Dzieje Apostolskie 1
1
Wstęp
1Pierwszy traktat,#1:1 traktat, λόγος, w odniesieniu do narracji historycznej występuje często u Herodota i Platona. Dz obejmują ok. trzydziestu lat rozwoju Kościoła. Cel Księgi najlepiej ujęty w Dz 1:8. Tytuł: Πραξεις αποστολων B1; Dz 1:1L. Teofilu,#1:1 Teofil, Θεόφιλος, czyli: przyjaciel Boga, mógł być rzym. urzędnikiem; określenie dostojny (Łk 1:3) sugeruje, że był osobą wysoko postawioną i bogatą. Dwa obszerne dzieła Łukasza są dowodem troski o jednego człowieka. napisałem#1:1 Lub: skompilowałem; Łukasz, z zawodu lekarz, mógł nie być Żydem. o wszystkim, co Jezus zaczął czynić, a także [czego zaczął] uczyć#Łk 1:3#1:1 Dz są kontynuacją posługi Jezusa za pośrednictwem Ducha Świętego i apostołów (zob. 2Kor 5:20). 2aż do dnia, gdy po wydaniu – przez Ducha Świętego#1:2 Łukasz podkreśla działanie Ducha, zob. Dz 1:8; 2:4, 17; 4:8, 31; 5:3; 6:3, 5; 7:55; 8:16; 9:17, 31; 10:44; 13:2, 4; 15:28; 16:6; 19:2, 6. – poleceń#Mt 28:19-20; Dz 10:42 apostołom,#1:2 Apostoł, ἀπόστολος, ozn.: (1) posłańca w ogóle (Łk 11:49; J 13:16; Rz 16:7; 2Kor 8:23; Ef 2:20); (2) jednego z Dwunastu (Łk 6:13). których sobie wybrał,#Łk 6:13-16 został wzięty w górę;#Mk 16:19; Łk 24:51; Dz 1:9, 22#1:2 wzięty w górę, ἀνελήμφθη, chodzi o wniebowstąpienie: Mk 16:19; Dz 1:2, 11, 22; 1Tm 3:16. 3im też po swojej męce, w wielu przekonywających dowodach, przedstawił się jako żyjący;#Łk 24:36-43; J 20:19-20, 26-27; 21:1-14; Dz 10:40-41; 1Kor 15:5-8#1:3 Nasza wiara opiera się na faktach, z których największym jest ten, że Jezus żyje (Mt 28:1-20; Łk 24:1-53; J 20:1-29; 1Kor 15:3-8). ukazywał im się przez czterdzieści dni i mówił o Królestwie Bożym,#Mt 28:17-20; Łk 24:46-49; J 20:21-23#1:3 Królestwo Boże to królowanie Boga; z postępem ewangelizacji obejmuje ono coraz więcej spraw i istnień ludzkich. Dzięki przyjściu Jezusa wkroczyło ono w nowy etap (Mk 1:15; Łk 4:18-19), a rozwija się dzięki Jego naśladowcom (2Kor 5:20). 4a gdy gromadził się#1:4 Co do spraw, które dokonały się w czasie wspólnych spotkań, zob.: Łk 22:14-23; 24:36-49; J 12:1-11; J 13-17. [z nimi], przykazał im: Nie oddalajcie się#1:4 Choć zadanie było ogromne, Pan działał bez pośpiechu; por. Hbr 6:12. od Jerozolimy, ale oczekujcie obietnicy Ojca,#Łk 24:49; Dz 2:33 o której słyszeliście ode Mnie,#J 14:16-17, 26; 15:26 5że Jan chrzcił w wodzie, wy jednak po niewielu tych dniach#1:5 Po niewielu tych dniach: idiom, zob. Łk 24:21; Dz 24:21; J 4:18; 2P 3:1. zostaniecie ochrzczeni w Duchu Świętym.#Mt 3:11; Mk 1:8; Łk 3:16; J 1:33; Dz 11:16#1:5 Wstęp podsumowuje pierwszy traktat, tj. trzecią Ewangelię synoptyczną, jako księgę o tym, co i jak zaczął Jezus; tematem drugiego traktatu są dokonania kontynuatorów, tj. świadków dzieł Mistrza, Jego uczniów i posłańców, wg zasady 2Tm 2:2.
