6
Nakarmienie pięciu tysięcy
(Mt 14:13-21; Mk 6:30-44; Łk 9:10-17)
1Potem Jezus udał się na drugi brzeg Morza Galilejskiego, [czyli] Tyberiadzkiego. 2Szedł zaś za Nim liczny tłum, ponieważ [ludzie] widzieli znaki,#J 2:11, 23; 4:54 których dokonywał na niedomagających. 3Jezus tymczasem wstąpił na wzgórze#6:3 Wsp. wzgórza Golan; J 6:3L. i tam usiadł wraz ze swoimi uczniami. 4A była blisko Pascha,#Wj 12:11, 14; J 2:13; 11:55 święto żydowskie.#6:4 Od święta wspomnianego w J 5:1 upłynęło sporo czasu. Jeśli w J 5:1 chodzi o Pięćdziesiątnicę 31 r. po Chr., to w tym przypadku chodziłoby o Paschę 32 r. po Chr.
5Gdy Jezus podniósł oczy#6:5 Imiesłów aor. w nominatiwie: Ἐπάρας οὖν τοὺς ὀφθαλμοὺς ὁ Ἰησοῦς καὶ θεασάμενος ὅτι πολὺς ὄχλος ἔρχεται; J 6:5L. i zobaczył, że zbliża się do Niego liczny tłum, zwrócił się do Filipa:#J 1:43 Skąd nakupimy chleba, by ci [ludzie] się najedli?#Mt 15:32-37 6Mówił to zaś, aby go wypróbować; sam bowiem już wiedział, co ma robić. 7Filip odpowiedział Mu: Chleba za dwieście denarów#6:7 Dwieście denarów to ośmiomiesięczny dochód najemnego pracownika. nie wystarczy, aby każdy z nich otrzymał choć trochę. 8[Na to] odezwał się jeden z Jego uczniów, Andrzej, brat Szymona Piotra:#J 1:40 9Jest tutaj chłopczyk, który ma pięć jęczmiennych chlebów#6:9 Jęczmienne chleby były pożywieniem ludzi biednych (J 6:9L). i dwie rybki, lecz cóż to jest dla tak wielu?#2Krl 4:42-43 10Jezus powiedział: Każcie ludziom usiąść. A było w tym miejscu dużo trawy. Usiedli więc mężczyźni w liczbie około pięciu tysięcy. 11Jezus zatem wziął chleby, podziękował#1Tm 4:4 i rozdał siedzącym, podobnie [postąpił] z rybami – [dał] tyle, ile chcieli. 12A gdy zostali nakarmieni, powiedział do swoich uczniów: Zbierzcie pozostałe kawałki, aby nic się nie zmarnowało! 13Zebrali więc i kawałkami z pięciu jęczmiennych chlebów, pozostałymi po jedzących, napełnili dwanaście koszy. 14Gdy ludzie zobaczyli, jakiego dokonał znaku, zaczęli mówić [między sobą]: Ten naprawdę jest tym Prorokiem, który miał przyjść na świat.#Pwt 18:15, 18; Mt 11:3; 21:11; Łk 7:16; J 5:46 15Tymczasem Jezus, gdy poznał, że zamierzają przyjść i porwać Go po to, aby uczynić królem,#J 1:49; 18:36 znów sam jeden oddalił się na górę.#Mt 14:23; Mk 6:46; Łk 6:12
Jezus wobec praw natury
(Mt 14:22-27; Mk 6:45-52)
16A gdy nastał wieczór, Jego uczniowie zeszli nad morze, 17wsiedli do łodzi i wyruszyli na drugi brzeg morza, do Kafarnaum. Ciemność już zapadła, a Jezus jeszcze do nich nie dotarł. 18Morze zaś burzyło się, [smagane] silnym wiatrem. 19Wtedy, po przewiosłowaniu około dwudziestu pięciu lub trzydziestu stadiów,#6:19 Stadion: ok. 187 m. Przewiosłowali zatem ok. 5 km. J. Galilejskie w najszerszym punkcie mierzyło 11,6 km. Jego dł. wynosiła ok. 20 km. Uczniowie znajdowali się zatem na środku jeziora. zobaczyli Jezusa, jak przechadza się po morzu i jest coraz bliżej łodzi#Jb 9:8 – i przestraszyli się. 20Lecz On odezwał się do nich: To Ja jestem, przestańcie się bać!#6:20 Lub: nie bójcie się. 21Chętnie więc wzięli Go do łodzi, a łódź zaraz przybiła do brzegu, do którego zmierzali.
Jezus chlebem życia
22Nazajutrz tłum, który pozostał na drugim brzegu morza, zauważył, że nie było tam innej łódki poza tą jedną i że Jezus nie wszedł do łodzi wraz ze swoimi uczniami, lecz Jego uczniowie odpłynęli sami. 23Tymczasem z Tyberiady przybyły inne łódki w pobliże tego miejsca, gdzie jedli chleb, nad którym Pan wypowiedział dziękczynienie. 24Gdy więc tłum zauważył, że nie ma tam Jezusa ani Jego uczniów, wsiedli i oni do łódek i odpłynęli do Kafarnaum – w poszukiwaniu Jezusa. 25A kiedy znaleźli Go po drugiej stronie morza, zapytali: Rabbi, kiedy tu przybyłeś?
