The New Testament in the Baeguu language of the Solomon Islands

Baeguu

<div class="version vid1901 iso6393bvd" data-vid="1901" data-iso6393="bvd">
 <div class="book bkMAT">
 <div class="chapter ch14" data-usfm="MAT.14">
 <div class="label">14</div><div class="s1">Kada kera saungia sa Dion waa faasiuabu</div><div class="r">(Maak 6:14-29; Luk 9:7-9)</div><div class="p"> 1'Ana tasi kada 'ana kada nai ki lau guu, sa Herod 'Antibas na waa gwaungai nai fua lolofaa 'i Galilii nia rongo sulia doo 'e fuli ki lao raoa nia sa Disas. 2Nia ka bae 'urii fuana toaa da rao kwaimani fai kera ki, &#8220;Wane ne, nia alamia sa Dion waa faasiuabu bae 'oto ne nia mauri lau nee? Nia ne ka ilia lau na doo kwaibalatana neki nee!&#8221;</div><div class="p"> 3-4'Ana kada sa Dion nia mauri 'ua, sa Herod ne adea ni Herodias na 'afe sa Filib toolana sa Herod lau gwana. Ma sa Dion ka ngatafia sa Herod ka 'urii, &#8220;Na taki God nao si ala faafia uri 'oki adea 'afe toolamu 'urii.&#8221; Nia ne sa Herod ka falea tai wane uri kera daka daua sa Dion, daka kania, ma daka alu nia lao lookafo. Sa Herod nia ade 'uri nai sulia doori lana ni Herodias.</div><div class="p"> 5'Ana kada sa Dion too lao lookafo, sa Herod 'e dooria 'asia naa saungi lana, ma sui ka mau lau gwana 'ana toae ki, sulia kera faamamanea sa Dion nia ta waa 'ana brofet ki.</div><div class="p"> 6Sui 'ana tii fa dani, sa Herod ka saungainia tii fafangaa baita fuana manata toi lae fa dani nia futa ai. Lao fafangaa nai, na saari ni Herodias nia lea mai ka wae fuana sa Herod fai nia toa kwaimani nia ki uri daka bubungia 'ada. Kada sa Herod nia liotona saari nai wae, nia ka ele 'asia naa sulia. 7Ma nia 'e bae alangai 'afitai sui na mai fuana saari nai ka 'urii, &#8220;Nau kwai falea ta tee boroi 'ana ne 'oe gani nau uria.&#8221;</div><div class="p"> 8Aia, gaa nia saari nai 'e saea sui na mai fua saari nia ka 'urii, &#8220;'O gani, 'oko bae 'urii, &#8216;Nau ku dooria 'oko faa mai gwauna sa Dion waa faasiuabu bae fuaku 'ana kada nai 'ua guu. 'Oko alua mai fafona ta labenga.&#8217;&#8221; Ma na saari nia ka ili na sulia.</div><div class="p"> 9Ma kada sa Herod 'e rongoa si doo nai, nia ka liodila tasa. Sui boroi ma nia ka ilia naa, sulia nia saea sui naa, ma toa kwaimani nia ki boroi daka rongoa sui naa. 10Ma nia ka odua wane ni rao nia ki daka lea naa lao lookafo daka sigimuusia na mai gwauna sa Dion waa faasiuabu bae. 11Ma daka ngalia na mai gwauna sa Dion daka alua mai lao labenge daka faa na fuana saari ni Herodias. Ma na saari nai ka ngalia dao ka faa na fua gaa nia. 12Kada na toa kwairooi sa Dion ki kera rongoa si doo nai, kera lea mai daka ngalia nonina lea daka saufinia naa lao kilu gwau. Sui, kera ka lea daka faarongoa sa Disas 'ana doo ne fuli nai.</div><div class="s1">Sa Disas nia sangonia na lima tooni wane</div><div class="r">(Maak 6:30-44; Luk 9:10-17; Dion 6:1-14)</div><div class="p"> 13'Ana si kada sa Disas nia rongoa si doo nai fuli 'ana sa Dion nai, nia fai nia toa kwairooi nia ki da tae aroaro lao baru daka lea faasia 'i seeri uria tii si kula gwau nai taifili kera. Ma sui, na toaa 'oro nai ki daka rongo alinga ai ne sa Disas nia lea nai, kera daka faasia 'i seeri ma daka nani lau gu kau 'i burina. 14Sa Disas, si kada nia lea kau ka koso 'i bali loko, nia ka suana konia baita nai da nii na 'i seeri. Sa Disas nia ka manatai kera nia ka guraa naa toaa matai ki nii 'ani kera.</div><div class="p"> 15Nia ade 'uri nai lelea kau dao 'i saulafi, na toa kwairooi nia ki daka lea mai dao siana daka bae 'urii, &#8220;Si kula nee nia gwau ka nao si too karangia guu tai maefera ma ka karangi kai rodo naa 'urii, 'oe odua konia nee da oli 'ua 'ada 'ana si kada nai uri kera lea daka foli fanga 'ada ki 'ana tai maefera.