Mateo 21
21
Jesús má²hí³ já¹ juú² Jerusalén
(Marcos 11:1-11; Lucas 19:28-40; Juan 12:12-19)
1Jmɨ́¹ má²ja³quián³ chá¹táunh¹ tsú² juú² Jerusalén, ca³cha³táunh¹ tsú² có³² juú² Betfagé can³² máh³ míh¹ Olivos; jmɨ́¹jáun² ca³zen³ Jesús gon³ tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con², 2hi³ ca³záɨh³ dí² la³ lá²:
―Cuá²táunh¹ náh² juú² míh¹ nio² tɨ³ chí¹ján³ nɨ́². Jáun² ñí¹ nɨ́² la³juɨ³² chanh²¹ náh² jan² lo¹ búh¹ quionh³ jáh³ míh¹ jon², hi³ cuá¹hñéih¹. Cuá²zanh¹ náh² jáh³, hi³ jáun² ñá²jan³² ñí¹ lá². 3Hi³ jáun² nɨ́¹juáh³ zian² tsá² zia³² hi³ ca³juáh³ ñí¹con² hnoh², jáun² juoh¹ náh² tsú²: “Hliá² má²hniah³ ñí¹con² Tɨ³² Juo¹³ bíh¹ jnoh¹ jáh³, hi³ jáun² la³juɨ³ já¹jon¹ jnoh¹ siáh³ ñí¹ tionh¹ lá²”.
4La³ nɨ́² ca³lɨ³ hi³ jáun² ca³lɨ³tí³ la³ cun³ hi³ ca³juáh³ hla¹ *tɨ³² jë¹ Dió³², jmɨ́¹ ca³juáh³ jáun² la³ lá²:
5Zéih³ náh² tsá² zian² tɨ³ ñí¹ zeh¹ máh³ Sión la³ lá²:
Sá¹nɨ́² jɨe³, Re²¹ Juóuh³² hnoh² cuá¹ja³² ñí¹con² náh²;
jan² Tsá² tsɨ́¹juɨ́³ bíh¹ hí³,
hi³ cuá¹tsɨn¹ jan² lo¹ búh¹ míh¹,
la³ cun³ lo¹ pih²¹ jon² jan² jáh³ qui³ cán²³ lio²¹.
6Jáun² ja³taunh²¹ bíh¹ tsá² gon³ haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² tsú² hi³ ca³jmú³ la³ cun³ hi³ má²lɨ́²juáh³ tsú² jáun². 7Ná¹jón²¹ bíh¹ tsú² ló¹ búh¹ la³ má²quionh³ jon² jmɨ́¹ ca³cha³tánh¹, hi³ jáun² ca³na³tsɨ́³ tsú² ha¹ cu³hna²¹ jáh³, hi³ jáun² ca³cua³tsɨn¹ Jesús. 8Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, juóun³² lɨ́n³² bíh¹ tsáu² ca³qui³ ca³ja³ ha¹ hú¹ juɨ³²; hi³ ma³ jan² né³ ca³quieh³ cuú² ñeh¹ hmá² hi³ ca³ja³ siáh³ hú¹ juɨ³². 9Tsá² jmɨ́¹ hí¹tsá²táunh¹ chí¹ján³, jɨ³ tsá² jmɨ́¹ hí¹ja³táunh¹ chí¹cáɨn² nɨ́² ca³ma³liáu³² hi³ tɨ³ hóh³² tiá³ hi³ juáh³ la³ lá²:
―¡Cuɨ́¹ lɨ³quien² bíh¹ jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ re²¹ Dá²vi²¹! ¡Cuɨ́¹ lɨ³quien² bíh¹ Tsá² cuá¹ja³² cun³quionh³ héih³² quioh²¹ Dió³² Juo¹³ dí²! ¡Hénh³ ma³ chun¹ Dió³² Tsá² cuá³ hñu³mɨ³cuú²!
10Hi³ jáun² jmɨ́¹ hi²¹ Jesús já¹ juú² Jerusalén, la³jɨ́n³² bíh¹ tsá² juú² ca³ja³cáun² tsɨ́³ hi³ quí² ngaɨh³² raɨnh²¹ hi³ juáh³:
―¿Hin² dá² tsánh² tsá² ó³²?
