Gude - 1999 Edition (NT)

<div class="version vid1778 iso6393gde" data-vid="1778" data-iso6393="gde">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch4" data-usfm="MAT.4">
 <div class="label">4</div><div class="s">T&#601;&#595;&#601;n&#601; &#331;ga *Seetan&#601; t&#601; Yeesu</div><div class="r">(Mar. 1.12-13; Luka 4.1-13)</div><div class="p"> 1Mak&#601; uugi &#601;nji &#599;a bap&#601;tis&#601;ma ka Yeesu, wata Malaa&#595;a Ma'yan&#601; a &#331;g&#601;r&#601; t&#601; ci, ca k&#601;r&#601;g&#601;r&#601; aagi bilin&#601;, kaa Seetan&#601; a t&#601;&#595;&#601;t&#601; t&#601; ci. #Ib&#601;r. 2.18; 4.15. 2Mak&#601; baa ci &#601;nfwa&#599;&#601; pu'un&#601; da uus&#601;ra &#601;nfwa&#599;&#601; pu'un&#601; yad&#601; z&#601;m&#601; amakii, k&#601; &#599;ii ma&#599;&#601;f&#601;n&#601; t&#601; ci. #Shig. 34.28; Mat. 6.16-17. 3Wata Seetan&#601; a dz&#601; aa&#595;iikii, &#601;&#331;ki ci ka ci, &#8220;Mak&#601; &#599;ii ci *Uuz&#601;n&#601; &#331;ga &#399;nta&#331;f&#601; n&#601; h&#601;, baw&#601; ka faariitsa t&#601;ya z&#601;'ugi ka z&#601;ma.&#8221; 4Amma Yeesu a ba ka ci, &#8220;T&#601;'i manaah&#601;kii tuu'ina, &#8216;&#399;ntaa d&#601; z&#601;m&#601; daan&#601;kii mb&#601;&#599;&#601;n&#601; &#601;nda, amma ka mb&#601;&#599;&#601;n&#601; n&#601; &#601;nd&#601; d&#601; taa &#331;gut&#601; wa&#595;&#601;n&#601; &#601;t&#601; ca shigi da ma &#399;nta&#331;f&#601;.&#8217; &#8221; #Dz&#601;k. 8.3.</div><div class="p"> 5Ma daba'&#601;kii, Seetan&#601; a &#331;g&#601;r&#601; t&#601; ci, ca k&#601;r&#601; aa Urusaliima, waatoo malaa&#595;a ma&#599;uun&#601; v&#601;ran&#601;, ca k&#601;&#331;ee ka ci ka maki&#599;aki&#599;a&#331;&#601;n&#601; &#331;ga ma&#599;uun&#601; kuv&#601; &#331;ga &#399;nta&#331;f&#601;, 6&#601;&#331;ki ci ka ci, &#8220;Mak&#601; &#599;ii ci, Uuz&#601;n&#601; &#331;ga &#399;nta&#331;f&#601; n&#601; h&#601; tanyi, l&#601;&#599;&#601;g&#601;r&#601; aa pan&#601;, acii t&#601;'i manaah&#601;kii tuu'ina, &#8216;Ka ban&#601; n&#601; &#399;nta&#331;f&#601; ka malaa'ikanyinaakii, kaa t&#601;ya n&#601;h&#601;t&#601; t&#601; h&#601;, t&#601;ya k&#601;tsa'ut&#601; t&#601; h&#601; d&#601; ciin&#601;tii, acii ga ha d&#601;g&#601;gi taa s&#601;&#599;&#601;ku an&#601; faara.&#8217; &#8221; #Jab. 91.11-12. 7Yeesu a ba ka ci, &#8220;T&#601;'i manaah&#601;kii &#601;s&#601; tuu'ina, &#8216;Ga ha t&#601;k&#601; t&#601; &#399;nta&#331;f&#601; Slandan&#601;ku.&#8217; &#8221; #Dz&#601;k. 6.16.</div><div class="p"> 8Wata Seetan&#601; a &#601;n&#601; ka &#331;g&#601;r&#601;n&#601; t&#601; ci, ca k&#601;r&#601; aagyan&#601; mag&#601;r&#601; gi&#331;w&#601; ka sha&#331;&#601;, ca &#595;aarii ka ci hanyin&#601; &#331;ga duuniya pat&#601; da g&#601;nat&#601; as&#601;k&#601;kii, #5.1. 9ca ba ka ci, &#8220;Ma &#601;ts&#601; pat&#601;, ka viin&#601; n&#601; nyi ka h&#601;, ma&#599;a k&#601; g&#601;r&#601;'waan&#601; h&#601; ka pasl&#601;n&#601; t&#601; nyi.&#8221; 10Wata Yeesu a ba ka Seetan&#601;, &#601;&#331;ki ci, &#8220;Dz&#601;gi gad&#601;v&#601; Seetan&#601;! T&#601;'i manaah&#601;kii tuu'ina, &#8216;Ka &#399;nta&#331;f&#601; Slandan&#601;ku daan&#601;kii g&#601;r&#601;'un&#601;ku, t&#601; ci daan&#601;kii pasl&#601;n&#601;ku &#601;s&#601;.