Dzieje 17
17
1Idąc przez Amfipolis#Amfipolis – główna stolica rzymska prowincji Macedonii. Miasto leżące między dwiema odnogami rzeki Strymon. i Apolonię#Apollonia – miasto w Macedonii, na północ od Półwyspu Chalcydyckiego (Chalkidiki). Nie ma po nim dzisiaj śladów. Inne miasto o nazwie Apollonia leżało na zachodnim wybrzeżu Macedonii, nad Adriatykiem. W świecie antycznym wiele miast nosiło takie nazwy – ku czci bożka Apollina., doszli do Tesaloniki#Dziś Saloniki. Więcej na temat tego miasta we wstępie do Pierwszego listu do Tesaloniczan., w której mieszkała spora społeczność#Gr. synagoge. żydowska. 2#Łk 4,16; Dz 9,20; Dz 13,14; Dz 17,10.17Zgodnie ze swym zwyczajem Paweł przez trzy kolejne szabaty chodził na ich spotkania i na podstawie Pism wykładał, 3#Łk 24,25‐27.44‐47; Dz 2,23; Dz 3,18; Dz 9,22; Dz 18,5że – zgodnie z Bożym planem – konieczne było, aby Mesjasz#Gr. Christos. najpierw cierpiał, a później powstał z martwych. W końcu powiedział im:
— Ten Jezus, którego wam głoszę, jest właśnie Bożym Mesjaszem!
4 # Dz 10,2; Dz 17,12 Niektórzy z nich dali się przekonać#Czasownik gr. peitho („posłuchać kogoś”, „ulec namowom”, „być przekonanym”) został tu użyty w formie biernej. i przyłączyli się do Pawła i Sylasa. Podobnie postąpiło wielu prozelitów greckiego pochodzenia#Dosł. „czczących [Boga] Hellenów”., a także niemało prominentnych kobiet. 5#Dz 13,45; Rz 16,21; 1 Tes 2,14Gdy religijni Żydzi zobaczyli, że tracą wpływy, zapłonęli przeciwko nim wielką nienawiścią. Szybko dobrali sobie jakieś męty z rynku i z tak zgromadzonym tłumem pospólstwa zaczęli siać w mieście zamęt. Z zamiarem pochwycenia Pawła i Sylasa pojawili się przed domem Jazona. 6#Dz 16,20‐21; Dz 24,5Gdy ich tam nie znaleźli, wywlekli Jazona oraz kilku braci w wierze i zaciągnęli ich przed politarchów#Tytuł urzędników municypalnych, używany tylko w Tesalonice, od czasu gdy Cezar August nadał tej miejscowości status wolnego miasta., krzycząc:
— Wichrzyciele, którzy podburzają cały świat, przybyli również do nas! 7#Łk 23,2; J 19,12‐15; Dz 25,8; Rz 16,21Teraz także Jazon, który udzielił im gościny, razem z nimi występuje przeciwko władzy Cezara, twierdząc, iż kto inny jest królem – jakiś Jezus!
8W ten sposób podburzyli tłum oraz politarchów. 9Ci jednak, po przesłuchaniu i wzięciu wysokiej kaucji, zwolnili Jazona i braci, którzy z nim byli.
10 # Dz 13,5 Zaraz po tych zajściach wierzący, pod osłoną nocy, wysłali Pawła i Sylasa do Berei#Berea – miasto w Macedonii, blisko 100 km na zachód od Tesaloniki. Później, gdy Paweł dotarł już do Koryntu, napisał do wierzących w Tesalonice dwa listy, które weszły do kanonu NT.. Apostołowie zaś, swoim zwyczajem, po przybyciu do miasta od razu skierowali się do Żydów, którzy tam mieszkali. 11#J 5,39; 1 Tes 5,21; 1 J 4,1Ci na szczęście okazali się znacznie szlachetniejszego usposobienia od tamtych z Tesaloniki. Z szacunkiem przyjęli Słowo PANA i codziennie gorliwie sprawdzali w Pismach, czy sprawy istotnie mają się tak, jak to przedstawiał Paweł. 12#Dz 17,4Dzięki temu wielu z nich złożyło swą ufność w Chrystusie. Także sporo prozelitów, zarówno mężczyzn, jak i dostojnych kobiet, poszło w ich ślady.