11Hi³ jáun² tsá² hí¹ja³tú² ja³lɨn²³ hí³ cu³chin¹ cu³hna²¹ Jesús né³ ca³juáh³:
―Jesús Tsá² lɨ́n³ tɨ³² jë¹ Dió³² bíh¹ ó³², Tsá² juú² Nazaret hɨ́n¹³ tɨ³ Galilea.
Jesús má²jɨ² cuáh³² chín¹
(Marcos 11:15-19; Lucas 19:45-48; Juan 2:13-22)
12Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² hi³ Jesús hñu³ cuáh³² chín¹, hi³ jáun² ca³huen³ dí² tɨ³ cheih³² la³jɨ́n³² tsá² jmɨ́¹ ná¹hna² jɨ³ tsá² jmɨ́¹ ná¹la³² ñí¹ jáun². Ca³ziu³ ca³cuɨ́³ tsú² mesa quioh²¹ tsá² jmɨ́¹ ná¹zaɨ³² quɨe³ quioh²¹ hué³² siáh³ jɨ³ hmá²sɨ¹ quioh²¹ tsá² jmɨ́¹ ná¹hna² chi³ jáɨ² nɨ́² siáh³; 13hi³ jáun² ca³záɨh³ dí²:
―Ñí¹ Sí² quioh²¹ Dió³² rá¹juáh³ la³ lá²: “Hñu³² jná¹³ dá² jmáɨ²: hñú³ ñí¹ liéinh³² tsú² Dió³²” bíh¹. ¡Tɨ³la³ hnoh² né³, tá² hláu² quioh²¹ háɨn² bíh¹ má²ca³jmuh³ náh²!
14Hñu³ cuáh³² jáun² né³, cua³taunh²¹ ma³ jan² tsá² ten³ jɨ³ tsá² hma² nɨ́² siáh³ ñí¹ zenh¹ Jesús, hi³ jáun² ca³jmah³ dí². 15Tɨ³la³ jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³ quionh³ tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³² liei²¹ hua³jueh³² hi³ jmu² jáun² Jesús, jɨ³ hi³ ca³náɨ³² tsú² siáh³ hi³ jlánh¹ ná¹tɨ́² ná¹hóh³² tsá¹míh¹ hñu³ cuáh³² hi³ juáh³ la³ lá²: “¡Cuɨ́¹ lɨ³quien² bíh¹ jón²zɨ́h¹ jón²cho¹ hla¹ re²¹ Dá²vi²¹!”, ca³míh³ lɨ́n³² bíh¹ tsɨ́³ tsú². 16Hi³ jáun² ca³záɨh³ dí² Jesús la³ lá²:
―¿Naɨh²¹ hnú² la³ cun³ hi³ ñí¹juah²¹ tsú² nɨ́²?
Hi³ jáun² Jesús ca³juáh³:
―Ján³, tɨ³la³ ¿tiá¹ má²ca³híh³ hnoh² ñí¹ Sí² quioh²¹ Dió³² ñí¹ rá¹juáh³ la³ lá² dúh¹?:
Má²ca³jmuh³ hnú² hi³ tsá¹míh¹ pih²¹,
jɨ³ dáɨn² tiúh²³ nɨ́² siáh³,
ná¹má²quí² ma³quien² hnú².
17Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, ca³ta³tonh¹ bíh¹ tsá² hí³, quí¹ cua³han³ bíh¹ Jesús já¹ juú² Jerusalén, hi³ ngau³ juú² Betania, hi³ jáun² ñí¹ jáun² ca³jnioh².
Jesús jin²³ hmá² sí² co² tiá² máɨ³ haɨ²¹
(Marcos 11:12-14, 20-26)
18Hú²niéi² jmɨ́¹ cá¹jniá²¹ jáun² má²cuá¹tsau³² siáh³ Jesús tɨ³ já¹ juú² Jerusalén, jáun² tá¹la³ hí¹hún¹ jáun² juɨ³² ca³ráun³ ñí¹cuóunh²¹. 19Can³² juɨ³² jáun² jmɨ́¹ chi²¹ cáun² hmá² sí² co², jáun² ngau³ tsú² jmɨ́h¹ hmá² hi³ ca³ñí¹jɨ́e¹³ nɨ́¹juáh³ haɨ²¹ máɨ³, tɨ³la³ hí¹ cá² máɨ³ yáh³ máɨ³ tiá² tsoh³ tsú², jɨ́³²la³ mu²¹ bíh¹ hmá² jmɨ́¹ tsɨ²¹. Jáun² Jesús ca³záɨh³ hmá² sí² jáun² la³ lá²:
―¡Hí¹ cónh³ yáh³ tiú²uú² chau²¹ jmáɨ¹ hi³ ha³ hnú² máɨ³!