&#8221;</div><div class="p"> 16Sa Disas nia luu kera ka 'urii, &#8220;Doo sae kera daka lea fatai nao na. Kamolu ne molu sangoni kera.&#8221;</div><div class="p"> 17Kera da luu nia daka 'urii, &#8220;Na lima kafa beret fai nia roo ka gwa sakwari gu ne nii siameli nee.&#8221;</div><div class="p"> 18Sa Disas ka bae 'urii fuada, &#8220;Molu ngalia mai doo nai ki seki.&#8221; 19Sui nia ka saea fuana konia nai uri daka gooru ngado 'i saegano fafo kiras nai. Sa Disas nia ka rao uri lima kafa beret baki ma roo ka gwa sakwari baki, nia ka lio 'alaa 'i langi ka bae tangoa God. Nia ka nii tu'uu 'afa beret baki sui ka falea fuana toa kwairooi nia ki daka tolingia naa fuana toaa nai ki. 20Na toaa nai ki tiifau daka fanga lelea daka abusu gwada fasi fanga nai. Sui na toa kwairooi nia ki kera daka konia naa oretana fanga nai fua lao tii taafuli kukudu ma roo kukudu sarenga ki lelea daka fungu sui guu. 21Na konia nai da 'ani fanga nai, na wane ki gwana, kera 'ada lima tooni wane. Na keni ki ma na wela tu'uu ki, nao dasi idu gu 'ani kera.</div><div class="s1">Sa Disas nia talau fafona kafo</div><div class="r">(Maak 6:45-52; Dion 6:15-21)</div><div class="p"> 22Ma 'i burina si doo nai, sa Disas nia ka odua toa kwairooi nia ki kera ka eta na 'i nao uria ta bali 'ana 'osi nai lao baru. Ma nia ka 'aruburi kau uri ka odua konia nai daka lea 'ada. 23'I burina konia nai da oli ki sui naa, nia taifili nia ka raa gwauna tii fa toloa nai uri ka foa 'ana 'i seeri. Ma 'afa saulafia nai nia ka too gwana taifili nia 'i seeri. 24'Ana tii si kada nai gwana, na baru bae fai nia toa kwairooi nia ki 'e lea ka nii tau naa faasia 'i sara, ma na nanafo ka kwaea naa sulia nia naofia koburu.</div><div class="p"> 25Lelea dao 'i 'uubongi karangi dani naa, sa Disas nia talau kau fafona kafo ka lea na kau siana toa kwairooi nia ki. 26Kada kera suana nia talau mai 'i fafona kafo, kera ka mau 'asia naa. Ma kera ka 'ai daka 'urii, &#8220;Toa nee 'ae, ma tii anoedoo loko!&#8221; Ma kera ka mau daka ararai guu.</div><div class="p"> 27'I seeri sa Disas 'ali'ali ka bae 'urii kau fuada, &#8220;Nao molu si mau. Nau gwana ne.&#8221;</div><div class="p"> 28Ma sa Bita 'e luua ka 'urii, &#8220;Aofia 'ae, lea 'oe mamana naa na, 'oko saea mai nau ku talau fafo kafo ku lea kau siamu.&#8221;</div><div class="p"> 29Sa Disas ka bae 'urii, &#8220;Lea mai.&#8221;</div><div class="p">'I seeri sa Bita 'e koso faasia kaa baru nai ka talau fafona kafo ka safali lea na kau siana sa Disas. 30Ma sui kada nia liotoi koburu nai baita, nia ka mau lau gwana ka safali kuruu naa 'i lao kafo. Ma nia ka 'ai ka 'urii, &#8220;Aofia, faamauri nau!&#8221;</div><div class="p"> 31Ma 'ali'ali guu sa Disas ka fale 'aba na kau uri nia, ka dau 'ana 'abana, ma ka bae 'urii, &#8220;Na fiitooa 'oe nia tu'uu 'asia naa. Ma uri tee ne 'oko manata sala 'ani nau?&#8221;</div><div class="p"> 32Ma 'ana kada keeru raa naa 'i lao baru, na koburu ka aroaro naa. 33'Uri nai guu toa ne kera nii 'i lao baru, kera daka faa'inito nia daka 'urii, &#8220;'Oe naa ne 'Alakwa nia God mamana!&#8221;</div><div class="s1">Kada sa Disas nia guraa toaa matai ki</div><div class="r">(Maak 15:1-9)</div><div class="p"> 34Kera daka toofolo lao 'osi lea kau daka koso 'ana tii maefera kera saea 'ana Genesaret. 35Ma na toaa 'ana maefera nai ki, kera ka lio saitomana sa Disas. Ma kera ka faarongoa lau tai maefera ki 'ana sa Disas, uri toaa ki, kera daka talaia mai toaa matai kera ki siana. Ma kera ka ngalia na mai toaa matai 'oro siana. 36Ma toae ki daka ledia sa Disas uri ka faolomainia toaa kera ki ne da matai uri kera ka samo tona 'ada tatagwarana maku nia. Ma 'i seeri, toae ki sui gwana ne kera samo tona maku nia, kera daka 'akwaa naa.</div>
 </div>
 </div>
</div>