26Jezus im odpowiedział: Ręczę i zapewniam was, szukacie Mnie nie dlatego, że widzieliście znaki, ale dlatego, że jedliście chleb i zostaliście nasyceni.#J 6:11-12 27Trudźcie się nie o pokarm przemijalny,#Iz 55:2 ale o pokarm trwały, ku życiu wiecznemu,#J 4:14 który da wam Syn Człowieczy, gdyż na Nim Ojciec – Bóg – położył pieczęć.#Rz 4:11; 1Kor 9:2; 2Kor 1:22; Ef 1:13; 4:30; 2Tm 2:19; Obj 7:3 28Zapytali Go zatem: Co mamy robić, aby trudzić się dziełami Boga? 29W odpowiedzi Jezus powiedział im: To jest dzieło Boga: wierzcie w Tego, którego On posłał.#1J 3:23
30Powiedzieli więc do Niego: Jaki więc Ty możesz uczynić znak,#Mt 12:38; J 2:11, 18; 1Kor 1:22 abyśmy mogli [go] zobaczyć i uwierzyć Tobie? Czego dokonasz? 31Nasi ojcowie jedli mannę na pustyni,#Wj 16:15-18, 31; Lb 11:7-9; J 6:49, 58; 1Kor 10:3 jak jest napisane: Dał im jeść chleb z nieba.#Wj 16:4; Ne 9:15; Ps 78:24; 105:40#6:31 Sparafrazowany cytat za G. 32Wtedy Jezus im powiedział: Ręczę i zapewniam was, to nie Mojżesz dał wam chleb z nieba, ale mój Ojciec daje wam prawdziwy chleb z nieba. 33Bo chlebem Bożym jest Ten, który zstępuje z nieba#J 3:13, 31 i daje światu życie. 34Wówczas powiedzieli do Niego: Panie, dawaj nam zawsze tego chleba!#J 4:15#6:34 Lub: Panie, dawaj nam odtąd ten chleb (J 6:34L). 35Jezus powiedział im: Ja jestem#Wj 3:14; J 8:12; 10:7, 11; 11:25; 14:6; 15:1 chlebem życia; ten, kto przychodzi do Mnie, nigdy już nie zazna głodu, a ten, kto wierzy we Mnie,#J 3:15 już nie zazna pragnienia.#J 4:14
36Lecz powiedziałem wam: Chociaż zobaczyliście Mnie, nie wierzycie. 37Wszystko, co Mi daje Ojciec,#J 17:2, 6, 9, 24 przyjdzie do Mnie,#Mt 11:28 a tego, który do Mnie przychodzi, z pewnością nie odrzucę; 38zstąpiłem bowiem z nieba,#J 3:13 nie aby czynić swoją wolę,#Mt 26:39 ale wolę Tego, który Mnie posłał.#J 4:34; 5:30 39A to jest wola Tego, który Mnie posłał, abym z tego wszystkiego, co Mi dał, nic nie stracił,#Iz 27:3; Jr 23:4; J 10:28-29; 17:12; 18:9 lecz wzbudził to w dniu ostatecznym. 40Taka bowiem jest wola mojego Ojca, aby każdy, kto widzi Syna#J 12:45 i wierzy w Niego, miał życie wieczne, a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym.#J 11:25; 1Ts 4:14-17
41Wówczas Żydzi zaczęli szemrać przeciw Niemu, że powiedział: Ja jestem chlebem, który zstąpił z nieba.#J 3:13 42I mówili: Czy to nie jest Jezus, syn Józefa,#Łk 4:22 którego ojca i matkę my znamy? Jak [On] teraz może mówić: Zstąpiłem z nieba? 43Jezus im odpowiedział: Przestańcie szemrać między sobą! 44Nikt nie może przyjść do Mnie, jeśli go nie pociągnie Ojciec,#Oz 11:4 który Mnie posłał – a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym. 45U proroków jest napisane: I będą wszyscy pouczeni przez Boga.#Iz 54:13; Jr 31:33-34; 1Kor 2:13; 1Ts 4:9; Hbr 8:10-11; 10:16; 1J 2:27 Każdy, kto usłyszał od Ojca i przyjął pouczenie, przychodzi do Mnie. 46Nie [oznacza to], że Ojca zobaczył ktoś [jeszcze] poza Tym, który jest od Boga – [bo] Ten tylko widział Ojca.#J 1:18; 7:29 47Ręczę i zapewniam was, kto wierzy we Mnie,#6:47 we Mnie, za A (V); wyr. brak: 𝔓66 (200) 𝔓75 א; wl; J 6:47L. ma życie wieczne.#J 3:15-16, 36; 5:24 48Ja jestem chlebem życia. 49Wasi ojcowie jedli na pustyni mannę – i poumierali; 50to jest chleb, który zstępuje z nieba, aby każdy, kto z Niego spożyje – nie umarł. 51Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba; jeśli ktoś spożyje z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chlebem, który Ja dam za życie świata,#J 1:29 jest moje ciało.#Hbr 10:10