Jáun² la³ cun³ jmɨ́¹jáun² bíh¹ ca³lɨ³ quiéin² hmá² sí² jáun². 20Jmɨ́¹ ca³jɨ́e³ jáun² tsá² haɨn²¹ hí³ tɨ³ con² tsú² hi³ lɨ³ la³ jáun², jáun² jlánh¹ ca³ja³cáun² tsɨ́³, hi³ jáun² ca³ngáɨh³ dí² Jesús:
―¿Ha³ bíh¹ lánh³ rón³² sa³ cu³tiá³ pih²¹ la³ lá² máh³ la³ ca³lɨ³ quiéin² hmá² sí² nɨ́²?
21Jáun² Jesús ca³ngáɨ³ la³ lá²:
―Jú¹ tson² juanh³² jná¹³ ñí¹con² hnoh², hi³ nɨ́¹juáh³ cáun² nio² honh² náh², hi³ tiá² tioh³ hliáun³ ñéih³, jun³juáh¹³ jɨ́³²la³ la³ cun³ hi³ lɨ́²jmú³² jná¹³ ñí¹con² hmá² sí² nɨ́² yáh³ lɨ́¹³ jmúh¹³ hnoh², quí¹ hí¹ la³ tɨ³ lɨ́¹³ bíh¹ hi³ juoh¹ hnoh² máh³ nɨ́² la³ lá²: “¡Quin² hnú² ñí¹ nɨ́², hñu³ jmɨ́²miih²¹ cuá²hú³²!” hú¹tá¹ lɨ³tí³ bíh¹ la³ jáun². 22Quí¹ la³jɨ́³² hi³ mɨ́h¹³ bíh¹ náh² ñí¹con² Dió³², cun³ héih¹ bíh¹ náh² nɨ́¹juáh³ hi³ cu³tí³ nio² cáun² honh² náh².
Nga² tsáu² ñí¹con² Jesús hi³ ha³ jinh¹ hiauh³ dí² jáɨ¹³ hi³ ho²
(Marcos 11:27-33; Lucas 20:1-8)
23Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ hi³ Jesús cuáh³² chín¹, hi³ jáun² tá¹la³ jmɨ́¹ dí¹hɨeh³² tsú² tsáu² ñí¹ jáun² né³ cua³taunh²¹ tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³ jɨ³ tsá²daun³² tsá² ná¹ñí¹ juú² nɨ́² siáh³, hi³ ca³ngáɨh³ Jesús la³ lá²:
―¿Hin² ca³cué³ héih³² hi³ jmuh³² nú² ta²¹ nɨ́²? ¿Hin² tsánh² ca³cué³ jáɨ¹³ hi³ hauh³² hnú² nɨ́²?
24Jáun² Jesús ca³juáh³:
―Ja³bí¹ jná¹³ siáh³ nga¹ cáun² jáɨ¹³ ñí¹con² hnoh²; nɨ́¹juáh³ hi³ ngáɨh¹ hnoh² jáɨ¹³ hi³ nga¹ jná¹³ lá², jáun² má¹jáun² juanh²¹ jná¹³ hi³ hin² ca³cué³ jná¹³ jáɨ¹³ hi³ jmu² la³jɨ́³² hi³ lá². 25¿Hin² tsánh² ca³ze³ hla¹ Juan² hi³ cua³zion³ tsáu² jmáɨ²? ¿Hí¹ Dió³², ho³ tsá²mɨ³cuóun² uá¹?
