Matìo 5

Yɛso kə̀a shwaʼ ù Kəzə̀ aŋ ukwàʼ

1A m bùhò Yɛso kòʼ aŋghəa ghî à ŋgeē tsuŋu wo a te, ù n nùghù kɔ̀ʼ ndùw aŋ ukwàʼ, kɔ̀ʼ gàʼ dòʼò tsughu a fughu, tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n tə ŋ kɔ̀ʼ kòʼ ndùw wə̄n. 2Ù ŋ kàʼ ndùw ghee alezoʼnlo enyəa,

3“Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ləə̄m təla ko â Zə̀ kò,

nu fɔ̂e u kəwālā u lo â ghee.

4 # Èzy 61:2 Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe dînlo êzə̄ŋ,

nu Zə̀ kə̀ lo tsəmso nǔ ghee.

5 # Sms 37:11 Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe zʉ̂ tsughu ghue zo,

tɔŋlo enyəa ghe lo kele nù fʉgha wə̄n ù dzə̀m Zə̀ kə̀ to naŋā â ghee.

6 # Èzy 55:1, 2 Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ŋgeē dəmà alelō tsəghatsəgha an sə kə Kəzə̀,

tɔŋlo enyəa Zə̀ kə̀ kê ghə̌əŋ nù ghe doʼò fəgha kəla ghe ləghaa.

7Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ki se è kwuso zo,

nu Zə̀ kə̀ lo kwuso sùghò nù se zo a zəŋò ghee.

8 # Sms 24:3, 4 Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe ki fə̂ŋ tə̀ zɔlɔ to,

tɔŋlo enyəa ghe lo kòʼò nǔ Zə̀ kò.

9Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghe bughô â bughuso zo,

tɔŋlo enyəa ghe lô ghee tɔɔŋ tsughuu enyəa ghe lo wɛ a Kə̀zə̀.

10 # 1Pi 3:14 Dzɔ̀ lò â ghì ghəla ghî à ndzaŋso ghee, mbuu ghe lô tsəghatsəgha,

tɔŋlo enyəa kə ghee kə lo fɔ̂e u kəwālā.

11 # 1Pi 4:14 Dzɔ̀ lò â ghɛ̀ abugho ghî a tsɔ̂ɔm ghɛ̀, ndzaŋso ghɛ̀, bə̀ghàan nǎaŋ wò bòobò tə agha a zəŋò ghɛ̀ tsə̀təndə̄ghā taŋa. 12#2Tw 36:16; Kfw 7:52 E saŋlo nlò, ghɛ̀ è nyumlo, tɔŋlo enyəa namso kɛʼɛ kə dûuw nù alo kəwālā. À lò sugho eghala aŋghəa ghe fə̀ ndzaŋso ghiīshʉ̀ghà a Kəzə̀ a sûesʉ gho êzə̀.”

Yɛso dzɛ̀ enyəa tsə̀təndə̄ghā tə wə̄n tə lo tò ntsôʼ à kɛ̀ʼɛ̀ kò

(Mâk 9:50; Lûk 14:34-35)

13 # Mâk 9:50; Lûk 14:34, 35 “Ghɛ̀ lo tò ntsôʼ â ghì a mbī gho; abugho tsòʼ ŋ kôom kpəŋò yo, a lo aleghəŋlo ênzə̂n enyəa ŋ kòom kpə̂ŋ a? M̀ fi kôom kì yo fwàʼ kò, n lò ko alekwə̀là maʼà, ghî ghə̀ è dzughònlò.

14 # Dzn 8:12; 9:5 Ghɛ̀ lo kəkɛ̀ʼɛ̀ â ghì a mbī gho. Naʼ zəla e lo aŋ kwàʼ yò nàn kə enaʼ. 15#Mâk 4:21; Lûk 8:16; 11:33 Ghùw yò aledàa tsughu lâm ù pfʉā naŋā tsughu an ndzə̀ŋ. Ù lǎam tìso naaŋ kɔʼ an ti kə lâm enyəa zə̀ è baŋā ndughu e dzə̀m. 16#1Pi 2:12 Ghəəŋ tsughu nlò enyəa kɛ̀ʼɛ̀ kɛʼɛ kə e bɔɔm baŋā sugho êzə̀ an sə kə aghì. Ghe e koʼō ghəa fwàʼ kɛʼɛ kə dzɔɔ̄ a te, ghe e kɔʼso Tsele wɛʼɛ wəla ù lò alo kəwālā.”

