17
Ostrzeżenie przed wywoływaniem skandali
1Następnie powiedział do swoich uczniów: Niemożliwe jest, by nie doszło do skandali,#Mt 18:7#17:1 Skandal, σκάνδαλον, l.: (1) zgorszenie; (2) pułapka, wpadka (Mt 5:29; 16:23). W NP zwykle łączy się z fałszywą nauką (Rz 16:17; Mt 11:16). Lub: Niemożliwe jest, by nie było pokus do odstępstwa, ale biada temu, który ich dostarcza. Korzystniej by mu było […] niż aby doprowadził do odstępstwa jednego z tych małych. lecz biada temu, który je wywołuje.#Mt 13:41; Łk 22:22 2Korzystniej by mu było, gdyby kamień młyński#Mt 18:6; Mk 9:42 zawisł mu wokół szyi i został wrzucony do morza, niż by przez skandal przyczynił się do upadku jednego z tych małych.#Łk 10:29 3Uważajcie na siebie!#Łk 8:18#17:3 Nie jest pewne, czy ostrzeżenie to odnosi się do wypowiedzi wcześniejszych czy następujących.
Jeśliby zgrzeszył twój brat,#17:3 Brat, ἀδελφός, ozn. tu osobę bliską w wierze (Łk 17:3L). upomnij go,#Kpł 19:17; Mt 18:15 i jeśli się opamięta, odpuść mu.#Mt 6:14; 18:35; Mk 11:25; Ef 4:32; Kol 3:13 4I jeśliby siedem razy na dzień#Mt 18:21-22 zgrzeszył przeciw tobie i siedem razy zwrócił się do ciebie, mówiąc: Żałuję tego – odpuść mu.
Moc wiary
5Apostołowie powiedzieli do Pana: Dodaj nam wiary.#Mk 9:23-24 6Pan zaś odpowiedział: Gdybyście mieli wiarę#Mt 17:20; 21:21; Mk 11:23-24 jak ziarno gorczycy,#Mt 13:31; Łk 13:19 moglibyście powiedzieć tej czarnej morwie:#17:6 Czarna morwa, συκάμινος: drzewo o silnym systemie korzeniowym. Osiąga do 6 m wysokości. Na obszarze Izraela rosną zarówno morwy czarne (sykaminy), jak i białe (sykomory). Łukasz jako jedyny w NP używa obu nazw: sykaminy w Łk 17:6 i sykomory w Łk 19:4. Rozróżnienia tych gatunków brak w G, ale występuje u późnych lekarzy greckich, pewnie ze względu na to, że oba drzewa posiadają właściwości lecznicze. Być może Łukasz, jako lekarz, też dokonuje rozróżnienia, Łk 17:5L. Wykorzeń się i zasadź się w morzu – i usłuchałaby was.#17:6 Okr. war. nierzeczywistości, Łk 17:6L.
Właściwa samoocena
7Kto zaś z was, mając sługę zajętego przy orce lub wypasie, powie mu, gdy ten wróci z pola: Wejdź i zaraz spocznij przy stole? 8Czy nie powie mu raczej: Przygotuj coś na wieczerzę, przepasz się#Łk 12:35, 37 i usługuj mi, aż się najem i napiję, a potem i ty będziesz jadł i pił? 9Czy ma wdzięczność dla sługi za to, że wykonał, co [mu] polecono?#17:9 Pytanie retoryczne, domagające się potwierdzenia; Łk 17:9L. 10Tak i wy, gdy wykonacie wszystko, co wam polecono, mówcie: Jesteśmy niepotrzebnymi#17:10 niepotrzebnymi, ἀχρεῖοί, l.: nie wnoszącymi korzyści, nie zasługującymi na pochwałę. sługami; wykonaliśmy to, co było naszą powinnością.#1Kor 9:16#17:10 Lub: to, co mieliśmy do wykonania, ὃ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν.
Uzdrowienie dziesięciu trędowatych
11W czasie podążania do Jerozolimy,#Łk 9:51, 53; 13:22#17:11 Druga wzmianka o podążaniu Jezusa do Jerozolimy w Łk 9:51-19:48. przechodził środkiem Samarii#Łk 9:52; J 4:4 i Galilei.#Mt 19:1; Łk 4:14; J 4:3 12Gdy wchodził do pewnej wioski, wyszło Mu naprzeciw dziesięciu trędowatych mężczyzn, którzy stanęli z daleka#Kpł 13:45-46; Lb 5:2 13i donośnym głosem zawołali: Jezusie! Mistrzu! Zmiłuj się nad nami!#Mt 9:27; 15:22; Łk 18:38 14Gdy ich zobaczył, powiedział do nich: Idźcie, pokażcie się kapłanom.#Kpł 14:2-9; Mt 8:4; Łk 5:14 A kiedy szli, zostali oczyszczeni. 15Jeden zaś z nich, gdy zobaczył, że został wyleczony, zawrócił, głośno chwaląc Boga.#Mt 9:8; Łk 7:16; 18:43 16Upadł też na twarz#Łk 5:12; 1Kor 14:25 u Jego stóp i dziękował Mu; a był on Samarytaninem.#Mt 10:5; J 4:9 17Wtedy Jezus zapytał: Czyż nie dziesięciu zostało oczyszczonych? Dziewięciu więc gdzie? 18Czy nie znalazł się nikt, kto by zawrócił i oddał chwałę Bogu,#J 9:24 tylko ten cudzoziemiec? 19I powiedział mu: Wstań i idź! Twoja wiara cię ocaliła.#Mt 9:22; Mk 5:34; Łk 7:50; 8:48; 18:42
O przyjściu Królestwa Bożego
20Zapytany zaś przez faryzeuszów,#Łk 5:21; 6:2; 7:30, 39; 11:38, 53; 13:31; 14:1; 15:2; 16:14; 19:39 kiedy#Dz 1:6 przyjdzie Królestwo Boże, odpowiedział im: Królestwo Boże#Łk 8:10; 9:27; 10:9, 11; 11:2, 20; 13:18-20; 16:16; 19:11-12; 21:31; 22:16, 18; 23:42; J 3:3; Rz 14:17 nie przychodzi dostrzegalnie.#17:20 Tj. z dostrzegalnością, μετὰ παρατηρήσεως, hl, rz w funkcji przys; Łk 17:20L. 21Ani nie będą mówić: Oto tu! albo: Tam!#Mt 24:23; Mk 13:21; Łk 17:23 Oto bowiem Królestwo Boże jest wewnątrz was.
