MATIU 13

Dɔmii Kɔloongɔ Tuhani Galɛ Valimɔi Ma

(Mak 4.1-9; Luk 8.4-8)

1Folo yakpei na ma Yesu i gbuailɔ pɛlei bu i li i hei Galili Wopei gbla nuungaa gaavaa. 2Faha lakpa waa ti ngi gaalɛilɔ, kɛ i wilinga ndɛndɛ yila hu i hei, fahii gbi tia ti looni kakpoi ya.

3I hinda gboto hugɛilɔ a tie dɔmii hu yɛ,

“Taamɔ yila i liilɔ wɔɔ tuhani galei valima ngi gbalɛi hu. 4Kia i yɛ falima, yeetuhani galei lɛɛnga i gulailɔ pele galei ma, kɛ ŋɔningɛisia ti waa ti ngɔyɔ. 5Tuhani galei lɛɛnga i gulani fawa lɔlɔmɛi lɔ mia pɔlɛi yɛngɔ yɛla na fɛlɛfɛlɛ fawei ya. Ti humbuilɔ a vale ajifa pɔlɛi ii yɛ yekpeni fawei ya. 6Kɛɛ kia foloi i lɛni, i yeetuhani valeisia mɔilɔ; tawao jifa yeehapiisia tii guni a yeilaa poloŋ, yeetuhanisia ti beilɔ. 7Tuhani galei lɛɛnga ti gulani ngaali lɔlɔmɛi lɔ, kɛ ngaali bɛɛ i valea, i wɔpɔ, i tuhanii magbɔle, yeetuhanii ii gbekpeni. 8Kɛɛ tuhani galei yeemɔniisia ti gulani ndɔlɔma yekpei lɔ, ti wua kpoto, tɛnga hɔndɔ yila, tɛnga numu sawa gbɔyɔngɔ, tɛnga numu gbɔyɔngɔ maahu puu.”

9“Numui na ngoli i ngi ma njia mɛniva, i wolo ji ma.”

Dɔmii Yeesabui

(Mak 4.10-12; Luk 8.9-10)

10Kɛ Yesu gaalopoisia ti wanga ngi gama ti ngi mɔli tɛɛ, “Gbɛe ba nungei jisia gaa dɔmii hu?”

11Yesu i kpɛmboilɔ yɛ, “Ngewɔ i lumanga ngelegoohu mahayɛi yeetɔnya lɔwungɔisia hugɛva a wue, kɛɛ ii lumani ti wɛ. 12Gbamaile numui na hani i ngi yeya, mato a velɔ ngi wɛ, aako i gboto waa ngi yeya; kɛɛ numui na hani ii ngi yeya, Ngewɔ a na wuloi bɛɛ gbualɔ ngi yeya a yɛ ngi yeya. 13Nga ti gaa dɔmii hu lɔ aako ti kpee kɛɛ tɛɛ tɔ tawao ti wolo kɛɛ tɛɛ mɛni, tawao tɛɛ mbugɔɔ. 14#Ais 6.9-10 Tia mia ti pienga Ngewɔ layiɛi la hounga i puni Aisaya laa yɛ,

‘Nungei jisia ta wololɔ kaka,

kɛɛ tɛɛ mbugɔɔ tawao ta

kpelɔ kaka kɛɛ tɛɛ tɔ,

15ajifa tɛɛ gu a gilila, tawao ti ti wolisia laagbɔwunga,

ti ti yamɛisia liwinga, aako taa hinda lɔ a ti yamɛisia,

ti njia mɛni a ti wolisia, ti hinda hugɔɔ a ti nɛmahuisia,

ti wote nya gama ngi ti bawo.’

16“Kɛɛ wu yamɛisia ti lubangɔe ajifa ta hinda lɔ, kɛɛ wu wolisia ajifa ta njia mɛni. 17Gbɛɛ ngi hugɛ a wue a tɔnya kɛ Ngewɔ lutui gboto kɛɛ Ngewɔblaa weka gboto ti longɔ yɛla waa ti na hulɔ wu hulɔma kɛɛ tii hulɔni, tawao ti longɔ yɛla waa ti na mɛni wu mɛnima kɛɛ tii mɛnini.”

Yesu Lɔ Dɔmii Fasaima

(Mak 4.13-20; Luk 8.11-15)