Lâŋ kə̀ zoʼn ko

17“Kà nlò môʼ enyəa M̀ bughò alebùghò bughū naŋa kə̀làŋ àsùghò shwaʼ u ghǐishʉ̀ghà wò, Ŋ̀ kâ bùghò dzə̀ alebùghò bughū naŋa, Ŋ̀ laam bùghò alebùghò lueso tsughu lâŋ kə te ko. 18#Lûk 16:17M̀ fɛ kùu dzàa wò nù â ghɛ̀, wala kə lo ê bughò tsəghà mîa, à ghueekətsə̄ ko, nyàaŋnyâaŋ fə eghəa ŋkāa dəŋò fə̀ li fo alo kəlàŋ, kê kǔuwn sə̀ nùghù kòʼ yò mo ghəa a te gho a dzə̀m kà bala kə nî kɔ̀ʼ dzə̀. 19Ghùw wəla u bùʼ tue maʼà tsughu ko alezuw nyàaŋ fə eghəa alo kəlàŋ, zoʼn ndûw sughò àghì êzə̀, ù kè lǒ tò tsəlechìa e ghûw am fɔ̀e u kəwālā. Ghùw wəla ù kuūwn boo mɛʼɛ̀ tsughu lâŋ ko, vʉ̀a ù zoʼn ndûw sugho ghî ghò a te, ghe lô wən kwo tò komndzūghū am fɔ̀e u kəwālā. 20Ghəa Ǹ dzâa wô fɛ â ghɛ̀, à gɔ̀ʼɔ̀ ko mò ghɛ̀ doʼò tsùghù tsəghatsəgha tsə̀ghàtàʼà tsughu ghê Dèekə̀làŋ à ghì a Falasîi ghò, ghùw wɛʼɛ kê tsò nyə̀ kòʼ yò am fɔ̀e u kəwālā.”

Yɛso zòʼnlo àghì kùu ndùw nʉ̀ghà ù pfʉso wo

21 # Ksm 20:13; Lwa 5:17 “Ghɛ̀ n zuw enyəa ghe fə̀ dzɛ â ghi à wii gho enyəa, kǎ ghùw wī, àsùghò enyəa abugho ghùw wi ghùw, ghe fi ki alesāʼ wə̄n. 22Ǹ so Ŋ̀ kuūwn dzâa wô â ghɛ̀ enyəa, abugho ghùw bùʼ pfʉso kɔʼ ko nʉ̄ghà wò ghèe wàazə̀, ghe ki alesāʼ wə̄n; ghùw wəla ù sùuwn nduw wàazə̀, ù kì alendùw aŋ kaŋsì, wəla ù dzɛ̀ tsughu enyəa, ‘Làʼsò kə kəfəgha kən.’ Ghuw ù te ki alendùw pfʉ an wə̀n u tsə̀ fə̀ baŋa fo. 23Abugho ghù kɔʼɔ nduw êzə̄ŋ alekɔʼɔ̄ fughu fughu kə̂a â Zə̀ kò alo kətsāʼ, ghù vʉ̀a ù tɛ̀ moʼn tsughu a fughu êzə̀ enyəa ghɛ̀ à wàazùghù kì utsû, 24gaʼ naŋa tsughu fughu kə̂a kò a vʉ̀a tsaʼ ko, ghù nduw bian tsughu dzə ghɛ̀ à wàazùghùu vʉ̀, ghù daŋso bugho ni fughu nduw fughu kə̂a kò â Zə̀ kò. 25Abugho ghùw kwu wô ghû alo eghəa, vʉ̀a ù nì ndûw ghû an tia e saʼ, bian kǒom tsughu ghàa a ghùw ù te mò ghɛ̀ kaām tsughu doʼo an tia esāʼ, e kwo ù è ndûw fughuu ndûw ghù â sàʼàtə̀saʼ, sàʼàtə̀saʼ nîi fughuu ndûw ghù â gbèle to, ghe nîi dzəlà ndûw ghù an ndùghùtsāʼ. 26Kùmkùm, M̀ fɛ dzàa wò nù â ghɛ̀, abugho ghe nî dzə̂n ndûw ghû êzə̀ an ndùghùtsāʼ, ghù kè sə̀ kòʼ yò, à gɔ̀ʼɔ̀ mò ghù n tsə̀ mɛ̀ʼɛ̀ fəgha kəla ghe bvʉa â ghù.”

