Luka 1
1
Tongɔ nda tɛnɛ
1-3Malo Teofilɛ, azi sĩni atara ndo sungɔ pa ti aye mɛ ndo asi na popo tɛ e. Ko ala su ndo ni bo nga ma se mɛ ndo azi mɛ ahũ ni kɔzoni, apa na ni hɛ̃ e. Ko azi ni ko ndo la Nzapa ato la so pangɔ tɛnɛ tɛ lo. Na olo ko, akpɔ ngoi tɛ mbi. Mbi hũnda azi na lo ti aye kwɛ zu mɛ ndo asi, ato ka li ni ngbĩi asi nda ni gbɔ, ko ala kambisa hɛ̃ mbi na seni. La mbi hũ ge lɛ mbi nzɔ̃ni ya, mbi su ni hɛ̃ mɔ. 4Ko mbi li so ya, mɔ hĩnga ya, atɛnɛ ko ndo aha na mɔ ko, adu abɛta tɛnɛ.
Angelo apa lo ti dúngɔ Yoanɛ wa hɛngɔ batisimɔ
5Ngoi mɛ ndo Erodɛ gbia ka sese ti Yudea ko, mbanga wa lungɔ Nzapa na ye ndo kai, ili lo la Zakaria. Lo ndo na li nɔ tɛ awa lungɔ Nzapa na ye, andoili ndo la ya, ala azi tɛ Abia. Ili ya Zakaria ndo la Elisabɛti, Elisabɛti ni tara Arona. Arona ndo gbia tɛ awa lungɔ Nzapa na ye. 6Zakaria na Elisabɛti ndo abɛta azi ka lɛ Gbia Nzapa, ko ala ndotɔndɔ ndo ndia tɛ lo, ndoma ndo nga nyɔ lo zu. 7Kanda ta ala dú ndo nyi ma, ta sanga ma, Elisabɛti ndo ta ngombo, ko lo na kɔ lo zu sɛ ati ndo nga abange.
8Mbanga lá kɔi, Zakaria so ndoli kwa tɛ lo ti lungɔ Nzapa na ye ka ya kota da Nzapa, ta sanga ma, adu ndo ngoi tɛ azi ti li nɔ tɛ lo ti lingɔ kwa ti lungɔ Nzapa na ye. 9Na se li ye tɛ awa lungɔ Nzapa na ye ko, ala to zeke, la zeke aha Zakaria na popo tɛ la ya, lo li ka ndo ti Santo ka ya da Nzapa, lo zɔ yɔmbɔ. 10Ngoi mɛ lo so ndozɔ yɔmbɔ ni ko, azi butu butu so ndosambela ka gegi.
11La mbanga angelo tɛ Gbia asi gbɛlɛ Zakaria. Angelo ni alo na ndo kɔti, so tɔ̃ mɛsa mɛ andozɔ na yɔmbɔ so lungɔ na Nzapa. 12Zakaria ĩ hũ lo ko, tɛrɛ Zakaria akpi sui sui, ko mbɛtɔ agbɔ̃ nga lo. 13La angelo apa hɛ̃ lo ya: “Zakaria, zia mbɛtɔ, ta sanga ma, Nzapa ama sambela tɛ mɔ. Ya mɔ Elisabɛti na dúngɔ nyi kɔli hɛ̃ mɔ, ko mɔ na dingɔ ili lo ya Yoanɛ. 14Bɛ mɔ na dengɔ na lo tɛ lo sĩ, ko azi ma wo ma nga na sabangɔ na lo tɛ lo. 15Ta sanga ma, lo na dungɔ zo ti ndima ka lɛ Gbia. Ta lo na nyɔngɔ hɛrɛgɛ, bere mbanga kana mɛ ndɛ̃ mɛ ndogbɔ̃ zo ma. Bo na ngoi ti dúngɔ lo ko, lo na dungɔ na nguru tɛ Tɔrɔ Santo sĩ. 16Na lo tɛ lo ko, awa Izrayɛlɛ gba na diringɔ gangɔ ka tɛ Gbia tɛ la Nzapa. 17Lo nvɛni na ɔngɔ uzu tɛ Gbia so pangɔ kwa tɛ lo na kɔdɛ nga na nguru, nga ma se tɛ Elia wa pangɔ nyɔ Nzapa. Lo na tongbingɔ songo na popo tɛ ato aya, na aya la. Lo nga na sangɔ kɔdɛ bɛ awa kɛ̃ngɔ nyɔ Nzapa ya, ala lua ndara nga ma se tɛ abɛta azi. Lo na lɛkengɔ bɛ azi ya, ala ye lo tɛ Gbia.”
