19
Jesus-lu Zacchaeus-lu
1Jesus tikiñŋaruq Jericho-mun aasii iglauvigiaqsivḷugu. 2Tavra iñuqaŋaruq atiqaqtuamik Zacchaeus-mik, umialguniqsuamik tax-iñik katitchirauruanun, suli suġalliruaguvluni. 3Tavra ilaan tautuŋniataŋagaa Jesus tautulaiñmivḷugulu, iñuich iñugiakpaił̣ł̣utiŋ ilaalu mikivluni. 4Tavra aqpamik isagutiŋaruq sivuniksraŋannun aasii mayuqłuni Sikamuam napaaqtuanun tautugukługu Jesus, qanuq tamaunnaaġumaaqtuq. 5Tavra Jesus tikiññami tavruŋa, aaġluqłuni uqallautiŋagaa, Zacchaeus, atqaġiñ qilamik, qanuq igluŋniittuksrauruŋa uvlupak. 6Tavra Zacchaeus atqaqsaaluŋaruq, aasii aiyugaaŋagaa Jesus quviasuutigivlugu. 7Tavra iñuich tautukamirruŋ taamna iluqaġmiŋ uqamayurraqsiŋarut, Taamna iñuk tuyuġmiaguyyaqtuq piḷuusiqirimun. 8Aglaalli Zacchaeus makiłłuni sivuġaanun uqallaŋaruq Ataniġmun, Ataniiq, avvaŋich suġaliġma aitchuutiginiaġitka iḷiappauruanun, suli saglutaġniġupku kiñapayaaq supayaakun, utiqtitchiviginiaġiga sisamaŋŋuġlugu. 9Tavra Jesus uqallautiŋagaa, Taamna pisigivlugu, uvlupak una iñuk igluqatiniḷu annaurrausaqtut, ilaaptauq kiŋunġuvluni Abraham-mun. 10#Mt 18.11.Qanuq Iġñiŋa iñuum qaiŋaruq ivaġiaqługich annautiyaqtuqługiḷḷu tammaŋaruat iñuich.
Uuktuun Kaviqsuatigun Maniksigun
(Matthew 25.14-30)
11Tavra tamatkua tusaaruat uqaluŋnik, Jesus quliaqtuaġutiŋagai uuktuunmik. Ilaa qalliŋaruq Jerusalem-mun, aasii iñuich isumaqaŋarut atanniqsimmataa God-im satqummiyasiñasugalugu. 12Tavra ilaa uqallaŋaruq, Iñuk umialiŋniñ kaŋiqaqtuaq aullaŋaruq uŋasiksuamun nunamun umialguqtitausukłuni, aasii utiġmiḷuni. 13Aullaŋaiñŋaġmi qaitquŋagai qulit kivgani, aasii aitchullaavlugich atausiḷḷaanik kaviqsuanik maniŋñik, aasii uqallautivlugich, Naggutinnagniaġitchi ukuniŋa maniŋñik qaiñimnun aglaan. 14Tavra nunatqatiŋisa uumigiŋagaat aasii tilisiŋarut kivgamik inmiŋniñ aquagun, uqaqłutiŋ, Uvagut umialigisuŋitkikput taamna iñuk.
15Umialiguġiaqtuaq umialiguanikami utiŋaruq. Tavrauvvaa qaitquŋagai taapkua kivgani aitchuŋarani maniŋñik, iḷitchuġisukłuni qanutun naggutinnaktilaaŋannik. 16Sivulliq kivgaq qaiŋaruq sivuġaanun uqallakłuni, Ataniiq, maniich aitchuutitin uvamnun naggutinnautigigitka qulitun maniksun. 17Tavra umialgata uqallautiŋagaa, Piḷḷuataqtutin, kivgaġiksuatiin. Pisigivlugu piḷḷuataġniġiñ mikiruurakkaluakun, ataniġnaqutiqaġniaqtutin qulinun iniqpaŋnun. 18Igḷua kivgam qaiŋaruq uqallakłuni, Ataniiq, maniich aitchuutitin uvamnun naggutinnautigigitka tallimatun maniksun. 19Tavra umialgata uqallautiŋagaa, Iliviḷḷi atanniqsimaniaġitin tallimat iniqpaich. 20Tavrali allaptauq kivgaq qaiŋaruq uqaqłuni, Ataniiq, Uvva maniksin aitchuutitin uvamnun. Iriqsimaŋagitka puuqługich kakkiiyaunmik. 21Sivuuġagiŋagikpiñ qanuq suamarutin. Tigusisuurutin pigiŋisaġnik, suli kivrivḷutin palauvaksranik nautchirriutigiŋisaġnik. 22Umialgata uqallautiŋagaa, Piḷuktuatiin kivgaaq. Atuġniaġitka ilivich uqaluktin uvapkun suksraunġiutigilugich iliŋnun. Iḷisimaŋagaluaqtutin suamatilaamnik tigusisuunimniglu pigiŋisamnik, suli kivrisuuvluŋa palauvaksranik nautchirriutigiŋaisamnik. 23Summan aasiuvva ikuŋitpigich manitka maniqaġviŋmun, aasii qaiguma tasuġayakkatka naggutituummaisa. 24Tavra umialik uqallaŋaruq tamatkunuŋa makitaruanun saniġaani, Pisigik kaviqsuat maniich ilaaniñ, aasii qaiḷḷugich taavrumuŋa kivgamun qulinik maniqaqtuamun. 25Tavra kivgat uqallautigaluaġaat, Umialiik, qulitun maniqaaniŋaruq. 26#Mt 13.12; Mk 4.25; Lk 8.18.Umialgata kiuŋagai, Uqallautigivsi, iñupayaaq aŋalatchiḷḷuataqtuaq aitchuusiaqavsaaġniaqtuq, aglaan taamna naurrutinnaŋitchuaq mikiruuraqunnii pigikkaŋa, piiqsauniaqtuq ilaaniñ. 27#Mt 25.14-30.Taipkualiasii uumigiritka, umialiqaġuŋitchuat uvamnik, uvuŋautisigik aasii tuquġaġlugich sivuqqamni.