Tɨ³la³ tsá² hí³ né³ cáun² lɨ́¹ ca³juu³ ca³hlénh³ ja¹ má²tún² hmóu³² bíh¹ hi³ ca³juónh³ la³ lá²:
―Nɨ́¹juáh³ hi³ juáh¹³ dí² hi³ Dió³² bíh¹ ca³ze³ tsú², hi³ jáun² tsá² nɨ́² né³ lɨ́¹³ nga³: “Hi³ jáun² né³, ¿he³ láɨh³² sa³ tiá² ta²¹ ca³tianh³² yáh³ náh² tsú²?” 26Hi³ nɨ́¹juáh³ hi³ juáh¹³ dí² siáh³ hi³ tsá²mɨ³cuóun² bíh¹ ca³ze³ tsú², já² cáu² bíh¹ he² quiú¹³ dí² ñí¹con² tsáu²; quí¹ la³jɨ́n³² bíh¹ tsáu² ná¹lɨ́n²³ hi³ hla¹ Juan² jmɨ́¹ lɨ́n³ jan² tɨ³² jë¹ Dió³².
27Hi³ jáun² cu³tsa³² ca³záɨh³ tsú² cú²jueh³² Jesús:
―Tiá² né¹ yáh³ jnoh¹.
Jáun² Jesús né³ ca³juáh³ siáh³:
―Hi³ jáun² sa³jun³ jná¹³ yáh³ juanh²¹ siáh³ hi³ hin² tsánh² ca³cué³ jáɨ¹³ hi³ jmu² jná¹³ la³jɨ́³² ta²¹ lá².
Jáɨ¹³ hi³ jmu² tsú² ca³tɨn¹ gon³ jon² jan² tsáu²
28Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³juáh³ siáh³ Jesús la³ lá²:
―¿He³ lánh³ lɨ́n²³ hnoh² ca³tɨ²¹ jáɨ¹³ hi³ jmu¹ jná¹³ lá²? Jan² tsá²ñuh² jmɨ́¹ zian² gon³ jon²; jáun² ca³záɨh³ dí² tsá² má²ján³ la³ lá²: “Jón³, cua³², cuá²jmu³ ta²¹ ñí¹ jná¹ mɨ³ uóun²jɨeh¹³ quiú¹³ né³²”. 29Jáun² jon² tsú² ca³ngáɨ³: “¡Tiá² hnó³² nia²¹ ñe¹!” Tɨ³la³ jmɨ́¹ má²cu³lé³ jáun² né³, ca³za² bíh¹ tsɨ́³ tsú², hi³ jáun² ngau³ hi³ ñí¹jmú¹³ ta²¹. 30Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³ ngau³ tsá² má²lieih²¹ hí³ hi³ ca³ñí¹lienh¹³ siáh³ tsá² cáɨn² hi³ ca³ñí¹zeh¹ dí² siáh³ la³ jáun²; hi³ jáun² tsá² hí³ né³ ca³ngáɨ³: “Re² bíh¹ tia²¹, ñe¹ jná¹³”. Tɨ³la³ tiá² ñéi¹ yáh³ tsú² jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun². 31¿Hin² bíh¹ tsánh² tsá² gon³ hí³ ca³jmú³ la³ cun³ hi³ hnió³ jméi²?
Jáun² tsá² hí³ ca³juáh³:
―Tsá² má²ján³ hí³ bíh¹.
Hi³ jáun² Jesús ca³záɨh³ siáh³ tsá² hí³:
―Jú¹ tson² juo³ jná¹³ hnoh², hi³ *tsá² caɨ³² hmah²¹ jɨ³ tsá²mɨ³ juón¹ bíh¹ tín² má²ná¹taunh³² jo³cuo² Dió³² la³ cónh³ bíh¹ hnoh². 32Quí¹ hla¹ Juan² tsá² tɨ́² ziau² jmáɨ² cuan³ hi³ cua³ma³ta² hnoh² ha³ lánh³ rón³² má¹zián¹³ náh² la³ cun³ tɨ³² tsɨ́³ Dió³², tɨ³la³ tiá² ca³tianh³² yáh³ hnoh² tsú² ta²¹; tɨ³la³ tsá² caɨ³² hmah²¹ quionh³ tsá²mɨ³ tsá² lɨ́¹ jmú² lɨ́¹ tsau³² má¹na²¹, ca³tanh² bíh¹ ta²¹ tsá² hí³. Tɨ³la³ hnoh² né³, uá¹jinh¹ ca³jɨeh³ náh² hi³ jáun², cun³ jáun² bíh¹ tiá² ca³zah¹ hnoh² jmɨ́¹ honh² hi³ juáh¹³ hi³ jmɨ́¹ lɨ³ tanh¹³ náh² ta²¹ tsá² hí³.