Wniebowstąpienie Jezusa
(Mk 16:19-20; Łk 24:50-53)
6Gdy więc byli zgromadzeni, dopytywali Go: Panie,#1:6 Panie, κύριε, wskazuje na Boskość Jezusa, zob. Dz 19:5, 10; 7:59. czy w tym okresie przywrócisz królestwo Izraelowi?#Mt 17:11; 19:28; Łk 24:21; Dz 3:21#1:6 Żydzi pojmowali królestwo w kategoriach politycznych; oczekiwali, że Mesjasz doprowadzi do odnowy Królestwa Izraela. 7On zaś powiedział do nich: Nie wam poznać czasy lub pory,#1:7 czasy lub pory, χρόνους ἢ καιροὺς, l. hend.: dokładne daty. które Ojciec ustalił w swej władzy,#Mt 24:36; Mk 13:32 8lecz otrzymacie moc#Łk 24:49; Dz 4:33; Ef 3:16 Ducha Świętego, kiedy zstąpi na was,#Dz 2:1-4 i będziecie Mi świadkami#Łk 24:48; J 15:27; Dz 1:22; 2:32; 3:15; 5:32; 10:39, 41; 13:31; 22:15, 20; 26:16; Obj 2:13#1:8 Jezus wyznacza nam rolę świadków; ważniejsze niż to, kim świadek jest, jest to, co widział, słyszał i przeżył; por. Dz 3:2; 3:15; 5:32; 10:39; 13:31; 22:15; 1J 1:1-4. tak w Jerozolimie, jak i w całej Judei, w Samarii#Mt 10:5; Dz 8:1, 14; 26:20 – i aż po krańce ziemi. #Mt 28:19; Dz 13:47#1:8 Dz poświadczają postępy ewangelizacji w Jerozolimie (Dz 1-7); w Judei i Samarii (Dz 8-9) i na krańcach świata (Dz 10-28).
9I gdy to powiedział, a oni patrzyli, został uniesiony w górę#Mk 16:19; Łk 24:51; J 6:62; Dz 1:2, 22 i obłok zabrał Go sprzed ich oczu. 10A kiedy wpatrywali się, jak On wstępuje do nieba, oto stanęli przy nich dwaj mężczyźni w białych odzieniach.#Mt 28:3; Mk 16:5; Łk 24:4; J 20:12 11Powiedzieli oni: Mężowie Galilejczycy,#Mk 14:70; Dz 2:7; 13:31 dlaczego tak stanęliście i wpatrujecie się w niebo? Ten Jezus, który został od was wzięty w górę do nieba, w taki sposób przyjdzie, w jaki zobaczyliście Go wstępującego do nieba.#Dn 7:13; Mt 26:64; Mk 13:26; Łk 21:27; Obj 1:7#1:11 Jezus wróci we własnej osobie, nie w przenośni.
Powrót do Jerozolimy
12Wtedy powrócili do Jerozolimy z góry zwanej Oliwną,#Mt 21:1; Łk 24:50-52#1:12 Wniebowstąpienie miało miejsce na wsch zboczu Góry Oliwnej (826 m n.p.m.) na wsch od Jerozolimy w kierunku Betanii, oddzielonej od miasta doliną Cedronu. Na jej zboczu rozciągał się ogród Getsemani (Łk 19:28-29, 37; por. Za 14:4; Mk 11:1). która leży w pobliżu Jerozolimy, w odległości drogi szabatniej.#1:12 Droga szabatnia: 2000 łokci, 1 km; odległość ustalona przez rabinów na podstawie m.in. Wj 16:29; Lb 35:5; Joz 3:4. 13Gdy weszli, udali się na piętro,#1:13 piętro, ὑπερῷον, być może: (1) izba pod. do tej, w której odbyła się Ostatnia Wieczerza (Mk 14:15); (2) sala w domu Marii, matki Marka (Mk 12:12), w której apostołowie kryli się przed Żydami (J 20:19). gdzie zatrzymali się: Piotr i Jan, i Jakub, i Andrzej, Filip i Tomasz, Bartłomiej i Mateusz, Jakub, [syn] Halfeusza, i Szymon Zelota, i Juda, [syn] Jakuba.