Luku 12

Yezu nə n gɔn waa a kialandɛnan man lɔn

(MAT 10.26-27)

1 # MAT 16.6; MAR 8.15. Bɛa biikoo kɛ lɛ li, min gigigã nə́ n lɛ sɔkɔn ka ǹ daa ǹ tɔ wɔ kɔn gòã la. Yezu ná a giala kɔ á pɛ a kialandɛnan man bɔrɔ: «Ka n parabaa *Fariziɛ̃n yɔ bù kɛ nɛ, bɛ giala mà ǹ boo da ka ǹ lɛ-n ke, a ná a ba ǹ gɔ́ɔ̃-n wa. 2#MAR 4.22; LUK 8.17. Sii mɛn din tumaa bɛ́ durii ni, bɛ din tumaa á die boe kanaa. Sii mɛn tumaa dɔ bɛ́ kuməə ne, bɛ yii á die n doɛ̃. 3Bɛ lɛ taman yii, màn woo màn, ǹ nə́ diɛ wɔlɔ tì li, bɛ yii á die n miɛ wasa giulun. Boo woo boo n diɛ kɔn too genli kion gɔ́ɔ̃ nɛ, bɛ̀ kiɛnlɛ n tiɛ̃ nɛ, bɛ yii á die n pii sùnbaa ǹ bǎã nɛ, min tumaa ma.»

Min doamaa nɛ a nyɛ́ɛ baa die ne?

(MAT 10.28-31)

4Yezu pɛ ǹ nɛ: «Kasɛn mɛnɛn bɛ́ maa giaáran lɛa, masɛ n pii ka nɛ: Minbuiin nɛ á boe la a gɔ̀nɔn siĩ dɛ a gã, sɛnɛ, a ba boe la a màn kɔsɔ zɛnaa bɛ kio wa, ka baran nyɛ́ɛ baa minbuiin nɛ-n wa. 5Masɛ n die min nyɛɛ ka nɛ, ka doamaa bɛ́ nɛ ka nyɛ́ɛ baa min mɛn nɛ. Ka nyɛ́ɛ baa Lawa nɛ. Bɛ̀ Lawa min dɛ, pàã tá a lon a na a telenboen zũ tɛ-n. Bɛ lɛ nɛ, ma á pii ka nɛ, máa ka doamaa nɛ ka nyɛ́ɛ baa Lawa nɛ.

6«Ǹ bie bàan bɔnboɛɛn sooro siɛ̃ taman paa wa? Sɛnɛ, Lawa yiri a boe ǹ goon dɔ-n wa. 7Sanparɛ kasɛn mɛnɛn bɛ́ minin lɛa, Lawa tá ka doɛ̃, haalɛ ka mìi ka bɛ́ lɛ mɛn-a, a tá doɛ̃. Nyɛ́ɛ baran ka kũ wa. Ka gogoonmaa á soɛ bàan gigiã nɛ.»

Yezu a boo da ǹ gɔn

(MAT 10.32-33; 12.32; 10.19-20)

8Yezu pɛ: «Masɛ n pii ka nɛ, bɛ̀ min mɛn na a-n min din tumaa yɔrɔ-a, mà a n masɛ wɔ lɛa, Min a Nɛgiĩ dɔ á re niɛ̃ a nɛ kiri-kurii pinaa, Lawa a lon a dia dí-a wolen yɔrɔ-a, máa a tá masɛ wɔ lɛa sonbore. 9Sɛnɛ, bɛ̀ min mɛn dɔ́ nə n piã ka masɛ nɛ min tumaa yɔrɔ-a, masɛ dɔ á re n piɛ̃ ka bɛa dɛnaa nɛ Lawa a lon a dia dí-a wolen yɔrɔ-a.

10 # MAT 12.32; MAR 3.29. «Bɛ̀ min boo baraa da masɛ Min a Nɛgiĩ ganaa, bɛa dɛnaa a sii baraa á die n toɛ nɛ. Bɛ̀ min boo baraa da Lawa a Yiri Fu ganaa, bɛa dɛnaa a sii baraa a re n toɛ-n wa.

11 # MAT 10.19,20; MAR 13.11; LUK 21.14-15. «Bɛ̀ ǹ nə́ ka kũ ǹ nə́ woo ka nɛ lɛsɔkɔn kionən ne, ǹ nə́ die kiri kuri ka la, hinlaa nyɛɛnaandɛnan kɔsɔn li ka pàã mìilan dɛnan nɛ, ka baran n gɔ́ɔ̃ bii ka ka bɔ ǹ gɔn nɛ wa, ka baran n gɔ́ɔ̃ bii ka kaa da ǹ boo dɔ-n wa. 12A giala ka doamaa bɛ́ nɛ, ka màn mɛn da bɛa biikoo kɛ lɛ li, Yiri Fu á die bɛ nyɛɛ ka nɛ.»