Yɛso zòʼnlo àghì kùu ndùw ènùŋlò

27 # Ksm 20:14; Lwa 5:18 “Ghɛ̀ n zuw enyəa ghe fə̀ dzɛ enyəa, ‘Kà sə nyəŋè ghɛ̀ à ghùw mò à yǒ wi wʉ̂a ŋkāa nùm wʉ̀a.’ 28M̀ fɛ kuūwn dzàa wò nù â ghɛ̀ enyəa, ghùw wəla ù bùʼ lɛɛ̄n ndûw ko wìzən an sə è kəəŋ zo, ù fi sə nyə̀ŋè dzə̀ nù ghɛ̀ à wìzən ù te am fə̂ŋ è wə̄n. 29#Mat 18:9; Mâk 9:47 Abugho sə zə̀ghà e kwè ù təma e tsoōm ghû enyəa ghù ghəəŋ bo zo, bʉ̀ɛʼɛ màʼa sə wò; tɔŋlo enyəa â Zə̀ ko alenìi màʼà gwən e ughùe zəghà e dzə̀m an tsə̀ fə̀ baŋā fo, dzɔ̀ lò enyəa ghù kuuwn guŋū bâ kə ughùe kò kə mɔ̀ʼ. 30#Mat 18:8; Mâk 9:43Abugho kwe kə̀a kə̀ təma kə tsoōm ghû enyəa ghù è ghəəŋ bo zo, kə̌a màʼâ, tɔŋlo enyəa â Zə̀ kò alenìi maʼà gwən e ughùe zəghà e dzə̀m an tsə̀ fə̀ baŋā fo, dzɔ̀ lò enyəa ghù guŋu bâ kə ughùe kə̂a kò kə mɔ̀ʼ.”

Yɛso zòʼnlo àghì kùu ndùw ghue è zəghaan zo

(Mat 19:9; Mâk 10:11-12; Lûk 16:18)

31 # Lwa 24:1-4; Mat 19:7; Mâk 10:4 “Ghe fə dzɛ sugho enyəa, ‘Mò ghùw sɛ̀ɛ ghèe wì, ù ŋ kì alefughūu ndûw wə̄n â mwàʼsò kò kə dêe tsughuu enyəa ghee wə̄n kôom yò a dzə̀m.’ 32#Mat 19:9; Mâk 10:11, 12; Lûk 16:18; 1Kò 7:10, 11Ŋ̀ kuuwn dzàa wò â ghɛ̀ enyəa, Ghùw wəla ù sɛ̀ɛ tsughu ghèe wì mò à yò dzə̀ enyəa wìzən ù te mò sə̀ nûuŋ nû, à fi lo wə̄n ù ghəŋlo enyəa wìzən vʉ səā nûŋlò. Ghùw wəla ù nì tsughu sugho wìzən wə̄n, ù fi sə nùuŋ sùghò nù.

33 # Lɛv 19:12; Taŋ 30:2; Lwa 23:21 Ghɛ̀ maā zuw kpeʼe sùghò enyəa ghe fə̀ dzɛ â ghì à wii gho enyəa, ‘Kà kɛ̂ zən e Kəzə̀ abugho ghù kaŋ gha gho, kuuwn fwàʼa ndùw ghəa zəla ghù boō naŋā â Mughu ù te.’ 34#Dzm 5:12; Èzy 66:1; Mat 23:22M̀ fɛ kuūwn dzàa wô â ghɛ̀ enyəa, kà zɛʼɛ̄ e tso kɛ̀ kòʼ tsə̀ghà bùʼù mɔ̀ɔ ndùw kəwala, à lo ndàŋ è Kə̀zə̀, 35#Èzy 66:1; Sms 48:2 ŋkāa mɔ̀ɔ ndùw ghueekətsə̄, tɔŋlo enyəa à lò luʼū kə wə̄n kə̀ gaʼŋ kə aghùw kò, ŋkāa mɔ̀ɔ ndùw Yɛ̀lusalɛ̀m, tɔŋlo enyəa à lò naʼ e Də̀ŋ kə̀ ghaʼa ko. 36Kà è kaā tuw kə̀a kò, mbuu ghù yò aleghəŋlo enyəa nyùŋ e mɔ̀ʼ a te fə̂m ŋkāa è ləŋ. 37Mò ghù bǒo èghəa, ghù mo enyəa, Òo! Ŋkāa mò ghù tùe nû, ghù mo enyəa Ɛ̂ŋgaŋ — mo ghəa e kôom bàʼso wò a te, e fi sə aŋ ghùu Vʉatsə̄a gho.”