18La Zakaria apa hɛ̃ lo ya: “Ome mbi ti bange, ya mbi Elisabɛti ati nga tara bange wɛ ko, kɔdɛ mɛ mbi lengbi ti hĩngangɔ ya, tɛnɛ olo adu biani sia?” 19Angelo tɛ Gbia agbinya hɛ̃ lo ya: “Mbi angelo Gabriɛlɛ, mbi ndolo gbɛlɛ Nzapa so lingɔ kwa hɛ̃ lo. Lo to mbi ge tɛ mɔ ya, mbi tɛnɛ tɛnɛ hɛ̃ mɔ, ko mbi pa nga nzɔ̃ pa olo hɛ̃ mɔ. 20Tɛnɛ mɛ mbi tɛnɛ hɛ̃ mɔ, se ngoi ni alengbi ko, tɛnɛ ni ati na seni. Ko ta mɔ ye lo ni ma, na lo ni ko, mɔ na tingɔ buburu, ta mɔ na tɛnɛngɔ tɛnɛ ma, nga ka lá ko gbanda tɛnɛ mɛ mbi tɛnɛ ati na seni wadila.”
21Na ngoi ko ndo ko, azi so ndoku Zakaria ka gegi, ko ala so ndobema, na lo mɛ ya, lo ninga ka ndo ti santo ni sĩ. 22Zakaria ĩ lo kai ĩ si ko, aha tɛnɛngɔ tɛnɛ hɛ̃ azi gba, la ala hĩnga ya, lo hũ fɛrɛ suma ka ndo ti santo ni. Lo pɛpɛ ndo ti lo hɛ̃ la, ko ta lo tɛnɛ ndo tɛnɛ ma.
23Ngoi mɛ bi ti kwa tɛ lo ka ya kota da Nzapa ĩ wɛ ko, lo diri ka tɛ lo. 24Ĩ la so pɛni yakere ko, ya lo Elisabɛti amɛ ngɔ, ko na pɛ nzɛ̃ kɔ̃ ko, ta lo ye ndo singɔ yango ma. Lo ndopa ndo ka ya bɛ lo ya: 25“Ĩ ba ye mɛ Gbia ali tɛrɛ mbi hĩ! Ye mɛ ndo kamɛnɛ ndogbɔ̃ mbi na lo ni na gbɛlɛ azi ko, na olo mɛ ko, lo hã kamɛnɛ ni na lɛ mbi.”
Angelo apa lo ti dúngɔ Yezo
26-27Ngoi mɛ ndo ngɔ tɛ Elisabɛti ĩ ti nzɛ̃ mana ko, Nzapa ato angelo Gabriɛlɛ ka tɛ mɔsia kɔi mɛ ndodu ka Nazarɛtɛ, ka sese ti Galilea. Ili mɔsia ni ko la Maria. Ko mbanga tara Davidi mɛ ili lo la Yozɛfu ndo la agbe lo tɛ Maria ni. 28Angelo ali da, atã Maria, apa hɛ̃ lo ya: “Zegbia Maria, Nzapa ali nzɔ̃ bɛ hɛ̃ mɔ! Gbia ndodu ndoni kɔi na mɔ.” 29Maria ĩ ma so ko, tɛrɛ lo akpi sui sui, ko lo hũnda tɛrɛ lo nvɛni ya: “Nda balangɔ mɛ angelo olo abala na mbi nɛ?” 30La angelo apa hɛ̃ lo ya: “Maria, zia mbɛtɔ, ta sanga ma, Nzapa ali nzɔ̃ bɛ hɛ̃ mɔ. 31Mɔ na mɛngɔ ngɔ, mɔ na dúngɔ nyi kɔli, ko mɔ na dingɔ ili lo ya Yezo. 32Lo na tingɔ zo ti ndima. Gbia Nzapa mɛ ka yayu na ilingɔ lo ya, lo Nyi ni, Gbia Nzapa nga na kpãngɔ lo gbia na mada tɛ kotara lo Davidi. 33Lo na lɛngɔ gbia na ndo awa Izrayɛlɛ buru na buru, ko ta nda lo lɛngɔ gbia tɛ lo na kɔngɔ ma.”