Jáɨ¹³ hi³ jmu² Jesús ca³tɨn¹ tsá² hláɨh¹
(Marcos 12:1-12; Lucas 20:9-19)
33”Niéi² náh² siáh³ jáɨ¹³ hi³ jmu¹ jná¹³ lá²: Jan² tsáu² ca³jñí³ mɨ³ uóun²jɨeh¹³ ñí¹náɨ² quioh²¹; hi³ jáun² ca³jmú³ jnɨ́¹³ la³ cu³ la³ jéin³ jáun², hi³ ca³zíh³ siáh³ cáun² ñí¹ lɨ́¹³ quiáuh³² jmaɨh²¹ mɨ³ uóun²jɨeh¹³, jɨ³ hi³ ca³jmú³ tsú² siáh³ cáun² hñú³ ñe¹ lɨ́n²¹ ñí¹ lɨ́¹³ di³chín³² tsá² jmu³ hua³hí¹³ ñí¹náɨ² jáun². Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² né³, ca³quiú² tsú² ñí¹náɨ² jáun² jo³cuo² tsá² lɨ́¹³ jmu³ ta²¹, hi³ jáun² tsá² jmu² hí³ ta²¹ né³ jmɨ́¹ ma³hmah¹ ca³lá² quioh²¹ hué³² jáun² cun³quionh³ hi³ jɨ́enh³² cú¹pih²¹ la³ cun³ hi³ ló³² jáun². Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ngau³ ñí¹ uóunh³. 34Jmɨ́¹ cá¹chó²¹ jmáɨ¹ hi³ ca³láu² mɨ³ uóun²jɨeh¹³ né³, ca³zen³ tsú² ma³ jan² *tsá² má²ná¹hlánh¹ joh¹ hi³ ca³ñí¹máɨ¹ ñí¹con² tsá² jmu² ta²¹ la³ cun³ hi³ ca³tɨn¹ dí². 35Tɨ³la³ tsá² jmu² hí³ ta²¹ né³ ca³zanh³ bíh¹ tsá² ca³zen³ hí³ tsá² quioh²¹ ñí¹náɨ², hi³ ca³qui³ ca³quiunh³ dí², ma³ jan² ca³jngɨh³ dí² hi³ ma³ jan² né³ ca³qui³ ca³jláɨn³² dí² quɨ́n¹. 36Jáun² tsá² quioh²¹ ñí¹náɨ² jáun² ca³zen³ siáh³ juóun³² tsá² quian²¹ la³ cónh³ bíh¹ jmɨ́¹tin²; tɨ³la³ tsá² jmu² ta²¹ hí³ má¹ná¹, siáh³ bíh¹ siáh³ ca³jmúh³² tsú² tsá² hí³.
37”Ñí¹ cá¹táuh³ né³ cu³tsa³² ca³zen³ tsú² cú²jueh³² jon², quí¹ ca³lɨ́n¹³ tsú² la³ lá²: “Cun³ tanh¹³ bíh¹ tsú² ta²¹ jón³² jná¹³”. 38Tɨ³la³ jmɨ́¹ ca³jɨ́en³² tsá² ná¹jmu² hí³ ta²¹ jon² tsá² quioh²¹ ñí¹náɨ² né³, ca³juónh³ ja¹ hmóu³² hi³ ca³juáh³ la³ lá²: “Já² tsá² nɨ́² bíh¹ lɨ³quioh²¹ ñí¹náɨ² lá² nɨ́¹ má¹jun² jméi²; chú³² cuɨ́¹ jngɨh¹³ dí² tsú² hi³ jáun² lɨ³ quiú¹³ dí² ñí¹náɨ² lá²”. 39Hi³ jáun² ca³chin² tsú² tsá² hí³ tɨ³ cheih³² hi³ jáun² ca³jngɨh³ dí² tiáunh¹.