18“A wolo hɔɔ wu tuhani galɛ valimɔi yeedɔmii yeembui humɛni. 19Numu gbi i Ngewɔ Mahayɛi yeengoowili mɛningaa kɛɛ ii yeembui gɔɔ, Seitana a walɔ i kpua ngi lii hu; jisia mia tuhani galei nasia a tie ti gulani pele galei ma. 20Tuhani galei nasia ti gulani fawa lɔlɔmɛi tia mia a nungei nasia ta Ngowili Yekpei mɛni, ti mbumbu a kohunɛ ngaama; 21kɛɛ ɛɛ yei panda ti lii hu, tawao ta houlɔ mba watii wulo va. Kɛɛ ji lekee kpundɛ ɔɔ juwuya a hiye kɔlooni yeengoowili ma, kɛ ti gbenga ma ngaama. 22Tuhani galei nasia ti gulani ngaali lɔlɔmɛi tia mia a nungei nasia ta Ngowili Yekpei mɛni, kɛ dunyei ji yeendiihɛlɛisia kɛɛ kpatɛi yeemanii ti Ngewɔ yiɛi gbolenga, i gbua ti liihu tɛɛ wua kulo bɛɛ. 23Tuhani galei nasia ti gulani ndɔlɔ yekpei ma tia mia a nungei nasia ta Ngowili Yekpei mɛni, ti mbugɔɔ gbalauŋ; ta wielɔ kia ngulii nasia na ta wua kpoto, tɛnga hɔndɔ yila, tɛnga numu sawa gbɔyɔngɔ, tɛɛnga numu gbɔyɔngɔ maahu puu.”

Dɔmii Kɔlooni Tuhani Ma Kɛɛ Lɛtii

24Yesu i dɔmii weka gbuailɔ ti wɛ yɛ, “Ngelegoohu Mahayɛi gbuangɔ a taamɔ yila lɔ i tuhani huwu yekpe lekee wuni ngi gbalei hu. 25Numui gbi ti yɛ njii hu lɔ a kpindi yila kɛ ngi juwui i ya i lɛtii galei vali yeekpalɛi hu i li ngiɛ. 26Kia tuhani galeisia ti valeni kɛ lɛtii bɛɛ i valea. 27Taamɔi yengebleisia ti wɛilɔ ngi gama tɛɛ, ‘Ndemɔi, tuhani galɛ yekpei lekee ii le baa pu bi gbalei hu? Lɛtii i hiyenga mi lɔ kungɔ na kpalɛi hu gbi?’ 28Kɛ i ndenga yɛ, ‘Nya juwui mia i ji wienga.’ Ngengeblɛisia ti ngi mɔlilɔ tɛɛ, ‘Bi longɔe hɔɔ mu li mu yeelɛtii gbua?’ 29Kɛ i kpɛmbonga yɛ, ‘Sawo, waa lo lɛtii wukpuama waa tuhani bɛɛ wukpua. 30Tuhani tia lɛtii ti lo na ti lewe-gbelei i hiti. Yeewatii na, nga ndelɔ mba lewebleisia ma ngɛɛ ti lɛtii yese lɛma ti ngili, ti yeengiliisia mɔ; na wooma ti tuhani ta ngi lewe ti tɛ nya gbuwui laa.’ ”

Dɔmii Kɔlooni Mɔstad Galei Ma

(Mak 4.30-32; Luk 13.18-19)

31Yesu i dɔmii weka gbuailɔ ti wɛ yɛ, “Ngelegoohu Mahayɛi gbuangɔ a hakpɛi na lɔ ta toli a Mɔstad yeekaalɛi na taamɔ yila i puni ngi gbalei hu. 32I guloni tuhani galei kpɛlɛɛ ma, kɛɛ ji a lakpa a lewelɔ hakpa gbi ma, ŋɔningɛisia ta tei lo ngi bekeisia hu.”

Dɔmii Kɔlooni Hani Na Ma A Pie Bledii A Ve

(Luk 13.20-21)

33Yesu i gbɔma dɔmii weka gbuailɔ ti wɛ yɛ, “Ngelegoohu Mahayɛi gbuangɔ a hani na lɔ a pie bledii a ve nyaapo yila i mbumbuni i ngahupu a lɛwɛ vuka busɛ yila i lo huti ma haaŋ gbi i ve i yɛ buufa.”

Gbɛe Yesu I Yɛ Fahiisia Gaa Dɔmii Hu

(Mak 4.33-34)

34Yesu i hindei jisia kpɛlɛɛ hugɛni a fahiisia dɔmingaa hu lɔ; ɛɛ luma aa ti gaa a hani gbi ina dɔmii hu ii le. 35#Saam 78.2 I ji wieilɔ aako Ngewɔ layie la i hou na i puni ngi lutui laa yɛ,

“Nga dɔmingaa lɔ gbua ji nga yɛ yɛpɛma ti gama,

nga tɔnyangaa hugɛlɔ a tie ndɔwungɔ

i hiye wɔɔ dunyei gbatɛ-gbelei ma.”

Yesu Lɔ Ngaali Yeedɔmii Fasaima

36Kia Yesu i gbuani fahii gama i li pɛlei bu, ngi gaalopoisia ti wɛilɔ ngi gama tɛɛ, “Dɔmii na kɔlooni ngaali na ma i yɛ kpalɛi hu yeembui gɛ a mue.”