#Mt 10:2-4; Mk 3:16-19; Łk 6:14-16#1:13 Co do imion apostołów: Bartłomiej – Jan nazywa go Natanael (J 1:45-49; 21:2); Jakub, syn Halfeusza – tożsamy z Jakubem Młodszym (Mk 15:40); Juda, syn Jakuba, to Tadeusz (Mt 10:3; Mk 3:18). 14Ci wszyscy trwali#1:14 Lub: byli wiernie złączeni, zajęci, skupieni, poświęceni, a zatem: ci wszyscy jednomyślnie oddawali się modlitwie; w Dz 2:46 προσκαρτερέω ma zn. kontynuacji. jednomyślnie#Dz 2:46; 4:24; 5:12; 15:25; Rz 15:6#1:14 jednomyślnie, ὁμοθυμαδόν, ozn. wspólne przekonania i cele. Takie trwanie w modlitwie to najlepsze zajęcie w czasie oczekiwania na spełnienie się Bożych obietnic. Uczniowie w gorliwej modlitwie także w: Dz 2:42; 4:24-31; 12:5. w modlitwie#Rz 1:10; 12:12; Kol 4:2 z kobietami#Łk 8:2-3; 23:49, 55; 24:10#1:14 Może chodzić o żony apostołów (1Kor 9:5) lub o kobiety, o których wiemy, że usługiwały Jezusowi (Mt 27:55; Łk 8:2-3; 24:22). i Marią, matką Jezusa, oraz z Jego braćmi.#Mt 12:46; 13:55; J 7:3-5#1:14 Jest to ostatnia wzmianka o Marii; wśród braci mógł być Jakub, który w późniejszym okresie stał się ważną osobistością w Kościele (Dz 12:17; 15:13; Ga 2:9; zob. Mt 13:55; J 7:3).
Wybór dwunastego apostoła
15W tych też dniach Piotr#Dz 2:14 powstał wśród braci#J 21:23 – a był tam na jednym [miejscu] tłum około stu dwudziestu imion#1:15 tłum […] imion, ὄχλος ὀνομάτων, hebr., imię ozn. osobę. W pod. zn. imię w G (Lb 1:2; 18:20; 3:40, 43; 26:53) oraz w Obj 3:4; 11:13. – i powiedział: 16Mężowie bracia!#1:16 Mężowie bracia: zwrot uroczysty, pod. jak u Demostenesa Mężowie Ateńscy lub polskie: Panowie bracia l. Panie i panowie, gdyż zwrot ten obejmował również kobiety (Dz 1:16L). Musiało zostać spełnione Pismo, w którym Duch Święty, przez usta Dawida,#1:16 Piotr cytuje z tzw. Psalmów mesjańskich, do których należą: Ps 2; 8; 16; 22; 40; 41; 45; 68; 69; 89; 102; 109; 110; 118. Tu cytat z Ps 69:25 oraz Ps 109:8. Niektóre z tych psalmów są mesjańskie w sensie typicznym, tzn. dotyczą ludzkich doświadczeń w ogóle, ale odniesione są do doświadczeń Chrystusa. Inne są bezpośrednimi zapowiedziami: Ps 2; 45; 110 zapowiadają Mesjasza-Króla; Ps 45:6 przedstawia Mesjasza jako Boga; w Ps 110 jest On Kapłanem-Królem i Panem Dawida. W Ps 2 jest On Synem Bożym, któremu należy się cześć; o Jego cierpieniu mówi Ps 22, o Jego ofierze Ps 40, o Jego zmartwychwstaniu Ps 16:10-11. W Ps 89 jest On tym, który spełniając Przymierze Dawidowe, wypełnia nadzieje Izraela. zapowiedział o Judaszu,#Ps 41:10; J 13:2, 18 który stał się przewodnikiem tych, którzy schwytali Jezusa#Mt 26:48; J 18:3 – 17gdyż został zaliczony do nas#Mt 10:4; Łk 6:16; J 6:70-71 i otrzymał udział w tej posłudze.#Dz 6:4; 20:24; 21:19; 2Kor 3:8-9; 4:1 18On to więc za zapłatę niesprawiedliwości#2P 2:13, 15 nabył pole, a gdy padł na twarz, pękł przez środek i wypłynęły wszystkie jego wnętrzności.