34La Maria apa hɛ̃ angelo ya: “Omɛ mbi dɛ li mbi ngbɔ̃ ko, mbi na mɛngɔ ngɔ ni nga sia?” 35Angelo agbinya hɛ̃ lo ya: “Tɔrɔ Santo na zungɔ ndo mɔ, ko nguru tɛ Nzapa mɛ ka yayu na vĩngɔ mɔ nga ma gbede. Na lo ni la nyi mɛ mɔ na dúngɔ ko, lo na dungɔ santo, ko Nzapa na ilingɔ lo ya, lo Nyi ni. 36Abɛ nga nyita mɔ Elisabɛti ati bange we ko, lo na dúngɔ nyi kɔli. Azi ndonɛ ndo ya, lo ta ngombo, kanda na olo ko, lo mɛ ngɔ, ko ngɔ ni ati nzɛ̃ mana. 37Ta sanga ma, ta Nzapa ndoha ye gba ma.”
38La Maria apa hɛ̃ lo ya: “Mbi wa kwa tɛ Gbia, wa lo li bɛ lo ni ko hɛ̃ mbi, nga ma se ko la mɔ pa na ni ma ke!” La angelo azia lo, agwe.
Maria anɔ so bangɔ Elisabɛti
39Maria aha nɔ bo na ngoi ni ko, anɔ hiɔ hiɔ ka mbanga kɔdɔrɔ ti Yudea mɛ na ndo hɔtɔ. 40Lo ĩ si kai ko, lo li ya da tɛ Zakaria, lo bala Elisabɛti. 41Elisabɛti ĩ ma balangɔ mɛ Maria abala na lo ko, nyingambi adu ka ya lo atiri tɛrɛ lo. Tɔrɔ Santo asa nguru tɛrɛ Elisabɛti, 42ko lo de kɔngɔ kpengbani ya: “Maria, Nzapa asunu mɔ aɔ awe kwɛ zu, lo sunu nga nyi mɛ mɔ na dúngɔ! 43Mbi mɛ mbumbusɛ zo, mɔ ta Gbia tɛ mbi, ko ali sia la mɔ ga ge tɛ mbi sia? 44Ba hĩ, ngoi mɛ mɔ bala mbi ko, nyingambi adu ge ya mbi atiri tɛrɛ lo na dengɔ bɛ. 45Dengɔ bɛ ati na mɔ, ta sanga ma, tɛnɛ tɛ Gbia ko ndo angelo apa hɛ̃ mɔ ko, mɔ ye ya, tɛnɛ ni na tingɔ na seni.”
Maria abua ndewa
46La Maria apa ya:
“Mbi ndogonda Gbia Nzapa mɛ na kota ndima.
47Ko bɛ mbi ndode sĩ na lo tɛ Nzapa Wa songɔ mbi.
48Ta sanga ma, lo da bɛ lo na mbi mɛ mbumbusɛ wa kwa tɛ lo.
Biani, ato na olo ko, azi zu nga na atara la mɛ na gangɔ gesi
Na ilingɔ mbi ya, mbi wa dengɔ bɛ.
49Ta sanga ma, Nzapa mɛ lombe ali hɛ̃ mbi akukuna ló.
Ili lo adu santo,
50Lo ndoma vundu ngoi zu hɛ̃ azi mɛ ndokpɛ lo.
51Lo li akpengba kwa na nguru tɛ lo.
Lo gundu ya azi mɛ na yakɛ bɛ la,
52Lo toma agbia na ndo ngɛndɛ gbia tɛ la,
Lo ya ambumbusɛ azi ndozu.
53Azi ko na gwɛ̃ ko, lo hɛ̃ la tɛ ala tɛ, ya la asĩ.
Kanda tɛ awa nwa ko, lo toma la, ala diri ti la nyɔmɔ nyɔmɔ.
54-55Lo za e awa Izrayɛlɛ mɛ e awa kwa tɛ lo.
Lo da bɛ lo na kapa mɛ ndo lo ko hɛ̃ e,
La lo li nzɔ̃ bɛ hɛ̃ e.
Kapa mɛ lo ko hɛ̃ kotara e Abrahama na e atara lo ko,
Ta lo weza kapa ni ma.”
56Maria ala ndo ka tɛ Elisabɛti nzɛ̃ nga ma ta, la lo diri ka tɛ lo.
Elisabɛti adu Yoanɛ wa hɛngɔ batisimɔ
57Bi tɛ Elisabɛti ti dúngɔ alengbi, la lo dú nyi kɔli. 58Azi mɛ ndodu so gunda lo, na asongo lo ĩ ma ya, Gbia ali hɛ̃ lo kota vundu, la ahɛ̃ lo nyingambi ko, ala na lo asaba na lo ni. 59Nyi ngambi ĩ ti na pɔsɔ kɔi ko, ala nɔ na lo ya, afa lo ganza. Ala ye ndo ya, ani di ili lo na ili to lo Zakaria. 60Ko ta lo Elisabɛti apa ya: “Ipɔ, ili lo la Yoanɛ.” 61Ala pa hɛ̃ lo ya: “Na nda se wa tɛ mɔ ko, ta zo kɔi mɛ ili lo Yoanɛ da ma.”