13 # Dz 13,50; Dz 14,2; Dz 14,19; 1 Tes 2,14 Gdy Żydzi z Tesaloniki dowiedzieli się, iż Paweł głosi Boże Słowo w Berei, szybko tam przybyli, by również i w tym mieście podburzyć przeciw niemu tłumy oraz wywołać zamieszki. 14#Mt 10,23; Dz 16,1W tej sytuacji wierzący w Chrystusa szybko wyprawili Pawła w kierunku wybrzeża. Jednak Sylas i Tymoteusz zostali tam jeszcze jakiś czas. 15#Dz 18,5; 1 Tes 3,1‐2Ludzie towarzyszący Pawłowi odprowadzili go aż do Aten. Gdy stamtąd wrócili, przekazali Sylasowi i Tymoteuszowi polecenie Apostoła, by jak najszybciej do niego dołączyli.
16Paweł, czekając na nich w Atenach, kipiał wprost z oburzenia. Widział bowiem miasto pogrążone w bałwochwalstwie. Było ono zapełnione różnorodnymi posągami i obrazami. 17#Łk 4,16; Dz 10,2; Dz 13,5; Dz 17,2; Dz 18,19W szabaty chodził do synagogi, gdzie dyskutował z Żydami i prozelitami. W inne dni udawał się na agorę#Gr. agora („rynek”). Centrum życia publicznego w każdym greckim mieście. Agora ateńska należała do najwspanialszych miejsc tego typu. Na greckich agorach sytuowane były świątynie, biblioteki i budynki użytku publicznego z najważniejszymi urzędami państwowymi. Agorę ateńską otaczała zadaszona kolumnada zwana stoa, od której nazwę wzięli gromadzący się tam filozofowie – stoicy. Stoa chroniła zbierających się ludzi przed słońcem lub deszczem. Również kupcy oferowali tam różne towary i odbywały się oficjalne uroczystości publiczne. Agora ateńska była usytuowana u podnóża Akropolu, który z jednej strony pełnił funkcję twierdzy (węzła fortyfikacji ateńskiej), z drugiej zaś był także kolejnym centrum religijnym i reprezentacyjnym miasta., by podejmować rozmowy z przygodnie spotykanymi ludźmi. 18#1 Kor 1,22; 1 Kor 4,12Tam zetknął się z filozofami epikurejskimi#Epikurejczycy byli przedstawicielami kierunku filozoficznego, który został zapoczątkowany w starożytności przez Epikura ok. 300 lat p.n.e. Ten prąd myślowy był kontynuowany także w czasach nowożytnych. Dla epikurejczyków najważniejszą wartością w życiu było szczęście. Wiązali je z doświadczaniem przyjemności (umiarkowany hedonizm) oraz brakiem bólu, strachu i cierpienia. oraz stoikami#Stoicy byli przedstawicielami kierunku filozoficznego, który został zapoczątkowany w III wieku p.n.e. w Atenach przez Zenona z Kition. Ten prąd myślowy rozwijał się przez całą starożytność. Później wywarł znaczny wpływ na filozofię średniowieczną. Stoicy byli zwolennikami praktycznego życia. Uważali, że źródłem szczęścia są wewnętrzna dyscyplina, sumienne wypełnianie swoich obowiązków oraz zachowanie spokoju niezależnie od wydarzeń zewnętrznych.. W jakimś momencie, gdy jeden z nich spytał: „O czym mówi ten gaduła?”, inni odparli: „Zdaje się, że jest to głosiciel jakichś obcych bogów”. Paweł bowiem ciągle opowiadał o Jezusie i Jego zmartwychwstaniu.