52Żydzi zaczęli więc sprzeczać się między sobą i mówić: Jak On może nam dać spożyć swoje ciało? 53Jezus więc odpowiedział im: Ręczę i zapewniam was, jeśli nie spożyjecie ciała Syna Człowieczego i nie napijecie się Jego krwi, nie macie w sobie życia.#Mt 26:26-28 54Kto karmi#6:54 Lub: karmiący się, τρώγων, l. przeżuwający, spożywający, syn. do ἐσθίων, skubiący, por. הָאֹכֵל מִבְּשָׂרִי; użyte w NP w tym kontekście (J 6:56, 57, 58) i w J 13:18; być może cz τρώγων sugeruje namysł przy spożywaniu. się moim ciałem i pije moją krew, ma życie wieczne, a Ja go wzbudzę w dniu ostatecznym.#J 6:39-40, 44 55Gdyż moje ciało jest prawdziwym pokarmem,#1Kor 10:3-4 a moja krew#Hbr 9:14; 1P 1:18-19 jest prawdziwym napojem. 56Kto karmi się moim ciałem i pije moją krew, trwa we Mnie,#6:56 Lub: pozostaje we mnie. a Ja w nim.#J 15:5; 1J 2:24 57Jak Mnie posłał Ojciec, który żyje, a Ja żyję przez Ojca, tak też karmiący się Mną – taki będzie żył przeze Mnie.#J 3:36; 5:24; 14:19; Ga 2:20 58To jest chleb, który zstąpił z nieba – nie jak spożyli ojcowie i pomarli; kto karmi się tym chlebem, żyć będzie na wieki. 59To powiedział w synagodze, gdy nauczał w Kafarnaum.#Mt 4:13; 8:5; 11:23; 17:24; Mk 1:21; J 2:12; 4:46; 6:17, 24
60Po wysłuchaniu tego wielu spośród Jego uczniów stwierdziło: Twarda jest ta mowa, kto zdoła jej słuchać?#J 6:66#6:60 Lub: Twarda to nauka, kto zdoła ją stosować? 61Jezus zaś, świadom w sobie samym, że Jego uczniowie szemrają z tego powodu, powiedział do nich: Czy to was zraża?#Mt 11:6; 13:57#6:61 Lub: Czy z tym się nie możecie pogodzić? Lub: Czy to jest dla was przeszkodą? (τοῦτο ὑμᾶς σκανδαλίζει) 62[Co] więc, jeśli zobaczycie Syna Człowieczego#Mt 8:20 wstępującego tam, gdzie był wcześniej?#Mk 16:19; Łk 24:50-51; J 3:13; 17:5; 20:17; Dz 1:9 63Duch jest Tym, który ożywia, ciało w niczym nie pomaga;#Rz 8:10-13; 1Kor 15:45; 2Kor 3:6 słowa, które Ja wam powiedziałem, są duchem i są życiem. 64Są jednak pośród was tacy, którzy nie wierzą. Jezus bowiem od początku był świadom,#J 2:25 kim są ci, którzy nie wierzą, i kim jest ten, który Go wyda.#J 6:71; 13:11 65I dodał: Dlatego wam powiedziałem, że nikt nie może przyjść do Mnie, jak tylko ten, któremu zostało to dane przez Ojca.#Mt 13:11; J 6:37, 39, 44
66Odtąd wielu spośród Jego uczniów zawróciło i już z Nim nie chodziło. 67Wówczas Jezus powiedział do Dwunastu: Czy i wy chcecie odejść? 68Szymon Piotr odpowiedział Mu: Panie! Do kogo odejdziemy? [Ty] masz słowa życia wiecznego.#J 17:8 69My zaś uwierzyliśmy i jesteśmy pewni, że Ty jesteś Świętym Boga.#Mt 14:33; 16:16; J 1:49; 11:27#6:69 Świętym Bożym, ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ, 𝔓75 (III) א B; Chrystusem, Świętym Boga, ο χριστος ο αγιος του θεου, 𝔓66 (200); Chrystusem, Synem Boga żywego, ο χριστος ο υιος του θεου του ζωντος, K N (VI); Chrystusem, Synem Boga, ο χριστος ο υιος του θεου, C3 (V); kwwsl; J 6:69L. 70Jezus odpowiedział im: Czy nie Ja was Dwunastu wybrałem?#J 15:16, 19 A jeden z was jest diabłem.#J 8:44; 13:2, 27; 17:12 71Mówił to zaś o Judaszu, [synu] Szymona Iskariota,#Mt 10:4; 26:14#6:71 Iskariot, Ἰσκαριώθ l. Ἰσκαριώτης, to być może trans. אִישׁ־קְרִיּוֹת (isz qeriot), czyli: człowiek z Keriotu; znane są co najmniej dwie wioski o tej nazwie (J 6:71L). gdyż ten – jeden z Dwunastu – miał Go wydać.