62La ala pɛpɛ ti la hɛ̃ Zakaria mɛ to nyi ni ya: “Ili mɛ mɔ ye ya adi na lo nɛ?” 63Zakaria ĩ hũ so ko, ahũnda ya, ahɛ̃ ni kpongbo mɛ andosu mbɛti lɛ ni, ko lo su mbɛti le ni ya: “Ili lo la Yoanɛ.” Azi ĩ hũ so ko, ala kwɛ zu abema. 64Bo na ngoi ni ko la Zakaria ato nda tɛnɛngɔ tɛnɛ. Lo gonda Nzapa mboro mboro. 65La mbɛtɔ agbɔ̃ azi mɛ ndodu so gunda Zakaria, ko azi mɛ ndo ndodu ka ndo hɔtɔ ti sese ti Yudea so ndopa lo ye ni ko na popo tɛ la. 66Azi zu mɛ ama pa ti ye ni ko abinga bɛ la, ahũndangbi nga tɛrɛ la ya: “Ngoi mɛ gbanda nyingambi olo ati kangba ko, du tɛ lo adu gbanda nga sia?” Biani, Nzapa ndobata ndo Yoanɛ na nguru tɛ lo.
Zakaria abua ndewa
67Tɔrɔ Santo asa nguru tɛrɛ Zakaria mɛ to nyingambi, la Zakaria apa ya:
68“É awa Izrayɛlɛ, é gonda Gbia Nzapa,
Ta sanga ma, lo bi lɛ lo na ndo e azi tɛ lo,
Lo tɔ̃ nga e na ya pɛnɔ.
69Lo to hɛ̃ e kpengba Wa songɔ azi.
Wa songɔ azi ni na ale tɛ Davidi mɛ ndo wa kwa tɛ Nzapa.
70Nyɔ lo mɛ ndo abɛta awa pangɔ nyɔ lo apa gã lo mɛ:
71Lo ko ndo kapa ya, ni zi e gbanda na gbe ti awa kɛ̃ngɔ e,
Nga na gbe ti azi zu ko la bɛ la akɛ̃ e kasa kasa.
72Lo ko ndo kapa ya, ni ma gbanda vundu tɛ akotara e,
Ko ta bɛ ni ali gbanda na bɛta ngbanga tɛ ni
Ko ndo ni na la ĩ gbe ma.
73Ta sanga ma, Nzapa anyɔ ndo ngɛ hɛ̃ kotara e Abrahama ya,
74Ni zi e gbanda na gbɛ ti awa kɛ̃ngɔ e,
Ko e zia mbɛtɔ, e li kwa hɛ̃ ni,
75Wadila bɛ e adu vuruni,
Ko e du nga abɛta azi ka lɛ ni na ngoi zu mɛ e dɛ lɛ e ngɛ̃.”
Zakaria apa nga ya:
76“Wa mɔ nyi mbi, azi na ilingɔ mɔ ya,
Mɔ wa pangɔ nyɔ Nzapa mɛ ka yayu,
Ta sanga ma, mɔ na ɔngɔ uzu tɛ Gbia, so lɛkɛngɔ lege tɛ lo,
77Nga so fangɔ na azi tɛ lo ya, ala hĩnga ya,
Ni na kangɔ lɛ ni ndo asiɔ ye tɛ la,
Ko ni nga na songɔ la.
78Ta sanga ma, Nzapa tɛ e na dede bɛ, lo nga na vundu sĩ.
Lo na tongɔ hɛ̃ e zo mɛ na longɔ ka ndozu,
Ko zo ni na vurungɔ na ndo hɛ̃ e,
Nga ma se tɛ lá mɛ asi ka tɔ ndovuru na ndo.
79Ndo ni na vurungɔ na ndo azi mɛ ndodu na ya mbingo,
Azi mɛ mbɛtɔ ti kwá ndogbɔ̃ nga la.”
80Yoanɛ ndomai ndo, ko ndara tɛ lo ndomai nga ndo. Lo ngba ndo ka bɛ ndo, ngbĩi ati na ngoi mɛ ndo lo fa tɛrɛ lo yango na awa Izrayɛlɛ.
Currently Selected:
Luka 1: NGB87
Highlight
Share
Copy
Want to have your highlights saved across all your devices? Sign up or sign in
Ngbandi New Testament © United Bible Societies, 1987.