Tuʼ è tsəa zo (kə̀sɔ̀lɔ̀)

(Lûk 6:29-30)

38 # Ksm 21:24; Lɛv 24:20; Lwa 19:21 “Ghɛ̀ maā zuw sùghò enyəa, ‘Abugho ghùw sɔ̀ʼ sə zə̀ghà zò ghù n sɔ̀ʼ sùghò e wə̄n zo. Mò ghùw kwɛ̀ɛ sɔŋ zə̀ghà, ghù ŋ kwɛ̀ɛ sùghò e wə̄n zo.’ 39M̀ fɛ kuuwn dzàa wò â ghɛ̀ enyəa, kà fən mbə̀ghà a zəŋò ghùw wəla ù ghəəŋ boōn tsughu ghû â ghəa zo. Abugho ghùw sə̀ghàa dzôʼ kə̀a kə kwè ù təma wo alo kəsɛ̄ɛ, ghù n dè mɛ̀ʼɛ̀ ndùw kə̀ li kən. 40Mò à lò wəla ù nì ndûw ghû an tia esaʼ alenìi nughù fə̀ghà laso fə ughùe fəghà fò, fughu mɛ̀ʼɛ ndǔw sàŋ zə̀ghà â wə̄n. 41Mò ghùw kwù tsùghù sùghò ghù alo esə̀ŋ enyəa ghù boʼo mbə̀ghà è ghee, ghɛ̀ bwii bəghaa zo e mɔ̀ʼ, kuuwn bwǐi tsughu bəghaa to tə bə̀ghà ghɛ̀ à wə̄n. 42Abugho ghùw nɔe fəgha ko â ghù, fughù; mò ù fɔ̀ɔn nù, kà tue.

43Ghɛ̀ n zuw ghəa ghe tɔm naŋā an làŋ kə Musî enyəa, ‘Ghù ki aleləghaa wàazùghù, bàa ghùwkə̀tuw wʉ̂a!’ 44M̀ fɛ kuuwn dzàa wò â ghɛ̀ êzəŋ enyəa ghɛ è ləghaa nduw ghî ghəla ghe bâa ghɛ, gɔ̀ɔŋ ndùw an tuw u ghì ghəla ghe bwiī an tàaŋ tə efwe tɛʼɛ̄, 45ghɛ̀ lô kpaʼā dôʼn wɛ gho â Tsele wɛʼɛ wəla ù lò alo kəwalā. Tɔŋlo enyəa ù ghə̌əŋ nù tsə̀ è wə̄n zə̀ è tughūu an tuw u ghì à biigh gho, tò è tughūu sugho an tuw u ghì a dzûŋ ghò, ghəŋlo ghuuw zə e tsughuu â bəən tə aghì to e tsughuu sugho â ghì à zɔlɔ gho. 46Abugho ghù ləghaa ko ghî ghəla ghe ləghaa ghû, ghù a te lo alezəā kɔʼ kwò a? Ghê dzə̀akə̀mwàʼsò ŋgə̌əŋ ghəəŋ sùghò ghəa è mɔʼɔ̄ zo 47Abugho ghù səā dzɔ̂ɔ ko ghɛ̀ à ghê waazughù ghò, ghù m moʼò enyəa ghù fi dzə̂a èghəa ò à? Toʼò e mgbaŋa ŋgəəŋ ghəəŋ sùghò ghə̀a è mɔʼɔ̄ zo. 48#Lɛv 19:2; Lwa 18:13 À fi lo enyəa ghù kì aletèlè doʼò tsughu tsəghatsəgha, tò Tsùghò alo kəwālā lô tsəghatsəgha.”

Zvasarudzwa nguva ino

Matìo 5: agq

Sarudza vhesi

Pakurirana nevamwe

Sarudza zvinyorwa izvi

Unoda kuti zviratidziro zvako zvichengetedzwe pamidziyo yako yose? Nyoresa kana kuti pinda

2020

Dzidza Zvakawanda Pamusoro Pe To kə Kəzə̀ kə̀ Fughu ko