40Jmɨ́¹ lɨ²¹ jáun² ca³ngáɨ³ Jesús ñí¹con² tsá² hí³:
―Nɨ́¹ má¹cuanh³² tsá² quioh²¹ hí³ ñí¹náɨ² jáun² né³, ¿he³ lɨ́n²³ hnoh² jmu³ tsú² ñí¹con² tsá² jmu² hí³ ta²¹?
41Tsá² hí³ ca³juáh³:
―Tsá² hláɨh¹ hí³ dá² jngɨh³ bíh¹ tsú², ca³la³ hí¹ cú¹pih²¹ mií³ tiá² já³² tsɨ́³; hi³ jáun² ñí¹náɨ² jáun² cuéh³² tsú² tsá² siánh³ bíh¹ hi³ jmu³ siáh³ ta²¹, la³ cun³ tsá² lɨ³ jɨ́enh³² la³ cun³ hi³ ca³tɨn¹ tsú² caun¹³ nɨ́¹ má¹ca³láu².
42Jmɨ́¹jáun² ca³juáh³ siáh³ Jesús la³ lá²:
―¿Tiá¹ má²ca³híh³ hnoh² ñí¹ Sí² quioh²¹ Dió³², ñí¹ rá¹juáh³ jáun² la³ lá²?:
Quɨ́n¹ hi³ tiá² ca³jeih²¹ jáun² tsá² ná¹lɨ́n³ tɨ³² hiah³²,
ta³né³² má²lɨ́³ cá² máɨ³ quɨ́n¹ hi³ jlánh¹ bíh¹ quien²,
quɨ́n¹ hi³ hu²¹ cuoh¹ hiah³².
Hi³ nɨ́² dá² ca³jmú³ Juo¹³ bíh¹ dí²,
cáun² hi³ lɨ́¹³ lɨ³ tsa³cáun² tsɨ́³ dí².
43Hi³ jáun² bíh¹ juanh³² jná¹³ ñí¹con² hnoh², hi³ tiú²uú² lɨ́¹³ yáh³ hián¹³ hnoh² jáɨ¹³ hi³ tonh²¹ náh² jo³cuo² Dió³², la³ cun³ hi³ jmɨ́¹ ca³tɨn¹ náh² hián¹³; hi³ jáun² tsá² hué³² siáh³ bíh¹ má²hiáuh¹³, tsá² jmu² la³ cun³ hi³ tɨ³² Tsɨ́³ Dió³². 44[Tɨ³la³ hi³ ca³tɨn¹ quɨ́n¹ jáun² né³, lɨ³ua³ jan² tsá² cá²hính³² quionh³ quɨ́n¹ jáun², ca³la³ juoh¹ mí¹ siún¹ nio² bíh¹ tsú² lɨ́¹³; hi³ nɨ́¹juáh³ quɨ́n¹ jáun² la³ ca³táh³ ñí¹ quioh²¹ lɨ³ua³ jan² tsáu² né³, jáun² ca³la³ juɨ²¹ nio² bíh¹ tsú² lɨ́¹³.]
45Jmɨ́¹ ca³náɨ³² tsá² ná¹lɨ́n³ mi³jmú³ jɨ³ tsá² *fariseos jáɨ¹³ hi³ jmu² jáun² Jesús, jmɨ́¹jáun² ca³lɨ³tsɨn² tsú² hi³ ca³tɨn¹ hí³ bíh¹ dí² jáɨ¹³ hi³ má²lɨ́²hléh³² tsú² jáun². 46Jmɨ́¹jáun² jmɨ́¹ má²hnió³ dí² zanh³ Jesús, tɨ³la³ jmɨ́¹ juénh² bíh¹ tsú² ñí¹con² tsá² ná¹ngɨh³² hí³, quí¹ jmɨ́¹ ná¹juáh²³ bíh¹ tsá² hí³ hi³ Jesús lɨ́n³ jan² tɨ³² jë¹ Dió³².
Zvasarudzwa nguva ino
Mateo 21: cso
Sarudza vhesi
Pakurirana nevamwe
Sarudza zvinyorwa izvi
Unoda kuti zviratidziro zvako zvichengetedzwe pamidziyo yako yose? Nyoresa kana kuti pinda
© 1986, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.