19W końcu zaprosili go na Areopag#Dosł. „na wzgórze Aresa” (gr. Areion pagon), co odpowiada polskiej nazwie Areopag. Było to miejsce, w którym zbierała się Rada Miejska i gdzie odbywały się niektóre sądy. Znajdowało się ono na zachód od Akropolu. Areopagiem nazywano czasami także samą Radę. To, że Grecy zaprosili Pawła na Areopag, wskazuje, że chcieli go wysłuchać w obecności całej Rady Miejskiej., mówiąc:
— Chodź z nami, gdyż wszyscy chcielibyśmy zapoznać się z nauką, którą głosisz tak gorliwie. 20Dochodzą bowiem do naszych uszu jakieś dziwne cudzoziemskie myśli i słowa#Znajdujemy tu zewnętrzne świadectwo tego, że chociaż Paweł mówił po grecku, to jednak wplatał do swych wypowiedzi słowa i pojęcia hebrajskie.. Chcemy zatem dowiedzieć się bliżej, co one znaczą.
21Uczynili to, ponieważ wszyscy Ateńczycy – zarówno ci rodowici, jak i rezydujący tam przybysze – niczemu innemu nie oddają się chętniej niż słuchaniu nowinek i przekazywaniu ich dalej.
22Paweł, gdy stanął na środku Areopagu, tak przemówił:
— Mężowie ateńscy! Na każdym kroku doskonale widać, jak bardzo religijnymi ludźmi jesteście. 23#J 4,22Przechadzając się po waszym mieście, widziałem wiele świątyń, które tu wznieśliście. Napotkałem także ołtarz z napisem: „Nieznanemu Bogu”. Chcę zatem oznajmić, iż przybyłem do was po to, by opowiedzieć o Tym, którego wy – choć nie znacie – to jednak tak pobożnie czcicie! 24#1 Krl 8,27; Iz 42,5; Dz 7,48‐50; Dz 14,15Mam na myśli Boga, który stworzył świat i wszystko na nim. Jednak Ten, który jest PANEM Niebios i Ziemi, nie mieszka w świątyniach wzniesionych przez człowieka#Dosł. „w przybytkach zbudowanych ręką ludzką”.
25 # Ps 50,12; Iz 42,5 ani nie odbiera posługi z rąk ludzkich, jakby czegoś od nich potrzebował. On sam bowiem jest Tym, który wszystko napełnia życiem! To On daje każdemu zarówno tchnienie, jak i wszystko inne, co potrzebne jest do funkcjonowania! 26#Rdz 1,27; Rdz 2,7; Rdz 10; Pwt 32,8To On z jednego plemienia#Tekst oryginalny używa określenia „z jednego”. Ci, którzy bazują na literalnym odczycie drugiego tekstu o stworzeniu człowieka (Rdz 2,7‐25), tłumaczą tu „z jednego człowieka”. Ci natomiast, którzy bazują na pierwszym, rodzajowym opisie stworzenia człowieka (Rdz 1,27), a drugi tekst (Rdz 2,7‐25) traktują jako funkcjonalne dopełnienie pierwszego, skłaniają się do określenia „z jednego plemienia”. wywiódł wszystkie narody, aby cała Ziemia została nimi zasiedlona. To również On ustala wszystkim narodom czasy i granice ich zamieszkiwania! 27#Pwt 4,29; Ps 145,18; Iz 55,6; Jr 23,23‐24; Rz 1,19A czyni to w jednym celu: abyśmy Go szukali – choćby i po omacku – i badając wszystko, co tylko jest w naszym zasięgu, doszli do osobistego poznania Jego samego. On bowiem jest blisko nas! 28#Ps 145,18; Jr 23,23; 2 P 1,4Dzięki Niemu żyjemy i dzięki Jego łaskawości funkcjonujemy! Prawdę tę celnie ujęli wasi myśliciele, mówiąc: „Z Jego rodu jesteśmy”#Jest to cytat z greckiego poety i astronoma Aratosa (III w. p.n.e.). Ta sama myśl wyrażona jest również w Hymnie do Zeusa innego poety i filozofa – Kleantesa, który żył w czasach Aratosa.! 