#Mt 27:3-5#1:18 Wg Mt 27:5 Judasz się powiesił. Przy zdejmowaniu jego ciała mogło ono doznać uszkodzeń; ale być może powieszenie się Judasza ozn. samobójstwo przez rzucenie się na ostro zakończony pal. 19I stało się to wiadome wszystkim mieszkańcom Jerozolimy, tak że nazwano to pole w ich własnym dialekcie#1:19 Chodzi o aram. Hakeldamah,#1:19 Hakeldamah, Ἁκελδαμάχ l. Ἀκελδαμά, aram. חֲקַל־דְּמָא. to jest Pole Krwi.#Mt 27:8#1:19 Judasz kupił pole pośrednio: pieniądze zostały zwrócone kapłanom (Mt 27:3) i zostały użyte na kupno pola garncarza (Mt 27:7). 20Napisane jest bowiem w zwoju Psalmów:
Niech jego siedziba stanie się pusta
i niech nie będzie w niej
mieszkającego. #
Ps 69:26
oraz:
Niech jego opiekuństwo #
Ps 109:8
# 1:20 opiekuństwo , ἐπισκοπή, l.: urząd nadzorczy, biskupstwo, 1Tm 3:1. weźmie
[ktoś] inny.
21Trzeba więc, aby spośród mężczyzn, którzy schodzili się z nami przez cały czas, kiedy przebywał wśród nas#Lb 27:17; Pwt 31:2#1:21 Idiom: gdy do nas przyszedł i odszedł (Dz 1:21L). Pan Jezus, 22począwszy od chrztu Jana#Mt 3:13-16; Mk 1:4, 9; Łk 3:21; Dz 13:24 aż do dnia, w którym został od nas wzięty w górę,#Mk 16:19; Dz 1:2, 9 jeden z tych stał się z nami świadkiem#J 15:27; Dz 1:8; 2:32 Jego zmartwychwstania.#Dz 2:24, 31; 4:2, 33; 17:18, 32; 23:6; 24:15, 21#1:22 Są to kryteria apostolstwa. 23I postawili dwóch: Józefa, zwanego Barsabbasem,#Dz 15:22 którego też nazywano Justusem,#Dz 18:7; Kol 4:11 oraz Mattiasza.#1:23 Mattiasz, Μαθθίας, מַתִּתְיָהוּ (mattitjahu), czyli: dar JHWH, Maciej, być może jeden ze wspomnianych w Łk 10:1; łączonych z ewangelizacją Armenii, Dz 1:23L. 24I pomodlili się#Dz 6:6 tymi słowy: Ty, Panie, który znasz serca wszystkich,#1Sm 16:7; 1Krn 28:9; 29:17; Ps 7:10; Jr 11:20; 17:10; 20:12; Łk 16:15; J 2:24-25; Rz 8:27 wskaż z tych dwóch jednego, którego wybrałeś, 25aby zajął miejsce w tej posłudze i apostolstwie,#1Kor 9:1-2; Ga 2:8 od którego odwrócił się Judasz, aby pójść na swe własne miejsce. 26I dali im losy;#1Sm 14:41; 1Krn 26:13-16; Ne 11:1; Prz 16:33; Jo 1:7#1:26 Jest to ostatni w Biblii przypadek rzucania losów, zob. Prz 16:33; 1Krn 23:13-16; Ne 11:1; Jo 1:7. Nie ma wzmianek o rzucaniu losów po wylaniu Ducha Świętego. a los padł na Mattiasza; on też został doliczony do jedenastu apostołów.
انتخاب شده:
Dzieje Apostolskie 1: SNPD4
هایلایت
به اشتراک گذاشتن
کپی
می خواهید نکات برجسته خود را در همه دستگاه های خود ذخیره کنید؟ برای ورودثبت نام کنید یا اگر ثبت نام کرده اید وارد شوید
Polish Bible © Ewangeliczny Instytut Biblijny, 2018
Wydanie cyfrowe przy współpracy z Platformą SzukajacBoga.pl. Dodatkowe informacje o SNP oraz wykaz skrótów użytych w przypisach znajdziesz klikając poniżej