Kanaa gɔn màn boo

13Min goon nə́ n toa zaman lɛ bii á pɛ Yezu ni: «Mìinaa ganaa, a pɛ masɛ gologiĩ ni, mà a wɔsɛn di a kíɛ̃ lɛ gii kɔn ka masɛ nɛ.»

14Yezu pɛ nɛ: «Die na á masɛ koa kaa kiri-kuruli lɛa, hinlaa kaa mànan-giili lɛa?»

15Á pɛ ǹ tumaa nɛ: «Ka n dinin kũ dɛ! Ka n parabaa ka ga màn li baraa nɛ. Min a yiikoonaabaa giala bie doa-n a gɔn màn-a wa, ta bɛa gɔn màn lɛ din na á mɔnaa lɔn.»

16Yezu wusoo á boo da ǹ nɛ ka sii a kɔnboe goon ne:

– Giĩ pàãma goon na á goã, a tán màn-kɔsiɛn nə́ bǐɛ̃ kɔ sɔnbɔraanɛ. 17A na á goã pii a din ni kɛnɛn: «Masɛ n die wàa zɛnɛɛ? A giala, bǎã ba masɛ lon, ma tá maa màn kuri, ma á kiɛ a-n wa.» 18Bɛ kio, á pɛ a din ni: «Ma bɛ́ re màn mɛn zɛnɛɛ bɛ á ke: Man die maa dɔǹɔn wurii, ma a dadara kɔsɔn dɔ, ma maa màn-kurii laanka ma gɔn màn yii sɔkɔn bɛn nɛ. 19Ma á re pii ma dinmaa-n bɛ kio kɛnɛn: Á ke, má gɔn màn gigiã sɔkɔn lɛ̀ gigiã wɔ lɛa. Man die giɛ̃ tán-a, man susu, ma màn bii, masɛ yɔ mi, man nyɛnyɛɛ.» 20Sɛnɛ, Lawa pɛ nɛ: «Nsɛ baãnaa ke! Pelo tèlò kɛ lɛ din ni, Lawa á die n nyin sii n la. N bɛ́ n màn mɛn lɛ sɔkɔn bɛ n die die wɔ biɛ?»

21Yezu pɛ: «Min mɛn bɛ́ gɔn màn lɛ soekɔn a din ni kanaa, a ná a ba giɛ Lawa li ǹ wɔ li wa, kɛ miã sii lɛ nə n zɛnɛɛ bɛa dɛnaa nɛ.»

Foo doa Lawa ganaa ǹ boo

(MAT 6.25-34)

22Yezu pɛ a kialandɛnan manɛ: «Ka baran n gɔ́ɔ̃ bii ka ka dinin too ǹ màn-bii sii-n wa, ka ka dinin gɔ̀nɔn kũ ǹ mɔnaa sii-n wa. 23A giala yiikoonaabaa á soɛ màn-bii ni, gɔ̀nɔn dɔ á soɛ mɔnaa nɛ. 24Ka ga zankoon ganaa: Ǹ ba màn tɔrɔ kɔ́n diɛ wa, ǹ ba màn kɔ́n dɔ kuri wa. Màn tamaa ǹ bǎã ba ǹ lon wa, dɔǹ dɔ banban. Lawa nə ǹ toe. Sanparɛ ka kasɛn mɛnɛn bɛ́ soɛ bàanan manɛ gunyin damata. 25Die n boe la ka a din a gɔ́ɔ̃ bii pàã nɛ, a biikoo boɛɛn da a din nyin a sasabaa li? 26Bɛ̀ ń yǎa pàã ba ka lon ka bɛa sii boɛɛn kɛ din zɛnaa wa, ka nə n gɔ́ɔ̃ bii gialakun kɛ-n lɔn?

27 # KIIN1 10.4-7; KZS2 9.3-6. «Ka ga don a da buũn kɛn ganaa. Ǹ ba koara miɛ wa, ǹ ba mɔnaa tiɛ̃ wa. Sɛnɛ, masɛ n pii ka nɛ, kii Salomɔn laanka a naforodɛnaabaa kɛ lɛ din ni, a wɔ ǹ mɔnaan nə goã siĩni, ka da buũn kɛ lɛn kɔ́n bɛ́ lɔn wa. 28Bɛa don buun mɛnɛn bɛ́, yii nə́ ǹ yii pelo, biɛ̃ tɛ n die ǹ kuĩ, bɛ̀ Lawa tá bɛn kuĩ sɔnbɔraanɛ, sanparɛ ka kasɛn nɛ, a re sii bǐɛ̃ zɛnɛɛ kasɛn manɛ, a la bɛ-n wa? Kaa golee Lawa li á kiɛɛrɛ dɛ! 29Ka baran n yiri lɔlɔkɔn, ga màn-bii laanka màn-mii li sii ganaa wa. 30Bɛa mànan kɛn lɛn, tɔrɔ kɔsɔn man giɛ ǹ li miɛ̃, sɛnɛ, kasɛn, kaa Díi Lawa tá ka laadoo siin doɛ̃. 31Ka ga *Lawa a kiibaa li bɔrɔ, bɛ kio, Lawa á die bɛa mànan kɛn lɛn dɔn koe ka la.