&#8217; &#8221; #Dz&#601;k. 6.13; 5.9. 11Mak&#601; fii Seetan&#601; ha'&#601;, wata ca bwasee ka Yeesu. Ma daaba'&#601;kii, malaa'ikanyin&#601; a dz&#601; ka tsak&#601;n&#601; t&#601; Yeesu.</div><div class="s">'Wat&#601;gin&#601; &#331;ga sl&#601;n&#601; &#331;ga Yeesu an&#601; hanyin&#601; &#331;ga Galili</div><div class="r">(Mar. 1.14-15; Luka 4.14-15)</div><div class="p"> 12K&#601; fii Yeesu oo'i, k&#601; k&#601;s&#601;g&#601;r&#601; &#601;nji t&#601; Yoohana aa fur&#601;shina. Mak&#601; fii ci ha'&#601;, ca ma&#599;&#601;, ca pal&#601; aan&#601; hanyin&#601; &#331;ga Galili. #14.3. 13Paa ci k&#601;&#331;aan&#601; d&#601; Nazaratu, amma ca pal&#601; aa Kafar&#601;nahum&#601;, ca ndzaan&#601; dav&#601;. Ma Kafar&#601;nahum&#601;, &#601;nd&#601;'i v&#601;ran&#601; ama uun&#601;v&#601; &#331;ga Galili, an&#601; hanyin&#601; &#331;ga Zabuloon&#601; da Naf&#601;talima. #Yooh. 2.12. 14Ma &#599;ii &#601;ts&#601; pat&#601;, ka mbu'ut&#601;gin&#601; d&#601; s&#601;t&#601; wa&#595;i anabi Isaaya &#601;t&#601; bii ci, #Isaa. 8.23&#8211;9.1.</div><div class="q"> 15&#8220;Ma &#601;njit&#601; agyan&#601; hanyin&#601; &#331;ga Zabuloon&#601; da &#331;ga Naf&#601;talima,</div><div class="q">a r&#601;gwa uun&#601;va, a ta&#331;&#601;gi Ur&#601;dun&#601;,</div><div class="q">hanyin&#601; &#331;ga m&#601;ship&#601;t&#601; &#601;nja, waatoo Galili,</div><div class="q"> 16agi t&#601;kun&#601; n&#601; tii. #Luka 1.79.</div><div class="q">Ka neen&#601; n&#601; tii ka &#595;&#601;r&#601;n&#601; ka sha&#331;&#601;.</div><div class="q">Ma &#601;njit&#601; ndzaan&#601; agi t&#601;kun&#601; &#331;ga wa,</div><div class="q">ka &#595;&#601;r&#601;gin&#601; n&#601; &#595;&#601;r&#601;n&#601;kii ka tii.&#8221;</div><div class="p"> 17Ndza&#331;&#601;n&#601; ka saa'ikii, 'wat&#601;gi Yeesu waazan&#601;, ca dz&#601; d&#601; ban&#601;: &#8220;Uneem&#601; ka &#599;a 'waslyak&#601;&#601;n&#601;, una baan&#601; ka &#399;nta&#331;f&#601;, acii k&#601;d&#601;h&#601; n&#601; ci ka &#599;a &#331;wa&#331;uunaakii.&#8221; #3.2; 4.23; 6.10; 10.7.</div><div class="s">'Wan&#601; &#331;ga Yeesu t&#601; &#601;nji t&#601;&#601;m&#601;n&#601; &#601;nfwa&#599;&#601;</div><div class="r">(Mar. 1.16-20; Luka 5.1-11)</div><div class="p"> 18Ma Yeesu a dz&#601; d&#601; wiigi'in&#601; ama uun&#601;v&#601; &#331;ga Galili, k&#601; lapaa ci &#601;nji b&#601;ra'i, t&#601;ya t&#601;&#601;m&#601;. Ndz&#601;k&#601;&#331;ushi'in&#601; n&#601; tii, waatoo, Simoon&#601; &#601;t&#601; ci &#601;nj&#601; a 'wa Piita tii da And&#601;raw&#601;s&#601; ndz&#601;k&#601;&#331;uci. Ma t&#601;ya, t&#601;&#601;m&#601;n&#601; n&#601; sl&#601;natii. 19Yeesu a ba ka tii, &#8220;Shoom&#601; atsaki, kaa nya dz&#601;gun&#601; koon&#601; mak&#601; s&#601;t&#601; ci &#601;nj&#601; a &#599;a sl&#601;n&#601; &#331;ga t&#601;&#601;m&#601; &#601;nja.&#8221; 20Pii wata t&#601;ya bwasee ka slaa&#599;atii, t&#601;ya pal&#601; atsakii. #8.21-22.