37Yesu i kpɛmboilɔ yɛ, “Numui na i tuhani galɛ yekpei wuni ngi gbalei hu tamia a Nuuvu Hindoloi; 38kpalɛi mia a dunyei; tuhani galɛ yekpei mia a nungei nasia ngelegoohuliblɛisia a tie; lɛtii mia a Seitana woomableisia, 39tawao kpala lamɔi juwui na i lɛtii wuni kpalɛi hu tamia a Seitana. Mba lewe-gbelei lɔ a dunyei gbɔyɔ-gbelei tawao mba lewebleisia mia a malikeisia. 40Kia lekee ta lɛtii lɛla ma, ti mɔ, hii yeehinda yakpei na a wie dunyei gbɔyɔ-gbelei. 41Nuuvu Hindoloi a ngi malikeisia lolɔ ti nasia gbi lɛma ta pie nungaa ta jumbu wie kɛɛ jumbubleisia gbi ti ti wɔyɔ Ngelegoohu Mahayɛi hubleisia lia. 42Na wooma ta ti wililɔ ngɔmbu lakpa waa hu mia ta yɛ na ta wɔɔ, ta ti yɔngɔlii yaamɛ. 43Ngewɔ liima hinda wieblɛisia tia ta voolɔ kia foloi na ti Kɛkɛ Mahayɛi hu. Numui na ngoli i ngi ma njia mɛniva, i wolo ji ma.

Dɔmii Kɔlooni Kpatɛ Lɔwungɔi Ma

44“Ngelegoohu Mahayɛi wiengɔe kia kpatɛi na ndɔwungɔ kpala yila hu. Kia taamɔ yila i kɔkɔni, i mawɛɛlɔ, i li a kohunɛ, i ngi yeya-hani gbi majia, i yaama i yeekpalɛi na yeya yeemamɔi ma.

Dɔmii Kɔlooni Kani Baa Gbangɔi Ma

45“Ngelegoohu Mahayɛi gbuangɔ gbɔma a felegɔmɔ yila lɔ a kani yekpengaa gɔkɔli ngeyava. 46Kia i yeekpekpe yila lɔni ngi jɔngɔi wɔlɔngɔ waa, i liilɔ i ngi yeyahani gbi majia, i ngeya.

Dɔmii Kɔlooni Nyɛgbɛ Bomɛi Ma

47“Ngelegoohu Mahayɛi gbuangɔ gbɔma a nyɛgbɛbomɛi lɔ na nyɛɛ gbɛbleisia ti pilini gboyei hu, nyɛɛ laasii gbi ti gɔwɔ la. 48Kia nda i veni, nyɛɛ gbɛbleisia ti ndalɛilɔ ti tɛ ngiyei ma, ti hei, ti huwɔyɔ, ti yeekpekpeisia wu ti haakeisia hu, ti yeenyamuisia wili. 49Hii a wie dunyei gbɔyɔ-gbelei. Ngewɔ malikeisia ta walɔ ti numu nyamuisia wɔyɔ yeekpekpeisia lia, 50ti ti wili ngɔmbu lakpa waa hu, mia ta yɛ na ta wɔɔ ta ti yɔngɔliisia yaamɛ.”

Tɔnya Ninɛisia Kɛɛ Yeengoveisia

51Kɛ Yesu i ti mɔlinga yɛ, “Wu dɔmii jisia gbi yeembui gɔnga na?”

Ti kpɛmboilɔ tɛɛ, “Mu kɔɔnga.”

52Kɛ i ndenga ti ma yɛ, “Ji a kɛlɔ hɔɔ kɛ Sawei Yeekaamɔ gbi a wote a nya Woomamɔ Ngelegoohu Mahayɛi hu ngi wiengɔe kia Kpatɛmɔ i na, a gbua a hani ninangaa kɛɛ hani wovangaa ngi gbatei hu.”

Tiaa Gbelema Yesu Ma Nasalɛti

(Mak 6.1-6; Luk 4.16-30)

53Kia Yesu i kpɔyɔni a dɔmii jisia gbuala, i gbuailɔ yee hindei na, 54i yaama ngi yee taahu. I nungaa gaailɔ ti hɛɛ wɛlei bu tawao nasia ti ngi woo mɛnini ti wuhu i wuilɔ, ta ti nyɔunyɔ mɔli tɛɛ, “Mi lɔ taamɔi ji i nɛmahulewe bondei ji jɔni na kɛɛ kpayei kabande yengei jisia wieva? 55Kapindɛi loi yaa a ngie? Ngi nje yaa a Meri, tawao ngi ndewengeisia yaa a Jemisi kɛɛ Josɛfi kɛɛ Saimɔn kɛɛ Judasi? 56Mua ngi ndewe nyaha leengeisia gbi ii le mua yɛ heini mbei? Mi lɔ hɔɔ i ji kpɛlɛɛ jɔni na?” 57Kɛ ti gbelenga ngi ma.

Kɛɛ Yesu i ndeilɔ ti ma yɛ, “Bagɔma lɔ Ngewɔ layia-lemɔi ma hinda gbi kɛ lekee ngi yeetaahu kɛɛ ngi bondeisia lia.” 58Ii kabande hinda gboto wieni na ajifa tii yɛ lani a ngie.

Currently Selected:

MATIU 13: MENNT

Highlight

Copy