla xwu ya feqîre ra.
Êdî her esir de însanî do vajê ‘Werre bi to!’
Çimkî Homayê qadirî seba mi çiyê muezemî kerdî.
Nameyê Ey miqedes o.
Kesê ke bi teqwa Ey rê qûlîtî kenê rê
Nesil bi nesil merhemet keno.
Bi destê xwu karê muezemî kerdî.
Bi quretîya qelbê înan qureyî perîşan kerdî,
Planê înan tewş vetî.
Hukimdarî text ra ardî war,
Însanê sadeyî zî berz kerdî.
Veyşanî bi nîmetan mird kerdî,
Dewlemendî zî destveng açarnayî.
Qûlê xwu Îsraîlî rê ardim kerd,
Merhemetê xwu texsîr nêkerd.
Wehdê ke dayî kalikê ma Îbrahîmî û dayî neslê ci rê
Ebedîyen sadiq o.”

Meryeme teqrîben hîrê aşmî Elîzabete het de mende û badê ageyra keyeyê xwu.

Axir, wextê welidîyayişê Elîzabete ame. Yew laj ard dinya. Cîranan û merdimanê Elîzabete şinawit ke Rebî aye rê çi lutfêko pîl kerdo, ê zî biyî şirîkê şabiyayişê Elîzabete. Wexto ke putek heştroje bi, semedê sunetê ci ameyî. Înan waşt nameyê babîyê ci Zekerîyayî bidê putî. Elîzabete qebûl nêkerd va: “Nê! Nameyê ci do Yehya bo.”
Înan va: “Aîleya to de keso bi nameyê Yehya çinê yo ke!” Dima, fetelîyayî Zekerîyayî ser û bi îşaretan persayî ke do nameyê putî çi rono.
Zekerîyayî yew texte waşt û ser o nuşt ke “Nameyê tutî do Yehya bo.” Çi kesê ke uca bî, heyret mendî. Eno mabeyn de ziwanê Zekerîyayî nişka ra abi; qisey kerd û Homayî rê hemd kerd. Heme cîranan saw girewt. Çi kesê ke mintîqeyê koyanê Yahûdîye de cûyayne enê biyenî qisey kerdêne; meraq kerdêne ke ecêba eno tut do bibo çi. Çimkî bellî bi ke destê Rebî Ey ser o yo.

Babîyê Yehyayî Zekerîya, bi Ruhê Miqedesî debi û wina pêxembertî kerde:

“Rebê ma Homayo ke qewmê Îsraîlî hîmaye keno rê hemd bo!
Çimkî Ey, şarê xwu rê ardim kerd û ê esaret ra xelisnayî.
Senî ke zemano qedîm ra nat
Bi wasitaya pêxemberanê xwu yê mibarekan wehd kerdbi,
Neslê qûlê xwu Dawudî ra
Ma rê yew Xelaskaro biqudret şirawit.
Homayî soz da ke do ma dişmenanê ma ra bipawo,
Do ma destê heme kesanê ke ma ra nefret kenê ra bixelisno.
Ey verînanê ma rê merhemet kerd,
Ehdo Miqedes ke înan dir kerdbi rê sadiq mend.
Eno ehd, o wehd bi ke Homayî dabi kalikê ma Îbrahîmî.
Bi eno ehd Homayî soz dabi ke
Do ma destê dişmenanê ma ra bixelisno.
Wina ke, ma zî bieşkê bêters Ey rê îbadet bikerê,
Û seraserê emrê xwu de ma verê Ey de
Bieşkê bibê kesê pak û salihî.

Ey lajê mi, ti do bibê pêxemberê Homa tealayî;
Ti do Rebî ra ver şêrê û însanan
Ameyişê Ey rê amade bikerê.
Ti do şarê Ey rê qisey bikerê ke,
Ê do bi efûkerdişê guneyanê xwu bixelisîyê.

Bi merhemeto pîl yê Homayî,
Do berzîyaran ra Nûr akewo ma ser;
Nûr, êyê ke tarîtî de û miyanê tersê mergî de cûyenê, do înan roşin bikero.
Do ma zî rayirê silametî de biramo.”

Yehya pîl biyêne û hetê rûhî ra hêzdar biyêne. Bi eno qeyde, heta roja ke do kelamê Homayî şarê Îsraîlî rê teblîx bikero, yabanan de cûyîya.

Lalela Lûqa 1