32«Kasɛn, sèren kuru boɛɛn, nyɛ́ɛ nyan ka kũ wa, a na á kɔɔ̃n kɔ kaa Díi ganaa, a kiibaa ǹ bǎã kɔ ka la.

Gɔn màn mɛn bɛ́ koa nɛ, a ná a ziziɛ̃ wa

(MAT 6.19-21)

33«Ka n gɔn mànan sã, ka a wɔrɔ kɔ doobaan la. Gɔn màn kaa ǹ bǎã mɛn bɛ́ a ziziɛ̃ wa, a n Lawa li, ka ga bɛ li. Gɔn màn ba papaɛ̃ walan wa, wurumu a doe a li wa, nimii dɔ a kuĩ wa. 34A giala, kaa naforon bɛ́ koa-n bǎã mɛn nɛ, kaa taasiɛ yii n doa-n walan.

Yezu boo mɛn da yii dɔraa wɔ paǹ li

(MAT 24.45-51)

35 # MAT 25.1-13. «Ka n yii dɔraa ka koa, ka kaa bolonən toa kuĩ. 36#MAR 13.34-36. Ka goã ka minin mɛnɛn bɛ́ ǹ dɛnaagiĩ woo lɔ tii kũ ǹ bǎã nɛ, ǹ nə́ n yii diɛ a daa la yǎa làan, màn mɛn bɛ́ toɛ, bɛ̀ á dɔ lɔn gɔrɔ á kiɛnlɛ dɛ, ǹ kiɛnlɛ bũ ni. 37Bɛa dɛnaagiĩ lɛ a dí-nyalin mɛnɛn bɛ́, á re die yiɛ ǹ yii n koo, bɛn foo á re kɔɔ̃n koe. Sonbore, masɛ n pii ka nɛ, dɛnaagiĩ lɛ din nə die n yɔrɔ boe, a ǹ dininmaan kaa tán, a màn-bii kɔ ǹ la. 38Ta a n die làan hinlaa làan ka sorosoro, bɛ̀ á daa ǹ yii yaa koo, ǹ nə́ n da lɛ miɛ̃, ǹsɛn foo á re kɔɔ̃n koe! 39#MAT 24.43-44. Ka á doɛ̃, mà bɛ̀ kiondɛnaa n wurumu a daa biikoo doɛ̃, mà a toɛ a da a kiɛnlɛ yiɛ wa. 40Ka dɔn nə n yii dɔraa, a giala ka yiri bɛ́ a ba biikoo mɛn li wa, Min a Nɛgiĩ lɛ n die die bɛa biikoo lɛ li.»

41Piɛrɛ tɔ́n pɛ nɛ: «Dɛnaa, man bɛa sii a kɔnboe kɛ boo diɛ wɔsɛn manɛ, hinlaa man diɛ min tumaa nɛ?»

42Dɛnaa ná a lɛ si:

– Ga mànan walan wole mɛn bɛ́ bɔlɔgoondɛnaa lɛa, yiri dɔ ná a lon, a dɛnaagiĩ da ǹ miã dí-nyalin mìi la mà a màn-bii gii ǹ ni, a kɔnpɛ a biikoo ne. 43Bɛa dí-nyali lɛ a dɛnaagiĩ a daa waáraa, bɛ̀ á daa yaa bɛ̀ á nyɛɛ miɛ̃, a wɔ na á bǐɛ̃ kɔ! 44Masɛ n pii ka nɛ sonbore, dɛnaagiĩ lɛ á die bɛa dí-nyali lɛ koɛ a gɔn màn din tumaa mìi la. 45Sɛnɛ, bɛ̀ bɛa dí-nyali kɛ lɛ pɛ a din gɔ́ɔ̃ nɛ: «Maa dɛnaagiĩ lɛ a daa á tɔn sɔsɔɔ», á yoo, a tá ǹ miã dí-nyali gialakunun kɛn dii, a giĩ laanka a lɔdɛnan nɛ. A n màn bii, a n màn mii, á n we a yii ni. 46Bɛa dí-nyali kɛ lɛ a dɛnaagiĩ á re die ǹ kɔ́n pinaa, a yiri ná a ba lɛawaa mɛn li wa, ka biikoo mɛn dɔ bɛ́ a ná a ba doɛ̃ wa. A dɛnaagiĩ lɛ á die dɔlɔ boe a ganaa taãn-taãn, a loo a da kun Lawa bɔlɔ tii wolen ne, a na a nɔmaa gialakun yɛ walan.