</div><div class="p"> 21Yeesu a dz&#601; aak&#601;&#331;wa, ca lapaa t&#601; hara ndz&#601;k&#601;&#331;ushi'in&#601; b&#601;ra'i &#601;s&#601;, Yakubu da Yoohana, manjeev&#601;n&#601; &#331;ga Zabadiya. As&#601;k&#601; kumbawalatii n&#601; tii da i d&#601;s&#601;n&#601;tii Zabadiya, t&#601;ya ha&#599;a d&#601; slaa&#599;atii. Yeesu a 'wa t&#601; tii. 22Pii wata t&#601;ya bwasee ka d&#601;s&#601;n&#601;tii da kumbawala, t&#601;ya pal&#601; atsakii.</div><div class="s">Dz&#601;gun&#601;n&#601; &#331;ga Yeesu da mb&#601;&#599;&#601;paanaakii d&#601; &#601;nja</div><div class="r">(Luka 6.17-19)</div><div class="p"> 23K&#601; wiigi'i Yeesu taa dama pat&#601; an&#601; hanyin&#601; &#331;ga Galili, ca dz&#601; d&#601; dz&#601;gun&#601;n&#601; ka &#601;nji as&#601;k&#601; *kuv&#601; d&#601;'wanyin&#601;, ca waaza &#330;unyi Habara agyan&#601; *&#331;wa&#331;uun&#601; &#331;ga &#399;nta&#331;f&#601;, ca mb&#601;&#599;&#601;paa d&#601; taa &#331;gut&#601; tsar&#601; &#331;ga bwaneanyin&#601;. #9.35; 4.17. 24K&#601; huwugi habaraakii taa dama pat&#601; an&#601; hanyin&#601; &#331;ga Siriya. Wata &#601;nj&#601; a kyaara ka ci pat&#601;n&#601; &#331;ga &#601;njit&#601; da bwaneanyin&#601; kama kama ashitii, waatoo &#601;nji ginaaji, da &#601;nji ma'id&#601;'ida, da ma&#595;iiyi &#601;nja. Ca mb&#601;&#599;&#601;paa d&#601; tii pat&#601;. 25Da&#595;aala la&#331;&#601; nyi'u t&#601; ci an&#601; hanyin&#601; &#331;ga Galili. K&#601; shi hara &#601;nji daga an&#601; hanyin&#601; &#331;ga Dikapooli#4.25 Ma Dikapooli, mak&#601; bana, V&#601;ranyin&#601; pu'u. da &#331;ga Yahudiya, da as&#601;k&#601; v&#601;ran&#601; &#331;ga Urusaliima, ha'&#601; da ata&#331;&#601;gi g&#601;&#601;r&#601; &#331;ga Ur&#601;dun&#601;, t&#601;ya n&#601;'u t&#601; ci.</div>
 </div>
 </div>
</div>

Makə uugi ənji ɗa bapətisəma ka Yeesu, wata Malaaɓa Ma'yanə a ŋgərə tə ci, ca kərəgərə aagi bilinə, kaa Seetanə a təɓətə tə ci. Makə baa ci ənfwaɗə pu'unə da uusəra ənfwaɗə pu'unə yadə zəmə amakii, kə ɗii maɗəfənə tə ci. Wata Seetanə a dzə aaɓiikii, əŋki ci ka ci, “Makə ɗii ci *Uuzənə ŋga Əntaŋfə nə hə, bawə ka faariitsa təya zə'ugi ka zəma.” Amma Yeesu a ba ka ci, “Tə'i manaahəkii tuu'ina, ‘Əntaa də zəmə daanəkii mbəɗənə ənda, amma ka mbəɗənə nə əndə də taa ŋgutə waɓənə ətə ca shigi da ma Əntaŋfə.’ ”
Ma daba'əkii, Seetanə a ŋgərə tə ci, ca kərə aa Urusaliima, waatoo malaaɓa maɗuunə vəranə, ca kəŋee ka ci ka makiɗakiɗaŋənə ŋga maɗuunə kuvə ŋga Əntaŋfə, əŋki ci ka ci, “Makə ɗii ci, Uuzənə ŋga Əntaŋfə nə hə tanyi, ləɗəgərə aa panə, acii tə'i manaahəkii tuu'ina, ‘Ka banə nə Əntaŋfə ka malaa'ikanyinaakii, kaa təya nəhətə tə hə, təya kətsa'utə tə hə də ciinətii, acii ga ha dəgəgi taa səɗəku anə faara.’ ” Yeesu a ba ka ci, “Tə'i manaahəkii əsə tuu'ina, ‘Ga ha təkə tə Əntaŋfə Slandanəku.’ ”
Wata Seetanə a ənə ka ŋgərənə tə ci, ca kərə aagyanə magərə giŋwə ka shaŋə, ca ɓaarii ka ci hanyinə ŋga duuniya patə da gənatə asəkəkii, ca ba ka ci, “Ma ətsə patə, ka viinə nə nyi ka hə, maɗa kə gərə'waanə hə ka paslənə tə nyi.” Wata Yeesu a ba ka Seetanə, əŋki ci, “Dzəgi gadəvə Seetanə! Tə'i manaahəkii tuu'ina, ‘Ka Əntaŋfə Slandanəku daanəkii gərə'unəku, tə ci daanəkii paslənəku əsə.’ ” Makə fii Seetanə ha'ə, wata ca bwasee ka Yeesu. Ma daaba'əkii, malaa'ikanyinə a dzə ka tsakənə tə Yeesu.