'Ana tasi kada 'ana kada nai ki lau guu, sa Herod 'Antibas na waa gwaungai nai fua lolofaa 'i Galilii nia rongo sulia doo 'e fuli ki lao raoa nia sa Disas. Nia ka bae 'urii fuana toaa da rao kwaimani fai kera ki, “Wane ne, nia alamia sa Dion waa faasiuabu bae 'oto ne nia mauri lau nee? Nia ne ka ilia lau na doo kwaibalatana neki nee!”
'Ana kada sa Dion nia mauri 'ua, sa Herod ne adea ni Herodias na 'afe sa Filib toolana sa Herod lau gwana. Ma sa Dion ka ngatafia sa Herod ka 'urii, “Na taki God nao si ala faafia uri 'oki adea 'afe toolamu 'urii.” Nia ne sa Herod ka falea tai wane uri kera daka daua sa Dion, daka kania, ma daka alu nia lao lookafo. Sa Herod nia ade 'uri nai sulia doori lana ni Herodias.
'Ana kada sa Dion too lao lookafo, sa Herod 'e dooria 'asia naa saungi lana, ma sui ka mau lau gwana 'ana toae ki, sulia kera faamamanea sa Dion nia ta waa 'ana brofet ki.
Sui 'ana tii fa dani, sa Herod ka saungainia tii fafangaa baita fuana manata toi lae fa dani nia futa ai. Lao fafangaa nai, na saari ni Herodias nia lea mai ka wae fuana sa Herod fai nia toa kwaimani nia ki uri daka bubungia 'ada. Kada sa Herod nia liotona saari nai wae, nia ka ele 'asia naa sulia. Ma nia 'e bae alangai 'afitai sui na mai fuana saari nai ka 'urii, “Nau kwai falea ta tee boroi 'ana ne 'oe gani nau uria.”
Aia, gaa nia saari nai 'e saea sui na mai fua saari nia ka 'urii, “'O gani, 'oko bae 'urii, ‘Nau ku dooria 'oko faa mai gwauna sa Dion waa faasiuabu bae fuaku 'ana kada nai 'ua guu. 'Oko alua mai fafona ta labenga.’” Ma na saari nia ka ili na sulia.
Ma kada sa Herod 'e rongoa si doo nai, nia ka liodila tasa. Sui boroi ma nia ka ilia naa, sulia nia saea sui naa, ma toa kwaimani nia ki boroi daka rongoa sui naa. Ma nia ka odua wane ni rao nia ki daka lea naa lao lookafo daka sigimuusia na mai gwauna sa Dion waa faasiuabu bae. Ma daka ngalia na mai gwauna sa Dion daka alua mai lao labenge daka faa na fuana saari ni Herodias. Ma na saari nai ka ngalia dao ka faa na fua gaa nia. Kada na toa kwairooi sa Dion ki kera rongoa si doo nai, kera lea mai daka ngalia nonina lea daka saufinia naa lao kilu gwau. Sui, kera ka lea daka faarongoa sa Disas 'ana doo ne fuli nai.