47Bɛa dí-nyali kɛ lɛ, á goã a dɛnaagiĩ foo sii doɛ̃, a ná a màn kɔ́n dɔ zɛnaa a yɔrɔ li wa, a dɔlɔ á re gole koe. 48Ǹ mɛn dɔ bɛ́, a goã a dɛnaagiĩ foo sii doɛ̃ wa, yǎa a sii zɛnaa á n dɔlɔ bɔ ma ganaa boe, bɛa dɔlɔ a gole koe wa. Ǹ bɛ́ ǹ nə́ màn gigiã kɔ min mɛn la, maǹ die màn gigiã nɔ̀n diɛ bɛa dɛnaa la. Ǹ bɛ́ ǹ nə́ màn gigiã koa min mɛn li, maǹ die màn gigiã liɛ bɛa dɛnaa la.

Toɛ̃-kɔn mɛn bɛ́ n zɛnɛɛ Yezu a lɛa

(MAT 10.34-36)

49Yezu pɛ: «Masɛ n má daa ka tɛ nɛ kanaa gɔ́ɔ̃ nɛ. Bɛ̀ a na á n lɛ sã gɔrɔ, bɛ̀ a n kɔɔ̃n masɛ ganaa! 50#MAR 10.38. A n fuu kɔ́n tɔrɔ lɛa masɛ á die yii, a n guĩ lɛa masɛ mìi ni, yǎa a zɛnaa doe! 51Ka n taasɛ mà masɛ n má daa ka là nyantoro ne kanaa gɔ́ɔ̃ nɛ? Haayii, man pii ka nɛ, man má daa ka minin toɛ̃ kɔn-a nɛ. 52A giala, a kũ sisia ganaa, bɛ̀ min sooro tá kion kun, ǹ tá re toɛ̃ kɔn, ǹ min sɔɔ á die n gòãn doɛ min paa ganaa, min paa dɔ nə n gòãn doa min sɔɔ ganaa. 53#MIS 7.6. Minin man die toɛ̃ kɔn, díi yoo nɛgiĩ gialaa, nɛgiĩ dɔ yoo díi gialaa. Náa yoo nɛlɔ gialaa, nɛlɔ dɔ yoo náa gialaa. Zuũ dan yoo manaa gialaa, manaa dɔ yoo zuũ dan gialaa.»

Min bɛ́ Lawa a sii zɛnaan doɛ̃, a n yɔrɔ bɔ lɔn

(MAT 16.2-3; 5.25-26)

54Yezu wusoo doo á pɛ zaman lɛ nɛ: «Bɛ̀ ka labara yɛ yui lɛ̀nyɛɛnɛ, ka n pii gɔrɔ mà la á re die. A nə n zɛnɛɛ miɛ̃ dɔn sonbore. 55Bɛ̀ ka piɛ̃ yɛ boe gusin a lɛ̀ gùrù ganaa die, ka n pii mà wɔlɔ á die wɛ̃ koe! A nə n zɛnɛɛ miɛ̃ dɔn sonbore. 56Ka gɔ́ɔ̃ n baraa! A n siɛ lɔn ka tá tán laanka lon gɔ̀nɔn ganaa ǹ siin doɛ̃, Lawa bɛ́ siin mɛnɛn zɛnɛɛ ka bii kanna, ka a bɛn giala miɛ wa?

57«Wàa na á baa, ka doamaa bɛ́ nɛ ka sii mɛn zɛnaa, ka a bɛ doɛ̃ ka dinin ganaa wa? 58Bɛ̀ n tá woe kiri-wɔle yɔrɔ-a kun ka n zɔ́ɔ nɛ, n doa ka kaa boo kaa kun zii la. Bɛ bie wa a tɔn kiɛ̃ a n kɔ kiri-wɔle la, kiri-wɔle dɔ tɔ́n kiɛ̃ a n wɔ kòso mìilandɛnaa gɔn, bɛ dɔ́ tɔn kiɛ̃ a n da kòso ne. 59N ba n boe a-n wa, yǎa n bɛa dɛnaa kɛ lɛ a giɔ̀mɔ lɛ yii sarɛɛ lenlen.»

Currently Selected:

Luku 12: SCE2013

Highlight

Copy