Kə fii Yeesu oo'i, kə kəsəgərə ənji tə Yoohana aa furəshina. Makə fii ci ha'ə, ca maɗə, ca palə aanə hanyinə ŋga Galili. Paa ci kəŋaanə də Nazaratu, amma ca palə aa Kafarənahumə, ca ndzaanə davə. Ma Kafarənahumə, əndə'i vəranə ama uunəvə ŋga Galili, anə hanyinə ŋga Zabuloonə da Nafətalima. Ma ɗii ətsə patə, ka mbu'utəginə də sətə waɓi anabi Isaaya ətə bii ci,
“Ma ənjitə agyanə hanyinə ŋga Zabuloonə da ŋga Nafətalima,
a rəgwa uunəva, a taŋəgi Urədunə,
hanyinə ŋga məshipətə ənja, waatoo Galili,
agi təkunə nə tii.
Ka neenə nə tii ka ɓərənə ka shaŋə.
Ma ənjitə ndzaanə agi təkunə ŋga wa,
ka ɓərəginə nə ɓərənəkii ka tii.”
Ndzaŋənə ka saa'ikii, 'watəgi Yeesu waazanə, ca dzə də banə: “Uneemə ka ɗa 'waslyakəənə, una baanə ka Əntaŋfə, acii kədəhə nə ci ka ɗa ŋwaŋuunaakii.”


Ma Yeesu a dzə də wiigi'inə ama uunəvə ŋga Galili, kə lapaa ci ənji bəra'i, təya təəmə. Ndzəkəŋushi'inə nə tii, waatoo, Simoonə ətə ci ənjə a 'wa Piita tii da Andərawəsə ndzəkəŋuci. Ma təya, təəmənə nə slənatii. Yeesu a ba ka tii, “Shoomə atsaki, kaa nya dzəgunə koonə makə sətə ci ənjə a ɗa slənə ŋga təəmə ənja.” Pii wata təya bwasee ka slaaɗatii, təya palə atsakii.
Yeesu a dzə aakəŋwa, ca lapaa tə hara ndzəkəŋushi'inə bəra'i əsə, Yakubu da Yoohana, manjeevənə ŋga Zabadiya. Asəkə kumbawalatii nə tii da i dəsənətii Zabadiya, təya haɗa də slaaɗatii. Yeesu a 'wa tə tii. Pii wata təya bwasee ka dəsənətii da kumbawala, təya palə atsakii.


Kə wiigi'i Yeesu taa dama patə anə hanyinə ŋga Galili, ca dzə də dzəgunənə ka ənji asəkə *kuvə də'wanyinə, ca waaza Ŋunyi Habara agyanə *ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə, ca mbəɗəpaa də taa ŋgutə tsarə ŋga bwaneanyinə. Kə huwugi habaraakii taa dama patə anə hanyinə ŋga Siriya. Wata ənjə a kyaara ka ci patənə ŋga ənjitə da bwaneanyinə kama kama ashitii, waatoo ənji ginaaji, da ənji ma'idə'ida, da maɓiiyi ənja. Ca mbəɗəpaa də tii patə. Daɓaala laŋə nyi'u tə ci anə hanyinə ŋga Galili. Kə shi hara ənji daga anə hanyinə ŋga Dikapooli da ŋga Yahudiya, da asəkə vəranə ŋga Urusaliima, ha'ə da ataŋəgi gəərə ŋga Urədunə, təya nə'u tə ci.

Geere nke a ntị Mata 4