29#Rdz 1,27; Iz 40,18‐26; Dz 19,26; Rz 1,22‐23; 1 Kor 12,2A skoro pochodzimy z Bożego rodu, nie powinniśmy wierzyć, iż Najwyższy jest podobny do jakichkolwiek wyrobów ze złota, srebra lub kamienia czy innych wytworów sztuki lub umysłu człowieka! 30#Łk 24,27; Dz 2,38; Dz 14,16; Dz 17,23; Rz 3,25‐26Dlatego ten Bóg – nie zważając na dawne czasy ignorancji – wzywa teraz wszystkich, w każdym miejscu, do przemiany myślenia#Gr. metanoia – „przemiana myślenia”, „opamiętanie się”., 31#Ps 9,8‐9; Ps 96,13; Dz 10,42; Rz 10,142 P 3,9‐12; Ap 20,11‐15gdyż wyznaczył już dzień, w którym osądzi#Gr. krino – „sądzić”. Pochodne słowo krisis oznacza „sąd”. Dynamiczne rozwinięcie tego pojęcia w następnym zdaniu jest nawiązaniem do słów Jezusa z Mt 25,31‐33 oraz z Mt 7,21‐23, a także do Ap 20,15. ten świat! A Jego Sąd będzie polegał na podziale ludzkości, jaki dokona się według jednego tylko kryterium, którym będzie przyjęcie charakteru i sprawiedliwości#Przyjęcie charakteru i sprawiedliwości Chrystusa jest zanurzeniem się w głoszone przez Niego uświęcenie (por. Hbr 12,14). W tym celu Jezus posłał z Niebios swego Ducha Uświęcenia. Człowieka, w Którym On sam przyszedł na świat i Którego uwiarygodnił powstaniem z martwych!
32 # Dz 24,25; 1 Kor 15,12‐57 Gdy zebrani tam filozofowie usłyszeli o zmartwychwstaniu, natychmiast zaczęli z niego drwić i z pobłażliwością w głosie mówili:
— W tej sprawie posłuchamy cię już innym razem!
33Widząc ich reakcje, Paweł opuścił to zgromadzenie. 34Jednak niektórzy z ludzi obecnych na spotkaniu dali się przekonać temu, o czym mówił, i przyłączyli się do niego. Byli wśród nich: Dionizy, członek Rady Areopagu#Dosł. „Areopagita”. W starożytnych Atenach najwyższym organem władzy była Rada Areopagu, składająca się z byłych archontów. Nazwa tej Rady pochodziła od miejsca jej obrad – wzgórza Aresa, które poświęcone było bogu wojny. Areopagici skupiali w swych rękach najwyższą władzę sądowniczą i polityczną. W ich gestii leżało nie tylko prowadzenie polityki, ale i decydowanie o przystąpieniu do wojny lub zawarciu pokoju. Zajmowali się także wymierzaniem kar za najcięższe przestępstwa i kontrolowaniem wszystkich urzędników, w tym archontów. Areopag miał prawo odwoływania ich z urzędu., oraz kobieta imieniem Damaris, a z nimi jeszcze kilka innych osób.
Obecnie wybrane:
Dzieje 17: NT NPD
Podkreślenie
Udostępnij
Kopiuj
Chcesz, aby twoje zakreślenia były zapisywane na wszystkich twoich urządzeniach? Zarejestruj się lub zaloguj
Copyright ©️ 2021, 2022, 2023 by Wydawnictwo NPD.