22Powiedział też do uczniów: Nadejdą dni,#Łk 5:35 gdy będziecie pragnęli zobaczyć jeden z dni Syna Człowieczego,#J 8:56 ale nie zobaczycie. 23I będą do was mówić: Oto tam! Albo: Oto tu! Nie idźcie ani nie biegnijcie.#Mk 13:21; Łk 17:21; 21:8 24Bo jak błyskawica, gdy zabłyśnie, świeci z jednego krańca nieba aż po drugi, tak będzie z Synem Człowieczym w Jego Dniu.#Mt 24:27; Łk 17:30; 1Kor 1:8 25Najpierw jednak musi wiele wycierpieć,#Mt 16:21; 17:22-23; 20:18-19; Mk 8:31; 9:31; 10:33-34; Łk 9:22; 18:32-33 być poddany próbie i odrzucony#17:25 być poddany próbie i odrzucony, ἀποδοκιμάζω, zob. Łk 17:25. przez to pokolenie.#17:25 pokolenie, γενεά, lub: ród, rodzaj. 26I jak było#Mt 24:37-39 za dni Noego,#Rdz 6:5-9 tak też będzie za dni Syna Człowieczego.#1Ts 5:2-3 27Jedli, pili, żenili się i za mąż wydawali aż do dnia, gdy Noe wszedł do arki#Rdz 7:7; Hbr 11:7; 1P 3:20 i nastał potop#Rdz 7:10; 2P 2:5 – i wygubił wszystkich. 28Podobnie było też za dni Lota:#Rdz 19:1-16, 23; 2P 2:7 jedli, pili, kupowali, sprzedawali, sadzili, budowali, 29a w dniu, gdy Lot wyszedł z Sodomy,#Rdz 19:24-25, 28; 2P 2:6; Jd 7 spadł z nieba ogień z siarką i wygubił wszystkich.#Ps 11:6; Iz 30:33; Obj 14:10 30Tak właśnie będzie w dniu, gdy objawi się Syn Człowieczy.#Mt 10:23; 16:27; 24:3, 27, 37, 39; 25:31; 1Kor 1:7; 1Ts 2:19; 2Ts 1:7; 2:8; 1P 1:7, 13; 4:13; 2P 3:4; Obj 1:7 31W tym dniu, jeśli ktoś będzie na dachu, a jego rzeczy w domu, niech nie schodzi na dół, aby je zabrać;#Mt 24:17-18; Mk 13:15-16 i kto będzie na polu, podobnie, niech nie wraca z powrotem. 32Pamiętajcie o żonie Lota.#Rdz 19:17, 26 33Kto będzie próbował uchronić swoją duszę, straci ją, a kto ją straci, zachowa ją przy życiu.#Mt 10:39; 16:25; Mk 8:35; Łk 9:24; J 12:25 34Mówię wam: Tej nocy dwaj będą na jednym posłaniu, jeden będzie wzięty,#17:34 wzięcie może ozn. pochwycenie Kościoła przed Wielkim Uciskiem, por. Mt 24:38; pozostawieni mieliby zatem wejść go doświadczyć; Łk 17:34L. drugi pozostawiony.#Mt 24:40-41; 1Ts 4:17 35Dwie mleć będą w tym samym miejscu, jedna będzie wzięta, druga pozostawiona. 36Dwóch będzie na polu; jeden będzie wzięty, drugi pozostawiony.#17:36 Łk 17:36 za D (V): δυο εσονται εν τω αγρω· εις παραλημφθησεται και ο ετερος αφεθησεται, wd; por. Mt 24:40: τότε δύο ἔσονται ἐν τῷ ἀγρῷ, εἷς παραλαμβάνεται καὶ εἷς ἀφίεται; Łk 17:36L. 37Wtedy Go zapytali: Gdzie, Panie?#17:37 Pytanie: Gdzie, Panie? może odnosić się zarówno do zabranych, jak i pozostawionych. W kont. słów o sępach w Mt 24:28 pozostawieni mogą ozn. martwych duchowo, narażonych na atak sępów, np. fałszywych proroków (Mt 28:11). On zaś odpowiedział im: Gdzie padlina, tam zbiorą się sępy.#Jb 39:26-30; Mt 24:28