Jesus Isiġman Jerusalem-mun Kakaksiqł̣uni Umialiktun
(Matthew 21.1-11; Mark 11.1-11; John 12.12-19)
28Taamna uqausiġianikamiuŋ, Jesus aullaqivsaaŋaruq Jerusalem-mun sivuanni iñuich. 29Tavra qallikami Bethphage-mun Bethany-mullu, tikiññamiŋ iġġimun atiqaqtuamun Olives, ilaa tilisiŋaruq malġugnik iḷitchitquramiñiñ, 30aasii uqallautivlugik, Aullaġitchik ininun sivuniptiŋnun. Aasii tikipqaġuptik, paqinniaqtutik kakaktim nuġġaŋanik pituqaqtuamik, iñuum kakaksiġvigiŋaisaŋanik. Pituiġḷugu qaġġisiyumagiktik. 31Iñuum kialiqaa apiġikpatik, Summan pituigaqsivitkuuna, uqallautiyumagiktik inna, Atanġum atuġukkaa. 32Tavra taapkuak tilirauruak aullaŋaruk aasii paqinŋagaak Jesus uqausiatun inmiŋnun. 33Tavra pituiqsisaġniaqtillugik kakaktimik, iñuŋisa kakaktim uqallautiŋagaik, Summan pituigaqsivitku kakakti? 34Tavra iliŋik uqallaŋaruk, Atanġum atuġukkaa. 35Tavra iliŋikta qaġġisiŋagaak kakakti Jesus-mun, aasii iñuich qalliqsuutivlugich annuġaatiŋ kakaktimun, Jesus kakaksirraqsiŋaruq. 36Tavra kakaksiqsillugu, iñuich siaminŋagaich annuġaatiŋ apqutinun. 37Tavra qallimman Jerusalem-mun, atqaġiaŋanun iḷimman iġġimun Olives-mun, iñusalaich iḷitchitquraŋi quviatcharraqsiŋarut suli nanġaqługu God nipatuvlutiŋ, pisigivlugich iluqaisa kamanaqtuat savaat tautuŋaratiŋ, 38#Ps 118.26.uqaqłutiŋ, God-im piḷḷuataqtilliuŋ Umialik qairuaq pisivlugu Ataniq. Nanġaqtauli God qiḷaŋmiittuaq tutqiutiqaqtitchiruaq.
39Tavra iḷaŋisa Pharisees iñusalaŋniittuat uqallautiŋagaat Jesus, Iḷisaurrii, suakkich iḷitchitquratin nipaisaaqulugich. 40Ilaan kiuŋagai, Uqallautigivsi, ukua nipaiġaluaqpata, uyaġaich nipaallakkumiñaqtut.
Jesus Qirratigigaa Jerusalem
41Tavra Jesus qallikami tautukługu iniqpak qirratigiŋagai Jerusalem iñuŋi, 42uqaqłuni, Uvvaunnii uvlupak puttuqsriyumiñaġaluaqtusi suruksrautilaavsiññik tutqiutiqaġukkuvsi. Aglaan paŋmapak puttuqsriŋitchusi. 43Qanuq uvlut tikiññiaqtut uumigirivsi avanniaġaat iniqpaksi, saulugu avatiksi aniyumiñaiyaġlusi, quġġutilusiḷu sumiḷḷiqaa. 44Aasii iliŋisa suksraunġipiallagniaġaasi iniqpaksiḷu, katchisiḷu, suli uyaġak atausiq unnii nuunniaġaat inaaniñ, qanuq puttuqsriŋaitkiksi God qaigaluaġman annautisukłusi.
Jesus Aŋaiyyuvikpaŋmuktuq
(Matthew 21.12-17; Mark 11.15-19; John 2.13-22)
45Tavra Jesus isiŋaruq aŋaiyyuvikpaŋmun, aasii anittaaqsivḷugich tamatkua tauqsiqsuqtuat, 46#Is 56.7; Jr 7.11.uqallautivlugich, Aglausimaruq Bible-ni God-im uqallautaa inna, “Uvaŋa igluqpaga taggisiqaġniaqtuq iñupayaat aŋaiyyuyaqtuġviannik.” Aglaalli ilivsi iriqtuġviḷiutiŋagiksi tigligayuktinun. 47#Lk 21.37.Tavra Jesus iḷisaurriraqtuq uvlutuaġman aŋaiyyuvikpaŋmi. Aŋaiyyuliqsiqpaich iḷisaurriḷḷu pitquranik umialiŋnaŋisalu iñuich tuqutchukkaluaŋagaat, 48aglaan qanuġlugu pisausiiñŋagaat, qanuq iluqaġmiŋ iñuich masaġnisigiŋagaich ilaan uqaluŋi.