'Ana si kada sa Disas nia rongoa si doo nai fuli 'ana sa Dion nai, nia fai nia toa kwairooi nia ki da tae aroaro lao baru daka lea faasia 'i seeri uria tii si kula gwau nai taifili kera. Ma sui, na toaa 'oro nai ki daka rongo alinga ai ne sa Disas nia lea nai, kera daka faasia 'i seeri ma daka nani lau gu kau 'i burina. Sa Disas, si kada nia lea kau ka koso 'i bali loko, nia ka suana konia baita nai da nii na 'i seeri. Sa Disas nia ka manatai kera nia ka guraa naa toaa matai ki nii 'ani kera.
Nia ade 'uri nai lelea kau dao 'i saulafi, na toa kwairooi nia ki daka lea mai dao siana daka bae 'urii, “Si kula nee nia gwau ka nao si too karangia guu tai maefera ma ka karangi kai rodo naa 'urii, 'oe odua konia nee da oli 'ua 'ada 'ana si kada nai uri kera lea daka foli fanga 'ada ki 'ana tai maefera.”
Sa Disas nia luu kera ka 'urii, “Doo sae kera daka lea fatai nao na. Kamolu ne molu sangoni kera.”
Kera da luu nia daka 'urii, “Na lima kafa beret fai nia roo ka gwa sakwari gu ne nii siameli nee.”
Sa Disas ka bae 'urii fuada, “Molu ngalia mai doo nai ki seki.” Sui nia ka saea fuana konia nai uri daka gooru ngado 'i saegano fafo kiras nai. Sa Disas nia ka rao uri lima kafa beret baki ma roo ka gwa sakwari baki, nia ka lio 'alaa 'i langi ka bae tangoa God. Nia ka nii tu'uu 'afa beret baki sui ka falea fuana toa kwairooi nia ki daka tolingia naa fuana toaa nai ki. Na toaa nai ki tiifau daka fanga lelea daka abusu gwada fasi fanga nai. Sui na toa kwairooi nia ki kera daka konia naa oretana fanga nai fua lao tii taafuli kukudu ma roo kukudu sarenga ki lelea daka fungu sui guu. Na konia nai da 'ani fanga nai, na wane ki gwana, kera 'ada lima tooni wane. Na keni ki ma na wela tu'uu ki, nao dasi idu gu 'ani kera.


Ma 'i burina si doo nai, sa Disas nia ka odua toa kwairooi nia ki kera ka eta na 'i nao uria ta bali 'ana 'osi nai lao baru. Ma nia ka 'aruburi kau uri ka odua konia nai daka lea 'ada. 'I burina konia nai da oli ki sui naa, nia taifili nia ka raa gwauna tii fa toloa nai uri ka foa 'ana 'i seeri. Ma 'afa saulafia nai nia ka too gwana taifili nia 'i seeri. 'Ana tii si kada nai gwana, na baru bae fai nia toa kwairooi nia ki 'e lea ka nii tau naa faasia 'i sara, ma na nanafo ka kwaea naa sulia nia naofia koburu.
Lelea dao 'i 'uubongi karangi dani naa, sa Disas nia talau kau fafona kafo ka lea na kau siana toa kwairooi nia ki. Kada kera suana nia talau mai 'i fafona kafo, kera ka mau 'asia naa. Ma kera ka 'ai daka 'urii, “Toa nee 'ae, ma tii anoedoo loko!” Ma kera ka mau daka ararai guu.
'I seeri sa Disas 'ali'ali ka bae 'urii kau fuada, “Nao molu si mau. Nau gwana ne.”
Ma sa Bita 'e luua ka 'urii, “Aofia 'ae, lea 'oe mamana naa na, 'oko saea mai nau ku talau fafo kafo ku lea kau siamu.”
Sa Disas ka bae 'urii, “Lea mai.”
'I seeri sa Bita 'e koso faasia kaa baru nai ka talau fafona kafo ka safali lea na kau siana sa Disas. Ma sui kada nia liotoi koburu nai baita, nia ka mau lau gwana ka safali kuruu naa 'i lao kafo. Ma nia ka 'ai ka 'urii, “Aofia, faamauri nau!”
Ma 'ali'ali guu sa Disas ka fale 'aba na kau uri nia, ka dau 'ana 'abana, ma ka bae 'urii, “Na fiitooa 'oe nia tu'uu 'asia naa. Ma uri tee ne 'oko manata sala 'ani nau?”
Ma 'ana kada keeru raa naa 'i lao baru, na koburu ka aroaro naa. 'Uri nai guu toa ne kera nii 'i lao baru, kera daka faa'inito nia daka 'urii, “'Oe naa ne 'Alakwa nia God mamana!”


Kera daka toofolo lao 'osi lea kau daka koso 'ana tii maefera kera saea 'ana Genesaret. Ma na toaa 'ana maefera nai ki, kera ka lio saitomana sa Disas. Ma kera ka faarongoa lau tai maefera ki 'ana sa Disas, uri toaa ki, kera daka talaia mai toaa matai kera ki siana. Ma kera ka ngalia na mai toaa matai 'oro siana. Ma toae ki daka ledia sa Disas uri ka faolomainia toaa kera ki ne da matai uri kera ka samo tona 'ada tatagwarana maku nia. Ma 'i seeri, toae ki sui gwana ne kera samo tona maku nia, kera daka 'akwaa naa.

Feti si Matiu 14